قرن حاضر رو به پایان است و در آستانۀ قرن پانزدهم هجری شمسی قرار داریم. شاید از نگاه اسطوره‌ای هر کدام از هزاره‌هایی که می‌گذرد فصلی نو را به ارمغان می‌آورد و بدین ترتیب توأم با شکوفایی جدیدی از منظر علمی و تکامل عقل بشری است که در مسیر زمان شیوۀ جدیدی از تعقل و تفکر را به طبیعت و جهان مادی واگذار می‌کند. نسل انسان همواره برای غلبه بر طبیعت با اتکا بر قدرت تعقل خویش تلاش‌های فراوانی داشته است و با تجربیات خود گاهی مغلوب طبیعت و گاهی غالب بر آن بوده و توانسته است از دوره‌ای به دورۀ دیگر گام نهد.

استناد مقاله به این صورت است:

Misaghinezhad M. The Material and Spiritual Challenge Facing Human being in Confrontation with COVID-19 in the Present Era. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):1-6. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.34630

سابقه و هدف: کرامت انسانی از مقوله‌های مهم در فرهنگ اسلامی است که می‌تواند حافظ بسیاری از ارزش‌های الهی-انسانی باشد و مدیران و کارکنان سازمان‌ها باید به آن توجه کنند. هرچند مطالعاتی در زمینۀ کرامت انسانی انجام شده است اما هنوز خلأ الگوی مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی در نظام اداری بر اساس آموزه‌های اسلامی احساس می‌شود. ازاین‌رو، مطالعۀ حاضر با هدف طراحی الگوی مدیریت سازمانی مبتنی بر کرامت انسانی بر اساس آموزه‌های اسلامی انجام گرفته است.

روش کار: روش پژوهش حاضر از نوع کیفی با راهبرد پدیدارشناسی توصیفی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی اعضای هیئت علمی گروه‌های الهیات و معارف اسلامی دانشگاه‌های شهر زاهدان با مرتبۀ علمی استادیار و بالاتر و دارای سابقۀ آموزشی و پژوهشی در حیطۀ کرامت انسانی در سال تحصیلی 98-1397 بود که از میان آنان 13 نفر به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند تا مرز اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مصاحبه نیز از کدگذاری استراوس و کوربین در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتیجۀ بررسی مصاحبه‌ها نشان داده که الگوی مدیریت سازمانی مبتنی بر کرامت انسانی با رویکرد اسلامی، از 21 کد محوری تشکیل شده است. این کدها در هفت کد گزینشی قانون‌مداری، جبران خدمات، عدالت‌ورزی، شایسته‌گزینی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اعتمادسازی و تصمیم‌گیری مشارکتی طبقه‌بندي شده است.

نتیجه‌گیری: مدیران سازمان با رعایت شاخص‌های قانون‌مداری، جبران خدمات، عدالت‌ورزی، شایسته‌گزینی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، اعتمادسازی و تصمیم‌گیری مشارکتی می‌توانند کرامت انسانی کارکنان را حفظ کنند و آن را ارتقا ببخشند.

استناد مقاله به این صورت است:

Nosratzehi A, Nastiezaie N, Salimi S. Designing a Human Dignity Management Model Based on Islamic Teachings. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):7-27. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.28237

سابقه و هدف: با توجه به فراوانی عوامل استرس‌زا در دانشجویان علوم پزشکی و آثار مخرب افسردگی و تشکیل‌نشدن هویت بر زندگی شخصی و کاری آنان و با توجه به تأثیرات عمیق و شگرف اعمال مذهبی و در صدر این اعمال نماز در سلامت روان قشر دانشجو و لحاظ موارد ضد و نقیض در این زمینه، پژوهشگران بر آن شدند تا این مطالعه را با هدف تعیین ارتباط فریضۀ نماز با میزان افسردگی و نوع سبک‌های هویتی دانشجویان مجتمع آموزش عالی سلامت کاشمر طراحی و اجرا نمایند.

روش کار: در این مطالعۀ توصیفی-‌همبستگی از نوع مقطعی، تعداد 129 نفر از دانشجویان مجتمع آموزش عالی سلامت کاشمر که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند به‌صورت آمارگیری تمام‌شماری در سال 1397 وارد مطالعه شدند. روش جمع‌آوری داده‌ها به این‌صورت بود که پس از توضیح اهداف پژوهش، شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه‌های جمعیت‌شناختی، افسردگی دانشجویان(USDI)  و سبک‌های هویتی (ISI-6G) را تکمیل کردند. داده‌ها پس از جمع‌آوری با آزمون‌های آماری توصیفی و ضریب همبستگی تجزیه ‌و تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: طبق نتایج نمرۀ میانگین افسردگی آزمودنی‌ها 99/26±18/63 و بالاترین نمرۀ سبک‌های هویتی مربوط به گویۀ اطلاعاتی و هنجاری به‌ترتیب با نمرۀ 09/6±55/40 و 24/5±22/33 بود. بین متغیّر اقامۀ نماز، التزام به اقامۀ نماز و شرکت در نماز جماعت با میزان افسردگی و سبک‌ هویت هنجاری دانشجویان ارتباط معنی‌داری وجود داشت. دانشجویانی که به اقامۀ فریضۀ نماز اهتمام می‌ورزیدند سطح افسردگی کمتر و سطح هویت بالا و همچنین دانشجویانی که در نماز جماعت به‌صورت همیشگی شرکت می‌کردند پایین‌ترین سطح افسردگی و بالاترین سطح گویه‌های اطلاعاتی، هنجاری، اجتنابی و تعهد را داشتند.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعۀ حاضر مبنی بر ارتباط فریضۀ نماز با افسردگی و سبک‌های هویتی دانشجویان، می‌توان با سیاست‌گذاری مؤثر در فرهنگ‌سازی صحیح اقامۀ نماز در دانشگاه‌ها، موجبات ارتقای سطح هویتی و کاهش سطح افسردگی دانشجویان را مهیا ساخت.

استناد مقاله به این صورت است:

Khoshnudi M, Safari A, Qanea-al-Hosseyni M, Nejati-Parvaz N. Investigating the Relationship of Saying Prayers with Depression and Students' Type of Identity Style. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):28-40. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.28399

سابقه و هدف: بیماری‌های قلبی-عروقی یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن است که عوارض روان‌‎شناختی بسیاری همچون خستگی مفرط، اضطراب و افسردگی دارد و کیفیت زندگی بیماران را کاهش می‌دهد. در این میان توجه به نقش امید حائز اهمیت است. امید سازۀ روان‌شناسی مثبتی به حساب می‎آید که در مواجهه با سختی‌ها از افراد محافظت می‌کند. با توجه به اهمیت امید، اسنایدر سازۀ امید و پرسش‌نامۀ آن را تدوین کرده است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر تدوین برنامۀ امیددرمانی با توجه به آموزه‌های اسلامی و دستاوردهای روان‌شناسی کلاسیک بود.

روش کار: روش این پژوهش متن‌محور و تحلیل محتوا است. بدین منظور مطالب مرتبط با نظریۀ امید در روان‌شناسی و آموزه‌های اسلامی جمع‌آوری و تحلیل محتوا شد. بر اساس نتایج تحلیل محتوا، سازۀ امید شامل هفت مؤلفۀ شناخت هدف زندگی و گرایش به آن، مهارت هدف‌گذاری، انگیزش و مهارت خودانگیزشی، توکل، تدبیر و مسیریابی، تلاش و پشتکار و مهارت مقابله با موانع بود. سپس بستۀ امیددرمانی با رویکرد اسلامی برای بیماران قلبی طراحی و روایی محتوایی آن ارزیابی شد. پس از جمع‌آوری نظر کارشناسان، برنامۀ امیددرمانی با رویکرد اسلامی نهایی تدوین شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که برنامۀ امیددرمانی با رویکرد اسلامی برای بیماران قلبی شامل هشت جلسۀ نود دقیقه‌ای بود که عبارت است از: 1) ایجاد رابطۀ درمانی و ارائۀ اهداف و منطق درمان، 2) آشنایی با هدف و معنای  زندگی در اسلام و تقویت گرایش به آن و نقش آن در امید، 3) آموزش مهارت هدف‌گذاری در جهت هدف اصلی زندگی و تعیین اهداف معنادار، شفاف و منطقی، 4) تبیین انگیزش و اهمیت آن و تقویت خودآگاهی فرد نسبت به انگیزه‌هایش، 5) مهارت‌های انگیزش معنوی، 6) تدبیر و انتخاب مسیر مناسب، تقویت خلاقیت و مهارت برنامه‌ریزی، 7) مهارت مقابله با موانع و مهارت انعطاف‌پذیری و 8) تقویت یاد خدا و توکل به او و جمع‌بندی.

نتیجه‌گیری: برنامۀ امیددرمانی با رویکرد اسلامی دارای ابعاد مثبت معنوی و روان‌شناختی است و با برنامۀ امیددرمانی کلاسیک متفاوت است.

استناد مقاله به این صورت است:

Farhoush M, Jahangirzade MR, Salehi M, Masjedi-Arani A, Jamshidi MA. Hope Therapy with Islamic Approach for Heart Disease. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):41-57. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.29715

سابقه و هدف: صبر یکی از روش‌های کنترل و بازداری رفتار در نظر گرفته می‌شود به‌گونه‌ای که به انسان این امکان را می‌دهد تا خودنظارتی و خود­تنظیمی بر رفتار داشته باشد. همچنین صبر همواره یکی از متغیّرهای سلامت ­روان شناخته شده است و پژوهشگران نیز بر ارتباط بین سبک دلبستگی به خدا و تا‌ب‌آوری با مؤلفه‌های سلامت‌ روان تأکید کرده‌اند. ازاین‌رو، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطۀ دلبستگی به خدا و تاب‌آوری با صبر در دانشجویان دانشگاه تهران بود.

روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل دانشگاه تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که تعداد 196 نفر از دانشجویان گروه‌های علوم ‌انسانی، فنی و مهندسی، علوم ‌پایه و هنرهای ‌زیبا با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ‌خوشه‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه‌های دلبستگی به خدا، تاب‌آوری و واکنش در رخدادهای زندگی استفاده شد و داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون هم‌زمان تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین سبک دلبستگی ایمن به خدا و تاب‌آوری با صبر رابطۀ مثبت و معنادار و بین سبک ‌دلبستگی ناایمن به خدا با صبر رابطۀ منفی و معناداری وجود داشت. همچنین سبک دلبستگی به خدا و تاب‌آوری ‌توانستند صبر را به‌طور معنا‌داری پیش‌بینی ‌کنند.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده، افرادی که تاب‌آورتر هستند و سبک دلبستگی ایمن به خدا دارند در مقابل مشکلات صبر بیشتری دارند و افرادی که تاب‌آوری کمتر و سبک دلبستگی ناایمن به خدا دارند صبر کمتری نیز دارند.

استناد مقاله به این صورت است:

Ranjbar S, Nosrati F, Ghobari-Bonab B, Hasani SS. The Relationship of Attachment to God and Resilience with Patience in the Students of the University of Tehran. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):58-71. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.31345

سابقه و هدف: معنويت يكي از ابعاد انسان است كـه ارتبـاط و يكپـارچگي او را بـا عـالم هسـتي نشـان می‌دهد. با توجه به اهمیت معنویت و تأثیر آن در رفتارهای خودتنظیمی و خودمهارگری، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی یاد خدا بر خودمهارگری و شادکامی در بین خانواده‌های کارکنان  فرماندهی انتظامی استان اردبیل انجام گرفته است.  

روش کار: این پژوهش از نوع تحقیقات شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی خانواده‌های کارکنان نيروي انتظامي استان اردبيل بودند که در سال 1398 در دوره­هاي عقيدتي اين سازمان حضور پيدا کردند. از این جامعه تعداد 30 نفر به‌صورت نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (15N=). معنویت‌درمانی به‌مدت 12 جلسۀ 45 دقیقه‌ای اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامۀ خودمهارگری تانجنی و مقیاس شادکامی آکسفورد بود. نتایج با استفاده از آزمون کوواریانس چندمتغیّره تجزیه‌ و تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که معنویت‌درمانی در نمرۀ کلی خودمهارگری و شادکامی خانواده‌های کارکنان نیروی انتظامی اثربخش بود.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده می‌توان از روش معنویت‌درمانی به‌عنوان روشی مؤثر در بهبود خودمهارگری و شادکامی خانواده‌های کارکنان نیروی انتظامی شهر اردبیل سود جست.

استناد مقاله به این صورت است:

Parsayi H, Abdolrahimi AR, Moeinikia M. The Effectiveness of Remembrance of God in Self-Control and Happiness among the Families of Ardabil Disciplinary Command Employees. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):72-83. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.31896

سابقه و هدف: مصرف قرص‌های ضد بارداري هم به‌صورت خودسرانه هم تجویزشده توسط پزشک جهت به‌تأخیرانداختن قاعدگی در زائران سفرهای زیارتی حج و عتبات عالیات در چند سال اخیر بسیار رایج شده است. ازآنجایی‌که برای شناخت شیوع و نوع عوارض مصرف قرص‌ها، مطالعات کمی صورت گرفته، این مطالعه برای بررسی شیوع عوارض این داروها در زنان ایرانی زائر اماکن مقدس در سال 1398 انجام شده است.

روش کار: این مطالعه از نوع مقطعی است. در این پژوهش 123 نفر از بانوان زائر کاروان‌های حج تمتع و عتبات عالیات در سال 1398 که دارای شرایط موردنظر بودند به‌صورت مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامۀ محقق‌ساختۀ دو قسمتی بود. قسمت اول پرسش‌نامه در آخرین روزهای سفر حج تمتع در سرزمین مقدس عرفات پس از مراجعه به چادرهای زائران و همچنین در آخرین روز سفر زائران عتبات عالیات در مصاحبه با افراد واجد شرایط تکمیل شد. همچنین، یک ماه پس از بازگشت از سفر حج و عتبات عالیات از طریق تماس تلفنی با افراد، اطلاعات لازم دریافت و قسمت دوم پرسش‌نامه تکمیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج آزمون فراوانی عوارض مصرف دارو نشان داد که لکه‌بینی، خون‌ریزی، تهوع و سرگیجه، اضطراب و افسردگی و تحریک‌پذیری، درد قفسۀ سینه و تنگی نفس و مشکلات ناحیۀ اندام تحتانی مثل تورم، ورم یک طرفۀ پا و پادرد از مهم‌ترین عوارض مصرف دارو بود. تحلیل آزمون ناپارامتری مک نمار نشان داد که بین بروز برخی عوارض در طول سفر و بعد از آن تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0P<).

نتیجه‌گیری: به‌دلیل عوارض ایجادشدۀ ناشی از مصرف قرص در طول سفر و بعد از آن، توصیه می‌شود کمترین تعداد قرص استفاده شود تا عوارض کمتری برای مصرف‌کنندگان ایجاد شود و حتی بهتر است شروع مصرف قرص فقط چند روز قبل از زمان مورد انتظار قاعدگی باشد.

استناد مقاله به این صورت است:

Keshavarz Z, Abadian Kh, Nasiri M, Karamkhani M, Rafie A. Prevalence of Contraceptive Effects on Iranian Women Pilgrims to Holy Places in 1398. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):84-95. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.34661

سابقه و هدف: امروزه با توجه به افزایش شاخص طول عمر و امید به زندگی، مسـئلۀ مهم‌تری با عنوان چگونگی گذران عمر و به‌عبارتی کیفیت زندگی مطرح شده که پرداختن به این موضوع ذهن صاحب‌نظران و محققان را در امور سالمندی به خود جلب نموده اسـت. ازاین‌رو، هدف از این مطالعه بررسی مفهوم کیفیت زندگی سالمندی بود.

روش کار: اين پژوهش از نوع کیفی است. در ابتدا با روش فراترکیب به بررسی و تحلیل منابع مرتبط با کیفیت زندگی سالمندی پرداخته شد و سپس با استفاده از فن الگوسازي ساختاري-تفسيري به مرحلۀ اجرا درآمد. به‌منظور خوشه‌بندي ابعاد کیفیت زندگی سالمندی از روش میک‌‌مک استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که خبرگان پنج بُعد را شناسایی کردند و درنهایت ابعاد شناسایی‌شده در پنج سطح طبقه‌بندی شد. در بالاترین سطح (سطح اول) تعاملات اجتماعی قرار گرفت که کمترین نفوذ را به عوامل دیگر دارد و در پایین‌ترین سطح (سطح پنجم) عوامل فردی-درونی قرار گرفت که همانند سنگ زیربنایی الگو عمل می‌کند. بنابراین، افزایش کیفیت زندگی سالمندی از این متغیّر شروع شده است و به متغیّرهای دیگر سرایت می‌کند. نتایج تحلیل میک‌مک نیز نشان می‌دهد که عوامل فردی-درونی بیشترین نفوذ و تعاملات اجتماعی بیشترین وابستگی را داشت.

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر می‌توان چنین استنباط کرد که عوامل فردی-درونی و تجارب خانوادگی کیفیت زندگی سالمندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند درنهایت با اثر عوامل محیطی موجب افزایش سلامت سالمندان گردد. شناسایی و ارتقای دقیق هر یک از این ابعاد نیز می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی سالمندی منجر شود.

استناد مقاله به این صورت است:

Hamzehi M, Raji M, Farhadzadeh AM. Identifying and Examining the Individual and Social Dimensions of Increasing the Quality of Life of the Elderly Based on the Verses of the Quran and Narrations. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):96-109. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.30824

سابقه و هدف: انسان نوین بیش از هر زمان دیگر انسانی هیجانی است و خروج هیجانات از حالت طبیعی، درحالی‌که عامل بقای نوع و فرد انسان معرفی می­شود، سبب طیف گسترده‌ای از بیماری‌های روانی می‌شود که بر اساس پژوهش‌ها رو به گسترش است. تعاریف و طبقات متعددی در نظریات مختلف برای هیجانات و روابط بین آنها ذکر شده که بسیاری از آنها ضمن مطالعۀ رفتار حیوانات و تطبیق آن­ با انسان به دست آمده است. نظریۀ روان‌تکاملی هیجانات پلاتچیک از مهم‌ترین و کارآمدترین آنها است؛ اما آیا این همه طبقات هیجانی انسان‌ها است؟ مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و قرآنی انسان موجودی فراتر از حیوان و دارای بُعدی روحانی است؛ پس هیجانات متفاوتی را می‌توان برای او تصور کرد. به همین منظور هدف پژوهش حاضر تطبیق طبقات هیجانی پلاتچیک با ساختار وجودی انسان در قرآن بود.

روش کار: در پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا نخست فرم کدگذاری ارزیابی از طبقات هیجانات پلاتچیک و تصویر انسان در قرآن با استفاده از کتب و منابع پلاتچیک و قرآن و تفسیر تهیه شد و در اختیار دو ارزیاب آموزش‌دیده قرار گرفت. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.  

یافته‌ها: نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که همۀ طبقات هیجانی پلاتچیک در ساختار انسان قرآنی و بیشتر در دو بخش «حالت» و «قوت» وجود دارد و مبتنی بر آن 26 طبقۀ هیجانی جدید چون ضیق، فرح، رعب، ربط و اعمی و 20 ترکیب هیجانی دیگر پیشنهاد شد.

نتیجه‌گیری: نتایج ضمن معرفی هیجاناتی جدید که با درنظرگرفتن ابعاد مادی و غیرمادی وجود انسان ارائه می­شود؛ جایگاه هیجانات را بر اساس ساختار وجودی انسان در قرآن «قلب» معرفی می­کند و طبعاً قلب است که بیماری­اش سرمنشأ اختلالات هیجانی و سلامتش متضمن درمان معرفی می­شود.

استناد مقاله به این صورت است:

Kiaei Z, Bagheri F, Abolmaali-Alhoseini Kh. An Examination of the Classes of Emotions in the Human Existential Structure Presented in the Quran and Comparing it with Plutchik's Psycho-evolutionary Theory of Emotions. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):110-124. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.29484

سابقه و هدف: مقاومت در برابر مشکلات زندگی و صبر بر پیامدهای ناگوار یکی از مهارت‌های ضروری برای زندگی در دنیای امروز است که همواره در اسلام نیز تأکید شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش صبر بر مبنای قرآن بر افزایش تاب‌آوری و خودشفقت‌ورزی همسران معلولان ضایعۀ نخاعی در شهر اصفهان بود.

روش کار: پژوهش حاضر نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعۀ آماری شامل تمامی همسران معلولان ضایعۀ نخاعی شهر اصفهان در سال 1398 بود که تعداد 30 نفر از آنان با توجه به معیارهای شمول به‌صورت داوطلبانه انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار داده شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌های ویژگی­های جمعیت‌شناختی، مقیاس تاب‌آوری (کانر-دیویدسون) و مقیاس خودشفقت‌ورزی (فرم کوتاه- راس و همکاران) جمع‌آوری و با روش تحلیل کوواریانس تک‌متغیّره (آنکوا) تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بین میانگین نمرات پس‌آزمون گروه آزمایش و گروه کنترل در دو متغیّر تاب­آوری و خودشفقت‌ورزی تفاوت معناداری وجود داشت (005/0>P).

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که آموزش صبر بر مبنای قرآن در افزایش تاب‌آوری و خودشفقت‌ورزی در همسران معلولان ضایعۀ نخاعی مؤثر است.

استناد مقاله به این صورت است:

Malekiha M, Olyanasab SZ. The Effect of Teaching Patience Based on the Quran on Resiliency and Self-compassion in Spouses of the Disabled with Spinal Cord Injury in Isfahan. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):125-137. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.28976

سابقه و هدف: بررسی وضعیت موجود پژوهش در هر کشوری به‌جهت هدایت و تعیین مسیر پژوهش‌های آتی از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پژوهش‌های قرآن و سلامت روان پرداخته شده و اهداف جزئی این پژوهش به سه دستۀ موضوعی، روش‌شناسی و جامعۀ محققان تقسیم شده است.

روش کار: این پژوهش از نوع مروری است که واحدهای آن را مقالات فارسی‌زبان منتشرشده در مجلات معتبر (با نشر الکترونیک) تشکیل ‌می‌دهد. مقالات از طریق پایگاه‌های معتبر علمی و با جست‌وجوی کلیدواژه‌های تعیین‌شده انتخاب و پس از چند مرحله غربالگری گزینش ‌شد. درمجموع، 141 مقاله جهت بررسی و تحلیل انتخاب شد. مؤلفان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج در سه بُعد موضوعی، روش‌شناسی و جامعۀ محققان تحلیل شد. در بُعد موضوعی مشخص شد که مقالات تفسیری (47/35 درصد) بیشترین فراوانی را داشت. در زمینۀ روش‌شناسی نیز تحقیقات کمّی، کیفی و آمیخته به‌ترتیب 35/50 درصد، 10/46 درصد و 55/3 درصد از حجم مقالات را دربرمی‌گرفت. همچنین در بررسی جامعۀ محققان مشخص شد که پژوهشگرانی که رشته‌هایی غیر از علوم قرآنی داشتند درصد بیشتری از مقالات حوزۀ قرآن و سلامت را منتشر کرده بودند (83/63 درصد).

نتیجه‌گیری: منطبق با یافته‌های پژوهش تحلیل‌هایی دربارۀ روند انتشار پژوهش‌ها و جهت‌دهی به پژوهش‌های آتی به‌سوی مسیر مطلوب‌تر ارائه شده است.

استناد مقاله به این صورت است:

Rafikhah M, Tavousi M, Naghizadeh-Moghari Z, Kazemi N. A Review of Quranic Research Related to Mental Health. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):138-154. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.27180

سابقه و هدف: اخلاق را با صفت راسخ در نفس یا با رفتارهای شایسته و ناشایست در برخورد با دیگران تعریف کرده­اند. اخلاق حرفه­ای شامل رفتار، عمل و ادب شخص در موقع انجام کار حرفه­ای و رعایت حقوق مردم در کسب و کار است که بر رفتارهایی ازجمله شفاف‌سازی و پرهیز از اعمال ضد اخلاقی در برخورد با مردم تأکید دارد. پزشکی حرفه­ای حساس و پرمشغله است که می­تواند از مهم­ترین حرفه­هایی باشد که در اخلاق کاربردی به آن توجه می‌شود. در این مطالعه با هدف شناسایی دامنه­های مهم در اخلاق حرفه­ای، اصول مهم در رعایت اخلاق حرفه­ای در پزشکی بررسی شده است.

روش کار: این پژوهش مطالعه‌ای مروری است که دربارۀ شاخص اخلاقی با کلیدواژه‌های پزشکی، اخلاق و حرفه و معادل انگلیسی آن در منابع ملی و بین‌المللی مطالعه شد و حدود 150 مطالعۀ مروری و تحقیقی در حیطۀ اخلاق حرفه­ای پزشکی در بازۀ زمانی سال‌های 1385 تا 1398 (2000 تا 2018) با کلیدواژه­های اخلاق حرفه‌ای، پزشکی، محل کار، اخلاق اسلامی، شاخص‌ها و رویکردها استخراج شد و بر اساس موضوعات مطرح در مطالعات مشابه، دسته­بندی و پس از پالایۀ موضوعی، بررسی شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، مسئولیت­پذیری در مقابل بیماران، رعایت اخلاق حرفه­ای در تحقیقات پزشکی و رعایت اصل رازداری، تعهد به عدالت اجتماعی، داشتن تخصص کافی، احترام به دیگران، مدیریت زمان، اخلاق پزشکی و ارتباط آن با مسائل مالی، قداست حرفۀ پزشکی و رویکرد فرهنگ اسلامی در اخلاق حرفه­ای پزشکی از مهم­ترین دامنه­های مطرح در اخلاق حرفۀ پزشکی بود.

نتیجه‌گیری: با در نظر گرفتن نتایج به‌دست‌آمده و اهمیت حرفۀ پزشکی، توصیه­های اخلاقی می­تواند ضمن تأمین محیط آرام و بدون تنش برای کار، موجب افزایش بهره­وری در درمان و تحقیقات پزشکی شود و مسیری مشخص را برای چهارچوب رفتاری افراد در حوزۀ بالینی مشخص کند.

استناد مقاله به این صورت است:

Hamidvand A, Moazedi K, Enjoo SA. Ethical Criteria in Medical Profession. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):155-169. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.27213

سابقه و هدف: سالانه عدۀ زیادی دچار اختلالات روانی ازجمله استرس می‌شوند که مشکلاتی را در زندگی برای آنان به وجود می‌آورد. راه­های مقابله با این اختلالات از مسائلی است که اندیشمندان همیشه در فکر آن بوده­اند. در کتاب گران­قدر نهج‌البلاغه توصیه­های مفیدی برای بهداشت روان و راهکارهای پیشگیری از اختلالات روانی به‌ویژه استرس بیان شده است که روان­شناسان با توجه به این توصیه­ها و عمل به آنها می­توانند در جلسات مشاوره از این دستورها استفاده کنند و این آموزه­ها و راهکارها را به مراجعان خود آموزش دهند. این پژوهش با هدف بررسی راه­های مقابله با استرس با تکیه بر کلمات امیرالمومنین (ع) در نهج‌البلاغه انجام شده است.

روش کار: پژوهش حاضر از نوع کتابخانه­ای است که با جست‌وجوی واژگانی نظیر استرس، تنیدگی و اضطراب در کتب روان‌شناختی و واژه‌های عربی بَلیه (بلا) و مِحنه (اندوه) در نهج‌البلاغه و پایگاه معرفی مقالات تدوین شده است. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: جست‌وجوی مقالات نشان داده با اینکه بحث از استرس انسان، از کهن­ترین مباحث روان­شناسی به شمار می­آید، بحث از موضوع استرس از منظر نهج‌البلاغه کمتر بررسی شده است. نهج‌البلاغه اصل بحث از استرس و زمینه­های ایجاد و عوامل مقابله با آن را بیان نموده ولی از واژگان استرس یا مشتقات آن استفاده نکرده است. در این پژوهش با توجه به معنای اصطلاحی استرس جملات حضرت در سه عنوان کلی دسته­بندی شده است: تغییر وضعیت و اجتناب از موقعیت­های استرس­زا، استفاده از فنون شناختی مقابله با استرس و روش عاطفی-رفتاری مقابله با استرس.

نتیجه‌گیری: با دقت در کلمات حضرت علی (ع) می­توان گفت از منظر ایشان استرس به سه عامل بستگی دارد: وجود شرایط محیطی استرس‌زا، ادراک استرس ناشی از این شرایط توسط فرد و ظرفیت نسبی فرد در رویارویی یا سازگاری با این شرایط. طبق این الگو، راه­های مقابله با استرس با توجه به هدف­ها و کارکردهای آن در سه عنوان کلی بحث شده است.

استناد مقاله به این صورت است:

Shariatpanah M, Fani M. Stress Management Skills in Nahj al-Balaghah. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;7(2):170-183. https://doi.org/10.22037/jrrh.v7i2.26928