امروزه بشر با وجود برخورداري از امكانات رفاهي و پيشرفت تكنولوژي، هنوز نتوانسته است به آرامش غايي و مطلوب خود دست پيدا كند. بسياري از موارد در دنياي دروني و بيروني انسان وجود دارد كه در صورت مواجهه با آن بدون معنابخشي و اتصال به تعابير معنوي، هر يك آزاردهنده‌هایی در جهت استهلاك رواني بلكه جسمي خواهد بود و در نهايت بهداشت روان وي متأثر از همين كوچك‌هاي به ظاهر قدرتمند (موانع شناختي - رفتاري)، بدين سو پيش مي‌رود كه نبض حيات خويش را از دست دهد.

 استناد مقاله به این صورت است:

Please cite this article as: Safara M. Spiritual Soul of Human. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 1- 6.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.22599

سابقه و هدف: ایدز علاوه بر اینکه در عملکرد طبیعی زندگی مبتلایان اختلال ایجاد می‌کند، بر سلامت روان آنان نیز تأثیر منفی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی روان‌درمانی معنوی - مذهبی بر افسردگی، ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی و رضایت از زندگی در مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت صورت گرفته است.

روش کار: این پژوهش از نوع نیمه‌‌تجربي با طرح پژوهش پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی مردان مبتلا به اچ.آی.وی مثبت از بین مراجعه‌کنندگان به بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه است که بر اساس معیارهای ورود به پژوهش و پرسش‌نامه‌های افسردگی بک - فُرم کوتاه (BDI-S)، نیازهای بنیادین روان‌شناختی (BPNQ) و رضایت از زندگی (SWLS)، بیمارانی که دارای بالاترین نمره‌ها بودند، با روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب و به ‌صورت تصادفي به گروه­های آزمايش و گواه (15=₂n=₁n) تقسيم شدند (30=n). گروه آزمايش 8 جلسه مداخله‌ی درمانی 60 دقیقه‌یی طی یک جلسه در هفته دريافت کرد؛ اما گروه گواه مداخله‌یی دریافت نکرد. اطلاعات به‌دست‌‌آمده با روش‌های آمار توصیفی و تحليل کوواريانس چندمتغيّري (MANCOVA) تحليل شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های آزمایش و گواه در کاهش افسردگی؛ ارضای نیازهای بنیادین روان‌شناختی شامل خودمختاری، شایستگی و ارتباط با دیگران (05/0>P)؛ و همچنین نمره‌ی کل رضایت از زندگی وجود داشت (05/0>P).

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، روان‌درمانی معنوی - مذهبی بر شاخص‌های روان‌شناختی مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت در پیوند با مراقبت پزشکی استاندارد، اثر سودمندی بر سلامتی و کاهش شدت اختلالات بالینی دارد.

 استناد مقاله به این صورت است:

RostamiNasab DolatAbad Z, Alizadeh N, Haghighat Sh, SardarZadeh F. The Effectiveness of Spiritual-Religious Psychotherapy on Depression, Basic Psychological Needs and Life Satisfaction in Patients with HIV. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 7- 20. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.16772

سابقه و هدف: عوامل و زمینه‌هاي بسیاري در شکل‌گیري استرس دوران دانشجویی نقش دارند که از مهم‌ترین آنها نگرش‌های مذهبی و سرسختی روان‌شناختی است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش نگرش‌های مذهبی و سرسختی روان‌شناختی به عنوان پیش‌بین‌های استرس دوران دانشجویی دانشجویان دانشگاه بجنورد است.

روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی و جامعه­ی آماری آن شامل کلیه‌ی دانشجویان دانشگاه بجنورد در نیمسال دوم سال تحصیلی 95 - 96 است که از بین آنان 170 نفر با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله­یی انتخاب و مطالعه شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس سرسختی روان‌شناختی اهواز، پرسش‌نامه‌ی نگرش‌سنج مذهبی و فهرست استرس دوران دانشجویی؛ و برای تحليل داده‌ها از ضریب همبستگي پيرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد ضریب همبستگی بین نگرش‌های مذهبی (526/0-=r) و سرسختی روان‌شناختی (457/0-=r) با استرس دوران دانشجویی معنی‌دار است (05/0p<). تحليل رگرسيون با روش گام به گام نیز نشان داد به ترتیب متغیّرهای سرسختی روان‌شناختی و نگرش‌های مذهبی می‌توانند استرس دوران دانشجویی را پیش‌بینی کنند (241/0R²= و 04/0>P).

نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، می‌توان استرس دوران دانشجویی را از طریق نگرش‌های مذهبی و سرسختی روان‌شناختی پیش‌بینی کرد. ازاین‌رو، در نظر گرفتن این دو متغیّر در برنامه‌های آموزش مدیریت استرس دانشجویان توصیه می‌شود.

Rahimi Pordanjani T, Mohamadzade EbrahimiA, DoostkamZ. Religious Attitudes and Psychological Hardiness as Predictors of Stress in Students’ Life. J Res Relig Health. 2018; 4(4):21- 32.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.17334

سابقه و هدف: معنویت و خانواده دو سازه‌ی مهم در تبیین آسیب‌های روان‌شناختی و اجتماعی محسوب می‌شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه‌ی سلامت معنوی، سرسختی خانواده و رضایتمندی از خانواده در افراد معتاد و غیرمعتاد است.

روش کار: پژوهش حاضر از نوع علّی - مقایسه‌یی و جامعه‌ی آماری آن شامل کلیه‌ی معتادان مرد شهرستان دهدشت در سال 1394 است. در این پژوهش 70 معتاد به شیوه‌ی نمونه‌گیری خوشه‌یی تصادفی و 70 غیرمعتاد که از نظر ویژگی‌های جمعیت‌شناختی با گروه معتاد همتاسازی شده بودند به شیوه‌ی نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌ی‌ سلامت معنوی، شاخص سرسختی خانواده و پرسش‌نامه‌ی رضایتمندی خانواده پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری شده نیز به شیوه‌ی تحلیل واریانس چندمتغیّری (MANOVA) تحلیل شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد بین دو گروه معتاد و غیرمعتاد تفاوت معناداری وجود داشت و نمره‌ی افراد معتاد در هر سه متغیّر سلامت معنوی (سلامت مذهبی و سلامت وجودی)، سرسختی خانواده، و رضایتمندی از خانواده به طور معناداری از گروه مقابل کمتر بود (001/0P<).

نتیجه‌گیری: مي‌توان نتيجه گرفت كه افراد معتاد از نظر سلامت معنوی، سرسختی خانواده و رضایت از خانواده در وضعيت بدتري نسبت به افراد غیرمعتاد قرار دارند. به‌علاوه، در درمان اعتیاد می‌توان این مؤلفه‌ها را در برنامه‌های درمانی گنجاند و به عنوان اهرم درمانی به کار بست.

Mohsenzadeh F, Ghasemi Jobaneh R, DargahiSh, Jalili NikooS. Spiritual Health, Family Hardiness and Family Satisfaction: A Comparison between Addicts and Non-addicts. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 33- 43.

DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.17163

سابقه و هدف: تعارض‌های زناشویی به دلیل اختلاف زوجین در نوع نیازها و روش ارضای آن، خودمحوری، رفتار غیرمسئولانه و تناقض در خواسته‌ها به وجود می‌آید. سازگاری اجتماعی عبارت است از رفتارهای انطباقی فراگرفته به منظور برآورده ساختن نیازهای محیطی؛ که غالباً مستلزم اصلاح تکانه‌ها، هیجان‌ها و نگرش‌ها است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار مبتنی بر آموزه‌های دینی در افزایش سازگاری اجتماعی و کاهش تعارض‌های زناشویی زوجین است.

روش کار: پژوهش حاضر از نوع کارآزمایی بالینی است که در آن از طرح آزمایشی پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه‌ی آماری پژوهش را کلیه‌ی زوج‌های مراجعه‌کننده به درمانگاه خانواده‌ی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1395 تشکیل می‌دهند که از بین آنان 40 زوج به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و در گروه­های زوج‌درمانی هیجان­مدار مبتنی بر آموزه‌های دینی و کنترل (هر یک 2 نفر) قرار گرفتند. برای شرکت‌کنندگان گروه آزمایش 10 جلسه رویکرد هیجان­مدار مبتنی بر آموزه‌های دینی (هر جلسه 90 دقیقه)، به صورت هفته‌یی یک جلسه برگزار شد. به منظور جمع‌آوری داده‌ها نیز از مقیاس سازگاری اجتماعی بل (BAI) و پرسش‌نامه‌ی تعارض‌های زناشویی (MCQ) استفاده شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که آموزش زوج‌درمانی هیجان‌مدار مبتنی بر آموزه‌های دینی بر سازگاری اجتماعی زوجین (34/0)، سازگاری عاطفی (59/0) و سازگاری شغلی (24/0) اثر معناداری داشت (05/0>P). همچنین این تغییرات برای زیرمقیاس‌های کاهش همکاری، کاهش رابطه‌ی جنسی، افزایش جلب حمایت فرزندان، کاهش رابطه‌ی فردی با خویشاوندان همسر، کاهش ارتباط مؤثر و جدا کردن امور مالی به ترتیب 37/0، 25/0، 15/0، 48/0، 43/0 و 17/0؛ و در سطح 05/0>P معنادار بود.

نتیجه‌گیری: دین‌داری در خانواده و روابط زوجین، اعمال و مراسم‌های مذهبی و پایبندی به باورها و ارزش‌های دینی از تضاد در گرایش‌های فردی و تعارض‌های زناشویی ممانعت می‌کند و موجب حرکت به سوی الگوهای رفتاری مشترک و سازگاری اجتماعی در خانواده می‌شود.

Shamsipour H, Norouzi Kouhdasht R, Mohammadi H, Azari E, Norouzi M. The Effect of Emotion-focused Couple Therapy Based on Religious Teachings on Social Compatibility and Marital Conflicts. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 44- 58. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.16720

سابقه و هدف: مفهوم خدا که از طریق فرهنگ زبانی و کلامی به انسان‌ها انتقال می‌یابد و برداشت انسان‌ها را از خداوند مشخص می‌کند با سلامت روان‌شناختی افراد ارتباط تنگاتنگی دارد. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی وسواس و فوبیا بر اساس مفهوم خدا در دانشجويان است.

روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی - همبستگي و جامعه‌ی آماری آن شامل همه‌ی دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي تهران است که با استفاده از روش نمونه‌گيري سهمي، تعداد 367 نفر از آنان انتخاب شدند و مقياس مفهوم‌سازی فرد از خدا (GCS) و مقیاس‌های وسواس و فوبیا در فهرست نشانه‌های مرضی (R90SCL-) بر روي آنان اجرا شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: تحليل داده‌ها با استفاده از تحلیل رگرسيون چندگانه نشان داد كه ميزان وسواس و فوبیا را مي‌توان از روی مفهوم خدا در دانشجويان پيش‌بيني كرد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد دانشجويان پسری كه مفهوم مثبتي از خدا داشتند دارای فوبیای کمتر (05/0P< و 24=r)؛ و دانشجويان دختری كه مفهوم مثبتی از خدا داشتند دارای وسواس کمتری بودند (05/0P< و 28=r). 

نتیجه‌گیری: از یافته‌های به‌دست‌آمده می‏توان نتیجه گرفت که وسواس و فوبیای دانشجویان تابعی از کیفیت و چگونگی مفهوم خدا است.

Haddadi kuhsar AA, Ghobari Bonab B. Predicting Obsessive-compulsive behavior and Phobic Anxiety among Students of Medical Sciences: The role of the Concept of God. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 59- 68. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.12673

سابقه و هدف: امروزه مشکلات مربوط به سلامت روان و اعتیاد موجب به وجود آمدن مسائل مهمی از جمله آسیب­های جسمانی و اقتصادی برای قشر دانشجو شده است. هدف این مقاله تدوین الگویی برای پیش‌بینی سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر با توجه به نقش واسطه‌یی معنویت است.

روش کار: پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل کلیه‌ی دانشجویان مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه‌های علمی - کاربردی شهر ایلام در سال 95-96 بود که تعداد 86 نفر از آنان با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل چک‌لیست جمعیت‌شناختی محقق‌ساخته، پرسش‌نامه‌ی معنویت، پرسش‌نامه‌ی سلامت روان گلدنبرگ و گرایش به اعتیاد بود. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش­های ضریب رگرسیون و معادلات ساختاری تحلیل شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد بین سلامت روان و معنویت (05/0 P<و 2/4t=) و همچنین بین معنویت و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 45/2t=) رابطه‌ی معنادار وجود داشت. علاوه‌براین، بین سلامت روان و گرایش به مصرف مواد مخدر (05/0 P<و 33/7t=) نیز رابطه‌ی معنادار به دست آمد؛ یعنی سلامت روان هم به طور مستقیم؛ هم به طور غیرمسقیم از طریق میانجی معنویت بر گرایش به مصرف مواد مخدر دانشجویان تأثیر دارد.

نتیجه‌گیری: به طور کلی، معنویت به صورت جزء می‌تواند سلامتروان و گرایش به مصرف مواد مخدر را تبیین نماید که می‌توان با برگزاری کارگاه‌های آموزشی افزایش معنویت، میزان آن را در افراد افزایش داد.

Bahamin Gh, DavariFard F, SadeghiFard Yz. Mediatory role of spirituality in mental health and tendency toward drug use. J Res Relig Health. 2018; 4(4):69- 79. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.19596

سابقه و هدف: بهزیستی معنوی یکی از مفاهیم بنیادین در بیماری­های مزمن است که رویکردی مهم در ارتقای سلامت عمومی افراد در نظر گرفته می­شود. با توجه به اهمیت بهزیستی معنوی هدف مطالعه‌ی حاضر مدل ساختاری تأثیر بهزیستی معنوی بر آشفتگی­های روان­شناختی با تأکید بر نقش میانجی‌گر احساس تنهایی و ناامیدی است. 

روش­کار: این پژوهش مطالعه‌یی توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه‌ی مطالعه شامل 144 بیمار دارای آسیب نخاعی شهر اصفهان است که با روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقیاس بهزیستی معنوی (SWBS)، مقیاس احساس تنهایی، مقیاس ناامیدی بک و پرسش‌نامه‌ی افسردگی؛ اضطراب و استرس (21-DASS) جمع­آوری شد. برای تحلیل داده­های مطالعه نیز از روش آماریِ مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته­ها: نتایج نشان داد که بهزیستی معنوی، احساس تنهایی و ناامیدی با آشفتگی‌های روان­شناختی رابطه‌ی معنی­داری داشت. همچنین آزمون میانجی‌گری با روش بوت استراپ نشان‌دهنده‌ی معنی­داری نقش میانجی‌گر احساس تنهایی و ناامیدی در رابطه‌ی بهزیستی معنوی و آشفتگی­های روان‌شناختی بود.

نتیجه‌گیری: یافته‌های به‌دست‌آمده می­تواند در موقعیت­های بالینی برای درمان آشفتگی­های روان­شناختی بیماران دارای آسیب نخاعی مفید باشد.

Abbasi M, Ghadampour E, Amirian L. The Impact of Spiritual Well-being on Psychological Distress in Patients with Spinal Cord Injury: The Mediating Role of Loneliness and Hopelessness. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 80- 93. DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.17097

سابقه و هدف: دین و اعتقادات معنوی در زندگی انسان دارای اهمیت ویژه‌یی است. خودکارآمدی نیز عامل انگیزشی فعال‌کننده، نیرودهنده، نگهدارنده و هدایت‌کننده‌ی رفتار به سوی هدف است که هر یک از این دو مؤلفه می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی و حتی میزان امیدواری افراد تأثیر بسزایی داشته باشد. ازاین‌رو، این پژوهش با هدف بررسی نقش معنویت و خودکارآمدی در امیدواری دانشجویان با میانجیگری جهت‌گیری هدفی صورت گرفته است.

روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی - همبستگی با استفاده از تحلیل مسیر است و جامعه‌ی آماری آن دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد را در بر می‌گیرد. با توجه به تعداد متغیّرهای مدل پیشنهادی تحلیل مسیر که به ازای هر متغیّر 15 نفر در نظر گرفته می‌شود و همچنین با در نظر گرفتن ملاک قابلیت تعمیم‌پذیری یافته‌های نمونه به جامعه، 280 نفر از دانشجویان جامعه‌ی آماری به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسش‌نامه‌های معنویت، خودکارآمدی، امیدواری و جهت‌گیری هدفی استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده نیز با روش­های توصیف آماری، همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. 

یافته‌ها: نتایج اجرای همبستگی نشان داد که تمام متغیّرهای مشاهده شده‌ی الگو با هم همبستگی داشتند (01/0p<)؛ و اجرای تحلیل مسیر برای آزمون رابطه‌ی نقش معنویت و خودکارآمدی در امیدواری از طریق جهت‌گیری هدفی و الگوی پیشنهادی (098/0RMSEA= و 99/0GFI=) از برازش خوبی برخوردار بود.

نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش گویای این مطلب است که معنویت و خودکارآمدی با میانجیگری جهت‌گیری هدفی موجب ارتقای امیدواری در دانشجویان می‌شود. بنابراین با توجه به تأثیر مثبت خودکارآمدی و معنویت و جهت‌گیری هدفی؛ استفاده از این ظرفیت‌ها  در  برنامه‌ریزی‌ها  و فعالیت‌های  فردی و گروهی دانشجویان برای افزایش امیدواری آنان توصیه می‌شود.

Kareshki H, Zabihi M, Hatamikiya S, Heydarian Shahri F. Mediating Role of Goal Orientation in the Relationship of Spirituality and Self-Efficacy with Hope in University Students: a Structural Model. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 94- 103.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.16490

سابقه و هدف: امروزه در برخی از مراکز درمانی به جای حفظ سلامتی و حیات افراد به بهانه‌ی ترحم، به بیماران صعب‌العلاج پیشنهاد تسریع مرگ انتخابی داده می‌شود. پیشینه‌ی اتانازی به روم باستان بازمی‌گردد و در سال‌های اخیر از جمله مباحث جنجالی است که در محافل علمی از جهات مختلف از جمله از منظر حقوقی و فقهی درباره‌ی آن بحث می‌شود. در این مقاله با انگیزه‌ی تبیین حکم فقهی اتانازی ضمن طرح برخی از مباحث مقدماتی تلاش شده است بر خلاف تقسیمات رایج در محافل علمی، تقسیمی نو بر اساس ملاک و معیاری مؤثر در احکام فقهی معرفی شود.

روش کار: این پژوهش کتابخانه‌یی از نوع توصیفی - تحلیلی است که برای انجام آن مقاله‌های بین سال‌های 75-76 مطالعه و بررسی شد. روش کار بدین صورت بود که جستجو بر اساس کلیدواژه‌های اتانازی، قتل نفس، قصاص، خودکشی، حفظ نفس، حکم تکلیفی و وضعی صورت گرفت و در ادامه از قرآن کریم و همچنین کتاب‌هایی با مضامین فقهی - استدلالی مثل فقه و حقوق تحفظی آیت‌الله سیستانی، وسائل‌الشیعه و مستدرک بهره گرفته شد. یافته‌های به‌دست‌آمده پس از تجزیه و تحلیل در کلاس‌های حوزوی طی 10 جلسه تدریس؛ و مطالب آن به بحث گذاشته شد. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. 

یافته‌ها: مجموع اقسام هشت‌گانه‌ی اتانازی و زیرشاخه‌های آن تحت عنوان سه کبرای کلی قرار می‌گیرد: الف) سه مورد مصداق قتل عمد است و افزون بر حکم تکلیفی حرمت، حکم وضعی قصاص نیز بر آن مترتب می‌شود؛ ب) یک مورد مصداق کبرای کلی خودکشی است که فقط محکوم به حرمت تکلیفی است و ج) چهار مورد مصداق کبرای کلی وجوب حفظ نفس است که ترک آن محکوم به حرمت تکلیفی است و به جهت عدم قتل نفس حکم وضعی بر آن مترتب نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: تمام اقسام هشت‌گانه‌ی اتانازی حرام است و توصیه می‌شود به جای آن تلاش به احیاگری شود و پژوهش‌های لازم برای یافتن درمان بیماری‌های صعب‌العلاج صورت گیرد.

RahmaniM, ZarvandiN, Abdoljabari M. The Jurisprudence Sentence for Euthanasia. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 104- 117.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.18974

سابقه و هدف: آموزه­های طبی اسلام توصیه­های فراوانی درباره‌ی سلامت جسم و جان دربردارد. بخشی از این آموزه­ها درباره‌ی بیماری­های روانی از قبیل جنون است. اسلام دستور­های فراوانی درباره‌ی مقابله با جنون دارد. سامان­دهی توصیه­های مزبور از یک سو و تبیین آنها از سوی دیگر از اهداف این پژوهش است.

روش کار: این پژوهش از نوع کتابخانه‌یی است که با جستجوی واژگانی نظیر مجنون، جنون، جن و مسّ در متون دینی و با جستجوی عناوین پیش­گفته در پایگاه­های معرفی مقالات، به بررسی آن پرداخته شده است. در این پژوهش همه‌ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسنده‌ی مقاله تضاد منافعی درباره‌ی آن گزارش نکرده‌ است.  

یافته‌ها: جنون در آموزه­های طبی اسلام در دو بُعد پیشگیری و درمان اشاره شده است. در این آموزه­ها روش­های مادی و معنوی فراوانی معرفی شده است که مقاله‌ی حاضر آنها را بررسی؛ و در نهایت بیش از بیست روش معرفی کرده است. یافته­ها در حوزه‌ی جستجوی مقالات حاکی از آن است که موضوع جنون در تحقیقات پژوهشگران تنها با صبغه‌ی فقهی، حقوقی، پزشکی و ادبی بررسی شده؛ و هیچ تحقیق جامعی تاکنون جنون را با رویکرد آموزه­های اسلامی بررسی نکرده است.

نتیجه‌گیری: از نظر آموزه­های اسلامی جنون بیماری صعب‌العلاج و سهل‌التدارکی است. راه­های پیشنهادی اسلام برای پیشگیری و درمان بیماری­ها به طور عام و جنون به طور خاص بسیار ساده، کم­هزینه و طبیعی است. ادعیه و راز و نیاز با پروردگار در کنار تدبیرهای عملی برای درمان و پیشگیری، مؤید تجربیات روان‌شناسان است. در نهایت اینکه اسلام همه‌ی ابعاد وجودی انسان را مد نظر داشته؛ و در مقابله با بیماری‌ها به کرامت انسان اهمیت ویژه­یی داده است.

Sajedi A. Insanity in Medical Teachings of Islam. J Res Relig Health. 2018; 4(4): 118- 133.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i4.20661