سابقه و هدف: بُعد معنوی زندگی انسان یکی از سازه‌های مؤثر در سلامت و بهزیستی روان‌شناختی شناخته می­شود که در سال‌های اخیر به آن توجه شده است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی بهزیستی معنوی و سرمایۀ معنوی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، آگاهی و گرایش به مصرف غذای حلال در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان صورت گرفته است.  

روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی و مقطعی است. جامعۀ آماری پژوهش تمامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که تعداد 300 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های آگاهی و گرایش به مصرف غذای حلال، فرم کوتاه پرسش‌نامۀ بهزیستی و سرمایۀ­ معنوی و پرسش‌نامۀ پنج‌عاملی شخصیت استفاده شد. تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از آزمون رگرسیون گام‌به‌گام و با به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS نسخۀ­ 26 انجام شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که پس از ورود متغیّرهای پیش‌بین، درنهایت هنجار ذهنی، آگاهی، گشودگی به تجربه و روان‌رنجورخویی توانستند در چهار گام 22/0R²= از واریانس سرمایۀ­ معنوی را تبیین کنند. همچنین، پیش‌بینی بهزیستی معنوی نیز گویای این است که بهزیستی جسمانی، نگرش به غذای حلال، روان‌رنجورخویی و گشودگی به تجربه قوی‌ترین پیش‌بین‌های باقی‌مانده در الگو، 34/0 R²=از واریانس بهزیستی معنوی را پیش­بینی کردند.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته­ها­ی پژوهش حاضر می­توان گفت که آگاهی و نگرش به مصرف غذای حلال به‌همراه ویژگی‌های شخصیتی از عوامل اساسی شناخته می­شوند که در رابطه با زندگی معنوی (سرمایه و بهزیستی معنوی) دانشجویان می­توان به آنها توجه کرد.

سابقه و هدف: معنویت در ابعاد گوناگون زندگی روانی انسان نقش بازی می‌کند. یکی از این ابعاد خودتنظیمی شناختی - هیجانی است که مطالعات صورت‌گرفته گواهی بر پیش‌بینی آن توسط معنویت است. متخصصان سلامت بخش کووید ۱۹ از هر دو متغیّر خودتنظیمی هیجانی و معنویت به‌عنوان راهبرد مقابله‌ای استفاده می‌کنند. هدف این مطالعه بررسی رابطۀ تک‌به‌تک ابعاد معنویت با ابعاد خودتنظیمی شناختی - هیجانی در جمعیت کارکنان بخش کنترل و پیشگیری از کووید ۱۹ بوده است.  

روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی - همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش کارکنان فعال در بخش پیشگیری و کنترل کووید ۱۹ مراکز بهداشت بودند. 119 نفر از کارکنان بهداشت مراکز بهداشت که دست‌کم به‌مدت ۶ ماه در معرض کووید ۱۹ قرار داشتند در این مطالعه شرکت کردند و به پرسش‌نامۀ تنظیم شناختی - هیجانی گارنفسکی و کرایج و پرسش‌نامۀ معنویت پارسیان و دونینگ پاسخ دادند. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد نیاز معنوی با تمرکز مجدد مثبت (24/0r=)، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (۴۱/0r=)، ارزیابی مجدد مثبت (41/0r=) و دیدگاه‌گیری (27/0r=) رابطۀ مثبت و معناداری داشت. فعالیت معنوی با تمرکز مجدد مثبت (35/0r=)، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (39/0r=)، ارزیابی مجدد مثبت (31/0r=) و دیدگاه‌گیری (32/0r=) رابطۀ مثبت و معنادار و با فاجعه‌سازی رابطۀ منفی (22/0r=) و معناداری داشت. همچنین، خودآگاهی با تمرکز مجدد مثبت (38/0r=)، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (43/0r=)، ارزیابی مجدد مثبت (34/0r=) و دیدگاه‌گیری (26/0r=) رابطۀ مثبت و با فاجعه‌سازی (29/0r=)، ملامت دیگری (23/0r=) و نشخوار فکری (25/0r=) رابطۀ منفی و معناداری داشت. علاوه‌براین، بین اهمیت معنوی با تمرکز مجدد مثبت (23/0r=)، تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی (28/0r=)، ارزیابی مجدد مثبت (30/0r=) و دیدگاه‌گیری (23/0r=) نیز رابطۀ مثبت و معنادار وجود داشت.

نتیجه‌گیری: بین ابعاد گوناگون معنویت و خود‌تنظیمی شناختی - هیجانی در جمعیت کارکنان بخش کنترل و پیشگیری از کووید ۱۹رابطۀ معنادار وجود داشت و بیشترین رابطه متعلق به ابعاد خودآگاهی معنویت و تمرکز مجدد بر برنامه‌ریزی خودتنظیمی شناختی - هیجانی بود.

سابقه و هدف: یکی از حوزه‌های مهم سلامت و بهداشت روان افراد جامعه تجربۀ بهزیستی هیجانی آنان است که تحت تأثیر عوامل متعددی شکل می‌گیرد. ازاین‌رو، مطالعۀ حاضر با هدف نقش میانجی سرسختی روان‌شناختی در رابطۀ مقابلۀ مذهبی با بهزیستی هیجانی دانشجویان پرستاری صورت گرفته است.  

روش کار: این پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع معادلات ساختاری است که به‌روش تحلیل مسیر انجام شده است. جامعۀ پژوهش تمامی دانشجویان دانشکدۀ پرستاری و مامایی شهر قائن به تعداد 800 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که 180 نفر از آنان به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به‌صورت برخط به پرسش‌نامه‌های مقابلۀ مذهبی پارگامنت و همکاران، سرسختی روان‌شناختی کیامرئی و همکاران و بهزیستی هیجانی کیز و ماگیارمو پاسخ دادند. روابط بین متغیّرها با آزمون همبستگی پیرسون و با نرم‌افزار SPSS نسخۀ 18 و الگوی پژوهش با نرم‌افزار  Amosتحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد مقابلۀ‌ مذهبی مثبت (528/0=β و 01/0>P) به‌صورت مثبت و مقابلۀ‌ مذهبی منفی (391/0- =β و 01/0>P) به‌صورت منفی بر سرسختی روان‌شناختی تأثیر مستقیم داشتند. همچنین، مقابلۀ‌ مذهبی مثبت هم به‌صورت مستقیم (329/0=β و 01/0>P) هم به‌صورت غیرمستقیم (153/0=β و 01/0>P) و با میانجی‌گری سرسختی روان‌شناختی بر بهزیستی هیجانی تأثیر داشت. علاوه‌براین، مقابلۀ‌ مذهبی منفی هم به‌صورت مستقیم (237/0-=β و 01/0>P) هم به‌صورت غیرمستقیم (113/0-=β و 01/0>P) و با میانجی‌گری سرسختی روان‌شناختی بر بهزیستی هیجانی تأثیر داشت. سرسختی روان‌شناختی نیز به‌صورت مستقیم (289/0=β و 01/0>P) بر بهزیستی هیجانی تأثیر مثبت داشت (528/0=β و 01/0>P).

نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش اهمیت برنامه‌ریزی در جهت بهبود سرسختی­ روان‌شناختی و مقابلۀ ­مذهبی را در ارتقای بهزیستی هیجانی دانشجویان پرستاری نشان می‌دهد.

سابقه و هدف: کووید 19 به­‌سرعت در سراسر جهان گسترده و به مشکل عمدۀ بهداشت عمومی در بسیاری از کشورهای جهان ازجمله ایران تبدیل شده است. با توجه به اینکه معنویت مانند سپری در برابر عوامل استرس‌زا است و می‌تواند به افراد برای مقابلۀ مؤثرتر با بیماری کمک کند، هدف این پژوهش واکاوی تجربه‌­های زیستۀ معنوی در افراد با سابقۀ­ ابتلا به کووید 19 بوده است.  

روش کار: پژوهش حاضر­ از نوع كيفي با رویکرد پدیدارشناسی هرمنوتیک است. در این مطالعه 14 نفر با سابقۀ ابتلا به کووید 19 به‌شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند شرکت کردند. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه‌های نيمه‌ساختاريافته استفاده شد. تحلیل داده‌هابه‌روش هفت‌مرحله­ای دیکلمن و همکاران انجام شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: طبق نتایج، تجربه‌های زیستۀ معنوی افراد با سابقة­ ابتلا به کووید 19 را می‌توان با سه درون‌مایۀ تجربه‌های فراروانی، تجربه‌های واسپاری و تجربۀ رؤیاهای معنوی مشخص کرد. همچنین در این مطالعه یک الگوی ساختاری به­نام «تجربۀ امر قدسی» به دست آمد.

نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه بینش‌ عمیقی دربارۀ تجربه‌­های زیستۀ معنوی افراد با سابقۀ ابتلا به کووید 19 ارائه می‌­دهد. الگوی ساختاری تجربۀ امر قدسی و سه درون‌مایه‌­اش، تأثیر ژرف معنویت را بر تجربه­‌ها و بهبودی از بیماری برجسته و بر اهمیت پرداختن به نیازهای معنوی بیماران در محیط‌های مراقبت‌های سلامت و نقش معنویت در مقابله با بیماری و ارتقای معنویت تأکید می‌کند.

سابقه و هدف: مهارت زندگی اسلامی در ابعاد وسیعی از زندگی مسلمانان مؤثر است. این مهارت‌ها به تحول شخصی و معنوی منجر می‌شود و به مسلمانان کمک می‌کند تا خود را با هنجار‌های جامعۀ اسلامی منطبق سازند. با توجه به اهمیت سازۀ مهارت زندگی اسلامی، ایجاد ابزاری دقیق برای سنجش آن ضروری است؛ ازاین‌رو پژوهش حاضر به‌منظور بررسی روایی و پایایی پرسش‌نامۀ مهارت زندگی اسلامی صورت گرفته است.   

روش کار: مطالعة حاضر از نوع توصیفی است. جامعۀ آماری پژوهش 150 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بودند که به‌صورت دردسترس انتخاب شدند و به پرسش‌نامۀ معنویت پارسیان و دونینگ، پرسش‌نامة سنجش اعتقادات دینی زارع و امین‌پور و پرسش‌نامة مهارت زندگی اسلامی پاسخ دادند. روایی و پایایی پرسش‌نامة مهارت زندگی اسلامی به کمک تحلیل آماری همبستگی پیرسون، تحلیل آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی به دست آمد. در این پژوهش همة موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بین متغیّرهای معنویت، اعتقاد دینی و مهارت زندگی اسلامی رابطة مثبت و معناداری یافت شد. میزان آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامة مهارت زندگی اسلامی 92/0 به دست آمد. چهار عامل به‌دست‌آمده از این پرسش‌نامه شامل توجه به فرمان‌های الهی در زندگی، توجه به حقوق دیگران، توجه به توانمندی‌های شخصی و توجه به خود بود.

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که پرسش‌نامة مهارت زندگی اسلامی روایی و پایایی مناسبی دارد و پژوهشگران می‌توانند از این پرسش‌نامه در جهت گسترش دستاوردهای علمی اسلامی بهره ببرند.

سابقه و هدف: ماهیت پیچیدۀ مشکلات عاطفی - رفتاری نوجوانان بی‌سرپرست، بررسی و به‌کارگیری برنامه‌های حمایتی - پرورشی جدید را ایجاب می‌کند. این پژوهش با بررسی نقش جهت‌گیری‌های دلبستگی و تأثیرات معنوی در پیش‌بینی رشد پس‌آسیبی در دختران بی‌سرپرست انجام شده است.  

روش کار: پژوهش حاضر توصیفی - مقطعی و از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری تمامی نوجوانان دختر بی‌سرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران در سال 1401 بودند که با روش نمونه‌گیری دردسترس تعداد 300 نفر انتخاب شدند و پرسش‌نامۀ رشد پس‌آسیبی تدسچی و کالهون، پرسش‌نامۀ سبک‌های دلبستگی هازن و شاور و پرسش‌نامۀ تاب‌آوری کانر و دیویدسون را تکمیل نمودند. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد بین تأثیرات معنوی (65/0=r و 012/0>P)، دلبستگی ایمن (71/0=r و 011/0>P)، دلبستگی اجتنابی (73/0-=r و 023/0>P) و دلبستگی دوسوگرا (70/0-=r و 018/0>P) با رشد پس‌آسیبی دختران نوجوان همبستگی معناداری وجود داشت. تحلیل رگرسیون نشان داد حدود 53% واریانس رشد پس‌آسیبی از طریق متغیّرهای جهت‌گیری‌های دلبستگی و تأثیرات معنوی تبیین می‏شود (53/0=R²). با توجه به مقادیر بتا دلبستگی ایمن (247/0=β و 011/0>P)، تأثیرات معنوی (226/0=β و 014/0>P)، دلبستگی دوسوگرا (173/0-=β و 026/0>P) و دلبستگی اجتنابی (159/0-=β و 032/0>P) به‌ترتیب قوی‌ترین تا ضعیف‌ترین عوامل در تبیین رشد پس‌آسیبی بودند.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، اصلاح جهت‏گیری‌های دلبستگی و تقویت معنویت‌گرایی می‌تواند نقش بسزایی در رشد پس‌آسیبی نوجوانان دختر داشته باشد.

سابقه و هدف: با وجود اینکه ورزش نقش اثرگذاری در مقوله‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی ایفا می­‌کند، این پدیده در عصر امروزی با چالشی جدی روبه‌رو است که همان از بین رفتن روحیه و منش ورزشی در جوامع ورزشی است. با توجه به اینکه هویت دینی بر رفتار افراد اثرگذار است، پژوهش حاضر با هدف نقش هویت دینی در پیش‌بینی مؤلفه‌های منش ورزشی پسران نوجوان بسکتبالیست صورت گرفته است.  

روش کار: مطالعۀ حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ پژوهش نوجوانان 13 تا 18 سالۀ استان گیلان بودند که در مسابقات بسکتبال تابستان سال 1401 شرکت کردند. 200 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها با پرسش‌نامه‌های منش ورزشی ولراند و هویت دینی خوشاوی جمع‌آوری و با روش‌های ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه با الگوی هم‌زمان در نرم‌افزار SPSS نسخۀ 26 تحلیل شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج آزمون ضریب همبستگی نشان داد که باورها و عواطف دینی با مؤلفه‌های احترام به روابط اجتماعی، حریف، قوانین، مسئولان و تعهد به ورزش رابطۀ مثبت داشت. همچنین، دو مؤلفۀ باور و رفتار دینی با نداشتن رویکرد منفی در عملکرد ورزشی ارتباط مثبت نشان داد. یافته­‌های تحلیل رگرسیون نشان داد که هویت دینی توانست 81% از میزان احترام به روابط اجتماعی، 79% از احترام به قوانین و مسئولان و تعهد به ورزش، 77% از میزان احترام به حریف و 80% از نداشتن رویکرد منفی در عملکرد ورزشی را در پسران بسکتبالیست پیش‌­بینی کند.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر، فرضیه‌های مبتنی بر وجود رابطۀ معنی‌دار بین هویت دینی و مؤلفه‌های منش ورزشی پسران بسکتبالیست تأیید می­‌شود. با در نظر گرفتن نقش مثبت باور دینی و رفتارها و عواطف دینی بر سلامت روانی نوجوانان ورزشکار، اهمیت‌دادن به آنها از طریق والدین، مربیان و مسئولان ورزشی می‌­تواند کمک شایانی به بهبود سلامت اخلاقی و معنوی میدان‌ها و رویدادهای ورزشی نماید.

سابقه و هدف: مرگ به‌عنوان تجربه‌ای احیاگر می‌تواند در مسیر سلامت معنوی انسان و ایدۀ انسان‌شناسی نقش بسزایی داشته باشد اما هراس و ترس از مرگ که گاهی هم به افراط کشیده می‌شود می‌تواند دستاوردهای این تجربۀ دینی را کم‌اثر یا بی‌اثر کند. ازاین‌رو در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با معرفی مرگ به‌عنوان یک تجربۀ دینی، راه‌حلی برای دوری از ترس و هراس نسبت به آن معرفی و آثار تربیتی آن در سلامت معنوی مد نظر اسلام بررسی شود.  

روش کار: پژوهش حاضر از نوع کتابخانه‌ای و توصیفی - تحلیلی است. ابتدا تعاریفی که مفاد آنها به‌عنوان پیش‌زمینۀ‌ پژوهش ضروری به نظر می‌رسید طرح شد و بدنۀ اصلی پژوهش در چند مرحله در مسیرِ یافتن جواب مناسب برای سؤال اصلی تحقیق قرار گرفت. یعنی ابتدا مرگ یکی از مراحل حیات معرفی شد و در قالب تجربۀ دینی تمثل یافت و در مرحلۀ بعد هراس و ترس از مرگ در ارتباط با سلامت معنوی چرایی‌یابی ‌شد و در مرحلۀ آخر آثار و فوائد تربیتی اندیشه در این تجربۀ دینی بررسی ‌شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، مرگ تجربه‌ای دینی شناخته شد. علل هراس از مرگ جهل به حقیقت مرگ و گناه و کردار ناشایست و دلبستگی به دنیا و مظاهر آن معرفی شد. زوال غفلت و کاهش شهوات و تسلی آلام دنیوی و بهره‌وری کامل از زندگی و اشتیاق به آخرت و نیل به درجات اخروی، بی‌میلی و بی‌رغبتی به دنیا، پاک‌شدن گناهان از آثار و فواید مرگ‌اندیشی است که نقش هر یک از این عوامل در سلامت معنوی قابل طرح و بررسی مفصل در مجالی دیگر است.

نتیجه‌گیری: تجربۀ دینی مرگ با صبغۀ اسلامی آن در جهت انسان‌شناسی و خداشناسی نه‌تنها ترس ندارد بلکه موجب رشد و تربیت انسان می‌شود و انسان نوگرا را به اصل خود رهنمون می‌سازد و از دیدگاه اسلام این بزرگ‌ترین دستاورد مرگ در تأمین سلامت معنوی انسان است. بنابراین، شناسایی علل هراس و اجتناب از آنها ضروری می‌نماید. از طرفی توجه به فوائد مرگ‌پژوهی ضامن تأمین همان سلامت معنوی است.

سابقه و هدف: معنویت‌‌گرایی می‌تواند موجب افزایش اثربخشی، سهولت در فرایند یاددهی/ یادگیری و امنیت روانی در دانشجویان شود. پژوهش حاضر را می‌توان مطالعه‌ای مقدماتی دربارۀ فرایند یاددهی/ یادگیری در محیط آموزشی با نگاه دینی بر مسائل علمی و بر اساس به چالش کشیدن ذهن دانشجویان برای درک بهتر اصول آناتومیک با الگوسازی از حرکات نماز در نظر گرفت.  

روش کار: این پژوهش از نوع مروری است که به‌صورت کیفی و کتابخانه‌ای انجام شده و در آن از روش توصیفی و مفهومی استفاده شده است. بر اساس هدف تحقیق، اطلاعات لازم از منابع تفسیری جمع‌آوری شد و در ادامه بر اساس کلیدواژه‌هایی مانند آموزش پزشکی، معنویت، نماز، آناتومی بدن انسان، جست‌وجو در بانک‌های اطلاعاتی و تارنما‌هاي معتبر تحقیق کتابخانه‌ای مانند مدلاین، اسکوپوس، پاب‌مد، وب آو ساینس و گوگل اسکولار و همچنین تجارب و تحقیقات فردی به‌عنوان هیئت علمی رشتۀ علوم تشریح صورت گرفت. سپس اطلاعات به‌دست‌آمده دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که ارتباط علمی بین اصول آناتومیک و حالت‌های نماز وجود دارد که می‌تواند کاربرد بالایی در افزایش انگیزه و ترغیب استاد و دانشجو در فرایند یاددهی/ یادگیری داشته باشد. به‌عبارتی، با این نوع نگاه علمی به مسائل دینی یا بالعکس، دانشجویی که با برهان و دلیل شیفتۀ شکاف مرزهای علمی است، در مسیر بهتری مثال‌های عینی را خواهد یافت و علاوه‌براین حکمت اصول دینی را عمیق‌تر درک خواهد کرد که درنهایت اثر‌بخشی موضوع را دو‌چندان می‌کند.

نتیجه‌گیری: اصول آناتومیک با تعریف علمی دقیق از زاویه‌ها و جهت‌ها در حالت‌های مختلف نماز می‌تواند در بهینه‌سازی فیزیکی آن نقش‌آفرینی کند.

سابقه و هدف: سلامت معنوی عبارت است از برخورداری از حس پذیرش، اخلاق و حس ارتباط متقابل مثبت با یک قدرت حاکم و برتر قدسی، دیگران و خود که طی فرایندی پویا و هماهنگ حاصل می‌شود. دستیابی به جامعۀ سالم و موفق از طریق تأمین سلامت معنوی خانواده که بنیادی‌ترین ساختار جامعه محسوب می‌شود، مقدور است. ازاین‌رو، مطالعۀ حاضر با هدف تعیین متغیّرهای زمینه‌ساز سلامت معنوی در زوجین مسلمان انجام شده است.  

روش کار: این مطالعۀ مروری از نوع توصيفي است. برای گردآوري داده‌ها با کلیدواژه‌های سلامت معنوی، معنویت، همسران، زوجین و اسلام در پایگاه‌های گوگل اسكولار، نورمگز، اس.آی.دی و مگيران در بازه زماني سال‌هاي 1359 تا 1399 جست‌وجو شد. پس از بررسی 53 مستند، متغیّرهای زمینه‌ساز سلامتی معنوی در متون اسلامی با روش تحلیل محتوای قراردادی استخراج شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج، 47 کد به‌دست‌آمده در شش زیرطبقه (مؤثر بر روابط معنوی، رفتاری، عاطفی، شناختی، جنسی و ساختار خانواده) دسته‌بندی شد. در این مقاله داده‌های مرتبط با متغیّرهای زمینه‌ساز سلامتی معنوی در روابط معنوی و رفتاری زوجین ارائه شد. متغیّرهای زمینه‌ساز سلامتی معنوی در روابط معنوی زوجین شامل تلاش در اطاعت خدا، مشارکت در اعمال عبادی، هدفمند‌کردن زندگی و مساعدت در رشد و شکوفایی است. متغیّرهای زمینه‌ساز سلامتی معنوی در روابط رفتاری زوجین شامل انعطاف‌پذیری و آسان‌گیربودن، خوش‌رویی و حسن معاشرت، رفتار مسئولانه، رازداری و پوشاندن عیوب، آراستگی، کنترل خشم، گفتار نیکو، وقت‌گذرانی مشترک، گشاده‌دستی و صلۀ ‌‌رحم است.

نتیجه‌گیری: سلامت معنوی زوجین با ایجاد هدف و معنی در زندگی، انعطاف‌پذیری، مسئولیت‌پذیری، مدیریت خشونت، آداب معاشرت و گشاده‌دستی منجر به رشد دنیوی و اخروی زوجین می‌شود.

سابقه و هدف: دین اسلام دین فطرت است و حفظ تندرستی و سلامتی را به رسمیت شناخته و به آن اهتمام ورزیده است. یکی از راه‌های حفظ سلامتی جسمانی انجام فعالیت بدنی است. پژوهش حاضر در صدد بوده است تا به بررسی دیدگاه اسلام دربارۀ نقش فعالیت بدنی در حفظ سلامتی و تندرستی با استفاده از قرآن کریم و روایات بپردازد.  

روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است. برای استخراج و تحلیل متون با کلیدواژه‌های اسلام، آیات قرآن، احادیث، فعالیت بدنی، تندرستی، پیامبر اکرم (ص) و ائمۀ اطهار (ع) در منابع اسلامی شامل قرآن کریم، احادیث معتبر معصومین (ع) و تفاسیر قرآنی چون تفسیر المیزان و بحارالانوار و همچنین نرم‌افزار جامع‌الاحادیث و جامع‌التفاسیر و نیز پایگاه‌های اطلاعاتی مانند ایران‌داک، مگیران، پاب‌مد، اس.آی.دی، ریسرچ‌گیت و ساینس دایرکت جست‌وجو شد. مؤلفان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی دربارۀ این پژوهش گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، در آیات قرآن و روایات پیشوایان معصوم (ع) به فعالیت بدنی برای حفظ سلامتی جسمانی و تندرستی جهت انجام امور معنوی و دینی که درنهایت به حفظ ارزش‌های انسانی منجر می‌شود، توجه ویژه‌ای شده است. یکی از چالش‌های دنیای کنونی بی‌توجهی به رسالت اجتماعی فعالیت بدنی در حفظ سلامت عمومی جامعه است و بیشتر به سلامت فرد توجه می‌شود.

نتیجه‌گیری: مطابق آنچه در آیات و روایات آمده است، دین اسلام توجه ویژه‌ای به حفظ تندرستی دارد و انجام فعالیت بدنی با هدف حفظ ارزش‌های انسانی ستوده شده است. به نظر می‌رسد یکی از چالش‌هایی که دنیای کنونی با آن روبه‌رو است، فعالیت بدنی محض بدون توجه به ارزش‌های انسانی است. در صورتی که در دین اسلام به هدف انجام فعالیت بدنی بیشتر توجه شده است تا صرف انجام فعالیت بدنی. علاوه‌براین، بُعد اجتماعی و تأثیرگذاری اجتماعی فعالیت بدنی و ورزش نیز در دین اسلام به‌خوبی تبیین شده است.