مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی

زمینه و هدف: مواجهه با سرطان موجب ایجاد بحران در ابعاد جسمی، روانی و معنوی می‌شود. سلامت معنوی ابعاد مختلف زندگی انسان را هماهنگ می‌کند و جهت سازگاری با بیماری لازم است. پژوهش حاضر با هدف بررسی سلامت معنوی، بخشش و راهبردهای مقابله‌ای در بیماران مبتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش انجام گرفته است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع توصیفی ـ مقطعی می‌باشد که در این مطالعه ۴۵ بیمار مبتلا به انواع مختلف سرطان‌های دستگاه گوارش مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی درمانی امام رضا (ع) دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی سال ۹۶ مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه از پرسشنامه‌های سلامت معنوی الیسون، پرسشنامه بخشش ری و پرسشنامه راهبردهای مقابله‌ای مذهبی پارگامنت و کوئینیگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، آزمون t مستقل و ضریب همبستگی اسپیرمن توسط نرم‌افزار SPSS 19 استفاده شد. r_s=0/61

یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین بخشش و سلامت معنوی (r_s=0/61 ،P>0/1)، بین بخشش با راهبردهای مقابله‌ای مذهبی (r_s=0/73 ،P=0/31) و بین سلامت معنوی با راهبردهای مقابله‌ای مذهبی (r_s=0/44 ،P=0/1) رابطه مثبت و معنی‌دار آماری وجود داشت.

ملاحظات اخلاقی: همه افراد مورد مطالعه از محتوای مطالعه آگاهی یافتند و اگر موافق شرکت در مطالعه بودند، فرم رضایت‌نامه کتبی برای تمامی آن‌ها تکمیل شد.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد بیشتر بیماران مبتلا به سرطان از سطح سلامت معنوی بالایی برخوردارند. احساسات مثبت زمینه را برای بروز بخشیدن ایجاد می‌کند. راهبردهای مقابله‌ای مذهبی منجر به تجارب هیجانی خوشایندی می‌گردد و عواطف مثبت نیز در افراد باعث احساس رضایت از زندگی و شکرگزاری و بخشش خواهد بود.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین بهزیستی معنوی و آخرت‌نگری با بهزیستی رون‌شناختی انجام‌شده است.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی بوده است. نمونه پژوهش شامل 111 دانشجو بوده که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌های حاصل از نمونه مذکور با استفاده از آزمون کالموگروف ـ اسمیرنف، همبستگی پیرسون و در ادامه آزمون رگرسیون به روش هم‌زمان تحلیل شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه بهزیستی معنوی، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف و مقیاس آخرت‌نگری ابراهیمی ـ بهرامی احسان استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که بین بهزیستی معنوی و آخرت‌نگری با بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. همچنین خرده‌مقیاس‌های سلامت مذهبی، تعالی، آخرت‌محوری، آمادگی و تکلیف‌گریزی توانستند بهزیستی روانشناختی را پیش‌بینی کنند.

ملاحظات اخلاقی: قبل از اجرای پرسشنامه‌ها، ابتدا در مورد هدف از این پژوهش و همچنین محرمانه‌بودن نتایج به مشارکت‌کنندگان توضیح داده شد تا با رضایت آگاهانه در تحقیق شرکت کنند.

نتیجه‌گیری: با افزایش بهزیستی معنوی و تأکید بر آخرت‌نگری و تقویت گرایش‌های مذهبی در افراد جامعه، می‌توانیم جامعه‌ای را به بار آوریم که از بهزیستی روانشناختی بالاتری برخوردار باشد تا هدف‌های مطلوب در جامعه، چه در سطح فردی، چه خانوادگی و چه اجتماعی و اقتصادی تأمین شود.

زمینه و هدف: رفتارهای نامحترمانه در محیط‌های کاری یک تهدید جدی به شمار رفته و منجر به ایجاد شرم و به خطرانداختن سلامت پرستاران و بیماران می‌گردند. این رفتارها جو سازمانی را نیز به خطر می‌اندازند و در صورتی که به آن‌ها توجه نشود، عواقب ناخوشایندی خواهند داشت. هدف از این مطالعه بررسی رفتارهای نامحترمانه در محیط‌های درمانی از دیدگاه پرستاران بیمارستان‌های شهر گناباد می‌باشد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی با شرکت 182 نفر از پرستاران بیمارستان‌های شهر گناباد در سال ۱۳۹۵ انجام شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد رفتارهای نامحترمانه پرستاری به روش سرشماری از بین پرستاران بخش‌های اورژانس، جراحی، داخلی، زنان، اطفال، دیالیز، چشم و ENT، ICU، CCU و NICU جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS 20 و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون‌های آماری تی مستقل، ANOVA و ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمون‌های آماری در سطح کم‌‌تر از 0/05 معنی‌دار لحاظ گردید.

یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که نمره کل رفتارهای نامحترمانه از دیدگاه پرستاران 2/30 از ۵ نمره لیکرت می‌باشد. بیشترین رفتار نامحترمانه در پرستاران در ارتباط و تعامل با پزشکان (0/91±2/84) و کم‌‌ترین آن در تعامل پرستاران با سوپروایزر (0/83±1/97) مشاهده شد.

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح اهداف مطالعه و محرمانه‌ماندن اطلاعات، رضایت‌نامه کتبی آگاهانه از شرکت‌کنندگان اخذ گردید.

نتیجه‌گیری: رفتارهای نامحترمانه در میان پرستاران بر کیفیت خدمات ارائه‌شده توسط پرستاران تأثیر دارد و می‌تواند منجر به فشارهای شغلی و عدم رضایت شغلی شود، لذا توجه به عواملی که منجر به رفتارهای نامحترمانه در محیط کار پرستاران شود، ضروری است.

زمینه و هدف: سیستم سلامت به پرستارانی نیاز دارد که در تصمیم‌گیری اخلاقی شرکت کرده و منجر به افزایش کیفیت ارائه خدمات در سیستم گردند. دانشجویان پرستاری نیازمند یادگیری مهارت‌های آنالیز اخلاقی می‌باشند تا توانایی مواجه با معضلات اخلاقی پیش‌آمده در بالین را داشته باشند. این امر نیازمند توانمندی در زمینه استدلال اخلاقی است، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین استدلال اخلاقی در پرستاران و دانشجویان پرستاری میبد در مواجهه با معضلات اخلاقی طراحی گردید.

مواد و روش‌ها:مطالعه حاضر از نوع توصیفی ـ مقطعی و نمونه‌گیری به شیوه سرشماری بر روی 134 نفر از دانشجویان پرستاری (66 نفر) و پرستاران (68 نفر) در شهرستان میبد در سال 1396 انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها آزمون معضلات اخلاقی پرستاری (Nursing Dilemms Test) است. تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS 18 صورت گرفت و آزمون‌های متناسب شامل توصیفی و تحلیلی (پیرسون، آزمون مستقل و وابسته T-test) انجام شد.

یافته‌ها: میانگین نمره استدلال اخلاقی پرستاران (5/93±40/83) و دانشجویان پرستاری (6/8±46/64) از کل نمره 66 به دست آمد. میانگین نمره استدلال اخلاقی دانشجویان سال آخر تفاوت معناداری نسبت به سال‌های پایین‌تر نداشت (P>0/05). بین سابقه کار ‌پرستاران با میانگین نمره استدلال اخلاقی رابطه معناداری گزارش شد (P≤0/05). سایر ویژگی‌های جمعیت‌شناختی پرستاران و دانشجویان پرستاری ارتباط معناداری با میانگین نمره استدلال اخلاقی نداشتند.

ملاحظات اخلاقی:در مورد اهداف پژوهش و محرمانه‌بودن اطلاعات به شرکت‌کنندگان توضیح داده شد و رضایت کتبی جهت شرکت در پژوهش گرفته شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های به دست‌آمده از مطالعه و لزوم برخورداری پرستاران از توانایی استدلال اخلاقی و توانمندی دانشجویان پرستاری در طول تحصیل نیاز به برنامه‌ریزی آموزشی مناسب در کوریکولوم آموزشی دانشکده‌ها و ارائه راه‌کارهای مناسب و استراتژی‌های خاص توسط مدیران و برنامه ریزان بیمارستان در این زمینه می‌باشد.

زمینه و هدف: اتانازی يا پایان بخشیدن برنامه ریزی شده به زندگی بیمار با برخی روش­های پزشکی، يکی از چالش های اخلاق پزشکي است. هدف این مطالعه بررسی دیدگاه خانواده بیماران، نسبت به اتانازی است.

مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1394 و بر روی100 نفر از خانواده بیماران بستری صورت گرفته است. نمونه گیری به صورت تصادفی از بین همراهان بیماران بستری در بخش های ویژه و عمومی بیمارستان شهید بهشتی قم صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه نگرش نسبت به اتانازی بود. داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای اسکوئر، تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون و بوسیله نرم افزار SPSS 19 تجزیه و تحلیل شد.

ملاحظات اخلاقی: رضایت نامه کتبی آگاهانه از همه شرکت­کنندگان أخذ شد. علاوه بر این، به همه آنها در مورد ناشناس بودن پرسشنامه ها و محرمانه بودن اطلاعات اطمینان خاطر داده شد.

یافته ها: اغلب شرکت کننده ها نگرش خنثی(بی­طرفانه­ای) نسبت به اتانازی داشتند. بین نمره کل نگرش به اتانازی و خرده مقیاس هایش شامل ملاحظات اخلاقی، ملاحظات عملی، ارج نهادن به زندگی و باورهای طبیعت­گرایانه همبستگی معنی دار برقرار بود (0/05>P). بین نمره نگرش به اتانازی و میزان ماندگاری بیمار رابطه معنی داری مشاهده نشد (0/05P>).

نتیجه گیری: اکثر خانواده بیماران نگرش خنثی(بی­طرفانه­ای) نسبت به اتانازی داشتند. این امر می تواند ناشی از موقعیت نامشخص جامعه در این زمینه باشد. به نظر می رسد که وجود بحث های اخلاقی، مذهبی و حقوقی بیشتر در مورد اتانازی به منظور ایجاد توانایی مردم در تصمیم گیری در این زمینه ضروری است.

زمینه و هدف:تالاسمی یک بیماری مادرزادی اتوزومال مغلوب نشأت‌گرفته از کشورهای منطقه مدیترانه است که با کمبود در سنتز زنجیره گلوبین است. امروزه با وجود پیشرفت‌هایی که در پزشکی صورت گرفته، بقای این بیماران مخصوصاً مبتلایان به تالاسمی ماژور افزایش یافته است. با این وجود مشکلات روانی ـ اجتماعی حاصل از طبیعت مزمن بیماری هنوز از چالش‌های مهم پیش روی این بیماران است،لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی سلامت معنوی و عوامل مرتبط با آن در افراد مبتلا به تالاسمی ماژور انجام شد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی استکه بر روی 101 نفر از بیماران تالاسمی ماژور بخش تالاسمی بیمارستان بزرگ دزفول به روش نمونه‌گیری هدفمند در سال 1394 انجام شد. داده‌ها توسط پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه استاندارد سلامت معنوی دلمن و فری جمع‌آوری شد و توسط نرم‌افزار SPSS 18 و آزمون آماری ANOVA،T مستقل، رگرسیون خطی و ضریب همبستگی پیرسون با سطح معنی‌داری 0/05>P تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها:میانگین سنی بیماران 5/4±23/22 بود که از این تعداد 60/4 درصد مذکر و 39/6 درصد مؤنث بودند.میانگین نمره کلی سلامت معنوی و زیرمقیاس خودکارآمدی به ترتیب 34/58 و 14/68 بوده که بیانگر سطح متوسط در این زیرمقیاس‌ها بود.میانگین زیرمقیاس طرح زندگی 8/19 بوده که نشان‌دهنده سطح بالای این زیرمقیاس می‌باشد. بین جنس و سلامت معنوی رابطه معنی‌داری مشاهده نشد (0/05<P).

ملاحظات اخلاقی: پژوهش حاضر با حفظ حریم بیمار و با کسب رضایت آگاهانه کتبی از بیماران و بدون تحمیل هزینه به آنان انجام شد.

نتیجه‌گیری:مطالعهحاضرنشاندادکه سلامت معنوی بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور عمدتاً در سطح متوسط قرار دارد و با توجه به ارتباط سلامت معنوی با بهزیستی بیماران نیاز است که در جهت ارتقای سلامت آنان گام برداشته شود.

زمینه و هدف: با توجه به مشکلات بی‌شماری که احتمال دارد زنان باردار در دوران بارداری و زایمان متحمل شوند، نیاز بیشتری به دریافت خدمات و رعایت حقوق از جنبه‌های مختلف دارند، لذا رعایت‌‌ اصول اخلاقی و حقوق مادران باردار به دلیل نیازهای طبی مادر و جنین باید مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رعایت منشور حقوق مادر در زایشگاه بیمارستان‌های علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1396 انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه پژوهشی از نوع توصیفی مقایسه‌ای می‌باشد و در این پژوهش 200 نفر مادر باردار و100 نفر ماما در زایشگاه‌های بیمارستان‌های منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به روش نمونه‌گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات این پژوهش با استفاده از دو نوع پرسشنامه پژوهشگرساخته برای ماماها و مادران جمع‌آوری گردید.

یافته‌ها: نتایج پژوهش در تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 4 عامل اصلی شناسایی‌شده در این پژوهش شامل: عامل اول: دریافت خدمات مطلوب مامایی؛ عامل دوم: احترام به حریم خصوصی مادر؛ عامل سوم: احترام به حق انتخاب و تصمیم‌گیری آزادانه مادر؛ عامل چهارم: دسترسی به اطلاعات درمانی به نحو مطلوب می‌باشد. همچنین از نقطه ‌نظر دیدگاه مادران و ماماها بین «میزان دسترسی به اطلاعات درمانی به نحو مطلوب» و «خدمات مطلوب مامایی» تفاوت معنی‌دار وجود داشت (p<0/05).

ملاحظات اخلاقی: پس از کسب مجوز از کمیته اخلاق اهداف مطالعه توضیح داده شد و در خصوص محرمانه‌ماندن اطلاعات به آنان اطمینان خاطر داده شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به اهميت رعايت ابعاد مختلف حقوق‌گیرندگان خدمت در طول دوران بارداري و تفاوت معنی‌دار بین نقطه نظرات مادران و ماماها پیرامون دسترسی به خدمات و اطلاعات درمانی در پژوهش حاضر، بهبود وضعیت موجود و برگزاری کلاس‌های توجیهی برای مادران و ماماها برای بهترشدن اوضاع به عنوان امر مهم باید در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: نوجوانی دوره حساس به همراه عوامل تهدیدکننده بسیار است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش سلامت معنوی، تنظیم هیجان و باورهای فراشناختی در گرایش به سوء مصرف مواد در نوجوانان انجام شده است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی بر روی 230 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهرستان تربت حیدریه در سال تحصیلی 95-94 که به روش در دسترس انتخاب شدند، انجام گرفته است. پس از اخذ رضایت اگاهانه، شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های سلامت معنوی، تنظیم هیجان، فراشناخت و گرایش به مصرف مواد را به شیوه خوداظهاری تکمیل نمودند. تحلیل داده‌ها به روش رگرسیون همزمان و با استفاده از نرم‌افزار SPSS 21 انجام گرفت.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار متغیر گرایش به سوء مصرف مواد به ترتیب 6/12±13/61، سلامت معنوی 13/20±86/38، تنظیم هیجان 8/58±42/89، فراشناخت 10/05±70/23 می‌باشد. بین گرایش به مصرف مواد با سلامت معنوی و تنظیم هیجان ارتباط معکوس (p<0/01) و با باورهای فراشناختی ارتباط مستقیم (p<0/05) وجود داشت و متغیرهای پیش‌بین توانستند 25‌% از تغییرات متغیر ملاک را پیش‌بینی نمایند.
ملاحظات اخلاقی: قبل از انجام پژوهش، هدف مطالعه برای شرکت‌کنندگان توضیح داده شد تا با رضایت کامل مشارکت داشته باشند.
نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق نشان داد با افزایش سلامت معنوی و تنظیم هیجان گرایش به مصرف مواد کم‌تر و با افزایش باورهای فراشناختی گرایش به مصرف مواد بیشتر می‌شود. از این رو توجه به این عوامل در گرایش به مصرف مواد نیازمند تمهید مداخلات و اقدامات پیشگیرانه می‌باشد.

زمینه و هدف: صلاحیت حرفه‌ای پرستاران در گرو پایبندی به اصول اخلاق حرفه‌ای می‌باشد. رعایت اصول و هنجارهای اخلاقی سلامت سازمانی را نیز تضمین می‌نماید. این مطالعه به بررسی رابطه سلامت سازمانی و اخلاق حرفه‌ای پرستاران شاغل در ب‍ی‍م‍ارس‍ت‍ان‌‌ه‍ای‌ آم‍وزش‍ی‌ واب‍س‍ت‍ه‌ ب‍ه‌ دان‍ش‍گ‍اه‌ ع‍ل‍وم‌ پ‍زش‍ک‍ی‌ شاهرود پرداخت.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از بین پرستاران شاغل در بیمارستان‌های آموزشی شهر شاهرود که دارای مدرک لیسانس و بالاتر بودند با کمک روش کوکران به شیوه تمام‌شماری، 200 پرستار وارد مطالعه شدند. گردآوری اطلاعات با کمک پرسشنامه سنجش اخلاق کار (OWEI) Occupational Work Ethic Inventory و پرسشنامه سلامت سازمانی (OHI) Organizational Health Inventory که روایی و پایایی آن‌ها در مطالعات گذشته مورد تأیید قرار گرفته است، صورت گرفت. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS 21 تجزیه‌ و تحلیل شد.

یافته‌ها: ضریب همبستگی پیرسون بین سلامت سازمانی و اخلاق کاری (0/664) و ابعاد علاقه به کار (0/562)، پشتکار در کار (0/658)، روابط انسانی در محل کار (0/611)، مشارکت در کار (0/449) و در سطح معناداری (0/99) رابطه مثبت و معنی‌دار نشان داد.

ملاحظات اخلاقی: همه شرکت‌کنندگان از محتوی و هدف مطالعه آگاهی یافته و پس از پذیرش و تکمیل فرم رضایت‌نامه کتبی در مطالعه شرکت داده شدند.

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد بین اخلاق کاری پرستاران و سلامت سازمانی در بیمارستان‌ها رابطه مثبت و معناداری وجود داشته و با افزایش اخلاق کاری کارکنان، سلامت سازمانی افزایش می‌یابد.

زمینه و هدف: سلامت معنوی و شادکامی هر دو از جنبه‌های مهم روان‌شناختی بوده و نقش مهمی در پیشبرد اهداف آموزشی دارند. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین سلامت معنوی و شادکامی در دانشجویان دانشکده پرستاری مامایی اردبیل می‌باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه توصیفی ـ تحلیلی حاضر در سال 1395 در دانشکده پرستاری مامایی اردبیل انجام گرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 90 نفر محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های سلامت معنوی الیسون و پرسشنامه شادکامی آکسفورد جمع‌آوری شد. برای تفسیر داده‌ها از نرم‌افزار SPSS 18 و آزمون‌های آماری توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) و تحلیلی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل، آنالیز واریانس) استفاده شد.

یافته‌ها: بین سلامت معنوی دانشجویان با شادکامی آن‌ها رابطه مثبت و معناداری وجود داشت (r=0/543 و 0/001≥p). میانگین نمره سلامت معنوی در دانشجویان 5/90±64/41 و میانگین نمره شادکامی در آن‌ها 14/22±86/97 به دست آمد. همچنین تمامی ابعاد سلامت معنوی نیز با شادکامی ارتباط معناداری داشت.

ملاحظات اخلاقی: پس از توضيح اهداف مطالعه و محرمانه‌ماندن اطلاعات، رضايت‌نامه كتبي آگاهانه از شركت‌كنندگان اخذ گرديد.

نتیجه‌گیری: با توجه به رابطه مستقیم سلامت معنوی با شادکامی، مدیران آموزشی با برنامه‌ریزی برای افزایش سلامت معنوی دانشجویان، می‌توانند زمینه‌هایی را برای افزایش شادکامی دانشجویان فراهم کنند.

زمینه و هدف: با توجه به این‌که اخلاق حرفه‌ای بخش مهمی از فرایند درمان بیمار را تشکیل می‌دهد، عدم توجه کافی به اصول صحیح به ‌کارگیری آن می‌تواند منجر به بروز مشکلات عدیده‌ای همچون درمان نادرست، ناموفق و بروز معضلات قانونی گردد. از آنجا که رعایت اخلاق حرفه‌ای پرستاران از دیدگاه بیماران می‌تواند نکات مبهم و خطاهای شایع آن را آشکار نماید، مطالعه حاضر با هدف بررسی رعایت اخلاق حرفه‌ای پرستاران از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستان الزهرا (س) اصفهان انجام شد.

مواد و روش‌ها: این یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی است که در سال 1392 بر روی 244 نفر از بیماران در حال ترخیص از بخش‌های مختلف بیمارستان مذکور که به شیوه تصادفی انتخاب‌ شده بودند، انجام شد. جهت سنجش رعایت اخلاق حرفه‌ای توسط پرستاران، از پرسشنامه خودساخته استفاده گردید.

یافته‌ها: میانگین سنی بیماران مورد مطالعه 7/1±45/25 سال بود. 50/4 درصد بیماران زن و 49/6 درصد مرد بودند. میانگین نمره رعایت اخلاق حرفه‌ای توسط پرستاران از دیدگاه بیماران 17/9±95/6 با دامنه 125-44 بود و بر اساس آن رعایت اخلاق حرفه‌ای در 45/5 درصد عالی و در 39/3 درصد مطلوب و در 15/2 درصد در حد متوسط ارزیابی شد.

ملاحظات اخلاقی: درباره اهداف پژوهش و رعایت محرمانگی اطلاعات به شرکت‌کنندگان توضیح داده شده و رضایت آگاهانه کتبی جهت شرکت در مطالعه از آنان اخذ گردید.

زمینه و هدف: لازمه اخذ رضايت آگاهانه برای انجام هر مداخله درمانی، ارائه اطلاعات كافي، صحيح، مناسب و قابل‌ فهم به بيمار می‌باشد. در حال حاضر فرایند اخذ رضایت آگاهانه در کشور ما پیش از اقدامات جراحی، محدود به یک برگه است و این برگه اغلب اطلاعات اختصاصی هر عمل را تشریح نمی‌کند. بنابراین هدف این مطالعه بررسی تأثیر ارائه برگه‌های حاوی اطلاعات جراحی بر رضایت‌مندی و آگاهی بیماران جراحی می‌باشد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه یک پژوهش نیمه‌تجربی می‌باشد که به ‌صورت قبل و بعد انجام‌ شده است. جمعیت مورد مطالعه بیماران تحت عمل جراحی یک بیمارستان عمومی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1395 می‌باشد. نمونه‌گیری به روش سرشماری انجام شد و 60 نفر از بیماران انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری پرسشنامه بود که قبل و بعد از مداخله تکمیل شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 18 و آزمون تی زوجی مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین نمره آگاهی بیماران قبل از مداخله ارائه برگه‌های حاوی اطلاعات جراحی 6/283±1/76 بود که پس از مداخله به 8/60±2/65 رسید و اختلاف معناداری بین آن‌ها مشاهده شد (p=0.559). همچنین میانگین نمره رضایت بیماران قبل از مداخله 9/76±2/47 بود که پس از انجام مداخله به 9/87±2/02 رسید و اختلاف معناداری از نظر آماری بین آن‌ها مشاهده نشد (p=0.001).

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح اهداف مطالعه و تأکید بر محرمانه‌ماندن اطلاعات، رضایت شرکت‌کنندگان کسب شد.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داده است ارائه برگه اطلاعات جراحی تنها باعث افزایش آگاهی بیماران می‌شود، اما در رضایت کلی آن‌ها تأثیر معناداری ندارد، لذا باید بهترین و مؤثرترین روش ارائه اطلاعات به بیماران با انجام مداخلات مختلف مشخص شود تا در کنار افزایش آگاهی، رضایت آنان را نیز افزایش دهد.

زمینه و هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر معنویت درمانی بر رضایت زناشویی افراد در حال ترک مواد مخدر بود.

مواد و روش‌ها: طرح پژوهش از نوع ‏نیمه‌تجربی بود. جهت دستیابی به این هدف، از میان افراد در حال ترک 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) که دارای کم‌ترین نمره در پرسشنامه رضایت زناشویی بودند، به صورت هدفمند انتخاب شدند. آزمون رضایت زناشویی به عنوان پیش‏آزمون و پس‏آزمون مورد استفاده قرار گرفت، سپس 10 جلسه آموزشی برای گروه آزمایش در خصوص معنویت درمانی هر هفته 2 جلسه 80 دقیقه‌ای برگزار شد. پس از اتمام آخرین جلسه از هر دو گروه خواسته شد که مجدداً به پرسشنامه‌ها پاسخ بگویند. در آخر داده‌های به دست‌آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که معنویت درمانی بر رضایت زناشویی افراد در حال ترک مواد مخدر اثر دارد، اما اندازه اثر این روش در بهبود رضایت زناشویی، کم است.

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح اهداف مطالعه، رضایت آگاهانه جهت شرکت در تحقیق از نمونه‌ها اخذ گردید. پرسشنامه‌ها بی‌نام بوده و به شرکت‌کنندگان اطمینان خاطر داده شد که اطلاعات آن‌ها محرمانه مانده و نتایج به صورت گروهی منتشر خواهد شد.

نتیجه‌گیری: این نتایج نشان دادند که جلسات معنویت درمانی در افزایش رضایت زناشویی تأثیر دارد.

زمینه و هدف: جو اخلاقی قسمت مهمی از فرهنگ سازمانی است که بر حیطه‌های اخلاقی کارکنان سازمان و کیفیت کاری تأثیرگذار است. بهبود ﺟﻮ اخلاقی در مراکز درمانی سبب رفتارهای بهتر پرستاران در برابر تنش اخلاقی، رضایتمندی حرفه‌ایی و کاهش احتمال ترک حرفه شود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین جو اخلاقی و تمایل به ترک حرفه پرستاران شاغل در بخش‌های ویژه بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال 1397 می‌باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر توصیفی ـ همبستگي از نوع مقطعي است كه در آن 495 نفر از پرستاران شاغل در بخش‌های مراقبت ویژه مراكز آموزشي درماني دانشگاه علوم پزشكي مازندران در سال 1397 و به روش سرشماري انتخاب شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های مشخصات جمعیت‌شناختی، جو اخلاقی Olson و تمايل به ترک حرفه Hinshaw استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون به وسیله نرم‌افزارSPSS 20  تحلیل شد.

یافته‌ها: جو اخلاقی با میانگین 0/08±3/78، بیش از سطح میانگین بود و تمايل به ترک حرفه در پرستاران 0/39±2/93 به میزان کم‌تر از سطح میانگین بود که آزمون آماری اختلاف معنی‌داری را نشان داد (0/001>P). همچنین ارتباط مستقیم و معناداری بین آن‌ها وجود داشت.

ملاحظات اخلاقی: پس از توضیح درباره اهداف مطالعه و اطمینان از محرمانه‌ماندن اطلاعات، رضایت شفاهی آگاهانه مشارکت‌کنندگان کسب گردید.

نتیجه‌گیری: در راستای یافته‌ها مسؤولان خدمات پرستاری باید برای کاهش تمایل به ترک حرفه پرستاران بخش‌های مراقبت ویژه به ارتقای جو اخلاقی مبادرت ورزند.

زمینه و هدف: پرستاران به عنوان بازوی توانمند سیستم خدمات بهداشتی و درمانی، نقش به سزایی در تحول و پیشرفت امور مراقبتی، درمانی، بهبود و ارتقای سلامت ایفا می‌کنند، لذا پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سلامت روان بر اساس هوش اخلاقی و انعطاف‌پذیری شناختی در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. کلیه دانشجویان پرستاری دانشگاه‌ علوم پزشکی گیلان در سال تحصیلی 1395 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می‏دادند که از میان آن‌ها با استفاده از روش نمونه‏گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای 300 دانشجو انتخاب ‌شده و به پرسشنامه سلامت عمومی گلدنبرگ، پرسشنامه هوش اخلاقی، پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی پاسخ دادند. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‏ها از آزمون‏های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحت نرم‌افزار SPSS 19 استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‏ ها نشان داد که بین هوش اخلاقی با سلامت روان همبستگی مثبت معنادار (r=0/32 ،p>0/01) و بین انعطاف‌پذیری شناختی و سلامت روان همبستگی مثبت معنادار (r=0/12 ،p>0/01) وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که 18% از کل واریانس سلامت روان به وسیله متغیرهای هوش اخلاقی و انعطاف‌پذیری شناختی پیش‏بینی می‏شود.

ملاحظات اخلاقی: قبل از اجرای پرسشنامه‌ها، ابتدا در مورد هدف از این پژوهش و همچنین محرمانه‌بودن نتایج به مشارکت‌کنندگان توضیح داده شد تا با رضایت آگاهانه در این پژوهش شرکت کنند.

نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج نشان می‌دهد که سلامت روانی افراد در زمینه‌های جسمانی، روانی و اجتماعی تحت تأثیر هوش اخلاقی و انعطاف‌پذیری شناختی افراد با مسائل قرار می‌گیرد، لذا پیشنهاد می‌شود برای بهبود سلامت روان به بعد اخلاقی و انعطاف‌پذیری آنان توجه بیشتری مبذول گردد.

زمینه و هدف: از طرح موضوع سلامت معنوی در حوزه سلامت، بیش از 5 دهه می‌گذرد، ولی همچنان ابعاد این بعد مهم ناشناخته باقی مانده است. این مطالعه با هدف ارائه رهیافت‌ها و راه‌کارهایی برای تحقق سلامت معنوی با نگرش اسلامی انجام شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه کیفی، نخست به منظور استخراج مبانی و ادبیات نظری پژوهش، منابع وحیانی ـ اسلامی شامل آیات قرآن و احادیث معصومین (ع) و همچنین اقوال برخی از علما، مرور گردیده و سپس با تحلیل متون مقدس به روش هرمنوتیكی و تحلیل محتوای قیاسی، رهیافت‌ها و راه‌کارهای دستیابی به سلامت معنوی ارائه گردید.

یافته‌ها: سه بخش مبانی و اصول (12 مؤلفه)، پیش‌نیازها (3 مؤلفه) و رهیافت‌های اعتلای سلامت معنوی (10 مؤلفه) از متون استخراج و تحلیل گردید. بخش اول تبیین‌کننده سه عامل آسیب‌زننده اصلی گناه، شهوت و کینه است که سلامت معنوی جامعه را به خطر می‌اندازد و سلامت معنوی فردی و اجتماعی مستلزم پاکی دل و پرهیز از آن‌ها است. ایمان به خدا و توجه به سلامتی و بیماری، اعتقاد به انبیا و اولیای الهی و عمل به توصیه‌های آنان، امید و صبر و توکل به عنوان پیش‌نیازهای درمان روح و سلامت معنوی قیاس گردیده و بر اساس آن‌ها، رهیافت‌های نظری اعتلای سلامت معنوی ارائه گردید.

ملاحظات اخلاقی: در این مطالعه امانت‌داری در گزارش‌دهی و استناد به متون رعایت گردید.

نتیجه‌گیری: بهترین نسخه موجود قرآن و آموزه‌های معصومین (ع) و بهترین پزشکان، امامان معصوم و اولیای الهی هستند. بر این اساس فراهم‌نمودن زمینه برای عملیاتی‌نمودن رهیافت‌های نامبرده برای تحقق و اعتلای سلامت معنوی با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق کمی و کیفی در سطوح فردی و اجتماعی توصیه می‌گردد.

زمینه و هدف: به منظور کاهش مشکلات اخلاقی در کار روانشناسان، نظام‌نامه‌های اخلاقی با تعیین کدهای اخلاقی، قواعدی را برای رفتار روانشناسان وضع کردند. بررسی نظام‌نامه‌های اخلاقی سایر کشورها، در تعیین نقاط ضعف کدهای اخلاقی انجمنی که روانشناس در آن به فعالیت می‌پردازد، سودمند است. هدف مطالعه حاضر مقایسه نظام‌نامه‌های اخلاقی سه کشور ایران، آمریکا و آلمان بود.

مواد و روش‌ها: ابتدا نظام‌نامه‌های اخلاق حرفه‌ای هر سه کشور از سازمان‌های متولی آن‌ها استخراج شد. در گام دوم، تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها از لحاظ ساختاری بررسی شد و در نهایت هر سه نظام‌نامه از حیث محتوا و دستورالعمل‌های اجرایی مورد تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: بررسی ساختاری نظام‌نامه‌ها نشان داد که مقدمه و اصول عمومی در هر سه نظام‌نامه مشترک است. در نظام‌نامه آلمان بخش مجزایی به کدهای اخلاقی پژوهش و انتشار اختصاص ‌یافته است و سایر کدهای اخلاقی که در دو نظام‌نامه دیگر در قالب استانداردهای اخلاقی مطرح شده‌اند، در این نظام‌نامه در بخش مجزایی تحت عنوان «روانشناسی در عمل» آورده شده است. همچنین مقایسه محتوایی نظام‌نامه‌ها نشان داد که اصول عمومی نظام‌نامه‌های ایران و آمریکا به اهداف آرمانی اشاره دارند که به نوبه خود قواعد قابل اجرایی نیستند، در حالی که در نظام‌نامه آلمان اصول عمومی، شرایط و مقرراتی است که یک روانشناس برای داشتن هویت حرفه‌ای در انجمن روانشناسان حرفه‌ای آلمان باید داشته باشد.

ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت‌داری در گزارش متون، استناددهی به منابع و پرهیز از هر گونه سوگیری رعایت گردید.

نتیجه‌گیری: تفاوت‌های موجود بین نظام‌نامه‌ها را می‌توان با تفاوت در اولویت‌های پژوهشی سازمان‌های متولی، چندفرهنگی و چندایالتی‌بودن این کشورها و تفاوت‌های موجود در پیشرفت‌های تکنولوژیکی آن‌ها، توجیه کرد.

زمینه و هدف: سازگاری معنوی دانشجویان می‌تواند نقش مؤثری در تطابق آن‌ها با محیط‌های پراسترس بهداشتی در آینده داشته باشد. در این میان با توجه به چندبعدی‌بودن عوامل مؤثر بر سازگاری معنوی به بررسی ارتباط هوش معنوی دانشجویان با سازگاری معنوی پرداخته شده است.

مواد و روش‌ها: مطالعه همبستگی - مقطعی حاضر در سال 1386 بر روی 178 نفر از دانشجویان دانشکده پرستاری بروجن که به روش نمونه‌گیری سرشماری انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه سه قسمتی اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه هوش معنوی بدیع و همکاران و پرسشنامه سازگاری معنوی رسولی و همکاران بود. داده‌ها پس از جمع‌آوری توسط نرم‌افزار SPSS 16 و توسط آزمون‌های آماری توصیفی ـ تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای هوش معنوی و سازگاری معنوی دانشجویان حاکی از وجود ارتباط مثبت و معنی‌داری بود (0/6=r و 0/05>p). میانگین کل هوش معنوی در دانشجویان (5-1) 0/3±3/63 و میانگین کل سازگاری معنوی در دانشجویان (5-1) 0/8±4 گزارش شد. همچنین نتایج نشان داد که هوش معنوی دانشجویان یک عامل پیش‌بینی‌کننده جهت سازگاری معنوی آن‌ها است

(0/36=p<0/05 ، ²r)

ملاحظات اخلاقی: از کلیه شرکت‌کنندگان جهت شرکت در مطالعه رضایت‌نامه کتبی اخذ و درباره بی‌نام‌بودن پرسشنامه‌ها و محرمانگی اطلاعات آن‌ها اطمینان خاطر داده شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می‌توان با افزایش هوش معنوی دانشجویان در جهت افزایش هر چه بیشتر سازگاری معنوی آن‌ها اقدام نمود. جهت افزایش هرچه بیشتر هوش معنوی دانشجویان نیز بایستی به ابعاد تفکر اعتقادی، توانایی تعامل با مشکلات و خودآگاهی معنوی و پرداختن به سجایای اخلاقی از طریق آموزش و بررسی‌های دوره‌ای آن توسط مدیران آموزشی، برنامه‌ریزی‌های لازم صورت گیرد.

زمینه و هدف: هدف منشور حقوق بیمار، دفاع از حقوق بیماران و اطمینان از مراقبت کافی از آن‌ها می‌باشد. آگاهی از منشور حقوق و فراهم‌سازی شرایطی برای استفاده‌کنندگان خدمات درمانی جهت مطالبه این حقوق امری ضروری است، لذا این مطالعه با هدف بررسی رابطه آگاهی بیماران بیمارستان‌های شهر زابل از منشور حقوق بیمار با میزان مطالبه آن در سال 1396 انجام شد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 400 بیمار مراجعه‌کننده در بیمارستان‌های شهرستان زابل در سال 1396 انجام شد. اطلاعات از طریق دو پرسشنامه شامل ویژگی‌های دموگرافیک و سؤالات مربوط به آگاهی از منشور حقوق بیمار و میزان مطالبه آن گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار SPSS 22 و آزمون‌های تی مستقل و آنالیز واریانس یک‌طرفه استفاده گردید.

یافته‌ها: نتایج به دست‌آمده از پژوهش حاضر نشان دادند که میانگین نمره آگاهی بیماران از منشور حقوق 1/08±7/21 بوده و در سطح ضعیف قرار دارد. همچنین میانگین نمره مطالبه بیماران از منشور حقوق 0/87±3/85 بود که در سطح ضعیف قرار داشت و نیز نتایج نشان داد بین میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، جنسیت، محل سکونت با میزان آگاهی از منشور حقوق و میزان مطالبه آن رابطه معنادار وجود داشت.

ملاحظات اخلاقی: قبل از اجرای پرسشنامه‌ها، ابتدا در مورد هدف از این پژوهش و همچنین محرمانه‌بودن نتایج به بیماران توضیح داده شد تا با رضایت آگاهانه در تحقیق شرکت کنند.

نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان می‌دهد که سطوح مختلف مطالبه منشور حقوق بیماران با میزان آگاهی از منشور حقوق ارتباط مستقیم معناداری دارد، به طوری که آگاهی مراجعین به بیمارستان‌های زابل از محتوای منشور حقوق بیمار ضعیف بوده و در نتیجه مطالبه‌گری آن‌ها هم کم بوده است، لذا پیشنهاد می‌گردد هر یک از پنج محور منشور به‌ طور مجزا به ‌صورت مدون تهیه شود و در هنگام پذیرش بیماران این اطلاعات را به ‌صورت مکتوب به بیماران و مراجعه‌کنندگان ارائه دهند.

زمینه و هدف: رفتارهای غیر اخلاقی در بخش سلامت با عنوان مخاطرات اخلاقی بررسی شده و همواره سهم بالایی در رشد هزینه‌های نظام‌های سلامت دنیا داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی وجود مخاطرات اخلاقی در زمینه توزیع دارو در داروخانه‌ها و بار مالی آن بر سازمان‌های بیمه انجام شد.

مواد و روش‌ها: در مطالعه مقطعی حاضر، با بررسی دوره‌ای نسخ ارائه‌شده به دو داروخانه اصلی خصوصی و دولتی و با استفاده از اطلاعات بیماری افراد، انواعی از مخاطرات اخلاقی مشاهده و در سه دسته مجزا دسته‌بندی شدند. دسته اول تجویزهای غیر منطقی دارو، دسته دوم میزان تجویز غیر ضروری داروهای در معرض انقضا و دسته سوم اخذ برگ سفید از دفترچه‌های بیمه و نوشتن داروهایی به صورت صوری بود. با تجزیه و تحلیل اطلاعات، ارزیابی بار مالی این مخاطرات اخلاقی بر بیمه‌های درمانی انجام شد.

یافته‌ها: در بین مخاطرات اخلاقی تجویزهای غیر منطقی دارو بیشترین فراوانی را داشت که این میزان در داروخانه دولتی بسیار بیشتر از داروخانه خصوصی بود. هزینه‌های تجویزهای غیر ضروری توسط پزشکان عمومی نسبت به متخصصین به طور معنی‌داری بیشتر بود. هزینه مخاطرات اخلاقی در داروخانه دولتی به صورت معنی‌داری بیشتر از داروخانه خصوصی بود. میزان افزایش بار مالی بیمه‌ها درمجموع در دو داروخانه 120 میلیون ریال در ماه برآورد شد.

ملاحظات اخلاقی: داده‌های این مطالعه با حفظ محرمانگی اطلاعات جمع‌آوری شده و مورد استفاده قرار گرفت و از مراجعه‌کنندگان به داروخانه رضایت آگاهانه اخذ شد.

نتیجه‌گیری: ارزیابی بار مالی مخاطرات اخلاقی علاوه بر تأیید اهمیت توجه به رعایت اصول اخلاقی توسط ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در بخش دارو، امکان کنترل بخش بزرگی از هزینه‌های نظام سلامت را با ترویج و کاربست اصول اخلاقی در نظام سلامت یادآور می‌شود.

زمینه و هدف: تغییراتی همچون جهانی‌سازی و مهاجرت که در سال‌های اخیر به طور گسترده‌ای در سطح بین‌المللی به وقوع پیوسته‌اند‌‌‌‌، تعاملات فرهنگی را افزایش داده و جوامع کنونی را عمدتاً به جوامع چند فرهنگی مبدل کرده‌اند‌‌‌‌. در چنین شرایطی‌‌‌‌، آگاهی از فرهنگ‌های حاکم بر جوامع مختلف‌‌‌‌، نقش فرهنگ در تشخیص‌‌‌‌، درمان‌‌‌‌ و نمود علائم اختلال‌های روانی و نیز آگاهی از تأثیر فرهنگ درمانگر و مراجع بر ‌فرآیند درمانی امری ضروری است‌‌‌‌. هدف از‌ مقاله حاضر، بررسی جنبه‌های فرهنگی اخلاق در کشورهای مختلف دنیا از جمله آسیای شرقی‌‌‌‌، هندوستان‌‌‌‌، کشورهای منطقه خاورمیانه‌‌‌‌ (مانند ایران)، آفریقا‌‌‌‌، کشورهای اروپایی لاتین، ایالات متحده آمریکا‌‌‌‌ می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مقاله مروری روایتی، جستجوی نظام‌مند برای مقالات انگلیسی­زبان، دارای متن كامل و قابل‌دسترس، در بازه زمانی سال‌های 2005 تا 2015 با واژگان كلیدی «Culture»، «Ethics»، «Psychotherapy»، «Cultural Differences»، در پایگاه‌های PubMed، Science Direct و Google Scholar صورت گرفت. از میان 116 مقاله یافت‌شده، 24 مقالۀ مرتبط، مطالعه و تحلیل گردید.

یافته‌ها: تفاوت‌های فرهنگی در بین جوامع مختلف به حدی است که نادیده‌گرفتن آن‌ها می‌تواند به افت عملکرد درمانی درمانگر و نتایج درمانی ضعیف منتهی شود‌‌‌‌. همچنین بررسی متون نشان می‌دهد که کدهای اخلاقی APA روانشناسان را به داشتن دانش و آگاهی از تفاوت‌های فرهنگی‌‌‌‌، فردی‌‌‌‌ و احترام متقابل به حقوق اساسی‌‌‌‌، عزت و مقام همه انسان‌ها ملزم می‌کند‌‌.

ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت‌داری در گزارش متون، استناددهی به منابع و پرهیز از هر گونه سوگیری رعایت گردید.

نتیجه‌گیری: اگرچه ممکن نیست درمانگر با همه فرهنگ‌ها آشنایی داشته باشد‌‌‌‌، اما نتایج نشان می‌دهند آگاهی درمانگر از زمینه فرهنگی خودش و نیز درک و پذیرش تفاوت‌های فرهنگی خود با مراجعین‌‌‌‌، می‌تواند به پیشبرد مؤثر ‌فرآیند درمانی و بهبود کیفیت آن کمک نماید. به علاوه نیاز گسترده‌ای به تبیین کدهای اخلاقی متناسب با فرهنگ جوامع مختلف وجود دارد.

زمینه و هدف: موضوع اتانازی از زمان‌های بسیار دور از مسائل مهم و مورد مناقشه در پزشکی اخلاق بوده است و مدافعان و مخالفان جدی داشته و دارد. موافقان آن بر اساس فلسفه «حق» و «حق زندگی» و «حق مرگ» به آن نگرش داشته و از طرفی مخالفین با استناد به مبانی و آموزه‌ای دینی و دیگر مبانی فلسفی از جمله فلسفه «وظیفه‌گرا» و یا «فلسفه فضیلت» آن را نهی می‌کنند. بر اساس فلسفه «حق» بحث در مورد «حق انتخاب مرگ آسان» یا «اتانازی» در افراد زیر 18 سال نیز مطرح‌ شده و در سال 2014 بلژیک آن را به رسمیت شناخت که مناقشات بسیاری در مورد آن از جمله وجود حق انتخاب، توانایی انتخاب درست، توانایی تحمل این مسؤولیت و داشتن صلاحیت کافی را در این مورد را به وجود آورد.

مواد و روش‌ها: در این مقاله مروری روایتی، بر اساس جستجو کلمات «اتانازی» و «کودکان» در سایت‌های ایرانی و خارجی از جمله Google Scholar و PubMed در بین سال‌های 2011 تا 2017 و نیز بررسی متون، مقالات و کتب در مورد «حقوق کودکان» در منابع داخلی تلاش در جمع‌آوری مطالب و تحلیل آن شده است.

یافته‌ها: در بررسی موضوع مشخص شد که تفاوت‌های فرهنگی، اجتماعی، آموزه‌های دینی و اعتقادی ـ اخلاقی و عرفی و نیز نگرش به مبحث «حق» در موضوع اتانازی در کودکان زیر 18 سال در کشورهای مختلف بسیار زیاد بوده و در عین حال با موضوع اتانازی در بزرگسالان نیز متفاوت و دارای پیچیدگی‌های خاص می‌باشد.

ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانت‌داری در گزارش متون و منابع، استناددهی به منابع معتبر و تلاش برای پرهیز از هر گونه سوگیری رعایت شده است. این پژوهش با هزینه شخصی انجام‌ شده و فاقد هر گونه حمایت مالی و یا وابستگی به مرکزی می‌باشد.

نتیجه‌گیری: مقوله مجوز اتانازی به ‌طور عام و برای افراد کم‌تر از 18 سال به طور خاص بایستی فارغ از بحث حق فردی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین حتی توجه به اصولی مانند احترام به اتونومی افراد به دلیل محدودیت‌ها و قرائت خاص از آن در کشورها، فرهنگ‌ها و ادیان مختلف و پیچیدگی مسأله مورد بحث، به تنهایی و بدون توجه به اصول سودرسانی، عدم ضرررسانی و عدالت برای تصمیم‌گیری در این خصوص کافی نبوده و مانند بسیاری از چالش‌های اخلاقی نیاز به بررسی بیشتر و جامع‌تری برای دست‌یافتن به راه‌کارهای قابل قبولی و با رویکردهای تحلیلی متنوع‌تر دارد.

با افزایش جمعیت سالمندان در جامعه، مدیریت و محافظت از آن‌ها به موضوع قابل اهمیتی تبدیل ‌شده است. بالارفتن سن باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن می‌شود. این مسأله در مقوله رانندگی که نیاز به‌ دقت بالایی دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است. مهم‌ترین مسائلی که در دوران سالمندی، رانندگی را دشوار و خطرناک می‌کند، کاهش توان بدنی و بروز مشکلاتی در بینایی و عملکرد شناختی افراد است. با بالارفتن سن علاوه بر کاهش قدرت بینایی و شنوایی، عملکرد شناختی نیز کاهش می‌یابد. تغییراتی که بر اثر افزایش سن به وجود می‌آیند، مانند کندشدن عکس‌العمل‌ها، ضعف تمرکز و جهت‌یابی و کاهش قدرت بینایی و شنوایی، مهارت رانندگی را پایین می‌آورند (1). در برخورد با این کاهش عملکرد جسمانی و شناختی، در نظرگرفتن ملاحظات اخلاقی مقوله بسیار مهمی می‌باشد، چراکه مطالعات نشان داده‌اند، توقف رانندگی در سالمندان با طیف وسیعی از پیامدهای منفی روانی و اجتماعی، از جمله از دست‌دادن استقلال همراه است و مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و افسردگی را افزایش می‌دهد (2). بنابراین کیفیت معاینات پزشکی و نحوه برخورد با سالمندانی که نیاز به توقف رانندگی در آن‌ها وجود دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است.....

اوایل دی‌ماه 1396، مردی حدوداً 60 ساله دچار خونریزی مغزی می‌شود. فرزندان بعد از مشاهده بدحال‌بودن پدر خود را به اورژانس یکی از بیمارستان‌های شهر منتقل می‌کنند. بعد از انتقال بیمار به بیمارستان، جهت انجام تهویه مصنوعی توسط پزشک اورژانس لوله راه هوایی برایش تعبیه می‌شود و تمامی اقدامات اورژانسی انجام شده و بیمار توسط پزشک متخصص جراحی مغز و اعصاب نیز ویزیت می شود. در ادامه، بیمار بعد از رفع‌شدن وضعیت تهدید کننده و مرگ، به سی‌تی‌ اسکن مغزی ارسال می‌شود. سی‌تی اسکن خونریزی در نیمکره چپ مغز را نشان می‌دهد. بعد از تأیید خونریزی مغزی، از فرزندان، درخواست می‌شود تا برگه رضایت‌نامه عمل جراحی مغز را امضاء کنند تا برای پیشگیری از جا به جایی بافت مغز، خونریزی مغز تخلیه شود....