آموزش طبّ کنونی فقط به جسم؛ و به میزان کم­تری به روان و مسایل اجتماعی می‌پردازد و ارتباطی با بُعد معنوی انسان برقرار نمی‌کند، پس هم بُعدهای سلامت بیماران را به‌طور کامل بررسی نمی‌کند و هم در مراقبت‌های پزشکی، سلامت کامل را برای انسان‌ها تأمین نمی‌کند، چون منشأ بسیاری از نارضایتی‌ بیماران، افراد جامعه و  نیز خود پزشکان از مراقبت‌های بهداشتی درمانی را می‌توان در این نکته جستجو نمود.

سابقه و اهداف: حاملگی طولانی مدت یکی از مهم‌ترین معضل‌های مامایی است که با پیامدهای مادری و جنینی مانند القای زایمان، مرگ و میر پری ناتال و افزایش میزان سزارین همراه است. در حال حاضر از روش‌های مختلفی برای پیشگیری از حاملگی طولانی مدت استفاده می‌شود. از جمله‌ی این روش‌ها می‌توان به روش‌های دارویی، مکانیکی و جراحی اشاره نمود. تاکنون روشی که صددرصد فاقد عوارض جنینی و مادری باشد، گزارش نشده است. تحقیق‌های اخیر نشان داده است که مصرف میوه‌ی خرما می‌تواند در شروع و پیشرفت زایمان اثرگذار باشد، به علاوه در قران کریم، احادیث و روایات به مصرف خرما در دوران بارداری، زایمان و پس از آن سفارش شده است. از این‌رو، پژوهش حاضر، با هدف تعیین تأثیر مصرف میوه‌ی خرما بر شروع زایمان در زنانِ نخست‌زای مراجعه‌کننده به مرکزهای منتخب پژوهش در شهر سمنان، در سال1392 انجام شد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شاهددار است که بر روی 110 زن باردار نخست‌زا و سن بارداری 38 هفته انجام شده است. نمونه‌های پژوهش ابتدا به صورت مبتنی بر هدف انتخاب شدند و سپس بر اساس تخصیص تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. به گروه مداخله، از سنّ حاملگی 38 هفته برای مصرف یک هفته، 49 دانه‌ی خرما داده می‌شد و از نمونه‌های پژوهش خواسته شد تا شروع دردهای زایمانی، روزانه هفت دانه خرما مصرف نمایند. اما در گروه کنترل، مداخله‌یی صورت نگرفت. ابزار گردآوری داده‌ها شامل فرم‌های مصاحبه، مشاهده، معاینه، فرم ثبت حرکت‌های جنین و یادداشت خوراک بود. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم افزار spss نسخه‌ی 18 و آزمون‌های آماری توصیفی و کمّی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی‌داری، 05/0p< در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد میانگین طول مدت بارداری در گروه مداخله 16±4/39 و در گروه کنترل، 21±12/40 هفته بود. بین دو گروه مداخله و کنترل از نظر شروع زایمان اختلاف معنی‌داری مشاهده شد(001/0p<). دیلاتاسیون و افاسمان دهانه‌ی رحم در زمان پذیرش، در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، به طور معنی‌داری بیش‌تر بود(0001/0p= و 001/0 =p).

نتیجه‌گیری: نتیجه‌های این پژوهش نشان داد که مصرف خرما می‌تواند راهکاری مؤثر در شروع خودبه خودی زایمان، جلوگیری از حاملگی طولانی مدت و کاهش نیاز به القا باشد.

سابقه و اهداف:  امید نقش به سزایی در مقابله با مشکل‌های روانی و بیولوژیک در دوره‌های مختلف زندگی به ویژه دوره‌ی سالمندی دارد. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر معنادرمانی گروهی بر امید و کیفیت خواب سالمندان است.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، از نوع تحقیق نیمه آزمایشی با پیش و پس‌آزمون و گروه کنترل است. جامعه‌ی آماری این پژوهش، مرکز سئول در شهر تهران، در سال 1393 بود و 30 سالمند براساس ملاک‌های ورود، انتخاب شدند. آن‌ها در دو گروه آزمایشی و کنترل، به صورت تصادفی شدند. گروه آزمایش، امید درمانی گروهی را در طول ده جلسه (هفته‌یی یک جلسه، هر جلسه به‌طور متوسط 75 دقیقه) دریافت کردند. تحلیل آماری  با استفاده از تی وابسته و تحلیل کواریانس انجام شد. ابزار تحقیق عبارت بود از: شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، پرسش‌نامه‌ی امید به زندگی میلر، پرسش‌نامه‌ی معاینه‌ی مختصر روانی.

یافته‌ها: تفاوت معناداری بین امید به زندگی در سالمندان قبل و بعد از مشاوره‌ی گروهی وجود دارد(p<0.0.5). در نمرهای میانگین کیفیت خواب سالمندان، قبل و بعد از مشاوره‌ی گروهی، تفاوت معناداری وجود ندارد(p<0.0.5).

نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که معنادرمانی تأثیر معناداری بر افزایش امید به زندگی سالمندان دارد، از این‌رو، می‌تواند در نقش مداخله‌گر ‌درمانی، مشکل‌های روانی مرتبط با نبود معنا و امید در زندگی مورد توجه قرار گیرد.

سابقه و اهداف: اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر به مثابه مسئله‌یی اجتماعی، پدیده‌یی است که همراه با آن، توانایی جامعه در سازمان یابی و حفظ نظم موجود از بین می رود و عملکرد بهنجار حیات اجتماعی مختل میگردد و نیز موجب دگرگونی های ساختاری در نظام اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه می شود. از این رو هدف از انجام این پژوهش ، بررسی اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی زنان دارای همسر معتاد شهر ایلام است.

مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع آزمایشی( پیش آزمون و پس آزمون) با گروه کنترل و دوره‌ی پیگیری بوده است. جامعه ی پژوهش شامل ۴۵ نفر از زنان دارای همسر معتاد بوده که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده،تست (هامیلتون) برای سنجش استرس ؛ و تست افسردگی (یک) بوده است.

یافته ها: نتیجه های تحلیل واریانس، نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و گواه، در مرحله‌ی پیگیری، از نظر سطح استرس و افسردگی وجود دارد (p<0/001 ).

نتیجه گیری: نتیجه های به دست آمده نشان داد، رفتار درمانی مبتنی بر مذهب، بر کاهش میزان استرس و افسردگی زنان دارای همسر معتاد تأثیر معنی داری دارد. پس با توجه به نقش مذهب و معنویت در فرآیند بهبودی، پرداختن به مقوله‌ی معنویت در کاهش میزان

استرس و افسردگی افراد، امری ضروری است.

سابقه و اهداف: میزان پلاسمایی گرانولایزین که می‌تواند بیومارکری باشد برای بیان وضعیت فعالیت سیستم ایمنی، در حال حاضر بسیار مورد توجه است. سلول‌هایNK ، منبع اصلی گرانولایزین پلاسما محسوب می‌شوند، بنابراین میزان پلاسمایی گرانولایزین می‌تواند انعکاسی از  فعالیت جمعیت کلی سلول‌های NK بدن باشد. تاکنون مطالعه‌یی در زمینه‌ی تأثیر روزه‌داری بر کارکرد سیستم ایمنی، بر مبنای اندازه‎‌گیری گرانولایزین پلاسمایی انجام نشده است.

مواد و روش‌ها: در مجموع 44 داوطلب مرد با میانگین سنی 6/13 ± 15/41 سال برای مطالعه انتخاب شدند. در بیست و نهمین روز ماه رمضان و 4 ماه پس از ماه رمضان، خون‌گیری صورت گرفت و غلظت پلاسمایی گرانولایزین، CRP، تری گلیسرید، کلسترول، اسید اوریک و قند خون اندازه‌گیری شد.

یافته‌ها: غلظت سرمی CRP پس از 29 روز روزه‌داری به‌طور قابل توجهی کم‌تر از مقدار آن در ماه چهارم پس از روزه‌داری بود. متوسط غلظت LDL در روز 29 روزه‌داری، بیش از ماه چهارم پس از روزه داری بود. تفاوتی در میانگین غلظت گرانولایزین در شرایط روزه‌داری در مقایسه با غیر روزه‌داری دیده نشد.

نتیجه‌گیری: روزه‌داری تعدیل CRP را سبب می‌شود ولی بر سطح پلاسمایی گرانولایزین اثر ندارد. 

سابقه و اهداف: اختلال‌های روانی در جوامع انسانی بسیار مشهود است و بسیاری از افراد در زندگی امکان ابتلا به ناراحتی‌های روانی را دارند. ایمان، اعتقادهای مذهبی و نگرش‌های توحیدی، عامل‌هایی هستند که می‌توانند در امر درمان و پیشگیری از اختلال‌های روانی به شکل مؤثری به کار برده شوند، هدف از مطالعه‌ی حاضر، تعیین ارتباط بین نگرش مذهبی با سلامت روان دانشجویان می‌باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی حاضر به بررسی ارتباط بین نگرش مذهبی با سلامت روان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز پرداخته است. نمونه‌گیری به روش تصادفی چند مرحله‌یی صورت گرفت؛ ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ی سلامت عمومی(GHQ-28) و پرسش‌نامه‌ی نگرش مذهبی 25 سئوالی(گلریز- براهنی) بود. داده‌ها به نرم افزار SPSS نسخه‌ی 19وارد و با استفاده از آزمون‌های مجذور کای و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: از مجموع 300 نفر از افراد شرکتکننده در مطالعه، 4/31 درصد پسر و 6/68 درصد دختر بودند. میانگین سنی افراد 71/21سال بود. میانگین نمره‌ی نگرش مذهبی و سلامت عمومی شرکت‌کنندگان به ترتیب برابر با 73/39 و 1/22 بود. اختلال در سلامت عمومی دانشجویان با هیچ یک از متغیرهای دموگرافیک مورد مطالعه از نظر آماری رابطه‌ی معنی‌داری نداشت(05/0<P). همچنین بین نمره‌ی سلامت عمومی و نگرش مذهبی ارتباط معنی‌داری به دست نیامد(05/0<P و 1/0r=).

نتیجه‌گیری: اعتقادهای مذهبی و نگرش‌های توحیدی، عامل‌هایی هستند که می‌توانند دیدگاه و درک افراد را از مشکل‌های زندگی تغییر داده و در بسیاری از موارد راه عبور از آن‌ها را آسان‌تر می‌کنند. در این پژوهش بین نگرش‌های مذهبی با سلامت روان ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد.

واژگان کلیدی:  نگرش مذهبی، سلامت روان، دانشجویان

«معنویت» و«سلامت معنوی» از واژگانی است که در عصر نزول قرآن و عصر اهل بیت(ع)، در روایاتی که از آن بزرگواران موجود است، به کار برده نرفته، ولی امروزه در حوزه‌های مختلف علوم، به ویژه در علم پزشکی، استفاده شده است؛ از این‌رو، در این مقاله تلاش شده بر اساس مفهومی که از «دین» و«سلامت»، در قرآن و روایات بیان شده، محدوده‌ی «سلامت معنوی» از نظر مفهومی، مشخص گردد و تأثیری که «دین» بر این نوع از سلامت دارد تا حدودی روشن شود. بر این اساس، مقاله‌ی حاضر به این نتیجه رسیده که باید سلامت معنوی را در داشتن باور و اعتقاد صحیح و بهره‌مندی از اخلاق الهی و بندگی جستجو نمود. افزون بر این با توجه به پژوهش‌های انجام گرفته، بهره‌مندی از سلامت معنوی می‌تواند در سلامت جسمانی انسان نیز مؤثر واقع شود.

واژگان کلیدی: دین، سلامت، معنویت

روان‌پریشی یکی از بیماری‌های روانی است که موجب پدید آمدن اختلال‌های شخصیتی افراد می‌شود و مختص به سنّ خاصی نیست، بلکه در هر سنی امکان نمود دارد و به شکل‌های مختلف بروز می‌کند. با توجه به اهمیت سلامت روان در تعادل شخصیتی افراد، این مقوله در اسلام بسیار مورد توجه قرار گرفته، به نحوی که اعمال عبادی به گونه‌یی برنامه‌ریزی شده که در سلامت روان بیش‌ترین نقش را ایفا می‌کند.  هدف از نوشته‌ی حاضر، نشان دادن راهکارهای عملی و کاربردی برای درمان روان‌پریشی، با استفاده از منابع دینی است که به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد قرآنی- روایی، ضمن بيان اين كه در منابع اسلامی عامل‌های درونی همچون اضطراب، بی‌هویتی و ...، در كنار عامل‌های بیرونی مانند فقر و اختلاف‌های خانوادگی، سبب بروز این عارضه دانسته شده‌اند، نتيجه مي‌گيرد كه:  متن‌های دینی، درمان این معضل را در چهار جنبه نشان داده است: الف)بینشی: از طریق توحیددرمانی، معاددرمانی و انسان‌شناختی؛ ب)مَنِشی: با توکل‌درمانی، توبه‌درمانی و تقوادرمانی؛ ج)انگیزشی: تسلط بر انگیزه‌ها و هیجان‌ها د)کنشی: از راه عبادت‌درمانی، ورزش‌درمانی، کاردرمانی و تفریح‌درمانی.

واژگان کلیدی:روان‌پریشی، قرآن، سلامت معنوی