روششناسی استنباط در فقه نظام سلامت؛ مبتنی بر نظریۀ کشف نظام از آیتالله سید محمدباقر صدر
پژوهش در دین و سلامت ,
دوره 6 شماره 4 (2020),
20 آذر 2020
,
صفحه 148-161
https://doi.org/10.22037/jrrh.v6i4.17778
چکیده
سابقه و هدف: امر «نظامسازی» از مسیر دانش فقه و هویتبخشی به روش «کشف نظام» در اندیشهورزی فقهی دارای سوابق و تجاربی توسط برخی از اندیشمندان دینی مانند آیتالله سید محمدباقر صدر در کلانموضوعات حکومتی و اجتماعی همچون «اقتصاد» است که روشها و الگوهای پردازش آن میتواند به دیگر نظامهای مرتبط با ابعاد فردی و اجتماعی بشر مانند نظام «سلامت» تسری یابد. بهعبارتی کارآمدترین روشها در پرداختن به موضوع سلامت از دیدگاه اسلام، فهم نظاممند گزارههایی است که در این رابطه در منابع دینی ما بیان شده است. هدف این پژوهش روششناسی استنباط در فقه نظام سلامت؛ مبتنی بر نظریۀ کشف نظام از آیتالله سید محمدباقر صدر بود.
روش کار: در این نوشتار با توجه به آمیختگی ادراکات اعتباری و حقیقی در فقه النظام الصحه، روششناسی «کشف» فقه نظریات و تأمین «حجیت» در فقه نظامات، ابعاد نظری حاکم بر نظام «الصحه» از منظر فقه اسلامی، با رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانهای واکاوی شد. مؤلفان مقاله هیچگونه تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها: بر اساس یافتۀ پژوهش حاضر، امکان تجویز بیشتر روایات طبی جهت درمان و معالجۀ وجود غیرممکن است مگر مواردی که در صدد بیان برخی از فوائد و محاسن محصولات طبیعی عالم است و یا آنچه امکان درمانی آن در آزمایشهای تجربی اثبات شده باشد.
نتیجهگیری: منابع ظنیالصدور در حوزۀ سلامت ماهیتی کاشف از واقع دارد و از ساحت اعتباریات مجعول و مشروع اخبار آحاد متفاوت خواهد بود. بر این اساس باید در نظام معنایی و دلالی مستنبط از مذاق شریعت و منابع معتبر دینی، با اعتبارسنجی فنی و اجتهادی در کارکردی غیرتجویزی (مانند پیشگیری از بیماری) استفاده شود.
استناد مقاله به این صورت است:
Saadi HA, Talebitadi B. Inferential Methodology in the Fiqh Related to the Health System Based on the System Discovery Theory Proposed by Ayatollah Seyyed Muhammad Baqir Sadr. Journal of Pizhūhish dar dīn va salāmat. 2021;6(4):148-161. https://doi.org/10.22037/jrrh.v6i4.17778
- پزشکی؛ روایات طبی؛ فقه پزشکی؛ طب اسلامی؛ طب سنتی
ارجاع به مقاله
مراجع
Mirbagheri MM. Mabāni-ye Elm-e Osūl-e Ahkām-e Hokūmati. 5 ed. Qom: Farhangestān Olūm Islami; 2013. (Full Text in Persian)
Shahabi Khorasani M. Advār-e Feqh (Shahabi). 5 ed. Tehran: Sāzmān-e Chāp va Enteshārāt; 1996. (Full Text in Arabic)
Sadr SMB. Bāreqehā. (Trans.): Moazeni,SA. Qom: Dār al-Sadr; 2015. (Full Text in Persian)
Hoseini Ameli SJ. Meftāh al-Kerāmat fi Sharh-e Ghavāed al-Alāmeh. 1 ed. Qom: Daftar-e Enteshārāt Islāmi; 1998. (Full Text in Arabic)
Gharavi Naeini MH. Favāed al-Oṣūl. Qom: Daftar-e Enteshārāt-e al-Islami; 1996. (Full Text in Arabic)
Ibn Bastam A. Teb al-Aemeh. 2 ed. Qom: Dār al-Sharif al-
Razi; 1990. (Full Text in Arabic)
Mostaghferi J. Ravesh-e Tandorosti dar Islām-Tarjomeh-ye Teb al-Nabi va Teb al-Sādiq. 3 ed. Qom: Momenin. (Full Text in Persian)
The holy Qur’an. al-An‘am.Verse 59. Translated by: Ansarian, H. [Available from: http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A2%DB%8C%D9%87_59_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%85.
Sharif al-Razi M. Nahj al-Balagha (L-e-l Sobhi Sāleh) 1ed. Qom;1993. (Full Text in Arabic)
Ibn Babawayh MA (al-Shaykh al-Saduq). E‘teqādāt al-Emāmia (l-el Sadūq). 2 ed. Qom: Kongereh al-Shaykh al-Mufid; 1993. (Full Text in Arabic)
Nasiri M. Islām va Tajadod. 4 ed. Tehran: Ketāb-e Sobh; 2008. (Full Text in Persian)
Sadr SMB. Moṣo‘a Al-Shahid Al-Sadr. Qom: Markaz-e al-Abhāth va al-derāsāt al-Takhasosiya Lel-Shahid Alsadr; 2020. (Full Text in Arabic)
Saffar M. Basāer al-Darajāt fi Fazāel Ale Mohammad. 2ed. Qom: Maktabāt Ayatollah al-Mar‘ashi al-Najafi; 1983. (Full Text in Arabic)
Sadr MB. Islām, Rahbar-e Zendegi; Maktab-e Islām; Resālat-e Ma. (Trans.): Zandiyeh, S.M. Qom: Enteshārāt Dar al-Shahid al-Sadr; 2014. (Full Text in Persian)
Ibn-e No'mān (al-Shaykh al-Mufid) M. Tashih Eteqādāt al-Emāmiya (Lel al-Shaykh al-Mufid). 2 ed. Qom: Kongereh al-Shaykh al-Mufid; 1993. (Full Text in Arabic)
Koleini MY. Alkāfi. 4 ed. Tehran: Dar al-Ketāb al-Islāmiya; 1986. (Full Text in Aarbic)
Tabatabaei MH. Osūl-e Falsafeh va Ravesh-e Reālism. Qom: Sadrā; 1993. (Full Text in Persian)
Alidoost A. Feqh va Maslehat. Tehran: Sāzmān Enteshārāt Pazhūheshgāh va Andisheh Islāmi. 2009. (Full Text in Persian)
Tabatabaei MH. Almizān fi Tafsir al-Qur’ān. Qom: Daftar-e Enteshārāt al-Islāmiya; 1996. (Full Text in Arabic)
Ansari M. Favāed al-Osūl. 5 ed. Qom: al-Nashr al-Islāmi al-Tābe'ah Le-Jāmeat al-Modarresin be-Qom; 1995. (Full Text in Arabic)
Akhond Khorasani MK. Kefāyat al-Osūl (Tab'e Al-Albayt). Qom: Moassesa Al-Albayt; 1988. (Full Text in Arabic)
Toosi MH. al-Estebsār Fima Ekhtelāf men al-Akhbar. 1 ed. Tehran: Dār al-Kutub al-Islamiya; 2011. (Full Text in Arabic)
Barqi A. al-Mahāsen. 2 ed. Qom: Dār al-Ketāb al-Islamiya; 1992. (Full Text in Arabic)
Rey Shahri M. Dānesh-Nāma Ahādith Pezeshki. Qom: Dār-al-Hadith; 1992. (Full Text in Persian)
Meshkini Ardebili A. Estelāhāt al-Osūl va Mo'zam Abhāsehā. 6 ed. Qom: al-Hādi; 1995. (Full Text in Persian)
Abalhassan Ali ibn Musa. Teb al-Emām al-Reza (al-Resāla al-Zahabiya). Qom: Dār al-Khiam; 1982. (Full Text in Arabic)
Sa’di HA. Managemental System of Jurisprudence and the Process of Policymaking and Planning. 2017;9(36):43-60. (Full Text in Persian)
Ibn Hayūn N. Daāem al-Islam. 2 ed. Qom: Moassesa Al-Bayt 2006. (Full Text in Arabic)
Ibn Rushd M. Resāleh al-samā' al-Tabi'i. Beirūt: Dār al-Fekr; 1994. (Full Text in Arabic)
Alam al-Hoda A. Al-Zarie'a elā al-Osūl al-Shari'a. Tehran: University of Tehran; 1997. (Full Text in Arabic)
Lankarani MF. Al-Ghavāed al-Feqhiya (Lel Fāzel). Qom: Mehr; 1995. (Full Text in Arabic)
Khomeini M. Tahrirāt fi al-Osūl. Qom: Moasseseh Tanzim va Nashr-e Asār-e Imam Khomeini; 1997. (Full Text in Arabic)
- چکیده مشاهده شده: 369 بار
- PDF دانلود شده: 32 بار