تبیین طبایع چهارگانه در احادیث طبی اهل بیت (ع) و مقایسهی آن با طب اخلاطی
پژوهش در دین و سلامت ,
دوره 4 شماره 3 (2018),
9 خرداد 2018
,
صفحه 118-128
https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i3.17074
چکیده
سابقه و هدف: یکی از مباحث مبنایی در طب اخلاطی طبایع چهارگانه است که شامل بلغم، سودا، صفرا و خون میشود. همین عناوین در احادیث طبی اهل بیت (علیهم السلام) نیز به چشم میخورد. حال این سؤال پیش میآید که آیا طبایع که در احادیث مطرح شده، همان طبایع طب سنتی است؟ این پژوهش برای پاسخ به همین سؤال سامان یافته است.
روش کار: این پژوهش مطالعهیی تبیینی - تطبیقی، ازنوع تحلیل محتوا است که در آن «طبایع» از منظر احادیث اهل بیت (ع) تبیین؛ و با دیدگاه بقراط در مکتب طب اخلاطی مقایسه شده است. برای این منظور از کتب مرجع در حدیث و طب اخلاطی استفاده شده است. در این پژوهش همهی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوهبراین، نویسندگان مقاله هیچگونه تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها: یافتهها نشان میدهد که در احادیث، واژهی «طبایع» به معنای ترکیبهای وجودی انسان به کار رفته است. طبق این احادیث، ترکیبهای چهارگانهی وجودی انسان عبارت است از: «ریح، مرّه، خون و بلغم». در احادیثی که طبایع انسان در آن بیان شده، عنوان صفراء و سوداء مشاهده نشده است؛ در عین حال، برخی از صاحبنظران سوداء و صفراء را زیر عنوان کلیِ «مرّه» جای میدهند. در طب اخلاطی با توجه به چهار عنصر اصلیِ خاک، آب، هوا و آتش؛ اخلاط چهارگانهی سوداء، بلغم، خون و صفراء در بدن شکل میگیرد و مادهی بسیار لطیف دیگری نیز با عنوانِ «روح بخاری» از اخلاط اربعه به وجود میآید.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج بهدستآمده، بین آنچه در طب اخلاطی با عنوانِ «اخلاط اربعه و روح بخاری» مطرح شده و آنچه در احادیث طبی با عنوان طبایع و ترکیب وجودی انسان ذکر شده است؛ مشابهتهایی مشاهده شد.
استناد مقاله به این صورت است:
Saadati A, Naghizadeh H, Seyed Mosavi SH. Studying the four temperaments in medical hadiths of Ahl al-Bayt (AS) and comparing the results with temperament medicine. J Res Relig Health. 2018; 4(3): 118- 128.DOI: https://doi.org/10.22037/jrrh.v4i3.17074
- حدیث؛ حدیث طبی؛ طب؛ طبایع؛ طب اخلاطی؛ طب سنتی
ارجاع به مقاله
مراجع
Ghaffari F, Naseri M, Khodadoust M. The Iranian traditional medicine and its reasons to restore and develop. Medincine and Tazkieh Journal.9(3):63-71. (Full Text in Persian)
Naseri M, Rezaea zadeh H, Taheri panah T. The need to develop traditional medicine and complementary views of the World Health Organization. Pazhvak Journal. spring 2007;1(2):2-7. (Full Text in Persian)
Mozaffarpur SA, Taghavi M, Mirzapor M. Investigating the difference between principals of Iranian traditional medicine and modern medicine for providing a model for integrated medicine, Babol Univ of Med Sciences. Islam and Health Journal. 2014;1(1):10-15. (Full Text in Persion)
Nourmohammadi Gh. Writing of medical hadiths. Journal of Pazhouhesh and Houwzah, 5;110-25. (Full Text in Persian)
Naghizadeh H, Rezadad E. The discussion of Imam Reza, properties and methods. Meshkat journal. 2008;94:107-25. (Full Text in persian)
Naghizadeh H, Saeadi H. Thought in validity and usage of criterion of Hadith textual critic in Sunnite viewpoint. Ketabe Ghayyem journal. 2016;5(12):149-69. (Full Text in persion)
Hosseini zobaidi M. Taj al-aroos men javaher al_ghamoos. 1414, vol 11, editor: Beirut, Dar al-fekr. (Full Text in Arabic)
Ibne Fares. Moujam al-maghaeas al-logha: Qom: Maktab al-aalam al-eslami; 1982. (Full Text in Arabic)
Farahidi Kh. Ketabo al-ayn: Qom, Hejrat publication; 1987. (Full Text in Arabic)
Ibne manzore M. lesan al-arab. . Beirute: daro al- fekr.daro al sad; 1992. (Full Text in Arabic)
Computer Research Center of Islamic Sciences (NOOR) Jami al- ahadith VERSION: 3.5[CD - ROM] ed. Qom2012.
Koleini M. Al-kafi. Tehran: Eslami;1968, vol.1. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Wasael al-shia: Qom: Al-al bayt institute; 1983. vol.1. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Wasael al-shia.: Qom: Al-al bayt institute; 1983. vol.12. (Full Text in Arabic)
Koleini M. Al-kafi. Tehran: Eslami; 1968, vol.6. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Wasael al-shia. 21, editor: Qom: Qom: Al-al bayt institute; 1983. vol.21. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Wasael al-shia. Qom: Qom: Al-al bayt institute 25; 1983. (Full Text in Arabic)
Barghi A MKH. Al - mah’asen. Qom: Daralkotob Eslamiye; (Full Text in Arabic)
Fattale Nishabori M. Rawzat al-waezin va basirat al-mottaezin: Tehran: Nashre Ney; 1987. (Full Text in Persian)
Koleini M. Al-kafi. Tehran: Eslami, vol.8; 1968. (Full Text in Arabic)
Sadough (Ebne Babevei) M. El Al-Sharaya. Qom: Davaree Library;1; 1966. (Full Text in Arabic)
Tabarsi H. Makarem Al-Akhlagh. Qom: Sharif Razi 1991. (Full Text in Arabic)
The book of Jalen that based on Hippocrates’s idea (about origin or al-aotoghossat): http://ghbook.ir. 161; (Full Text in Arabic)
Al-Ghorashi A. Describing of Hippocrates’s Chapters: Tehran: The institute of medical history studies & Islamic medicine & alternative medicine; 2005. (Full Text in Arabic)
Myrabzadh ardekani, Shams Ardekani M, Keshavarz M, Nazem E, Minaei M. Natural Affairs in Traditional Iranian Medicine. Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine. 1; 2010.315-22. (Full Text in Persian)
Hippocrates. The book of Hippocrates about Endemic diseases. Tehran: Iran University of Medical Sciences: http://ghbook.ir; No. 10036. (Full Text in Arabic)
Faali M. Sensory perception in Avicenna's viewpoint. Qom: Islamic advertising Publications Office; 1997. (Full Text in Persian)
Miri M. Steamy Soul in Islamic and Contemporary Philosophy. Hekmat Moaser Journal, autumn and winter. 2014;5(3).81-99. (Full Text in Persian)
Avicenna H. Al-Adwiah al-Qalbiah. http://lib.eshia.ir/73057/1/222.
Naghizadeh H, Karami F. The comparative Hadiths in Osole Kafi, consistent or inconsistent. Olome Hadith journal. 2013;17(2):57-89. (Full Text in Persion)
Computer Research Center of Islamic Sciences (NOOR). CRCoIS. Diraya al-noor. VERSION: 1.2.0.1[ CD – ROM]. ed. Qom,2011.
Feyze kashani M, Alvafi, Esfahan. Imam Amir al-momenin library. Esfahan1985. (Full Text in Arabic)
Tarihi F. Maj’ma al - bahrayn. Tehran: Mortazaviye 1996. (Full Text in Arabic)
Majlisi A. Bahar Al-Anwar. Beirut1982. (Full Text in Arabic)
Majlisi A. Merat Al-Oghol fi shrhe akhbare ale al-rasol. Tehran1983. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Al-fosol al-mohemmah fi osol al-aemmah. Qom: Imam Reza institute;1997. vol.3. (Full Text in Arabic)
Sadough (Ebne Babevei) M. Man la yahzor Al-faghih. Qom: islmic publication; 1992, vol.1. (Full Text in Arabic)
Amoli M. Wasael al-shia. Qom: Al-al bayt institute; 1983. vol.2. (Full Text in Arabic)
- چکیده مشاهده شده: 6275 بار
- PDF دانلود شده: 2542 بار