سهمخواری در ارجاع بیماران و اشکال امروزی آن
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 5 شماره 16 (1390),
12 November 2012
,
صفحه 177-192
https://doi.org/10.22037/mej.v5i16.3685
چکیده
زمينه: پرداخت مقداري از حقالعلاج در ازاي ارجاع بيمار به پزشك، آزمایشگاه يا مراكز درماني، كم و بيش در جامعه پزشكي ما ديده ميشود، این پدیده سهمخواری (fee splitting) خوانده میشود، عليرغم اينكه در مجلات علمي بينالمللي و محافل پزشكي خارج از كشور اين پديده مورد نقد و بررسي قرار گرفته است ولي در محافل و نشريات پزشكي داخل كشور كمتر به آن توجه شده است.
روش: متون پزشكي خارجي و مواضع انجمنهاي پزشكي در زمينه فوق مورد بررسي قرار گرفت. مباني حقوقي پديده «حق حساب» در امر ارجاع پزشكي نيز جستجو شد سپس تحليل موضوع به صورت نتايج و بحث ارائه شد.
يافتهها: نوشتههاي معتبر پزشكي و بسياري از انجمنهاي پزشكي با اخذ دستمزد در مقابل ارجاع بيمار مخالف هستند و آن را غيرموجه و غيرقانوني ميدانند. در اغلب كشورها قوانين مدون بر عليه اين پديده وجود دارد. در داخل کشور نیز این پدیده مخالف قانون شناخته شده است، افراد سرشناسي بر عليه اين پديده موضعگيري قاطع بيان كردهاند و تأكيد شده است كه در حرفه پزشكي دريافت وجه و هرگونه درآمد فقط از طريق ارائه خدمات مشخص و مستقیم پزشكي به بيمار جايز است. اما در عمل اشکال مختلف سهمخواری در جامعه پزشکی ما دیده میشود و برخورد آگاهانه و فعالی با آن در انجمنهای پزشکی و گردهماییهای داخلی وجود ندارد.
نتيجهگيري: وجود اين پديده برخلاف موازین حقوق بیماران و حرفه پزشکی است و باعث تخريب روابط سالم پزشكي، صدمه به بيمار و جلوگيري از توسعه علمي ـ اخلاقي در جامعه پزشكي ميشود. لازم است انجمنهای پزشکی مواضع علمی در این مورد داشته باشند و نیز در جریان آموزش دانشجویان و دستیاران نمود داشته باشد.
- سهمخواری؛ حرفه پزشکی؛ اخلاق پزشکی؛ حقوق بیماران
ارجاع به مقاله
مراجع
Hannah HW. Fee splitting, Kickbacks, rebates, and commissions. J Am Vet Med Assoc. 1998 Apr 1;212(7).
Glaser DM. Legal issues affecting ancillaries and orthopedic practice. Orthop Clin North Am. 2008 Jan; 39(1): 89-102.
Gassman AS. Fear and loathing in Florida—PPMC' s, fee-splitting, and anti-kichback implications. Health Care Law Mon. 1999 Oct.
Jacobs RO, Goodman E. Splitting fees or splitting hairs? Fee splitting and health care--the Florida experience. Ann Health Law. 1999;8:239-74.
Jurkiewicz MJ, Parks P. Fee-splitting: College bylaws clarified. Bull Am Coll Surg. 1985 Nov; 70(11).
عباسی، عزیزالله؛ بهگام شادمهر، محمد؛ عرب، مهرداد؛ دکتر مجتبی جواهرزاده، ... پیامدهای زیانبار پرداخت مقداری از حق العلاج به پزشکی که بیمار را ارجاع داده است (حق حساب – رشوه). نشریه جراحی ایران، دوره چهاردهم، شماره 4، سال 1385، صفحه: 116-109.
Dickens BM, Cook RJ. Conflict of interest: legal and ethical aspects. Int J Gynaecol Obstet. 2006 Feb; 92(2).
طباطبایی، سیدمحمود؛ برخی معیارهای اخلاق پزشکی از دیدگاه محمدبن زکریای رازی. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی. سال 1387، شماره 1 (2).
الگود، سیریل؛ مترجم: باهر فرقانی. تاریخ پزشکی ایران و سرزمین های خلافت شرقی. انتشارات امیر کبیر، سال 1371.
لاریجانی، باقر؛ زاهدی، فرزانه؛ تسهیم درآمدها و اخلاق پزشکی، مجله دیابت و لیپید ایران، پاییز 1385، دوره 6 (شماره 1).
گودرزي، فرامرز؛ پزشكي قانوني، گنج دانش؛ 1378، چاپ دوم.
دانشور، پويا؛ قدوسي، آرش؛ قشلاقي، فرزاد. قانون و حرفه پزشكي، انتشارات رعنا، دانشگاه علوم پزشكي اصفهان، سال 1384.
رفیع زاده طبایی زواره، سیدمحسن؛ حاج منوچهری، رضا؛ نساجی زواره؛ مریم. بررسی فراوانی قصور پزشکان عمومی در شکایات ارجاعی به کمیسیون قانونی مرکز. مجله علمی پزشکی قانونی، پاییز 1386، 13 (3 مسلسل 47).
Iglehart JK. Congress moves to regulate self-referral and physicians' ownership of clinical laboratories. N Engl J Med 1990.
Levin AV, Ganesh A, Al-Busaidi A. Fee splitting in ophthalmology. Can J Ophthalmol; 2011 Feb; 46 (1).
- چکیده مشاهده شده: 338 بار