تدوین الگوی مفهومی هوش معنوی همسران بر اساس قرآن و حدیث
پژوهش در دین و سلامت ,
دوره 11 شماره 2 (2025),
11 آبان 2025
,
صفحه 25-39
https://doi.org/10.22037/jrrh.v11i2.47072
چکیده
سابقه و هدف: سازۀ هوش معنوی در پژوهشهای مختلف از عوامل مهم در ارتقای رضایت زناشویی نشان داده شده است. ازاینرو هدف این پژوهش تدوین الگوی مفهومی هوش معنوی همسران بر اساس قرآن و حدیث بوده است.
روش کار: در این پژوهش بهمنظور تدوین الگوی هوش معنوی همسران از روش حوزۀ معنایی برای جمعآوری دادهها استفاده شد. جامعۀ آماری پژوهش قرآن کریم و جوامع و تکنگارههای معتبر روایی و روش نمونهگیری هدفمند بود. در ادامه از روش تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل دادهها استفاده شد. هشت کارشناس که دارای مدرک دکتری روانشناسی و سطح 4 حوزۀ علمیه بودند، روایی محتوای آن را تأیید کردند. در نهایت الگوی مفهومی هوش معنوی همسران بر اساس قرآن و حدیث ارائه شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها: طبق یافتههای پژوهش الگوی هوش معنوی همسران بر اساس قرآن و حدیث شامل سه مؤلفه و یازده ریزمؤلفه بود که عبارتند از: عقلانیت معنوی (معنا و هدفمندی، درک حقیقت دنیا، معادباوری و خودشناسی)، تجربۀ معنوی و احساسات مثبت (احساس نزدیکی به خدا، محبت و احترام نسبت به همسر و احساس مسئولیت نسبت به همسر) و سازگاری معنوی (تابآوری معنوی، خودمهارگری معنوی، بخشش معنوی و مهارت حل مسئله).
نتیجهگیری: بر اساس یافتههای پژوهش، کاربرد این الگو میتواند مبنایی برای طراحی برنامههای آموزشی، مداخلات زناشویی - معنوی و پشتیبانی از روابط همسری با رویکرد تلفیقی دینی - علمی فراهم آورد. این پژوهش زمینۀ مناسبی برای تحقیقات در حوزۀ ترکیب زناشویی و هوش معنوی است.
- اسلام
- الگو
- رضایت شخصی
- معنویت
- همسران
- هوش
ارجاع به مقاله
مراجع
Heydari H, Kimiaee SA, Khooyi Nezhad G, Mashhadi A. The effectiveness of divorce prevention counseling model on marital satisfaction in early marriages. Medical Journal of Mashhad university of Medical Sciences. 2020;63(1):2249-58. (Full Text in Persian)
Kulayni M. “Al-Kafi” (Islamiyya Edition). Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyya; 1986.
The Holy Quran. Translated by: Hossein Ansarian. Tehran: Dar al-Quran al-Karim؛1944.
Eghbali A, Azimi M, Atayi F. The Relationship of Religious Beliefs and Communication Skills with Marital Satisfaction in Married Teachers. Journal of Pizhūhish dar dīn va Salāmat (ie, Research on Religion & Health). 2023;9(2):66-75. (Full Text in Persian)
Naghsh Z. Prediction of Marital Satisfaction Based On Happiness, Hope, Spiritual Intelligence and Interpersonal Forgiveness in Couples. International Journal of Medical Investigation. 2024;13(3):88-98.
Amram Y, Dryer C, editors. The integrated spiritual intelligence scale (ISIS): Development and preliminary validation. 116th Annual Conference of the American Psychological Association; 2008: American Psychological Association Boston.
Omidvar A, Kazemi S, Tousi D, Aghelzadeh D. The Relationship between Spiritual Intelligence and Organizational Health of Elementary Teachers: The Mediating Role of Islamic work ethics and Spiritual Health. Journal of Pizhūhish dar dīn va Salāmat. 2025;10(4):1-15. (Full Text in Persian)
Abbasi Vaskasi F. Role of spiritual intelligence and demographic variables in predicting marital satisfaction of married students. Islam and Health Journal. 2021;6(1):41-7. (Full Text in Persian)
Farahmand B, Fallah-Yakhdani MH, Vaziri-Yazdi S. Investigating the Impact of Intimacy Education Enriched by Islamic Teachings on the Satisfaction and Intimacy of Introverted Couples in Yazd, Iran. Journal of Pizhūhish dar dīn va Salāmat (ie, Research on Religion & Health). 2019;5(4):48-60. (Full Text in Persian)
Zohar D, Marshall I. SQ: Connecting with our spiritual intelligence: Bloomsbury Publishing USA; 2000.
Shojaei MS, Janbozorgi M, Asgari A, Gharavirad SM, Pasandideh A. The Application of Semantic Fields Theory in the Vocabulary Studies of Personality Structure based on the Islamic Sources. Studies in Islam and Psychology. 2015;8(15):7-38. (Full Text in Persian)
Glaser BG. The constant comparative method of qualitative analysis. Social problems. 1965;12(4):436-45.
Majlisi MB. “Bihar al-Anwar” (Beirut Edition). Beirut: Dar Ihya’ al-Turath al-Arabi; 1982.
Tamimi Amadi AWiM. “Gurar al-Hikam wa Durar al-Kalim”. Qom: Dar al-Kitab al-Islami1989.
Farhoush M. Developing a Spiritual Intelligence Training Package with an Islamic Approach in Dealing with Pervasive Diseases such as Covid-19. Journal of Pizhūhish dar dīn va Salāmat. 2022;8(SI):114-28. (Full Text in Persian)
Rafieihonar H, Jan Bozorgi, M, Passandideh, A, Rasoul Zade Tabatabaie S. A Review of Self-Control Construct according to Islamic Thought. Ravanshenasi Wa Din. 2025;7(3):5-26. (Full Text in Persian)
Azkhosh M, Salimi G, Jafari P, Mersa R. The relationship between moral intelligence and attitude towards extramarital relationship with the mediation of perfectionism in married men. Social Psychology Research. 2024;13(52):69-84. (Full Text in Persian)
Famil Motaghi B, Goudarzi M, Kakabaraei K. Development of a Causal Model of Marital
- چکیده مشاهده شده: 179 بار
- pdf دانلود شده: 69 بار