نقد روش فهم احادیث طبی در کتاب دراسه فی طب الرسول المصطفی
پژوهش در دین و سلامت ,
دوره 9 شماره 4 (2023),
1 مهر 2024
,
صفحه 164-178
https://doi.org/10.22037/jrrh.v9i4.38475
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به وجود چندهزار روایت طبی و همچنین گسترش روزافزون استفادههای علمی و عملی از این روایات، بحث از روش فهم و برداشت از آنها امری ضروری است. برداشت از روایات طبی نیازمند ضوابطی است که در مواردی مستقل از ضوابط فهم روایات فقهی است. یکی از مهمترین کتابهای طب مستنبط از روایات کتاب «دراسه فی طب الرسول المصطفی» است که نویسندۀ آن بر مبنای روش اجتهاد خود در این کتاب، اقدام به شاگردپروری و درمان بیماران نموده است. با توجه به تأثیر واقعی این روش اجتهاد بر زندگی افراد، هدف پژوهش حاضر بررسی میزان روایی این روش در حوزۀ روایات طبی بود.
روش کار: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با استناد به متن کتاب مورد بحث و همچنین کتب تخصصی فقه و اصول و فقهالحدیث، به نقد و بررسی میزان روایی روش فهم روایات طبی در کتاب دراسه پرداخته است. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکردهاند.
یافتهها: نتایج نشان میدهد که نقدهای وارد بر روش اجتهاد از روایات طبی در کتاب دراسه شامل دو نوع کلی 1) رعایتنکردن ضوابط عمومی فهم روایات شامل: نصگرایی بدون فحص از قرائن، تلاشنکردن برای بازسازی روایات تقطیعشده، بررسینکردن کافی لفظی و موضوعشناسانه، تخصیصها یا تعمیمهای حدسی، حمل معانی روایات بر امور مادی، تجربی و فیزیکی؛ و 2) رعایتنکردن ضوابط اختصاصی فهم روایات طبی شامل: تسامح در تمییز قضیۀ حقیقیه از قضیۀ خارجیه و شخصیه، تمسک ناتمام به اطلاق و عموم میشود.
نتیجهگیری: بررسی نمونههایی از شیوه و سبک صاحب کتاب «دراسه» در فهم روایات طبی برای شناسایی و درمان بیماریها، نشان میدهد موارد بسیار متعددی از استنباطهای ایشان بهدلیل بیتوجهی به ضوابط اولیه و عمومی دانش فقهالحدیث قابل اعتماد نیستند. ازآنجاکه مسئلۀ تشخیص و درمان بیماریها تأثیر واقعی در زندگی انسانها دارد و منجزیت و معذّریت عندالله در اینجا مطرح نیست، نمیتوان بدون بررسی صحت فهم صاحب «دراسه» از احادیث به آن اعتماد نمود.
- دراسه فی طب الرسول المصطفی
- روایات طبی
- روش اجتهاد
- فقه الحدیث
- نقد
- ##submission.versionIdentity##
- ##submission.versionIdentity##
ارجاع به مقاله
مراجع
Pakatchi A, Mirhoseini Y. Jastarhaee dar Etebarsanji va Fahm-e Revayat-e Tibi. Tehran: Teb-e Sonnati Iran Publications; 2017. (Full Text in Persian)
Nazarpoor R. Teb-e Islami (Elat-e Bimariha). 2 ed. Tehran: Armaghan Tooba Publications; 2017. (Full Text in Persian)
Tabrizian A. Derasah fi Tib al-Rasoul al-Mustafa. Translated by Musa Danesh. Mashhad: Sonbole Publications; 2016. (Full Text in Persian)
Tabatabaii SMK, Baazm M. "Content" and "Citation" in Medical Narratives. Quran and Medicine. 2018; 3(4):205-11. (Full Text in Persian)
Rezaee G, Gohari Y. E’tebar-Sanji-e Khabar-e Vahed dar Aghaede-e Dini. Kalam-e Islami, 2013; 22(85): 59-79. (Full Text in Persian)
Ebrahimi AA. Vakavi-e E’tebar-Sanji va Goone-Shenasi-e Delali-e Revayat-e Fiqh-e Pezeshki. Balagh-e Mobin. 2019;58,59:55-76. (Full Text in Persian)
Borojerdi SH. Lomhat ol-Osool. Qom: Moasseseh Tanzim va Nashr-e A'sar-e Imam Khomeini; 2000. (Full Text in Persian)
Moalemizadeh A. Tib-e Akhbarigari (Naghdi bar Moda'eiat-e Tib-e Islami). Mashhad: Barg-e Boo; 2018. (Full Text in Persian)
Masoudi A. Ravesh-e Fahm-e Hadith. 11 ed. Tehran: Samt Publications; 2017. (Full Text in Persian)
Hashemi Shahroodi SM. Bohooth fi Elm ol-Osool. 1 ed: Moassese Fiqh va Maaref-e Ahlolbayt; 2011. (Full Text in Persian)
Tabrizian A. Pazhoheshi dar Danesh-e Pezeshki-e Payambar-e Islam, (Avamel-e Bimariha). Translated by Danesh, M. Jalal od-Din; 2019. (Full Text in Persian)
Delbari A. Asibshenasi-e Fahm-e Hadith. 1 ed. Mshhad: Razavi Publications; 1971. (Full Text in Persian)
Rabani M. Osool va Qava'ede Fiqh ol-Hadith. 1 ed. Qom: Bostan Ketab Publications; 2004. (Full Text in Persian)
Khademian M. Jaygah-e Mozou-Shenasi dar Ejtehad. Qom: Bostan Ketab Publications; 2017. (Full Text in Persian)
Javadi Amoli A. Manzelat-e Aghl dar Hendese-ye Marefat-e Dini. 4 ed. Qom: Esra Publications; 2010. (Full Text in Persian)
Faramarz Qaramaleki A. Mantegh 1. 10 ed. Tehran: Payam-e Noor Publications; 2006. (Full Text in Persian)
Faramarz Qaramaleki A. Essays on heritage of muslim logicians. 1 ed. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies; 2012. (Full Text in Persian)
NoorMofidi M. Barresi-e Nazariye-ye Khatabat-e Qanooni. 1 ed. Qom: Markaz-e fiqh-e A'emme Athar Publications; 2014. (Full Text in Persian)
Nazem E. Tabi'at dar Pezeshki-e Irani. 1 ed. Tehran: Almaee Publications; 2012. (Full Text in Persian)
Akhtarian SHR. Tib-e Jame'e Islami (Mezajshenasi). 1 ed. Qom: Vosoogh; 2015. (Full Text in Persian)
Rabbani MH. Osool va Qavaed-e Fiqh ol-Hadith. Qom: Boostan-e Ketab; 2004. (Full Text in Persian)
Momen Qomi M. Tasdid ol-Osool. 1 ed. Qom: Nashr Islami Publications; 1998. (Full Text in Persian)
Bostani G, Abbasi Moghadam M, Baji N. Ahadith-e Tibi (Mansha'e, Hojiat va Goneh-Shenasi). Hadith Howzeh; 2017. (Full Text in Persian)
Javadi Amoli A. Mafatih ol-Hayat. 5 ed. Qom: Asra; 2012. (Full Text in Persian)
Daryaei M. Towsiyehay-e Tibi va Behdashti-e Imam Reza (PHUB). 2 ed. Tehran: Sobhan-e Noor; 2013. (Full Text in Persian)
Hob-allah H. Ijtehad va Osool-e Fiqh. 2021 [Available from: http://ijtihadnet.ir/%d8%b1%d9%88%d8%a7%db%8c%d8%a7%d8%aa%d9%90-%d8%b7%d8%a8%db%8 c%d9%90-%d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8% a8%d8%b1-%d8%b1%d8%a7-%d9%86%d9%85%d b%8c%e2%80%8c%d8%aa%d9%88%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d8%b9%d9%86/. (Full Text in Persian)
Shobbar SA. Tib ol-A'emeh. Translated by Pasandideh, A. 2 ed. Qom: Hadith-e Mehr; 2011. (Full Text in Persian)
- چکیده مشاهده شده: 164 بار
- PDF دانلود شده: 78 بار