عدالت در سلامت و جایگاه آن در اخلاق پزشکی
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 10 (1388),
13 November 2012
,
صفحه 11-33
https://doi.org/10.22037/mej.v3i10.3714
چکیده
عدالت یکی از ضروری‌ترین مفاهیم حوزه‌های مختلف علوم و به عنوان یک ارزش در تاریخ بشر مورد توجه اکثر مکاتب و جوامع بشری بوده است. اسلام به عنوان آخرین دین الهی و راه نجات بشریت، اصل عدالت را از اصول و سنت‌های تغییرناپذیر الهی می‌داند. براساس بینش اسلامی، جهان واقعیتی است که برپایه عدالت بنا نهاده شده است. بر این اساس هر فرد انساني حق دارد که در تمام طول عمر خود از امکانات بهداشتي و درمانی براي رسيدن به حد اعلاي سلامت برخوردار گردد و به عنوان موجودی الهی لایق بهترین، کارآمدترین و ایمن‌ترین خدمات سلامت است. عدالت به عنوان یکی از مؤلفه‌های اساسی و از اصول مهم چهارگانه اخلاقی و از عمده‌ترین مباحث اخلاق پزشکی نوین می‌باشد. از طرفی پيچيدگي موضوع عدالت و مطالعات متعدد در زمينه عدالت در اخلاق پزشکی و نظام سلامت حاکی از آن است كه تنوع رسيدن به آن، برپايه فلسفه و ارزيابي مفهوم اخلاق متفاوت خواهد بود.
عدالت در معنای قدیمی آن، معادل دادن هر چیز به کسی است که استحقاق آن را داردکه این معنا با آنچه که معمولاً در تخصیص منابع پزشکی به بیماران از آن سخن می‌رود سازگارتر است. در معنای امروزی‌تر، عدالت مبتنی است بر برابر شناختن افراد جامعه در برخی از حقوق خاص، و این دیدگاه بیشتر با عدالت اجتماعی سازگار است. عدالت نه فقط تخصیص منابع درمانی به بیماران، بلکه تأمین شرایط برای زندگی تمام مردم است که تا حد ممکن آنها را بر مدار سلامت و دور از بیماری نگه دارد. بنابراین منظور از عدالت اجتماعي توجه به نيازهاي سلامت همه افراد و اقشار جامعه، بدون توجه به موقعيت جغرافيايي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي آنها است.
- عدالت؛ انصاف؛ برابری؛ اخلاق پزشکی؛ عدالت در سلامت
ارجاع به مقاله
مراجع
آشوري، داريوش، (1373). دان نامه سياسي. چ 3. تهران: نشر مرواريد.
ابن منظور. لسان العرب. ج 9. واژه (عدل). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
اکبری، محمد اسماعیل. (1385). عدالت در سلامت. اولین نشست علمی تخصصی اتاق فکر سلامت. تهران: قابل دسترسی www.htt.ir
بوریس، مری. (1375). تاریخ کیش زرتشت. (ترجمه همایون صنعتی زاده). تهران: طوس.
جان، ویلیامز. (2005). دست نامه اخلاق پزشکی انجمن جهانی پزشکی. (ترجمه دکتر نازآفرین قاسم‌زاده، نریمان سپهروند).
حاجی‌زاده، محمد. (1388). بررسی عدالت در تأمین منابع مالی بخش بهداشت و درمان ایران از طریق بودجه خانوار با استفاده از شاخص كاكوانی در سال‌های 1375ـ1380. تهران.
دهخدا، علی اکبر. «لغت نامه دهخدا». ذیل لغت عدالت. نشر لغت نامه. مؤسسه لغت نامه دهخدا.
هولمز، رابرت. ال. ( 1382). مبانی فلسفه اخلاق. (ترجمه علیا مسعود). تهران: ققنوس.
راغب اصفهانی. معجم مفردات الفاظ القرآن. واژه (عدل).
زرگران، آرمان؛ محقق زاده، عبدالعلی؛ قاسمی، یونس. (1386). اخلاق پزشکی در ایران باستان. فصلنامه اخلاق پزشکی. سال اول. ش 2.
ساشادینا، عبدالعزیز؛ محقق داماد، سید مصطفی؛ عباسی، محمود. (1387). درآمدی براخلاق زیستی. چ اول. تهران: موسسه فرهنگی حقوقی سینا.
فرهنگ فارسی معین. ج دوم. تهران.
فضائلی، امیرعباس؛ یدالهی، حسین. (1387). فرمولی برای توزیع عادلانه منابع مالی بخش بهداشت و درمان. تهران: شورای سیاست‌گذاری و اصلاح نظام سلامت.
قراملکی، احد فرامرز. (1387). درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای. موسسه مطالعات بهره‌وری و منابع انسانی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران. چ اول. انتشارات سرآمد.
قراملکی، احد فرامرز. (1387). سازمان‌های اخلاقی درکسب و کار. چ 3. قم: نشر مجنون.
مطهری، مرتضی. (1375). مجموعه آثار (1). چ دوم. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1368). سیری در نهج البلاغه. چ 6. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1372). عدل الهی. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1372). عدل الهی. تهران: صدرا.
مهرآرا، محسن؛ فضائلي، علي اكبر؛ فضائلي، اميرعباس. (1386). بررسي برابري در تامين مالي هزينه‌هاي سلامت خانوارهاي ايراني. تهران.
موحد، محمدعلی. (1381). در هوای حق و عدالت. چ اول. نشر کارنامه.
Jecker NS (2008).A broader View of justice, American Journal of Bioethics,8(10).
- چکیده مشاهده شده: 2284 بار