فصلنامه علمی پژوهشی بهداشت در عرصه

زمینه و اهداف: ترکیبات دارویی ازجمله استامینوفن ازطریق فاضلاب‌های شهری و صنعتی وارد محیط زیست می‌شوند. حضور این مواد در مقادیر بسیار کم اثرات نامطلوبی بر سلامتی ایجاد می‌کند. هدف از این تحقیق بررسی کارایی حذف استامینوفن از محلول آبی توسط رآکتور ناپیوسته پراکسی الکتروشیمیایی مرکب از الکترودهای روی-مس و پراکسید هیدروژن می‌باشد.

مواد و روش‌ها: این تحقیق مطالعه تجربی آزمایشگاهی است. نمونه آب داراي استامینوفن تهيه و کارايي حذف درحالت مختلف متغيرهايpH  (8-4)،زمان واکنش (90-30 دقيقه)، غلظت استامینوفن (200-50 میلی‌گرم بر لیتر)، چگالي جريان (9-3 میلی‌آمپر بر سانتی‌متر مربع) و غلظت پراکسید هیدروژن (1/5-0/5 میلی‌گرم بر لیتر) مورد بررسي قرارگرفت. تعیین غلظت استامینوفن توسط دستگاه كروماتوگرافى مايع با عملكرد بالا در طول موج 360 نانومترانجام‌گرفت. ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه رعایت شد.

یافته‌ها: میزان حذف 50 میلی‌گرم بر لیتر استامینوفن در شرایط بهینه فاصله بین الکترودها 2 سانتي‌متر، چگالي جريان الکتریکی 9 میلی آمپر بر سانتی‌متر مربع، زمان الكتروليز 30 دقيقه و pH معادل 4، 63 درصد در سيستم الكتروشيميايي بدست آمد. مقدار حذف استامینوفن در غلظت 1/5 میلی‌گرم بر لیتر پراکسید هیدروژن، چگالي جريان الکتریکی 9 میلی‌آمپر بر سانتی‌متر مربع، زمان 30 دقيقه، pH بهینه معادل 4 و غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر استامینوفن 100 درصد در سيستم پراکسی الکتروشیمیایی بدست آمد.  

نتیجه‌گیری: براساس این نتایج روش پراكسي الكتروشیمیایی، به‌عنوان فن‌آوری اکسیداسیون پیشرفته امیدبخش دوستدار محیط زیست، در حذف آنتي‌بيوتيك استامینوفن از محلول‌های آبی كارآئي مناسبي دارد.

زمینه و اهداف: آسيب‌هاي ناشي از اجسام تيز و برنده بخصوص در دوران همه‌گیری کووید-19 سلامت پرستاران را تهديد کرد. اين مطالعه به منظور بررسي دانش، نگرش و عملکرد پرستاران شاغل در بيمارستان شهيد مصطفي خميني ايلام در خصوص آسيب‌هاي ناشي از اجسام تيز و برنده در سال 1399 انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصيفي تحليلي بر روی 157 پرستار شاغل در بيمارستان شهيد مصطفي خميني ايلام که به‌ روش سرشماري انتخاب شدند، انجام گرفت. ابزار جمع آوري داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته‌اي شامل 54 سوال بود. روایی محتوائی پرسشنامه به دو روش کیفی (نظرات متخصصان) و کمی (54/0< CVR) و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (دانش 74/0، نگرش 78/0 و عملکرد 71/0) بررسی و تایید گردید. تحليل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS19 توسط آزمون‌هاي آماري تي‌ مستقل، تحليل واريانس يکطرفه و رگرسيون خطي در سطح معني‌داري 05/0 انجام گرفت. ملاحضات اخلاقی در تمام مراحل انجام مطالعه رعایت شد.

یافته‌ها: در این مطالعه ميانگين و انحراف‌معيار دانش، نگرش و عملکرد پرستاران به‌ ترتيب؛ (94/1±)41/6، (09/6±)76/31 و (50/6±) 85/18 بدست آمد. دانش افراد بر‌حسب سن، مدت اشتغال، وضعيت استخدام، سابقه واکسيناسيون، آموزش‌هاي قبلي و محل خدمت، نگرش برحسب محل ‌خدمت و عملکرد بر‌حسب مدت اشتغال، بخش محل خدمت، و مدرک تحصيلي متفاوت بود (05/0P<).

نتیجه‌گیری: با توجه به ضعيف بودن دانش، نگرش و عملکرد پرستاران مورد مطالعه نسبت به آسيب‌هاي ناشي از اجسام تيز و برنده، طرح‌ريزي و اجراي مداخلات در اين زمينه الزامی است. ارائه مستمر آموزش به پرستاران، الزام به واکسيناسيون هپاتيت ب، برقراري يک نظام گزارش‌دهي دقيق و بهبود شرايط ارگونوميک محيط کار مورد تاکید است.

زمینه و اهداف: در آموزش و انگیزش بیماران بی‌دندان در مورد رعایت بهداشت دست دندان، دندانپزشکان نقش مهمی دارند. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی آگاهی و عملکرد دندانپزشکان عمومی در خصوص ارائه‌ی آموزش‌های مربوط به رعایت بهداشت و نگهداری دست دندان به بیماران بی‌دندان انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی بر روی دندانپزشکان عمومی شهر یزد که درمان پروتز کامل انجام می‌دادند در سال ۱۳۹۹ انجام شد. در مطالعه، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که روایی پرسشنامه توسط پنل خبرگان تایید شد و پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ برای سوالات آگاهی معادل 8/0 و عملکرد 7/0 تایید شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS17 و آزمون‌‌های آماری T-test و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد. همچنین ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه رعایت شد.

یافته‌ها: در این مطالعه 130 دندانپزشک عمومی با میانگین سنی 87/7 ±32/34 سال و میانگین سابقه کاری 04/7 ±67/8 شرکت نمودند. میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان مورد بررسی 11/2 ±49/11 از 18 نمره بود. ارتباط آماری معنا‌داری بین میانگین نمره‌ی آگاهی با سن، جنسیت و سابقه کار دندانپزشکان وجود داشت (05/0>P- value). تفاوت آماری معنی‌داری در عملکرد دندانپزشکان بر حسب میانگین سن و سابقه کار، جنسیت و همچنین شرکت در بازآموزی مرتبط مشاهده نشد (05/ 0<P-value).

نتیجه‌گیری: با توجه به محدودیت‌های مطالعه، نتایج نشان داد، میزان آگاهی دندانپزشکان در مورد آموزش بهداشت دست دندان به بیماران متوسط بوده، آگاهی دندانپزشکان جوان‌تر با سابقه کار کمتر بیشتر از سایر دندانپزشکان بود؛ ولی عملکرد اکثر دندانپزشکان در حد مطلوب بود.

زمینه و اهداف: این مطالعه با هدف بررسی وضعیت هیجانی، درک از خطر و دانش پرستاران درباره بیماری کووید-19 در شهر زنجان انجام گرفت.

 مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود که بر روی 271 نفر از پرستاران انجام شد. ابزار شامل، پرسشنامه‌های دانش و درک از خطر و پرسشنامه وضعیت هیجانی (HSCL) بود. روایی ابزار با سنجش CVI و CVR و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی شد. داده‌ها با نرم افزار SPSS نسخه 23 تجزیه‌ و تحلیل شدند. رعایت ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه درنظر گرفته شد.

یافته‌ها: میان وضعیت هیجانی شرکت کنندگان و میزان سابقه کار آنها ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. دانش و آگاهی 92 درصد از نمونه‌ها درباره بیماری کووید-19 در حد "زیاد" بود. میان آگاهی و دانش درباره بیماری کووید-19 و جنسیت، وضعیت تاهل، رابطه معنی‌دار بود. بین آگاهی و دانش و سطح نگرش و ادراکات شرکت کنندگان و همچنین بین سطح نگرش و ادراکات با مقیاس حساسیت در روابط میان فردی، همبستگی معناداری وجود داشت. میان خرده مقیاس افسردگی در پرسشنامه وضعیت هیجانی HCLS  و جنسیت و سطح تحصیلات یک رابطه معنی‌دار وجود داشت.

نتیجه‌گیری: قرار داشتن پرستاران یک وضعیت ثبات هیجانی و عاطفی باعث می‌شود که آنها به خوبی بتوانند با کسب دانش، وضعیت بحرانی موجود را مدیریت کنند و بیماران مبتلا به کووید-19 و سایر افراد جامعه را در جهت پیشگیری از ابتلا راهنمایی کنند.

زمینه و اهداف: اجرای طرح سیستم پزشکی آنلاین در کشور، مراکز درمانی را ملزم به رعایت حقوق بیماران و رضایت­مندی آنها می­سازد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر ارتباط جستجوی آنلاین اطلاعات سلامت با بهبود خدمات به بیماران و تعهد کارکنان به دستورالعمل‌های پزشکی طی مراحل مختلف درمانی است.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل بیماران بستری و کارکنان شاغل در بخش‌های مختلف بیمارستان امام خمینی (ره) تهران می‌باشند که تعداد آنها 297 نفر برآورد گردیده است. طبق فرمول کوکران، نمونه 170 نفری از بین آنها انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه‌ استاندارد با ضریب پایایی آلفای کرونباخ بیشتر از 7/0 مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS20 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در تمامی مراحل ملاحظات اخلاقی مدنظر قرار گرفت.    

یافته‌ها: تجزیه و تحلیل فرضیه‌ها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که جستجوی اطلاعات آنلاین قبل از شروع دوره درمان، ماهیت تعاملات در طول دوره درمان و ارتقا توانمندی‌های ارائه دهنده خدمات بر بهبود ارتباط پزشک و بیمار از طریق هماهنگ شدن پزشک و بیمار، کیفیت ارتباط پرستار و بیمار نقش چشمگیری در عمل به دستورالعمل‌های پزشک توسط بیمار دارد.

نتیجه‌گیری: براساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود که در راستای استفاده اقشار مختلف جامعه از مزایای سیستم پزشکی آنلاین، امکانات و زیرساخت‌های کافی جهت استفاده از اینترنت و فناوری‌ اطلاعات در اختیار عموم جامعه قرار گیرد. 

زمینه و اهداف: کاهش سلامت روان بهورزان تأثیرات سوئی بر روند ارائه خدمات در شرایط شیوع کرونا در جامعه خواهد داشت. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر سلامت روان  و مولفه‌های آن در بهورزان استان‌های با وضعیت قرمز کووید-19 انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به صورت  مقطعی در سال  1399 روی 627 نفر از بهورزان شاغل در استان‌های با وضعیت قرمز کووید 19 که با روش نمونه گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند، انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های سلامت عمومی به صورت آنلاین جمع آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی LSD با SPSS16 انجام گرفت. سطح معناداری همه تحلیل ها برابر با 05/0 درنظر گرفته شد.

یافته‌ها: در  بهورزان شاغل در استان‌های با وضعیت قرمز کووید-19، اختلالات روانی مشاهده شد. اکثریت جمعیت مورد مطالعه دارای سلامت روان مطلوبی بودند. میان میانگین کل سلامت روان و متغیرهای جمعیت‌شناختی تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0P<). بیشترین اختلال روانی را تظاهرات جسمانی(17درصد) و کمترین را استرس (3 درصد) داشت. در کل یافته‌ها نشان داد میانگین وجود اختلات روانی در جمعیت مورد مطالعه 01/14±12/25می باشد.

نتیجه‌گیری: با توجه اهمیت بالای بهبود سلامت روان در میان کارکنان سلامت، لازم است تا آموزش‌های لازم جهت مقابله با شرایط سخت در دستور کار قرار گیرد.

زمینه و اهداف: کیسه­های پلاستیکی با وجود کاربردهای فراوان، تهدیدی جدی برای محیط زیست و حیات انسان­ها و موجودات به شمار می­روند. مقابله با این تهدیدها، در گرو درک درست عوامل موثر بر کاهش مصرف کیسه­های پلاستیکی است. لذا این مطالعه به منظور شناخت این عوامل به مروری بر مطالعات صورت گرفته در زمینه کاهش مصرف کیسه­های پلاستیکی در ایران و جهان پرداخته است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه، جستجوی کلیدواژه­های Plastic bags،Reduction ، consumption، personal factor و Environmental factor  در پایگاه‌های معتبر اطلاعاتی همچون SID، PUBMED، Scopus و Google Scholar صورت گرفت. جستجوها محدود به بازه زمانی سال 2009 تا سال 2022 شد و در نتیجه­ی این جستجو بیش از 90 مطالعه، شناسایی و استخراج گردید. ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل انجام مطالعه رعایت شد.

یافته‌ها: تعداد 32 مطالعه مرتبط­ مورد بررسی قرار گرفتند. فاکتورهای مورد بررسی در این مطالعات در سه دسته عوامل روانشناختی، عوامل جمعیت شناختی و عوامل محیطی تقسیم بندی گردید و در نهایت تاثیر گزارش شده هریک از این فاکتورها با رفتار مصرفی مورد نظر، مورد بررسی قرار گرفت.

نتیجه‌گیری: در رابطه با رفتار کاهش مصرف کیسه پلاستیکی بی­تاثیرترین فاکتور، نگرش و موثرترین فاکتور نیز هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده است. به نظر می­رسد در این رفتار محیط زیستی، نگرش مثبت به تنهایی کافی نیست و شکاف میان نگرش و رفتار با آگاهی از روش­های کاهش مصرف کیسه پلاستیکی، باور فرد به توانایی انجام این روش­ها و سازگار بودن فشارهای اجتماعی پر می­گردد.