فصلنامه علمی پژوهشی بهداشت در عرصه

زمينه و اهداف: سرطان پستان، شايع‌ترين سرطان در ميان زنان است. کيفيت زندگي يک موضوع مهم در مطالعات بيماريهاي مزمن، به خصوص سرطان مي‌باشد.

مواد و روش‌ها: اين مطالعه، يک مطالعه مقطعي (توصيفي-تحليلي) بوده كه به منظور تعيين كيفيت زندگي مبتلايان به سرطان پستان انجام شده است و با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده، 150 بيمار مبتلا در بخش شيمي درماني بيمارستانهاي شهدا تجريش و طالقاني انتخاب شدند. جمع آوري اطلاعات بـا استفاده از دو پرسشنامه C30-QLQ و BR23-QLQ و پرسشنامه مشخصات فردي بود که توسط بيمار تکميل شدند. داده‌ها با استفاده از SPSS16 و از طريق آناليز واريانس و پيرسون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. تمام مراحل تحقيق با رعايت موازين اخلاقي پژوهش انجام گرديد.

يافته‌ها: ميانگين سن زنان مورد بررسي 8/21± 47/81سال بود که 74/7 درصد آنان متاهل بودند. ميانگين نمره كلي كيفيت زندگي در افراد تحت مطالعه 18/20±53/88بود. از بين شاخص‌هاي عملکردي بيشترين نمره مربوط به شاخص شناختي با 30/30±68/77 بود. از بين شاخص‌هاي علامتي، بيشترين نمره مربوط به شاخص مشکلات اقتصادي با 27/33±69/11بود. عملكرد جسماني، احساسي، شناختي و همچنين علائم بيماري نظير خستگي، تهوع و اسـتفراغ، درد، تنگي نفس، كاهش خواب، يبوست و مشكلات اقتصادي از جمله متغيرهايي بودند كه در تحليل تك متغيره ارتباط معني داري بـا كيفيـت زندگي نشان دادند.

نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه، نشان دهنده وضعيت نامناسب کيفيت زندگي در برخي شاخص‌هاي علامتي عمومي و اختصاصي بيماران مورد بررسي بود که ضرورت توجه بيشتر و طراحي اقداماتي مناسب به منظور ارتقاء کيفيت زندگي آنان را مطرح مي‌نمايد.

زمینه و اهدف: حضور ترکیبات آنتی­­بیوتیک بعنوان آلاینده­های نوظهور باعث افزایش نگرانی­ شده است. هدف از این مطالعه، مدل­سازی فرایند الکتروکواگولاسیون در حضور امواج التراسوند در حذف سیپروفلوکساسین از محیط آبی است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه، یک راکتور به حجم یک لیتر مورد استفاده قرار گرفت. الکترود مس بعنوان کاتد و الکترود آهن بعنوان آند استفاده شد. اتصال الکترودها به دستگاه تامین کننده جریان الکتریکی مستقیم بصورت تک قطبی پیوسته بود. بهینه­سازی پارامترهای pH، جریان الکتریکی، غلظت اولیه سیپروفلوکساسین و زمان واکنش با استفاده از طراحی ترکیبی مرکزی انجام شد و مدل مناسب ارایه شد. در شرایط بهینه فرایند، میزان خوردگی الکترودها، میزان کاهش COD و TOC، تغییرات ایجاد شده در منحنی طیف UV-Vis و طیف­ سنجی FT-IR اندازه­گیری شد. در کلیه مراحل انجام پژوهش، موازین اخلاقی، مراعات گردید.

یافته‌ها: شرایط مناسب فرایند برای حذف آنتی­بیوتیک شامل pH برابر 7/4، جریان الکتریکی 1/5 آمپر، زمان واکنش برابر 30 دقیقه در غلظت اولیه 15 میلی­گرم در لیتر بدست آمد. در این حالت بازده تئوریکی و عملی به ­ترتیب برابر 88/21و 86/37درصد بدست آمد. کاهش COD و TOC به ترتیب برابر 64 و 51 درصد بود. نتایج FT-IR نشان دهنده تغییرات گسترده گروه­ های عاملی در طی فرایند بود. خاصیت هم­افزایی حضور امواج التراسوند با توان 350 وات و 40 کیلوهرتز در فرایند الکتروکواگولاسیون 14 درصد تعیین شد.

نتیجه­ گیری: نتایج بیانگر کارایی نسبتا مناسب فرایند سونوالکتروکواگولاسیون در کاهش میزان سیپروفلوکساسین بود. با استفاده از این روش می­توان پساب حاوی این آلاینده را پس از کاهش غلظت، به محیط دفع نمود.

کلید واژه‌ها: فرایند سونوالکتروکواگولاسیون، مدل­سازی­، سیپروفلوکساسین، طراحی ترکیبی مرکزی، محیط­های آبی

چکیده

زمینه و اهداف: عملکرد سازمان تا حد زیادی به ساختار و فرهنگ آن بستگی دارد. عوامل مختلفی بر ساختار و فرهنگ سازمانی تأثیر دارند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین سبک رهبری مدیران و ساختار و فرهنگ سازمانی بیمارستان‌های شهر قزوین انجام شد.

مواد و روش‌ها: براي انجام اين پژوهش توصيفي و مقطعي از سه پرسشنامه سبک رهبری (شامل ابعاد تحول‌گرا، عمل‌گرا و منفعل)، ساختار سازمانی (دارای ابعاد ساختار سازمانی ارگانیک و مکانیک) و فرهنگ سازمانی (شامل ابعاد توجه به جزئیات، خلاقیت، ریسک‌پذیری، ثبات، کار گروهی و فاصله قدرت) استفاده شد که به‌صورت نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌ای سهميه‌اي بين مديران و كاركنان بيمارستان‌ها توزيع شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحليل شد. ملاحظات اخلاقی نظیر جلب رضایت آگاهانه شرکت‌کنندگان در پژوهش، رعایت محرمانگی اطلاعات شخصی افراد و بی‌طرفی پژوهشگر رعایت شد.

یافته‌ها: ساختار سازمانی بیمارستان‌های شهر قزوین از نوع مکانیکی و بروکراتیک و فرهنگ سازمانی بیمارستان‌ها از نوع میانه ارزشیابی شد. فرهنگ سازمانی در ابعاد توجه به جزئیات و ثبات، در حد قوی و در ابعاد ریسک پذیری، خلاقیت، کار گروهی و فاصله قدرت در حد متوسط ارزشیابی شد. سبک غالب رهبری مدیران بیمارستان‌های شهر قزوین سبک رهبری تحول‌گرا بود. رابطه معناداری بین سبک رهبری مدیران و ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی بیمارستان‌ها بدست آمد. سبک رهبری تحول‌گرا بیشترین تأثیر را بر فرهنگ سازمانی دارد.

نتیجه‌گیری: شناسایی نوع ساختار و فرهنگ سازمانی بیمارستان‌ها و استفاده از سبک رهبری مناسب برای ارتقای آنها منجر به ارتقای بهره‌وری بیمارستان‌ها می‌شود.

کليد واژه‌ها: ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، سبک رهبری، کارکنان، مدیران، بیمارستان

زمینه و اهداف: در سال‌های اخیر، مساله آلودگی محیط‌های آبی با فلزات سنگین بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. بدین منظور، مطالعه حاضر با هدف کارایی نانوذرات مغناطیسی اکسید آهن اصلاح شده با 3- مرکاپتوپروپیل تری متوکسی سیلان در حذف یون‌های فلزی سرب و کادمیوم را از محیط آبی انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر نانوذرات مغناطیسی Fe₃O₄@SiO₂-SH به روش ساده هم‌رسوبی در دمای 80 درجه سلسیوس سنتز شد و سپس ساختار و مورفولوژی آن با استفاده از دستگاه‌های XRD، FT-IR،  SEMو TEM مورد شناسایی قرار گرفت. در نهایت آزمایشات جذب بر روی محلول آبی انجام گرفت. در کلیه مراحل انجام پژوهش، موازین اخلاقی، مراعات گردید.  

یافته‌ها: طبق نتایج، نانوذرات Fe₃O₄@SiO₂-SH دارای توزیع یکنواخت با هسته کروی Fe₃O₄ و پوسته SiO₂ می‌باشد که توسط لیگاندهای تیول اصلاح شده است. همچنین اثر پارامترهایی نظیر pH، دوز جاذب و مدت زمان تماس بر درصد حذف یون‌های فلزی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد pH معادل با 5 و 6 به ترتیب برای سرب و کادمیوم، زمان تماس 40 دقیقه و دوز جاذبg/L  0/8 شرایط بهینه مناسب جهت حذف یون‌های فلزی از محلول است. معادلات کینتیک و ایزوترم بر این نکته تاکید داشت که روند جذب دو یون فلزی از مدل کینتیک شبه درجه دوم (0/98<R²) و ایزوترم دمایی لانگمویر (0/98<R²) تبعیت می‌کند.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل، نانو ذرات سنتز شده Fe₃O₄@SiO₂-SH تحت شرایط بهینه می‌تواند كارايي مناسبي در حذف یون‌های فلزی سرب و کادمیوم از محلول‌های آبی داشته باشد.

زمینه و اهداف: اثر بخشی برنامه‌های آموزش بهداشت به میزان زیادی بستگی به استفاده صحیح از نظریه‌ها و الگوهای موجود دارد، با توجه به این که یکی از الگوهاي مؤثر در آموزش بهداشت، الگوی فرایند موازي گسترده می‌باشد و این که این الگو دارای سازه‌های تاثیرگذاری در مطالعات مربوط به رفتارهای بهداشتی بوده است، از این رو، مطالعه حاضر با رویکردی نظام‌مند به بررسی کاربرد الگوی فرایند موازی گسترده در مطالعات مرتبط با رفتارهای بهداشتی می‌پردازد.

مواد و روش‌ها: در این بررسی از پایگاه‌های خارجی Scoups، Springer، Google Scholar، Science Direct و پایگاه‌های ایرانی شامل ایران مدکس، SID، Magiran استفاده شد. کلمات کلیدی مورد استفاده در جستجوها، الگوی فرآیند موازی گسترده و الگوی فرآیند موازی توسعه یافته بود. همچنین در کلیه مراحل پژوهش موازین اخلاقی رعایت شد و هیچگونه سوگیری و دخل و تصرفی از جانب محقق در مراحل انجام پژوهش صورت نگرفت.

یافته‌ها: تعداد 25 مقاله انگلیسی و فارسی یافت شد که 22 مطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته‌ها در مطالعات مداخله‌ای انجام شده، با بکارگیری تمام سازه‌های الگوی فرآیند موازی گسترده، به خصوص سازه خودکارآمدی درک شده، اثربخشی آموزش افزایش یافته و در مطالعات مقطعی، تمام سازه‌ها بویژه خودکارآمدی درک شده و حساسیت درک شده و شدت درک شده، پیش‌ بینی کننده‌های مهمی برای رفتار و قصد رفتار بوده‌اند.

نتیجه‌ گیری: نتایج نشان داد که کاربرد الگوی فرایند موازی گسترده در پیشگیری و کنترل بسیاری از رفتارهای پرخطر، پیش از آنکه فرد با عامل خطر مواجهه شود، موثر می‌باشد.

زمينه و اهداف: از جمله ویژگی‌های مهم صنایع امروزی، کنترل دقیق اغلب اجزای کلیدی صنعت از طریق اتاق‌های کنترل مرکزی است. به همین دلیل بروز خطا توسط پرسنل اتاق‌های کنترل، می‌تواند فاجعه بار باشد. مطالعه حاضر با هدف شناسايي و ارزيابي خطاهاي انساني در اتاق كنترل يكي از صنايع پتروشيمي به انجام رسيد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، يك پژوهش مورد پژوهي توصيفي- تحليلي مي‌باشد كه در اتاق كنترل يكي از صنايع پتروشـيمي اجرا گرديد. در این پژوهش ابتدا وظايف شغلي موجود در اتاق کنترل اصلی با استفاده از روش تجزيه و تحليل سلسله مراتبي تحليل شد. سپس با اسـتفاده از روش CREAM گسترده ضمن شناسایی خطاهای انسانی، كنترل‌هاي محتمل كاربر و خطاهاي احتمالي شناختي براي وظايف شغلي تعیین و ارزیابی شد. در طی انجام این مطالعه کلیه موازین اخلاقی رعایت و مجوزهای مربوطه دریافت گردید.

يافته‌ها: نتایج مطالعه نشان داد که نوع سبك كنترلي برای وظایف بردمن در 88 درصد موارد از نوع استراتژیک و در 12 درصد مابقی از نوع لحظه‌ای بود. براساس نتایج روش CREAM گسترده، از تعداد کل خطاهای شناسایی شده، خطای اجرا (55 درصد)، خطای تفسیر (20 درصد)، خطای برنامه‌ریزی (14/9درصد) و خطای مشاهده (10/1درصد) بدست آمد.

نتيجه‌گيری: با توجه به تعیین نقش مهمترین عوامل شکل دهنده عمکلرد در اجرای وظایف بردمن، بازنگری و باز طراحی برنامه نوبت كاري و بهينه سازي سامانه ارتباطي از مهمترین پیشنهادات حاصل از مطالعه حاضر بود.