مادر جانشین و روایی استفاده از آن در درمان ناباروری بر اساس اخلاق سودگرای قاعدهنگر
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 22 (1391),
14 May 2014
,
صفحه 135-159
https://doi.org/10.22037/mej.v6i22.4213
چکیده
پیشزمینه و هدف: انگیزه داشتن فرزند باعث شده افرادی که قادر به فرزندآوری نیستند، روشهای گوناگون کمکی تولید مثل را تجربه کنند. رحم جایگزین از جمله روشهایی است که معمولا پس از آزمودن سایر روشهای کمک باروری، به دو شکل جانشینی جزیی و جانشینی کامل، مورد استفاده زن و شوهر نابارور قرار میگیرد. استفاده از روش جانشینی کامل که مادر جایگزین تنها مسؤول بارداری جنین حاصل از لقاح اسپرم و تخمک زن و شوهر نابارور است با چالشهای مختلفی روبرو است که از جمله آنها، روایی یا ناروایی اخلاقی آن است. پرسش اصلی در بررسی اخلاقی استفاده از رحم جایگزین آن است که آیا میتوان با استفاده از آموزههای نظام اخلاقی سودگرای قاعدهنگر، عمل زن و شوهر نابارور، همچنین مادر جایگزین را به لحاظ سودی که از رهگذر آن متوجه آنان و جامعه میشود، اخلاقی دانست.
روش: این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای انجام و تلاش شده، پس از توضیح مفاهیم و مبانی ناباروی و اخلاق سودگرا، روایی اخلاقی استفاده از رحم جایگزین در دستگاه اخلاقی سودگرای قاعدهنگر بررسی و تبیین شود.
یافتهها: از آنجاکه در دستگاه اخلاقی سودگرای قاعدهنگر، ملاک در اخلاقیبودن، وجود سود جمعی برای یک عمل و قرارگرفتن آن در چارچوب یک اصل اخلاقی است، تأثیر متغیرهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی از یک سو و تنوع افراد مؤثر و متأثر از روش مادر جایگزین، از سوی دیگر، سبب میشود نتوان حکمی کلی در سودمندی عمومی این روش برای جامعه صادر کرد و آن را در ضمن یک اصل اخلاقی مورد پذیرش، همچون ایثار، جای داد. هرچند بدون شک، استفاده از این روش در شرایط مختلف و نسبت به برخی از افراد، از سودمندی قابل ملاحظهای برخوردار است.
- مادر جانشین؛ زن و شوهر نابارور؛ اخلاق سودگرا؛ اخلاق سودگرای قاعدهنگر
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
آخوندی، محمدمهدی. بهجتی اردکانی، زهره. (1386 ش.). رحم جایگزین (رحم جایگزین، تعریف، انواع و ضرورت استفاده از آن در درمان ناباروری). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
آخوندی، محمدمهدی. بهجتی اردکانی، زهره. عارفی، سهیلا. (1385 ش.). اهدای گامت و جنین (آشنایی با لقاح طبیعی، لقاح خارج رحمی و ضرورت استفاده از گامت جایگزین در درمان ناباروری). تهران: انتشارات ابن سینا و انتشارات سمت.
آر. وست، هنری. (1389 ش.). فایدهگرایی جان استوارت میل. ترجمه¬ امیرحسین تقیپور. زنجان: نشر آذرکلک.
آرامش، کیارش. (1386 ش.). رحم جایگزین (بررسی اخلاقی رابطه پولی در رحم جایگزین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
ادوارد مور، جورج. (1366 ش.). اخلاق. ترجمه اسماعیل سعادت. تهران: علمی و فرهنگی.
ادواردز، پل، (1378 ش.). فلسفه اخلاق، ترجمه¬ انشاءالله رحمتی. تهران: موسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
افلاطونیان، عباس. (1386 ش.). (فصلنامه باروری و ناباروری) رحم جایگزین. تهران: دانشگاه آزاد، دانشگاه علامه طباطبایی و پژوهشکده ابن سینا.
اندرسون، سوزان لی. (1385 ش.). فلسفه¬¬ جان استوارت میل. ترجمه¬ خشایار دیهیمی. چاپ اول، تهران: انتشارات طرح نو.
برن، ژان. (1377 ش.). فیلسوفان بزرگ یونان باستان. ترجمه عباس باقری. تهران: نشر نی.
برونوفسکی، جیکوب. برونس، مزلیش. (1378 ش.). سنت روشنفکری در غرب. ترجمه کاظم فیروزمند. چاپ اول. تبریز: نشر اختر.
بهجتی اردکانی، زهره. آخوندی، محمدمهدی. شیدفر، فاطمه. (1386 ش.). رحم جایگزین (مشاوره و ارزیابی در جایگزینی رحمی). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
بهجتی اردکانی، زهره. آخوندی، محمدمهدی. میلانی، علیرضا. مدبری، یونس. (1385 ش.). اهدای گامت و جنین (مشاوره، ارزیابی سلامت و تطابق مشخصات اهداکننده و دریافتکننده در درمان باروری جایگزین). تهران: انتشارات ابن سینا و انتشارات سمت.
پالمر، مایکل. (1385 ش.). مسائل اخلاقی. ترجمه علیرضا آل بویه. قم: پژوهشکده فلسفه و کلام.
تامس، سادلر. (1379 ش.). رویانشناسی پزشکی لانگمن. ترجمه کوروش عظیمی و همکاران. چاپ اول. تهران: انتشارات گلبان.
جعفری، حبیبالله. (1382 ش.). بررسی ناباروری مردان. چاپ اول. تهران: حیان اباصالح.
جلالینیا، شیرین. فلاحیان، معصومه. (1381 ش.). بیماریهای زنان و ناباروری. چاپ اول. تهران: انتشارات سنجش.
دباغ، سروش. (1387 ش.). امر اخلاقی امر متعالی. تهران: نشر کتاب پارسه.
دلیرراد، محمد. حسینعلی فام، مهریار. جعفریزاده، المیرا. (1386 ش.). رحم جایگزین (چالشهای اخلاقی و مذهبی پیرامون رحم جایگزین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
راسل، برتراند. (1357 ش.). آزادی و سازمان. ترجمه علی رامین. تهران: امیرکبیر.
راسل، برتراند. (1373 ش.). تاریخ فلسفه غرب. ج 3. ترجمه نجف دریابندری. تهران: کتاب پرواز.
رحیمی، حبیبالله. (1386 ش.). رحم جایگزین (مسؤولیت ناشی از رحم جایگزین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
رخشندهرو، هامیرا. (1386 ش.). رحم جایگزین (قرارداد استفاده از رحم جایگزین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
ژکس. (1362 ش.). فلسفه اخلاق. ترجمه ابوالقاسم پورحسینی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
سیبکر، لارنس. (1378 ش.). تاریخ فلسفه اخلاق غرب. ترجمه گروهی از مترجمان. چاپ اول. قم: انتشارات موسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی.
شمس، جمال. جانبزرگی، مسعود. (1385 ش.). اهدای گامت و جنین (مروری بر سلامت روانی ـ اجنماعی فرزندخواندهها و کودکان حاصل از روشهای کمک بارداری). تهران: انتشارات ابن سینا و انتشارات سمت.
شیشکین، آلکساندر فئودوروویچ. (1335 ش.). علم الاخلاق اپیکور، لوکرس و اسپینوزا. ترجمه محمدتقی برومند. چاپ اول. تهران: انتشارات شبگیر.
صانعی درهبیدی، منوچهر. (1368 ش.). فلسفه اخلاق در تفکر غرب. چاپ اول. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
فاستر، مایکل. برسفورد، جونز. تامس، ویلیام. لنکستر، لین. (1362 ش.). خداوندان اندیشه سیاسی. ج 3. ترجمه علی رامین. تهران: امیرکبیر.
فرانکنا، ویلیام. (1376 ش.). فلسفه اخلاق. ترجمه هادی صادقی، چاپ اول، قم، موسسه فرهنگی طه.
فروغی، محمدعلی. (1372 ش.). سیر حکمت در اروپا. ج 1 و 3. چاپ سوم. تهران: انتشارات زوار.
فضلی خلف، زهرا. شفیعآبادی، عبداله. (1386 ش.). رحم جایگزین (جنبههای روانی بارداری به روش رحم جایگزین در زنان میزبان جنین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
کاپالدی، نیکلاس. (1383 ش.). بنتام، میل و مکتب فایدهگرایی. ترجمه محمدبقائی (ماکان). چاپ اول. تهران: سازمان چاپ و انتشارات اقبال.
کاپلستون، فردریک. (1370 ش.). تاریخ فلسفه. (9جلدی). ج 1 و 8. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی سروش.
کالینسون، دایانه. (1379 ش.). پنجاه فیلسوف بزرگ. ترجمه محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: انتشارات عطایی.
کی، ویلیام. (1375 ش.). ارزیابی و درمان ناباروری. ترجمه محمدعلی کریمزاده و دیگران، چاپ اول. یزد: موسسه انتشارات یزد.
گری، جان. (1358 ش.). فلسفه سیاسی آیزا برلین. ترجمه خشایار دیهیمی. چاپ اول. تهران: طرح نو.
معینی، محسن. (1386 ش.). رحم جایگزین (رحم جایگزین، عوارض و انتخاب داوطلبین). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
مک اینتایر، السیدر. (1379 ش.). تاریخچه فلسفه¬ اخلاق. ترجمه انشاءالله رحمتی. چاپ دوم. تهران: انتشارات حکمت.
میل، استوارت. (1388 ش.). فایدهگرایی. ترجمه مرتضی مردیها. تهران: نشر نی.
هومز، رابرت. (1382 ش.). مبانی فلسفه اخلاق. ترجمه مسعود علیا. تهران: انتشارات ققنوس.
یوسفی، حمید. قهاری، شهربانو. (1386 ش.). رحم جایگزین (رحم جایگزین نگاهی بر جنبههای مختلف و چالشهای آن). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه ابن سینا.
منابع انگلیسی:
Bentham,¬¬ J. (2000). An Introduction to the Principles of Morals and Legislation. Batoche Books Kitchener. Ch.1.
- چکیده مشاهده شده: 684 بار
- PDF (English) دانلود شده: 382 بار