نگاهی قرآنی به کارکردهای تربیتی توکل و نقش آن در سلامت معنوی (بهداشت روان)
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 22 (1391),
14 اردیبهشت 2014
,
صفحه 55-91
https://doi.org/10.22037/mej.v6i22.4210
چکیده
واژه توکل از مفاهیم پرباری است که در نظام تربیتی اسلام به عنوان یک هدف تربیتی و صفت معنوی به چشم میخورد تا انسانهای حقیقتجو را به سوی کمال و تربیت صحیح و سلامت روان دعوت کند. گوهر توکل را باید در اعتماد به خدا جستجو کرد تا انسان اعتماد به خدا پیدا نکند، نمیتواند اداره امورش را به او واگذار کند. هدف این نوشتار، بررسی برخی از کارکردهای عرفانی و تربیتی توکل در قرآن کریم و احادیث و بررسی تأثیر آن در بهداشت سلامت روان است. مقاله حاضر درصدد است تا نشان دهد انسان با توکل به خدا به کمالات اخلاقی و عرفانی چون: قناعت، صبر، استقامت، عزت نفس، پرهیز از نفاق و کبائر، ایثار، شجاعت، کسب قدرت، اراده و به طور کلی به قرب و رشد معنوی و... میرسد و رسیدن به این خصائص از اهداف و وظایف اخلاقی ـ تربیتی اسلام مطرح شده است که منجر به تأمین سلامت روان خواهند شد. ما در این تحقیق به تکتک این کارکردها در آیات میپردازیم، تا نشان دهیم که آراستگی به این خصلتها، نتایجی مثبت در بردارد که در رفتارهای فردی و اجتماعی نمود پیدا خواهد کرد. بنابراین توکل به خداوند، زمینهها را برای سازندگی انسان در جهت هدایت و رشد و معنویت او فراهم میآورد و انسان را به قرب الهی، که سعادت دنیوی و اخروی اوست، میرساند.
- توکل؛ خدا؛ تربیت؛ بهداشتروان؛ فشارروانی؛ آرامش؛ سلامت معنوی
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن كريم، ترجمه آیتالله مکارم شیرازی.
نهجالبلاغه، ترجمه محمد دشتی.
ــــــــــــــــــ.تفسير تسنيم، جلد (16 و 20)، قم: اسراء.
اسدالهی، قربانعلی. (1376 ش.). عزت نفس و سلامت نفس، اصفهان: ناشر ارکان.
اعرافی، علیرضا. (1386 ش.). اهداف تربیتی از دیدگاه اسلام، چاپ نهم، تهران: ناشر سمت.
بابایی، احمدعلی. (1382 ش.). برگزیده تفسیر نمونه، چاپ سیزدهم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
باقری، خسرو. (1388 ش.). نظام تربیتی اسلام، چاپ بیستم، تهران: ناشر مدرسه.
براهنی، محمدتقی. باطنی، محمدرضا. سیف، علیاکبر. (1368 ش.). واژهنامه روانشناسی و زمینههای وابسته، چاپ پانزدهم، تهران: فرهنگ معاصر.
بستانی، محمود. (1372 ش.). ترجمه محمود هویشم، چاپ اول، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
تميمي آمدي، عبدالواحد. (1366 ش.). شرح غررالحكم و دررالكلم، تهران: دانشگاه تهران.
جوادي آملي، عبدالله. (1378 ش.). تفسيرموضوعي، چاپ دوم، قم: اسراء.
حسينعليپور، حمید. (1386 ش.). توكل از ديدگاه امام خميني، قم: ناشر عروج.
حسيني كوهساري، سيداسحاق. (1383 ش.). نگاهي قرآني به فشار رواني، تهران: كانون انديشه جوان.
خسروانی، علیرضا. (1390 ش.). تفسیر خسروی، چاپ اول، تهران: انتشارات الاسلامیه.
داورپناه، ابوالفضل. (1375 ش.). انوار العرفان فی تفسیر القرآن، چاپ اول، تهران: انتشارات صدرا.
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1382 ش.). سیری در تربیت اسلامی، چاپ دوم، تهران: نشر دریا.
رضایی اصفهانی، محمد. (1389 ش.). بهداشت روان، قم: پژوهشهای تفسیر و علوم قرآنی.
شاملو، سعيد. (1378 ش.). بهداشت روان، تهران: چاپ سيزدهم، انتشارات رشد.
شرقاوی، محمد. (1363ش.). گامی فراسوی روانشناسی اسلامی، چاپ دوم، تهران: ترجمه محمدباقر حجتی، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی.
صادقيان، احمد. (1386 ش.)، قرآن و بهداشت روان، قم: پژوهشهاي تفسير و علوم قرآني.
صانعي، مهدي. (1382 ش.)، بهداشت روان در اسلام، قم: بوستان كتاب.
طالقانی، سیدمحمود. (1366 ش.). تفسیر پرتوی از قرآن، تهران.
طباطبايي، محمدحسين. (1385 ش.). تفسيرالميزان، مترجم: سيدمحمدباقر موسوي همداني، تهران: مكتب المرتضويه.
طیب، سیدعبدالحسین. (1378 ش.). اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلام.
قائمی، علی. (1370 ش.). زمینه تربیت، چاپ هفتم، تهران: انتشارات امیری.
قرائتي، محسن. (1383 ش.). تفسير نور، جلد (5، 7، 9، 10)، چاپ يازدهم، تهران: انتشارات مركز فرهنگي درسهايي از قرآن.
گرزالدین، نعمتالله. (1382 ش.). مجموعه مقالات دین در بهداشت روان، قم: نشر معارف.
گنجي، حمزه. (1378 ش.). بهداشت روان، تهران: ارسباران.
مؤسسه قدر ولایت. (1385 ش.). روانشناسی آرامش و راحتی، چاپ سوم، تهران.
محمدی ريشهري، محمد. (1377 ش.). ميزان الحكمه، ج 14، ترجمه حمیدرضا شیخی، چاپ اول، قم: دارالحديث.
مطهري، مرتضي. (1377 ش.). انسان و سرنوشت، چاپ هفدهم، قم: انتشارات صدرا.
مكارم شيرازي، ناصر. (1374 ش.). تفسير نمونه، تهران: دارالكتب اسلاميه.
نجاتی، محمدعثمان. (1369 ش.). قرآن و روانشناسی، چاپ دوم، مترجم: عباس عرب، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
نوری، محمدرضا. (1384 ش.). بهداشت در قرآن، مشهد: انتشارات واقفی، چاپ اول.
- چکیده مشاهده شده: 2254 بار