شخصانیت و مسأله ولوج روح
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 21 (1391),
14 May 2014
,
صفحه 81-98
https://doi.org/10.22037/mej.v6i21.4165
چکیده
اتخاذ بسیاری از تصمیمات در اخلاق پزشکی به ویژه در ملاحظات اخلاقی آغاز و پایان حیات به تعریف ما از انسان و جایگاه اخلاقی او بستگی دارد. برای شخص انگاشتن فردی از گونه انسانی ملاکهای گوناگونی مطرح شده است از جمله: زمان لقاح، لانهگزینی در رحم، تکامل سیستم حسی و عصبی، حرکت جنین در رحم مادر، تولد و آگاهی. زمان تبدیل موجود انسانی به شخص در دیدگاههای مختلف متفاوت است. در باور ادیان ابراهیمی انسان علاوه بر ابعاد جسمانی دارای جنبههای روحانی نیز بوده و با استناد به همین امر ميتوان شأن اخلاقی او را تعریف نمود. در این دیدگاه شخص انگاری موجود انسانی همزمان با روحدارشدن او معنا ميیابد، اما روح و نحوه ولوج آن به بدن پديدهاى غير مادى است. اين سخن به معناى نفى تأثير و ارتباط اين پديده يا تقارن آن با برخى آثار مادى و جسمانى در انسان نيست. پس، اين احتمال وجود دارد كه به جهت ارتباط تنگاتنگ روح با بدن، بتوان بروز تحوّلاتى در جسم را مشخص نمود كه از طريق آنها بتوان زمان ولوج روح را حدس زد يا چنین ادعا کرد که برای روحدارشدن جنین رسیدن به حد خاصی از تکامل جسمانی لازم است. در این راستا امکان طرح این پرسش فراهم ميآید که گرچه رویکرد فقه اسلامی به مسأله ولوج روح و تعیین زمان حدود 120 روزگی جنین برای وقوع چنین امری، رویکردی عملگرایانه و با توجه به اهمیت حیات انسان در دین اسلام است، اما آیا ميتوان پس از آنکه جنین از لحاظ فیزیکی کامل شد او را برای پذیرش روح آماده دانست و از آن زمان او را شخص انسانی به حساب آورد و به تبع آن کلیه آثار و تبعات اخلاقی مترتب بر شخص را بر او وارد دانست؟
- شخصانیت؛ ولوج روح؛ شأن اخلاقی؛ اسلام؛ قرآن
ارجاع به مقاله
مراجع
الف ـ منابع فارسي
ارسطو. (1349 ش.)، درباره نفس. با ترجمه و تعليقات و حواشي عليمراد داوودي. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. بخش دوم. فصل یک.
امامی، مسعود. (1391 ش.)، زمان دمیدن روح در جنین. دانشنامه موضوعی قرآن. مرکز فرهنگ و معارف قرآن. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. قابل بازیابی در:
http://www.ommolketab.net/persian/search/search.php?mid=6104326041/last visited 8.91
سورههاي حديد: 17. ق: 11.
سورههاي سجده: 9-8. مومنون: 14-13. نوح: 14. قیامت: 39-37. انسان: 2. حج: 5. علق: 2-1. زمر: 6. نجم: 46-45. آل عمران: 6.
نظری توکلی، سعید. (1386 ش.)، مقایسه تطبیقی مرگ و زندگی در متون دینی ـ پزشکی. مسائل مستحدثه پزشکی. مشهد: دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی. جلد دوم.
ب ـ منابع انگليسي:
Aksoy, S. (1997). Personhood: A Matter of Moral Decisions, Eubios Journal of Asian and International Bioethics.
Beauchamp, TL. Childress, JF. (2009). Principles of Biomedical Ethics, Sixth edition, Oxford University Press.
Dunstan, GR. The Human Embryo in the Western Moral Tradition in Dunstan and Seller. (eds.) op. cit.
Dyson, A. At Heaven's Command: The Churches, Theology, and Experiments on Embryos' in Dyson and Harris (eds.) op. cit.
England, MA. (1983). A Color Atlas of Life Before Birth. London: Wolfe Medical Publications Ltd.
Francis, J. (2000). Beckwith. Abortion, Bioethics, and Personhood: A Philosophical Reflection. Southern Baptist Journal of Theology Vol: 04:1.
Ibid, chapter 6, p.139.
Moore, KL. TVN, Persaud. (1989). Before We Are Born: essentials of embryology and birth defects. Philadelphia: W.B. Saunders Company.
Moore, KL. TVN, Persaud. (2008). Before We Are Born: essentials of embryology and birth defects. Philadelphia: W.B. Saunders Company, 7th edition.
Rosner, F. Muntner, S. (1971). The Medical Aphorisms of Moses Maimonides. Vol: 1-2, New York: Yeshiva University Press.
Rosner, F. (1986). Modern Medicine and Jewish Ethics. New York: Yeshiva University Press.
Stanford Encyclopedia of Philosophy; Ancient Theories of Soul, at: http://plato.stanford.edu/entries/ancient-soul/#4
Tooley, M. (1973). A defense of abortion and infanticide in Feinberg, J. (ed.) The Problem of Abortion. California: Wadsworth Publication Company.
- چکیده مشاهده شده: 616 بار
- PDF (English) دانلود شده: 549 بار