تاثیر اندیشه های دینی و باورهای عامه بر پزشکی ایران باستان و استمرار آن در پزشکی اسلامی
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 2 شماره 6 (1387),
26 April 2016
,
صفحه 53-83
https://doi.org/10.22037/mej.v2i6.12175
چکیده
انديشه ها، باورها و اعتقادات دينی به گونه ای شگرف در زندگی انسان نقش آفرینی نموده اند. تحقیقات مرتبط با تاریخ علم تأثير مستمر اين افکار در علم پزشکی را محرز داشته است. در ايران باستان با اعتقاد بر اینکه سلامتی موهبتی است الهی، و درد و بیماری زاییده اهریمنان است، تلاش در جهت حفظ تندرستی یکی از وظایف دینی انسان به شمار مي رفت. اين باورها و انديشه ها در پزشکی اسلامی نیز، با استناد بر اینکه انسان شریفترین مخلوقات و بدن او گرانبهاترین بدنهااست، به وضوح استمرار می یابد. در این مقاله به انديشه ها و اعتقادات دینی در پزشکی ایران باستان و استمرار برخی از این مضامین و باورها در پزشکی اسلامی اشاره شده است.
- پزشکی؛ باورهای عامه؛ اعتقادات؛ ايران باستان؛ پزشکی اسلامی
ارجاع به مقاله
مراجع
- قرآن کریم
- آموزگار، ژاله، «تاریخ اساطیری ایران »، سمت، 1374.
- ابن هندو، ابو الفرج علی بن الحسین، «مفتاح الطب و منهاج الطلاب»، تهران،1368.
- اشپولر، برتولد، «تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی» جلد اول، ترجمه جواد افلاطونی، انتشارات علمی فرهنگی، 1379 .
- ابن اخوه (محمد بن احمد قرشی)، «معالم القربه فی احکام الحسبه» (آیین شهرداری) ، ترجمه جعفر شعار، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1347.
- اصفهانی، حمزه بن حسن، «تاریخ پیامبران و شاهان سنی ملوک الارض و الا نبیاء» ، ترجمه جعفر شعار، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1346.
- الحرانی، ابی محمد حسن بن علی بن الحسین بن شعبه، «تحف العقول»، آیت اله محمد باقر کمره ای، ناشر کتابچی، 1379.
- اولمان، مانفرد، «طب اسلامی در قرن 9 میلادی»، ترجمه سید علی طبری پور، مرکز مطالعات و تحقیقات اخلاق پزشکی، 1380
- اولمان مانفرد، «طب اسلامی»، ترجمه فریدون بدره¬ای، انتشارات توس، اولمان مانفرد 1383.
- الگود، سیریل، «تاریخ پزشکی ایران»، ترجمه باقر فرقانی، امیر کبیر، 2536.
- بازرگان، مهدی، «مطهرات در اسلام»، چاپ آرمان، 1343.
- براون، ادوارد، «تاریخ طب اسلامی»، مسعود رجب نیا، انتشارات علمی فرهنگی، 1383.
- ورداوود، «یشتها، ادبیات مزدیسنا» جلد اول، انجمن زرتشتیان ایران، 1308.
- پور داوود، «فرهنگ ایران باستان»، تهران چاپخانه پاکتچی، 1326.
- تاجبخش، احمد، «تاریخ مختصر تمدن و فرهنگ ایران قبل از اسلام»، انتشارات دانشگاه تهران، 2535.
- تفضلی، احمد، «تاریخ و ادبیات ایران پیش از اسلام»، انتشارات سخن،1376.
- جنیدی، فریدون، «حقوق جهان در ایران باستان»، نشر بلخ، بنیاد نیشابور، 1384
- جمالی یزدی، ابوبکر مطهر، «فرخنامه»، بکوشش ایرج افشار، انتشارات امیر کبیر، 1346.
- جلالی نائینی، محمد رضا، «گزیده سرودهای ریگ ودا، قدیمی ترین اثر موجود مردم آریائی»، نشر نقره، 1367.
- خدابخشی، موبد سهراب، «پزشکی در ایران باستان»، انتشارات فرهنگی فروهر، 1376.
- ابن خلدون، عبد الرحمن، «مقدمه ابن خلدون» جلد دوم، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، بنگاه ترجمه، 1353.
- خلیلی، محمد ،«طب الصادق»، نصر الدین امیر صادق تهرانی،تهران، مؤسسه مطبوعاتی عطائی 1371.
- دنیسری، شمس الدین محمد بن امین الدین ایوب، «نوادر التبادرلتحفه البهادر»، محمد تقی دانش پژوه - ایرج افشار، بنیاد فرهنگ ایران، 1350.
- دوستخواه جلیل، «اوستا» دو جلد، انتشارات مروارید، 1372.
- دورانت، ویلیام، «تاریخ تمدن مشرق زمین» جلد اول، ترجمه احمد آرام، انتشارات اقبال، 1337.
- دارمستتر، «مجموعه قوانین زرتشت یا وندیداد اوستا»، ترجمه موسی جوان، دنیای کتاب، 1382.
- رازی، امام فخر الدین رازی محمد بن عمر، «جامع العلوم»، چاپ بمبئی، 1323.
- مهدی محقق «فیلسوف ری»، تهران، 1369.
- زرین کوب، عبد الحسین، «کارنامه اسلام»، امیر کبیر، 1380.
- سامی، علی، «تمدن هخامنشی»، جلد اول، شیراز، 1341.
- صفا، ذبیح اله، «تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن 5» جلد اول، امیرکبیر، 1346.
- علم، مصطفی، «میراث اسلام یا آنچه مغرب زمین به ملل اسلامی مدیون است»، 1325.
- قفطی، «تاریخ الحکما»، بهمن دارائی، انتشارات دانشگاه تهران، 1347.
- فرشاد، مهدی، «تاریخ علم در ایران»، تهران،1366.
- فیروزگری، موبد مهربان موبد خدا مراد موبد دینیار، «خرده اوستا»، انتشارات فروهر، 1382.
- گوستاو لوبون، «تمدن اسلام و عرب»، سید محمد تقی فخر زاعی گیلانی، تهران، چاپخانه علمی، 1318.
- کریستن سن، آرتور، «ایران در زمان ساسانیان، تاریخ ایران ساسانی تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان»، ترجمه غلامرضا رشید یاسمی، نشر تهران – ابن سینا 1332.
- مرادی غیاث آبادی، رضا، «اوستای کهن»، انتشارات نوید شیراز، 1382.
- مشکور، محمد جواد، «خلاصه ادیان در تاریخ دینهای بزرگ»، انتشارات شرق، 1362 .
- مجلسی، ملا محمد باقر، «حلیه المتقین»، انتشارات علمی؛ 1372 .
- مغربی، عبد الغنی، « دنیای اسلام از پیدایش تا تجدید حیات»، ترجمه شیوا رضوی، انتشارات رازی، 1362 .
- متز، آدام، «تمدن اسلامی در قرن 4» جلد اول، ترجمه علیرضا قراگز لو، انتشارات امیر کبیر، 1362.
- محقق، مهدی، «مجموعه متون و مقالات در تاریخ و اخلاق پزشکی در اسلام و ایران»، سروش، 1374.
- میر فخرائی، مهشید، «روایات پهلوی- متنی به زبان فارسی میانه پهلوی ساسانی»، مؤسسه مطالعات تحقیقات فرهنگی تهران، 1367.
- نیر نوری، حمید، «سهم ایران در تمدن جهان»، شرکت ملی نفت ایران، 1345.
- نویری، شهاب الدین احمد، «نهایه الا دب فی فنون الا دب»، جلد سوم، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، امیرکبیر، 1365.
- نصیری، صدر الدین، «بهداشت اجتماعی در اسلام»، 1327.
- نجم آبادی، محمود، «تاریخ پزشکی ایران» جلد اول، چاپ هنر بخش، 1341.
- نفیسی، سعید، «تاریخ و تمدن ساسانی»،دانشگاه تهران، 1331.
- نفیسی، ابو تراب، «تاریخ اخلاق پزشکی»، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 1371 .
- نیبرگ، هنری ساموئل، «دینهای ایران باستان»، ترجمه سیف الدین نجم آبادی، نشر مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها، 1359.
- دانش پژوه، محمد تقی، «یواقیت العلوم و دراری النجوم»، به تصحیح محمد تقی دانش پژوه، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1345 .
- واقدی، محمد بن سعد کاتب، «طبقات»، جلد اول و دوم، محمود مهدوی دامغانی، نشر نو، 1369.
- یارشاطر، احسان، «تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانی» جلد سوم قسمت اول، ترجمه حسن انوشه، امیر کبیر، 1380.
- چکیده مشاهده شده: 763 بار