فصلنامه علمی پژوهشی بهداشت در عرصه

زمینه و اهداف: امروزه سوخت بیودیزل به عنوان یکی از منابع اصلی برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی در حال تولید و مصرف در سراسر دنیا می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی تولید بیودیزل از پسماندهای روغن‌های سرخ کردنی رستوران با استفاده از اکسید کلسیم تجاری به عنوان کاتالیست هتروژن می‌باشد.

مواد وروش‌ها: در این مطالعه تجربی، اکسید کلسیم تجاری با روش کلسیناسیون در دمای 750 درجه سانتی‌گراد به مدت 5 ساعت در کوره الکتریکی با نرخ دمایی 10 درجه سانتی‌گراد بر دقیقه فعال گردید. پارامترهای عملیاتی برای تولید بیودیزل در حضور اکسید کلسیم به عنوان کاتالیست هتروژن شامل درصد وزنی کاتالیست، نسبت مولی متانول به روغن و زمان واکنش در سه سطح بررسی گردید. همچنین در کلیه مراحل پژوهش موازین اخلاقی رعایت شد و هیچگونه دخل و تصرفی از جانب محقق در مراحل انجام پژوهش صورت نگرفت.

یافته‌ها: شرایط بهینه برای تولید بیودیزل، نسبت مولی متانول به روغن 1/12، زمان واکنش 3 ساعت و درصد وزنی کاتالیست 2 در دمای 62 درجه سانتی‌گراد به دست آمده است. تحت شرایط بهینه، حداکثر راندمان تولید بیودیزل از پسماندهای روغن‌های سرخ کردنی رستوران 22/1± 5/95 درصد به دست آمد.

نتیجه‌گیری: استفاده از اکسید کلسیم تجاری، راندمان بسیار بالایی برای تولید بیودیزل از پسماندهای روغن‌های سرخ کردنی رستوران از خود نشان داده است. اکسید کلسیم می‌تواند به عنوان کاتالیستی بسیار موثر برای تولید بیودیزل مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و اهداف: نظریه شناختی اجتماعی یکی از کارآمدترین نظریه­های مورد استفاده جهت پیش­گویی رفتار مصرف صبحانه و آموزش رفتارهای تغذیه­ای می­باشد. نظر به اهمیت مصرف صبحانه در سلامت جسمي، رواني و اجتماعي دانش­آموزان، این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با مصرف صبحانه براساس نظریه شناختی اجتماعی در دانش­آموزان انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی بود. در این مطالعه، 360 نفر از دانش­آموزان پسر و دختر مقطع ابتدایی شهر مریوان با روش نمونه گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، شامل پرسشنامه‌های ویژگی‌های جمعیتی و زمینه‌ای و پرسشنامه روا و پایای موجود براساس نظریه شناختی اجتماعی درباره مصرف صبحانه بود. پس از جمع‌آوری، داده‌ها وارد نرم افزارSPSS  نسخه 16 شدند و با کمک آزمون‌های آماری کای دو و t-test، تحلیل شدند. تمامی مراحل مطالعه حاضر طبق موازین اخلاقی اجرا گردید.

یافته‌ها: 6/81 درصد (244 نفر) از دانش‌آموزان دارای الگوی مناسبی از مصرف صبحانه بودند. نتایج آزمون تی‌تست نشان داد که تفاوت آماری معنی‌دار بین سازه‌های پیامد انتظار، ارزشیابی پیامد، خودکارآمدی و خودتنظیمی بین دانش­آموزان با الگوی مناسب و نامناسب مصرف صبحانه، وجود داشت (001/0>P).

نتیجه‌گیری: با توجه به وجود ارتباط معنی‌دار بین سازه‌های نظریه شناختی اجتماعی و مصرف صبحانه در دانش‌آموزان، سازه‌های این نظریه می‌تواند عوامل پیشگویی کننده مصرف صبحانه در دانش‌آموزان را بیازماید و برای ارتقای برنامه‌های حمایت کننده از مصرف صبحانه موثر واقع شود.

زمینه و اهداف: اختلال عملکرد جنسی در زنان بسیار شایع بوده و یکی از شاخص­هائی است که در رضایت زناشویی و تحکیم خانواده‌ها بسیار مهم است. این مطالعه با هدف تعیین برخی از از عوامل پیشگویی کننده عملکرد جنسی زنان انجام شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی تحلیلی، 200 نفر از زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهر تهران از طریق نمونه‌گیري در دسترس انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه پایا و روا شامل اطلاعات دموگرافیک و شاخص عملکرد جنسی زنان بودند. داده­ها با کمک نرم افزار SPSS20 و آزمونهای تی‌مستقل، آنالیز واریانس یک‌طرفه، همبستگی اسپیرمن و پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. در کلیه مراحل پژوهش رعایت موازین اخلاقی همچون محرمانه بودن اطلاعات صورت گرفت.

 یافته‌ها: میانگین نمره عملکرد جنسی 35/4± 14/21 از 36 به دست آمد. 22% اختلال میل جنسی، 5/32% اختلال برانگیختگی، 5/27% اختلال رطوبت جنسی، 22% اختلال ارگاسم، 29% نارضایتی جنسی و 5/20% اختلال درد جنسی را گزارش کردند. همبستگی معکوس و معناداری بین سن همسر، مدت زمان ازدواج، تاریخ آخرین زایمان با عملکرد جنسی وجود داشت. در مدل چندگانه رگرسیون وضعیت زندگی زناشویی (148/0=B، 033/0=P)، میزان علاقه به همسر (286/0=B، 001/0>P) و سن همسر (270/0=B، 001/0>P) پیش‌گویی­های معنی­دار عملکرد جنسی بودند.

 نتیجه ­گیري: طبق نتایج حاصله زنانی که زندگی شادتری دارند و به همسر خود علاقه‌مند هستند و سن همسرشان پایین‌تر است، عملکرد جنسی مطلوب‌تری را گزارش می­کنند. نتایج حاصله در اجرای برنامه‌های روان‌شناسی و فرهنگی در جامعه در جهت کاهش مشکلات زوجین می‌تواند به کار گرفته شود.

زمینه و اهداف: فاضلاب صنعت الکل‌سازی دارای آلودگی بسیار بالا و تصفیه آن مشکل می‌باشد. در این تحقیق کارایی فرایند ازن‌ زنی در راکتور مارپیچ و تحت فشار و اختلاط بالا با استفاده از استاتیک میکسر و مقایسه کارایی آن با راکتور متداول ازن ‌زنی به منظور تصفیه فاضلاب صنعت الکل‌سازی مورد بررسی قرار گرفته است.

 مواد و  روش‌ها: این تحقیق بر روی پساب خروجی از واحد تصفیه بی‌هوازی فاضلاب واقعی حاصل از کارخانه الکل‌سازی در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. اکسیژن موردنیاز شیمیایی (COD)، اکسیژن موردنیاز بیوشیمیایی (BOD) و رنگ، آلاینده­های مورد بررسی بودند.

 یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که راکتور مارپیچی با اختلاط بالا در شرایط کاملا مشابه نسبت به راکتور متداول، کارایی بیشتری در حذف آلاینده‌ها و کاهش مصرف میزان ازن دارد. به‌طوری‌که در زمان ماند 30 دقیقه و pH برابر 3/5 راندمان حذف COD در راکتور مارپیچی با اختلاط بالا، 8/4 برابر راکتور متداول بود. بیشترین راندمان حذف برای شاخص COD در هر دو راکتور مارپیچی با اختلاط بالا و معمول در حداکثر زمان ماند فرایند در pH برابر ۱۱ و برای رنگ در حداکثر زمان ماند فرایند در pH برابر ۳/۵ حاصل شد. همچنین نتایج نشان‌دهنده افزایش نسبت BOD/COD در هر دو راکتور در اثر فرایند ازن‌ زنی بود.

 نتیجه‌گیری: کارائی راکتور مارپیچی با اختلاط بالا با استفاده از استاتیک میکسر، نشانگر قابلیت کاربرد این راکتور براي تصفيه فاضلاب صنعت الکل‌سازی مي‌باشد. همچنین می‌توان این راکتور را به عنوان پیش‌تصفیه و یا تصفیه پیشرفته فرایندهای بیولوژیکی جهت تصفیه بسیاری از فاضلاب‌های صنعتی مورد استفاده قرار داد.

زمینه و اهداف: ديابت به‌عنوان يک مشکل سلامت همگانی عمده در تمامی نقاط جهان قلمداد می‌شود. مهم‌ترین راهبرد کنترل بیماری‌های مزمن از جمله دیابت، رفتارهای خودمراقبتی می‌باشد؛ لذا این مطالعه با هدف تعیین توان خودمراقبتی و برخی از عوامل مرتبط با آن در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.

 مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی با رویکرد توصیفی- تحلیلی، بین 374 نفر از بیماران مراجعه‌کننده به کلینیک دیابت بیمارستان توحید شهر سنندج انجام شد. این افراد با استفاده از روش نمونه‌گیری سیستماتیک انتخاب شده بودند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه­ای مشتمل بر اطلاعات جمعیت شناختی و زمینه­ای و پرسشنامه روا و پایای موجود جهت سنجش توان خودمراقبتی بیماران دیابتی، گردآوری شدند. داده‌ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌های متناسب تحلیل شدند. تمامی مراحل مطالعه حاضر طبق موازین اخلاقی اجرا گردید.

 یافته‌ها: میانگین و انحراف‌معیار نمره توان خودمراقبتی 49/12±40/58 از 105 بود و در سطح متوسطی قرار داشت. تفاوت معناداري درتوان خودمراقبتی بیماران بر حسب متغیرهایی مانند جنسیت، توانایی اندازه‌گیری قند خون، وضعیت اشتغال، سابقه آموزش درباره بیماری دیابت، معاینه منظم دندانپزشکی و تزریق سالانه واکسن آنفلوانزا وجود داشت (05/0>P). بین تعداد سال­های سپری شده از زمان تشخیص دیابت و توان خودمراقبتی همبستگی معنی­دار و معکوسی وجود داشت (05/0>P و24/۰-=r).

 نتیجه‌گیری: با توجه به سطح متوسط خودمراقبتی در اکثریت بیماران و نقش مهم خودمراقبتی در کنترل بیماری دیابت، ضرورت اجرای آموزش‌های لازم در مورد خودمراقبتی در میان بیماران دیابتی بیش از پیش احساس می‌شود.  

زمینه و اهداف: حاکمیت بالینی یک استراتژی سازمانی برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بیمار محور، با کیفیت، ایمن و اثربخش از طریق توسعه ساختار و فرهنگ سازمانی مناسب و تدوین، اجرا و پایش منظم استانداردهای بالینی است. این پژوهش با هدف تعیین میزان موفقیت اجرای حاکمیت بالینی در بیمارستان‌های استان خوزستان انجام شد.

 مواد و روش‌ها: این پژوهش توصیفی و مقطعی با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته در 40 بیمارستان‌ استان خورستان انجام شد. پرسشنامه‌ها به صورت سرشماری در اختیار کارشناسان مسئول حاکمیت بالینی بیمارستان‌ها قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از   نرم افزار  SPSSدر دو سطح آمار توصیفی و تحلیلی انجام شد. ملاحظات اخلاقی نظیر رضایت آگاهانه شرکت کنندگان در پژوهش، حفظ محرمانگی اطلاعات و بی‌طرفی پژوهشگران در این پژوهش رعایت شد.

 یافته‌ها: میزان موفقیت حاکمیت بالینی در بیمارستان‌های استان خوزستان 6/65 درصد و در حد متوسط بوده است. بیشترین میزان موفقیت در محور آموزش و مدیریت کارکنان و کمترین موفقیت در محور اثربخشی بالینی گزارش شده است. عواملی مانند تعهد مدیریت و کارکنان بر اجرای موفقیت­آمیز حاکمیت بالینی تأثیرگذار بود. بیمارستان‌هایی که از مشارکت و تعهد بالای مدیران برخوردار بودند، موفقیت بیشتری در اجرای حاکمیت بالینی بدست آوردند.

 نتیجه‌گیری: اجرای حاکمیت بالینی در بیمارستان‌های استان خوزستان تا حدودی موفق بود. مدیریت و رهبری قوی، مشارکت مدیران و کارکنان در اجرای حاکمیت بالینی، آموزش و توانمندسازی کارکنان، بیمار محوری، طبابت و مراقبت مبتنی بر شواهد، ممیزی‌های بالینی و انجام اقدامات اصلاحی، منجر به موفقیت حاکمیت بالینی می‌شود.