سلامت اجتماعی

توسعه‌پایدار نخستین بار در سال 1987 در کنفرانس سازمان ملل متحد در رابطه با محیط زیست، توسط نخست وزیر وقت نروژ و رئیس کمیسیون محیط زیست در سازمان ملل مطرح شد. وی تعریفی از توسعه‌پایدار ارائه داد که تا 25 سال بعد از آن مورد استفاده قرار گرفت. توسعه پايدار توسعه‌اي است که بدون صدمه زدن به نسل‌های آینده نیازهای جامعه‌ خود را برآورده می‌کند. توسعه‌پایدار بايد در طول زمان راهکارهای جامعي در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زيست محيطي را مطرح نمايد. بعد از 28 سال تلاش و شش نشست متعدد در نهایت دستور کار 2030 برای توسعه پایدار، توسط همه کشورهای عضو سازمان ملل متحد در سال 2015 تصویب شد که یک طرح مشترک برای صلح و رفاه برای مردم و کره زمین در حال حاضر و آینده ارائه ‌دهد. در قلب آن 17 هدف توسعه‌پایدار  (SDGs) Sustainable Development Goals قرار دارد.

SDGs یک درخواست فوری برای اقدام همه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می‌باشد. آشکار است که پایان دادن به فقر و سایر محرومیت‌‌ها باید همراه با استراتژی‌هایی باشد که سلامت و تحصیل را بهبود دهد، نابرابری را کاهش دهد و رشد اقتصادی را تحریک کند. همه اینها با تغییرات آب و هوایی مقابله کرده و برای حفظ اقیانوس‌ها و جنگل‌ها تلاش می‌کنند.

برای تحقق بخشیدن به دستور کار 2030، SDGs‌‌ باید به تعهد قوی همه ذینفعان برای اجرای اهداف جهانی تبدیل شود، و همه کشورهای فقیر، ثروتمند و با درآمد متوسط برای ارتقاء رفاه و حفاظت از کره زمین مشارکت نمایند. شش حوزه اصلی برای دستيابي به اهداف شامل سلامت، تحصیل، محافظت اجتماعی، امنیت غذایی و کشاورزی پایدار، زیرساخت‌‌ها (دسترسی به انرژی و زیر ساخت‌‌های انرژی با کربن پایین، آب و بهداشت، حمل و نقل و ارتباطات راه دور) و خدمات مرتبط با زیست بوم و تنوع زیستی می‌باشد.

زمینه و هدف: عدم استفاده از راهبردهای تنظیم هیجان و سبک های مقابله ای ناکارآمد می تواند بر سلامت روان و عملکرد و پیشرفت تحصیلی دانشجویان تأثیرگذار باشد. لذا این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش مجازی شفقت به خود بر مهارت های تنظیم هیجان و سبک های مقابله در دانشجویان دانشگاه پیام نور همدان انجام شد.

روش و مواد: پژوهش حاضر ازنوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه با مشارکت 30 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور همدان در سال تحصیلی 1401-1400 انجام شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به طورتصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان Garnefski و پرسشنامه سبک های مقابله ای Lazarus and Folkman استفاده شد. گروه‌ آزمایش، آموزش مجازی شفقت به خود را در هشت جلسه شصت دقیقه‌ای دریافت کرد. داده های جمع آوری شده در نرم افزار آماری SPSS- 23 با استفاده از روش های آماری توصیفی و آزمون کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) نمرات مهارت های منفی تنظیم هیجان در گروه آزمایش از (8/7) 8/64 قبل از مداخله به (3/6) 5/58 بعد از مداخله کاهش یافت (001/0=P). نمرات مهارت های مثبت تنظیم هیجان در گروه آزمایش از (1/8) 7/50 قبل از مداخله به (8/9) 58 بعد از مداخله افزایش یافت (033/0=P). همچنین میانگین (انحراف معیار) نمرات سبک های مقابله ای مسأله مدار در گروه آزمایش از (1/10) 8/87 قبل از مداخله به (1/9) 2/99 بعد از مداخله افزایش یافت (001/0=P). نمرات سبک های مقابله ای هیجان مدار در گروه آزمایش از (6/9) 6/88 قبل از مداخله به (7/10) 4/94 بعد از مداخله افزایش یافت (037/0=P). در گروه گواه تفاوتی بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد آموزش مجازی شفقت به خود موجب بهبود مهارت های تنظیم هیجان و استفاده از سبک های مقابله در دانشجویان شد.

زمینه و هدف: سردرد تنشی (Tension-type headache) یک اختلال سردرد اولیه شایع می باشد که با دردی مبهم، غیر ضربان دار، منتشر، نوار مانند و با شدت خفیف تا متوسط در سر، جمجمه یا گردن مشخص می شود. در این مقاله بار بیماری سردرد تنشنی در ایران و مقایسه آن با کشورهای منطقه مدیترانه شرقی و شمال افریقا از سال 1990 تا 2019 مورد تحلیل قرار می گیرد. علاقه مندان می توانند برای آگاهی بیشتر به مقاله زیر مراجعه نمایند.

Burden of tension-type headache in the Middle East and North Africa region, 1990-2019

روش و مواد: معیار تشخیصی برای سردرد تنشی مطابق با ICDH-3 می باشد که مشتمل بر 5 مورد زیر می باشد: 1) حداقل شامل 10 حمله که معیارهای 2 تا 5 را در بر بگیرد. 2) بازه سردرد از 30 دقیقه تا 7 روز 3)حداقل دو مورد از چهار مورد زیر را داشته باشد: الف) محل دو طرفه، ب) غیر ضربان دار، ج) شدت خفیف تا متوسط، د)عدم تشدید با فعالیتهای فیزیکی معمول از جمله پیاده رفتن و بالا رفتن از پله. 4) هر دو مورد زیر: الف) بدون تهوع و استفراغ  ب) نبودن بیش از یک فتوفوبیا یا فونوفوبیا.  5) عدم وجود تشخیص های دیگر ICHD-3. در پروژه بار جهانی بیماری ها (GBD) Global Burden of Disease، بار بیماری به صورت  سال های از دست رفتن عمر به دلیل بیماری (DALYs) تخمین زده می‌شود که برابر با مجموع سال‌های زندگی از دست رفته (YLLs) به علت مرگ‌ومیر زودرس و سال‌های زندگی با ناتوانی (YLDs) Years lived with disability است. از آنجایی که GBD هیچ مرگ و میر ناشی از اختلالات سردرد را به عنوان علت اصلی تخمین نمی زند، DALY برای سردرد معادل YLD است.

یافته ها: در ایران در سال 2019 شیوع سردرد تنشی حدود 8/25 میلیون (95% UI Uncertainty Interval: 8/28 - 8/22) برآورد
می شود. شیوع استاندارد سنی آن برابر 4/29640 (4/32949 - 1/26202) در هر 000/100 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 7/9% (1/13 تا 5/6%) افزایش یافته است. در ایران در سال 2019 بروز سردرد تنشی حدود 4/8 میلیون (95% UI: 0/95- 1/74) برآورد می شود. بروز استاندارد سنی آن برابر 5/9837 (7/11030- 5/8687) در هر 000/100 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 3/5% (9/7 - 9/1 %) افزایش یافته است. در ایران سال در 2019 سال های زندگی همراه با ناتوانی 70182 (207136-23015) سال بود. استاندارد سنی آن برابر 6/77 (4/236 - 9/24) در هر 000/100 جمعیت می باشد که نسبت به 1990 حدود 2/5% (9/15- تا 7/5%) افزایش یافته است.

نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد که در سال 2019 در ایران شیوع، بروز و سال های استاندارد شده زندگی با ناتوانی به علت سردرد تنشی بیشترین نرخ را در بین 21 کشور منطقه مدیترانه شرقی و شمال افریقا داشت. همچنین بیشترین افزایش را نسبت به 1990 داشته است.

زمینه و هدف: در طول همه گیری کووید-19، پرستاران با سختی ها و حجم کاری بالایی مواجه اند که می تواند منجر به بروز مشکلات سلامت روان ازجمله استرس شغلی و اضطراب شود. لذا این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اضطراب کرونا و استرس شغلی پرستاران انجام شد.

روش و مواد: پژوهش حاضر به صورت یک مطالعه نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و با مشارکت 60 نفر از پرستاران مشغول به کار در بیمارستان شهیدبهشتی شهرقم در فروردین 1401 انجام شد. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طورتصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 30 نفر) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از مقیاس اضطراب کرونا ویروس و پرسشنامه استرس شغلی Parker و  DeCotisبه صورت آنلاین جمع آوری شد. گروه‌ آزمایش، مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد را در هشت جلسه شصت دقیقه‌ای دریافت کرد، برای گروه گواه مداخله‌ای انجام نشد. پس از اجرای مداخله، هر دو گروه پرسشنامه پس آزمون را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 و آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری و تک متغیری، t  مقایسه ای تحلیل شد.

یافته ها: میانگین (انحراف معیار) استرس شغلی در گروه آزمایش از (9/7) 4/40 قبل از مداخله به (2/10) 4/37 بعد از مداخله (037/0=P) و اضطراب بیماری کرونا از (1/6) 1/13 قبل از مداخله به (1/5) 3/7 بعد از مداخله کاهش یافت (001/0>P). نمرات گروه گواه در پیش آزمون و پس آزمون تفاوتی نداشت. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اضطراب کرونا پرستاران به میزان 113/0 (046/0=P) و بر کاهش استرس شغلی پرستاران به میزان 132/0 تأثیر داشت (036/0=P).

نتیجه‌گیری: مطالعه نشان داد مداخله مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به کاهش سطح اضطراب کرونا و استرس شغلی پرستاران شد.