بررسی نقش اخلاقی و رفتاری پزشک در رعایت دستورات پزشکی توسط بیمار در فرآیند درمان
مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 8 (1388),
17 November 2012
,
صفحه 91-101
https://doi.org/10.22037/mej.v3i8.3737
چکیده
پزشکان با ادای سوگند، متعهد میشوند به نجات زندگی بیماران بپردازند و با اخذ رضایت از بیمار امیدوار به آیندهای پرثمر، بر منصب طبابت مینشینند. حرفهای که رسالت «درمان» را بر دوش دارد. به سبب این شغل، در طول روز با افراد زیادی از گروههای مختلف جنسی، اجتماعی و سنی مواجه میشوند. این افراد گرچه باهم فرق دارند اما پزشک همه را با یک نام مشترک، یعنی بیمار میشناسد و بیمار میداند که میتواند به او اعتماد کند و مشکل خود را با وی در میان گذارد. به دلیل همین اعتماد، بیمار، تصمیم گیری درباره سلامت خود را به پزشک میسپارد. طبابت واقعی زمانی امکان پذیر است که پزشک مهارتهای لازم را در ارتباط با بیمار، مردم و جامعه آموخته و با اخلاق اجتماعی، آداب و رسوم، سنت و فرهنگ جامعهی خود آشنا باشد. ارتباط پزشک با بیمار باید به گونهای باشد که بیمار به ادامهی مراقبتهای پزشکی تشویق شود. ارتباط صحیح بین پزشک و بیمار و ایجاد جو مناسب عاطفی در ارتباط آنان باعث انگیزش بیمار در راستای پیروی از دستورات پزشکی در فرآیند درمان و تغییر رفتار بیمار جهت نتیجه بهتر میشود. مزایای رضایتمندی بیمار از ارتباط او با پزشک به خوبی در مطالعات توصیف شدهاند. ارتباط پزشک و بیمار باید به گونه ای باشد که چهار اصل اساسی اخلاق پزشکی در احقاق حقوق بیمار خدشهدار نگردند. به طوری که بر اساس آن اختیار بیمار برای تصمیمگیری، مفیدبودن اقدام پزشک، مضرنبودن اعمال پزشکی برای بیمار و رعایت عدالت در تمامی زمینههای مرتبط حفظ گردند. ویژگیهای یک پزشک میتواند در یکی از این چهار گروه قرارگرفته و هر خصوصیت پزشک در راستای تحقق هر یک از این اصول باشد.
هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان نقش اخلاقی و رفتاری پزشک در رعایت دستورات پزشکی توسط بیمار در فرآیند درمان میباشد. این مطالعه یک پژوهش مقطعی[i] است که در سال 1387 در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شده است. در این پژوهش با توجه به چهار اصل اساسی اخلاق پزشکی در حقوق بیماران یعنی عدالت، سودرسانی، ضرر نرساندن و رعایت استقلال بیمار خصوصیات مختلفی از پزشک در نظر گرفته شده و هر خصوصیت در یکی از این چهار دسته قرار داده شده است و با توجه به این خصوصیات و چهار اصل پرسشنامهای تنظیم شده که در بین دانشجویان پزشکی مقاطع بالینی و بیماران توزیع گردیده است و دادهها با استفاده از تستهای آماری آنالیز شدند و نتایج نشان داد که رعایت عدالت توسط پزشک، چه از نظر بیماران و چه از نظر پزشکان مهمترین فاکتور در کاهش سرپیچی بیمار از دستورات پزشک میباشد. (51.9% پزشکان و 56.6% بیماران) و پس از آن اعتقاد بیماران به مفید بودن اقدامات پزشک (43.5%) واعتقاد پزشکان به رعایت استقلال بیمار (37%) داشتند. همچنین در بین شاخصهای مربوط به اصل عدالت، از نظر پزشکان انتخاب بهترین و با صرفهترین درمان و از نظر بیماران احساس مسؤولیت و وظیفه شناسی پزشک بیشترین نمره را به خود اختصاص دادند. در این پژوهش در میان خصوصیتهای جمعیتی پاسخگویان از جمله سن، و تحصیلات پرسش شوندگان با چهار اصل رابطهای یافت نشد اما در بررسی ارتباط جنس و اعتقاد به نقش عدالت در کاهش سرپیچی بیمار رابطه معناداری مشاهده شد.
- اصول اخلاق پزشکی؛ اصل استقلال؛ عدالت؛ سودرسانی؛ ضرر نرساندن
ارجاع به مقاله
مراجع
توانا ز. (1387). ارتباط پزشک با بیمار. دومین کنگره بین المللی اخلاق پزشکی ایران. جلد دوم پوسترها. تهران 28 -30 فروردین.
زیار س. (1387). ارتباط پزشک و بیمار کلیدی در جهت جلوگیری از تخلفات پزشکی. دومین کنگره بین المللی اخلاق پزشکی ایران. جلد دوم پوسترها. تهران 28 -30 فروردین.
مانسن ر. (1374). مداخله و تامل در اخلاق پزشکی. ترجمه: چمنی ف، ابوترابی ا. مرکز مطالعات و تحقیقات اخلاق پزشکی؛ ج: اول. چاپ: اول.
www.doctors.blogfa.com
Epstein RM. Campbell TL. Cohen-Cole SA. McWhinney IR. Smilkstein G. Perspective on patient-doctor communication. J Fam Pract1993; 37:377-8.
Hebert PC, Hoffmaster B, Glass KC, Singer PA. Bioethics for Clinicians: 7. Truth telling. CMAJ; 156(2):225-228.
Peggy Jw. Ginger CM. Michael MG. Johnathan RG. Christopher O. Physician s emotional intelligence and patient satisfaction. Fam Med2002; 34(10):750-4.
Pierr LC, Tassy S. The philosophical moment of the medical decision: revisiting emotions felt, to improve ethics of future decisions. J Med. Ethics2007; 33; 470-472
Smith RC. Interviewing in: The patient, s story. Boston: Little, Brown, and Company, 1996.
- چکیده مشاهده شده: 2506 بار
- PDF (English) دانلود شده: 437 بار