فصلنامه علمی پژوهشی بهداشت در عرصه

زمینه  و اهداف: یکی از بزرگترین مشکلات دنیای امروز، کمبود آب وآلودگی منابع آب محیط زیست به فلزات سنگین است. این مطالعه با هدف بررسی میزان حذف یونهای کادمیوم توسط پودر هسته خرما از محلول آبی انجام گردید.

مواد و روشها: هسته خرما از کارگاه بسته بندی در شهرستان شادگان، از طریق هماهنگی با مدیریت کارگاه تهیه گردید. این مطالعه تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی به منظور بررسی حذف کادمیوم از محلول آبی توسط پودر هسته خرما در سیستم جریان ناپیوسته صورت گرفت. در این مطالعه متغیرهای آزمایش شامل pH، جرم جاذب، غلظت اولیه کادمیوم و زمان واکنش، بررسی شد. غلظت یونهای کادمیوم با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. در انجام این طرح و استفاده از منابع، رعا یت موازین  اخلاقی انجام شد.

یافته ها: نتایج نشان داد که ظرفیت جذب کادمیوم بر روی پودر هسته خرما، به پارامترهای pH، دوز جاذب، غلظت اولیه و زمان تماس واکنش وابسته است. با افزایشpH ، مقدار جاذب و زمان تماس، راندمان زیاد شده، در حالی که با افزایش غلظت اولیه، راندمان کاهش یافت. راندمان بهینه حذف، در pH برابر 6، دوز جاذب 3 گرم در لیتر، غلظت اولیه 15 میلیگرم در لیتر و زمان تماس 15 دقیقه بدست آمد. ایزوترم جذب کادمیوم بوسیله پودر هسته خرما از مدل فرندلیچ تبعیت می کرد. بهترین مدل سینتیک جذب کادمیوم در این مطالعه، مدل شبه درجه دوم نشان داده شد

. نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص شد که پودر هسته خرما توانایی بالایی برای حذف کادمیوم دارد و میتواند به عنوان یک جاذب ارزان یی مورد استفاده قرار گیرد

زمینه و اهداف: مهمترین تغییر و تحول مقطع نوجوانی که از اهمیت خاصی برخوردار است و به عنوان نقطه عطف زندگی نوجوان از آن یاد می‌گردد، بلوغ است. اين پژوهش با هدف تعيين رفتارهای بهداشتی دوران بلوغ و فاکتورهای موثر بر آن در دختران متوسطه اول شهر خمیر در سال تحصیلی 95-94 انجام شد.

مواد و روش‌ها: اين مطالعه توصيفي‐ مقطعي است. نمونه‌ها شامل 260 دانش آموز دختر متوسطه اول در شهر خمیر بودند و نمونه‌گيري به صورت تمام شماری انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بوده و تجزيه و تحليل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS 16، با استفاده از آزمون‌هاي آماري تي مستقل، آنالیز واریانس یکطرفه و ضريب همبستگي پيرسون انجام شد. تمام مراحل مطالعه حاضر با در نظر گرفتن موازین اخلاقی و پژوهشی اجرا گردید.

یافته‌ها: ميانگين و انحراف معیار سني دانش آموزان (0/8) 13/8 سال و نیز سن قاعدگی (0/8) 12/4سال بود. سطح آگاهی در مورد بهداشت دوران بلوغ 65% از دانش آموزان در حد متوسط بود. همچنين اکثر دانش آموزان (81/9درصد) عملکرد متوسطی در این خصوص داشتند. نتایج نشان داد، بين ميزان آگاهي و عملکرد دانش آموزان در زمينه بهداشت دوران بلوغ ارتباط معني‌دار آماري وجود داشت (0/001> = P- value).

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد عواملی نظیر فقدان آگاهی صحیح در مورد بهداشت دوران قاعدگی، منجر به ایجاد عملکردهای غلط در این دوران شده باشد. مطالعه حاضر نشان داد، رفتارهای بهداشتی دوران بلوغ دانش آموزان در سطح متوسط است؛ از این رو، آموزش بلوغ جهت اصلاح رفتارهای بهداشتی دختران در دوران بلوغ، پیشنهاد می‌گردد.

زمینه و اهداف: چاقی یکی از معضلات اقتصادی برای کشور بوده و شیوع آن سلامت عمومی را به خطر انداخته است. این پژوهش به منظور بررسی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بانوان برای کنترل افزایش وزن انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه در سال 1393 و با مشارکت 450 نفر از بانوان شهر مشهد انجام شد. نمونه‌ها به روش نمونه گیری در دسترس، از بین مراجعین به پارک ملت شهر مشهد انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که روایی ظاهری و محتوایی آن توسط صاحب‌نظران و پایایی آن به کمک شاخص آلفا کرونباخ (7/0<α) تایید شد. داده‌ها از طریق مصاحبه حضوری جمع‌آوری و با استفاده از مدل رگرسیون لاجیت در نرم افزار SPSS نسخه 19 تحلیل شدند.

یافته‌ها: از میان بانوان مورد مطالعه 86 درصد مایل به پرداخت هزینه جهت کنترل افزایش وزن بودند و میانگین هزینه‌ ماهیانه که بانوان جهت کنترل وزن مایل به پرداخت آن بودند، 82311  تومان برآورد شد. افزایش سطح درآمد ماهیانه خانوار (0.05>p)، افزایش اثرات اجتماعی چاقی ((0.05>p) ، افزایش سطح آگاهی از عوارض چاقی (0.05>p) منجر به افزایش تمایل به پرداخت هزینه جهت کنترل افزایش وزن شده، اما افزایش قیمت پیشنهادی ((0.01>p) تمایل به پرداخت را کاهش می‌دهد.

 نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر شناخت از عوارض چاقی بر تمایل به پرداخت، لازم است سیاست‌گذاران بهداشتی با اجرای برنامه‌های آموزشی مناسب در خصوص اثرات بهداشتی، اجتماعی و حتی اقتصادی معضل چاقی در جامعه، انگیزه تمایل به پرداخت افراد جهت کنترل این معضل را افزایش دهند.

زمینه و اهداف: پر فشاری خون یکی از بیماری‌های مزمن شایع و یک عامل خطر عمده برای بیماریهای قلبی- عروقی و سکته مغزی است. با توجه به افزایش شیوع فشار خون بالا و عوارض خطرناک آن، پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش بر رفتارهای پیشگیری کننده از فشار خون بالا در مادران دانش آموزان مدارس اسلامشهر انجام شد.

مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه تجربی(Experimental)  است، به روش نمونه‌گيري خوشه‌ای دو مرحله‌ای، 112 نفر از مادران دانش آموزان مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه انتخاب و به دو گروه (هر گروه 56 نفر) تقسيم شدند. روش آموزش سخنرانی و به شکل پرسش و پاسخ در پایان سخنرانی بود. نمونه‌هاي مورد بررسي طي سه مرحله از طريق پیش آزمون، آزمون بلافاصله بعد از آموزش و پس آزمون 2 ماه بعد، با پرسشنامه مورد ارزشيابي قرار گرفتند. تمام مراحل این تحقیق با رعایت موازین اخلاقی و پژوهشی انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که قبل از مداخله از نظر میانگین نمرات آگاهی و نگرش، تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود  نداشت. اما دو گروه از نظر میانگین نمره رفتار با هم اختلاف اندکی داشتند. پس از آموزش، میانگین نمرات تمام متغیرهای فوق در گروه مداخله به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد (P-value<0.001 ).

نتیجه‌ گیری: نتایج نشان داد که برنامه آموزشی بر آگاهی، نگرش و ارتقاء رفتارهای پیشگیرانه مؤثر است و از طریق افزایش سطح آگاهی و نگرش، می‌توان رفتارهای پیشگیری کننده از فشار خون بالا را ارتقاء داد.

زمینه و اهداف: فرسودگي شغلي واكنش کارکنان در برابر تنش هاي مزمن می‌باشد و تأثیرات مخرب جسمی و روحی و پیامدهای سازمانی نامطلوبی را برای شاغلین به همراه دارد. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارتباط ابعاد فرسودگی شغلی با محیط فیزیکی و امکانات محل کار در بهورزان استان گلستان بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، از بین 1275 بهورز شاغل در استان گلستان، 1141 نفر در مطالعه شرکت نمودند. ابزار جمع‌آوري داده ها شامل دو پرسشنامه شرایط فیزیکی و امکانات محل کار و پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ بود. از تمام شرکت کنندگان رضایت شفاهی کسب گردید و پاسخهای آنان محرمانه باقی ماند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار  SPSSو آزمون Chi-Square در سطح معنی داری 0/05آنالیز شد.

یافته‌ها: 17/5% بهورزان شرایط فیزیکی محیط کار و 24/8% امکانات خانه بهداشت را ضعیف می دانستند. حیطه خستگی عاطفی با وضعیت محیط فیزیکی و وضعیت امکانات خانه بهداشت از نظر آماری ارتباط معنی داری داشت (0/005>p). حیطه های مسخ شخصیت و کاهش عملکرد فردی با وضعیت محیط فیزیکی و امکانات خانه بهداشت از نظر آماری ارتباط معنی داری نداشت (0/005<p).

نتیجه‌گیری: با توجه به شرایط فیزیکی و امکانات نسبتاً نامطلوب خانه‌های بهداشت، به منظور بهبود و رفع خستگی عاطفی بهورزان بهبود شرایط فیزیکی و وضعیت امکانات خانه‌های بهداشت پیشنهاد می‌گردد.

زمينه و اهداف: فرایند توليد کود از پسماند توسط کرم­ها مسيری است که دارای جنبه‌های مثبت زيست محيطی، بهداشتی و اقتصادی می‌باشد. لذا اين مطالعه با هدف بررسی تاثير نوع بستر در درصدهای مختلف بر کيفيت کود از زایدات جامد انجام شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه با انتخاب سه نوع بستر شامل ضایعات آشپزخانه، شاخ و برگ پوسیده درختان و فضولات حیوانی در 20 تيمار طراحی گرديد. در انتهای دوره زمانی مناسب پارامترهای TKN،  P، TC، pH، EC، Na، K، رطوبت، خاکستر، مواد آلی، نسبت C/N، خصوصیات فیزیکی و ظاهری کمپوست آزمایش شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد در تمامی 20 تيمار کيفيت کود توليدی در محدوده استاندارد می‌باشد. با توجه به بالا بودن ترکيبات نيتروژنه در مواد اولیه تيمارهای M، N، O، Q، R وU، نسبت نيتروژن در کود حاصل از آن­ها بالاتر از بقيه تيمارها بود. بررسی توليد کرم در نمونه‌ها نشان داد که تيمارهای U (90% شاخ و برگ و 10% فضولات حیوانی) و Q (90% شاخ و برگ و 10% مواد غذایی) با 266 و253 عدد کرم بيشترين تعداد توليد کرم را در بين تيمارها داشته‌اند.

نتيجه گيري: نوع مواد اوليه بستر اهميت ويژه‌ای در کيفيت کود توليدی دارد. هر گونه تغيير در اين ترکيبات به دليل تغيير در حضور يا عدم حضور ماکرو و ميکرونوترینت‌ها می‌تواند فرايند توليد کود با کيفيت و همچنين توليد کرم را تحت تاثير قرار دهد. لذا بهينه سازی درصد ترکيبات بستر، از اهميت ويژه‌ای برخوردار است که در  استفاده بهينه از سرمايه‌ها و کاهش زمان توليد ورمی کمپوست موثر می‌باشد.