فصلنامه علمی پژوهشی بهداشت در عرصه

زمینه و اهداف: فاضلاب صنایع لبنی از مهمترینترین منابع آلاینده برای محیطهای آبی و خاکی می باشد. هدف این مطالعه بررسی میزان حذف COD، کدورت و تغییرات pH توسط فرایند انعقاد و شناورسازی الکتریکی در تصفیه فاضلاب لبنی است

. مواد و روشها: مطالعه حاضر یک مطالعه تجربی-آزمایشگاهی است که با رعایت موازین اخلاقی و اخذ مجوزهای لازم بر روی فاضلاب کارخانه فرآوری محصولات لبنی هموطن دماوند در راکتور الکتروشیمیایی استوانهای شکل از جنس استیل (الکترود کاتد)، آلومینیوم (الکترود آند) با اتصال دوقطبی سری انجام و تاثیر متغیرهایpH، زمان واکنش، هدایت و شدت جریان الکتریکی در کارآیی فرایند تلفیقی انعقاد و شناورسازی الکتریکی مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که pH، شدت جریان الکتریکی و زمان واکنش تاثیر قابل ملاحظهای در عملکرد راکتور داشتند و مقادیر بهینه به ترتیب 9، 3 آمپر و60 دقیقه حاصل گردید. تحت شرایط بهینه، راندمان حذف COD و کدورت به ترتیب برابر با 70/9 و 99/08 درصد محاسبه شد و pH پساب خروجی از راکتور 1/6 واحد افزایش یافت. همچنین هدایت الکتریکی محلول تاثیری بر روی حذف آلاینده مورد مطالعه نشان نداد و شاخص حجمی لجن تحت شرایط بهینه 89/01 ml/g بدست آمد

نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فرایند تلفیقی انعقاد و شناورسازی الکتریکی میتواند به عنوان یک روش سازگار با محیط زیست در تصفیه فاضلاب صنایع لبنی به منظور تصفیه اولیه و آمادگی آن برای ورود به واحد بیولوژیکی به علت افزایش نسبت  BOD5/COD از0/41 ) فاضلاب خام( به 0/79(پساب) مطرح گردد

زمینه و هدف: بررسی سلامت دهان و دندان از معیارهای اصلی سنجش سلامت جامعه میباشد. آگاهی و نگرش مرتبط با رفتارهای دهان و دندان بویژه مسواک زدن و جنسیت، از عوامل موثر بر بهداشت دهان و دندان است. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه آگاهی، نگرش و رفتار بهداشتی مسواک زدن و DMFT دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی منطقه چهار شهر تهران بود

مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی، در میان 408 نفر از دانش آموزان دختر و پسر دبستانی از 6 مدرسه منطقه چهار تهران انجام گرفت که به روش نمونه گیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته روا و پایا بود. معاینه دندان براساس شاخص DMFT انجام شد. به دانش آموزان، اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات داده شد. اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شد

یافته ها:میانگین نمرات آگاهی، نگرش و رفتار بهداشتی مسواک زدن در دختران بالاتر از پسران و اختلاف بین آنها معنیدار بودp=0.001

میانگین DMFT در دو جنس، اختلاف معنی داری نداشت(p>0.05). بین تعداد دفعات مسواک زدن و DMFT ارتباط معنی داری در دو جنس بود.

نتیجه گیری: میانگین نمرات آگاهی، نگرش و رفتار در هر دو جنس نسبتاً خوب و در دختران بهتر بود. با توجه به طبقه بندی  DMFT سازمان جهانی بهداشت، دانش آموزان پسر مطالعه، در گروه با میانگینDMFT کم و دختران در گروه خیلی کم قرار داشتند. بنابراین مداخلات آموزشی مناسب با توجه بیشتر به گروه آسیب پذیرتر پسران، جهت ارتقاء سطح آگاهی و نگرش آنان پیشنهاد میشود.

زمینه و هدف: مدارک متعددی مبنی بر سمیت ترکیبات شش ظرفیتی کروم در اختیار است. در این تحقیق مقدار مواجهه شغلی با کروم شش ظرفیتی در صنعت آبکاری مطالعه شد. همچنین ریسک غیرسرطانزایی در کارگران دو نوع آبکاری کروم تعیین شد.

مواد و روش ها: در این مطالعه مواجهه شغلی در 18 کارگاه آبکاری کروم سخت و تزئینی واقع در تهران ارزیابی شد. 35 آبکار کروم سخت و 30 کارگر از کارگاههای آبکاری کروم تزئینی مورد بررسی قرار گرفتند. مواجهه شغلی با کروم شش ظرفیتی با روش 7600 NIOSH تعیین گردید. ارزیابی ریسک غیرسرطانزایی کروم شش ظرفیتی با توجه به دوز مرجع اعلام شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا صورت گرفت. در کلیه مراحل پژوهش رعایت موازین اخلاقی همچون محرمانه بودن اطلاعات و اعلام نتایج مطالعه به افراد شرکت کننده صورت گرفت.

یافته ها:  میانه غلظت کروم شش ظرفیتی در کارگاههای بررسی شده 0/029  با حداکثر تماس 0/096  در کارگاه A7 مربوط به کارگاههای کروم سخت و حداقل تماس 0/019  در کارگاهB6 مربوط به کارگاههای کروم تزئینی ارزیابی شد. نتایج این مطالعه نشان میدهد، مواجهه با کروم شش ظرفیتی در آبکاران کروم سخت به شکل معنی داری(p<0.0001) بالاتر از آبکاران کروم تزیینی است. ریسک غیرسرطان زایی در آبکاران کروم سخت 6 برابر بیشتر از کارگران آبکاری کروم تزئینی بود.

نتیجه گیری:  میزان مواجهه تنفسی با کروم شش ظرفیتی در آبکاریهای بررسی شده پایینتر از حدود مجاز شغلی است ولی میزان سطح ریسک غیرسرطانزایی بالاتر از میزان قابل قبول میباشد.  

زمینه وهدف: گیاه پالایی فناوری استفاده از گیاهان در رفع آلودگیها از جمله فلزات سنگین از محیط و تجمع آن در بافتها و اندامهای گیاه است. آلودگی ناشی از فلزات سنگین به علت پایداری در محیط زیست از اهمیت ویژهای برخوردار است.  هدف از اجرای این پژوهش بررسی توان زیست پالایی روی توسط گونه صنوبر دلتوئیدس است.

مواد و روش ها: در این پژوهش با اجازه اداره منابع طبیعی، نهالهای دو ساله گونه درختی صنوبر دلتوئیدس از نهالستان تهیه گردید و محلول کلرید روی با غلظتهای ۰، 10، 20، 40 میلیگرم در لیتر تهیه شد. سپس محلول به خاک اضافه گردید و نهالها در گلدان گذاشته شد. پس از طی سه ماه از رشد نهالها، نمونه های اندامهای هوایی (برگ و ساقه) ریشه و خاک نهالها به روش هضم خشک و توسط دستگاه جذب اتمی آنالیز گردید. نتایج با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و دانکن مورد بررسی قرار گرفت

یافته ها: بیشترین میزان غلظت فلز روی در اندام هوایی، ریشه و خاک گونه صنوبر دلتوئیدس به ترتیب 86/ 142، 94/85و 002 /12 میلیگرم  بر کیلوگرم و کمترین میزان غلظت فلز روی در اندام هوایی، ریشه و خاک گونه صنوبر دلتوئیدس به ترتیب 44/61، 20 /21 و 24 0/1 میلیگرم  بر کیلوگرم است. در وزن خشک اندام هوایی و ریشه کمترین مقدار به ترتیب 14/۴ و066/3 گرم در غلظت ۴۰ میلیگرم در لیتر و بیشترین  مقدار به ترتیب 61/ 20 3/066گرم در غلظت شاهد یا صفر میلیگرم در لیتر میباشد.

نتیجه گیری: گونه صنوبر دلتوئیدس مناسب جهت پالایش خاکهای آلوده به فلز روی میباشد.

زمینه و هدف: با توجه به آلودگی بالای شیرابه محل دفن و جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست، این مطالعه با هدف بررسی تعیین تاثیر فرایند انعقاد الکتریکی در حذف مواد آلی، نیتروژن، فسفر و کدورت، طراحی و اجرا شد.

مواد و روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی با رویکرد تجربی و آزمایشگاهی بود. از شیرابه تولیدی در مرکز دفن و کمپوست شهر گرگان نمونه گرفته شد و وارد راکتور الکتروکواگولاسیون شد. در شراط مختلف عملکردي، زمان ماند20، 40 و 60 دقیقه، pH برابر 3 ، 6 و 9 و اختلاف پتانسیل الکتریکي20، 40 و 60 ولت، از شیرابه داخل راکتور نمونه برداری شد و طبق روش استاندارد پارامترهای مورد مطالعه اندازه گیری شد. این طرح پژوهشی با توجه به ماهیت آن منافاتی با مسائل اخلاقی نداشت.

یافته ها: بیشترین میزان حذف در میزان ولتاژ 60 ولت، زمان 60 دقیقه و pH برابر حدود خنثی (6.9-6.5) بود. میزان حذف کدورت، ،COD نیترات و فسفر در شیرابه خام به ترتیب برابر 59/14، 44/33، 40/81و 48/86درصد بود. این مقادیر برای پساب خروجی تصفیه خانه که تحت راکتور انعقاد الکتریکی قرار گرفته بود به ترتیب برابر 88/9، 80/5، 59/16و 62/35درصد بود.

نتیجه گیری: فرایند انعقاد الکتریکی به عنوان فرایند پیش تصفیه، باعث حذف مواد آلی، کدورت، مواد مغذی، کاهش بار آلی و افزایش تجزیه پذیری شیرابه می گردد و میتواند به عنوان گزینهای موثر جهت پیش تصفیه موثر فاضلاب، جلوگیری از آلودگی محیط زیست، منابع آب و حفاظت از آنها مدنظر قرار گیرد

زمینه و هدف: چاقی یکی از شایعترین مشکلات تغذیهای است. اطلاع از شیوع چاقی و اضافه وزن در زنان برای برنامه ریزی و اولویت بندی مشکلات بهداشتی ضروری میباشد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع چاقی و اضافه وزن و برخی عوامل مرتبط با آن در زنان سنین باروری شهر رشت در سال 1394 صورت گرفته است

مواد و روشها: این مطالعه به صورت مقطعی و به روش نمونه گیری چند مرحلهای در سال 1394 بر روی زنان 20 تا 50 سال سان شهر  رشت و در صورت رضایت آگاهانه برای مطالعه صورت گرفت. در این مطالعه شاخص توده بدنی بالاتر از 30 یلوگرم بر مترمربع به عنوان چاق و شاخص توده بدنی بالاتر از 25 به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آماری ای دو و ضریب همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها : میانگین سنی افراد شر ت ننده در مطالعه، 28/19 و انحراف معیار سن افراد، 6/99 سال بود، بر اساس نتایج مطالعه، 9/2 درصد افراد مورد مطالعه چاق و 24/8 درصد افراد مورد مطالعه دارای اضافه وزن بودند، همچنین بین شیوع اضافه وزن، وضعیت تحرک، سن و درآمد رابطه معنی داری مشاهده گردید

. نتیجه گیری: چاقی و اضافه وزن در زنان این منطقه به عنوان یک مشکل عمده بهداشت عمومی و سلامت مطرح است، از این رو، برنامه ریزی برای کاهش این مشکل بهداشتی باید در اولویت قرار گیرد.