مجله انجمن آنستزیولوژی و مراقبت‌های ویژه ایران

طرح تحول سلامت به عنوان یک برنامة ملی با اثرات عمیق چندوجهی بر نظام سلامت و نیز بر آحاد جامعة ایرانی، از چند ماه پیش با تبلیغات و سر و صدای فراوان آغاز شد. ظاهراً امر سلامت در دولت یازدهم متفاوت از تمام دولت‌های پس از انقلاب، به یکی از اولویت‌های کشور تبدیل شده و انتظارات و امیدواری‌های زیادی نزد مردم و بیماران ایجاد کرده است. این طرح در مقطع کنونی عمدتاً متمرکز بر خدمات بیمارستانی و بستری است و اجرای آن نه تنها بر فضای عمومی جامعه، بلکه از آن بیشتر بر آرایش نیروهای تخصصی پزشکی و عملکرد بخش خصوصی و بخش دولتی نظام سلامت تأثیر پایدار و عمیقی خواهد گذاشت.تدوین و ابلاغ و  اجرای کتاب ارزش‌های نسبی خدمات و مراقبت‌های سلامت سال 1393 و حذف کتاب خارج از رده و ظالمانة کالیفرنیای 1364 از نظام پرداخت، شاید از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین بخش‌های اجرای طرح تحول نظام سلامت و یکی از تأثیرگذارترین مداخلات در تنظیم مجدد روابط حرفه‌ای و سرنوشت شغلی رشته‌های تخصصی مختلف درون نظام سلامت بوده است که اثرات آن برای سالیان دراز باقی خواهد ماند... 

تقدیر از بزرگان خوشنام پیشکسوت در هر حرفة مفید کاری است شایان توجه که باید بیش از پیش آن را جدی گرفت و لازم به شمار آورد...

مقدمه: پیوند کبد در حال حاضر روش درمانی انتخابی در مورد بسیاری از بیماران پیشرفته کبدی است. امروزه در بسیاری از مراکز از معیار مارژینال گرافت[1] برای انتخاب کبد پیوندی استفاده می‌کنند. در مطالعات مختلف ارتباطی مستقیم بین افزایش شکاف یون‌های قوی[2] و وخامت وضعیت بالینی نشان داده شده است. در این مطالعه هدف اول ما بررسی میزان SIG در پیش‌بینی نتیجة پیوند کبد و هدف دوم ما مقایسة SIG و معیار مارژینال گرافت است. مواد و روش‌ها: این مطالعه بر روی 61 بیمار مرگ مغزی کاندید اهداء عضو انجام شد. کلیة بیماران براساس معیار مارژینال گرافت مورد سنجش قرار گرفتند.  در این بیماران یون‌های قوی اندازه‌گیری و براساس جزء یونیزه محاسبة SIG انجام شد. براساس عدد مرزی SIG=10 و همچنین معیار مارژینال بیماران به دو گروه تقسیم شدند و در هر گروه نتایج پیوند کبد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: در این مطالعه 61 گیرندة پیوند کبد مورد بررسی قرار گرفتند. در مجموع 39 گیرنده (9/63٪ ) دچار عوارض ناشی از پیوند کبد شدند. تنها 3 بیمار(9/4٪) دچار PNF[3] و یک بیمار(6/1٪) دچار عارضة DNF[4] شدند. میانگین عدد SIG در این مطالعه 71/1±14/18 است. 2/49% بیماران در گروه مارژینال قرار گرفتند. 68% بیماران در گروه 10SIG> و 32% در گروه  10 ≤SIG قرار گرفتند. تفاوت معنی‌داری از نظر میزان بروز عوارض پیوند کبد در دو گروه مشاهده نشد. (286/0Pvalue= )در گروه 10SIG> متوسط  AST730297 و متوسط ALT 438±292 بود و در گروه 10≤SIG این اعداد به ترتیب 566±350 و 440±383 بود. در گروه مارژینال میزان عوراض کبدی نسبت به گروه غیر  مارژینال تفاوت معنی داری مشاهده نشد.(245/0Pvalue=) اما SIG و مارژینال بودن هم‌جهت حرکت می‌کنند. بحث و نتیجه گیری: میزان SIG در بیماران اهداء کنندة عضو، پیش‌بینی کنندة مناسب برای نتیجة پیوند کبد در فرد گیرنده نیست.

مقدمه: نقص عملکرد شناختی سیستم عصبی  در جراحی پیوند شریان کرونری یک عارضة شایع است. سولفات منیزیم یک آنتاگونیست غیر رقابتی گیرندة NMDA است که مصرف آن همراه با بهبود کوتاه مدت عملکرد نورولوژیک به‏ ویژه در حافظة کوتاه مدت بوده است. هدف این  مطالعه بررسی تأثير تجویز سولفات منيزيوم وریدی  حين عمل جراحي  پیوند شریان کرونری  بر اختلالات شناختی عصبی پس از جراحي  است. مواد و روش‌ها: در یک مطالعة کارآزمایی بالینی  دو سو کور  80 بیمار به طور تصادفی به 2  گروه تقسیم می‌شوند: دستة اول بیمارانی که 800 میلی‌گرم سولفات منیزیم 50%  داخل وریدی طی 15 دقیقه حین  القاء بیهوشی و به ‏دنبال آن 3200 میلی‌گرم سولفات منیزیم طی 24 ساعت اول پس از عمل دریافت می‌کنند و دستة دوم بیمارانی که به همین روش و میزان، محلول نرمال سالین تزریقی دریافت می‌دارند. وضعیت شناختی همگی بیماران قبل و در روز 5 تا 7  بعداز  عمل با استفاده از تست  [1]MMSE تحت ارزیابی و مقایسه قرار می‌گیرد. یافته‌ها: بین دو  گروه هیچ تفاوت معنی‌داری در مشخصات دموگرافیک یافت نشد. وضعيت شناختی بيماران در هر دو گروه بعد از  جراحی  نسبت به قبل از آن افت کرده است اما این کاهش  در گروه سولفات منیزیم  نسبت به گروه شاهد کمتر بوده است .(02/0p =) نتیجه‌گیری: تجویز منیزیم حین جراحی پیوند شریان کرونری می‌تواند سبب کاهش عوارض شناختی بعد از عمل  بر اساس تستMMSE  گردد.

مقدمه: پيشرفت و توسعة علم پزشکي در زمينة درمان و ادارة بيماران بدحال، نياز به حمايت راه هوائي و تهوية مکانيکي را در بخش‌هاي مراقبت‌هاي ويژه بيشتر کرده است(1). تراكئوستومي به سه روش سنتي (جراحي)، ديلاتاسيون پوستي (PDT) و از طريق حنجره (TLT) انجام مي‌شود.در اين مطالعه روش جديدي معرفي شده است تا سختي تكنيكي انجام روش كلاسيك تراكئوستومي از طريق حنجره (روش كلاسيك فانتوني) برطرف گردد. در روش كلاسيك تراكئوستومي از طريق حنجره 1/31% سختي در عبور سيم راهنما بصورت رتروگريد از ناي به حنجره گزارش شده است .(7) مواد و روش‌ها: اين مطالعه به صورت هم‌گروهي (Cohort) و گذشته‌نگر انجام گرفت. جمعيت مورد مطالعه 159 بيمار بودند كه با پاتولوژي قلبي در بيمارستان بستري شدند و به دلايل مختلفي مدت اقامتشان در بخش مراقبت‌های ویژه  یا مراقبت‌های ویژة قلب طولاني شد و مورد مشاوره براي تراكئوستومي انتخابي قرار گرفتند. براي تمامي اين بيماران روش اصلاح شده (جديد) تراكئوستومي از طريق حنجره به‌كار گرفته شد. يافته‌ها: در اين مطالعه براي تمامي بيماران بدون مشكل تكنيكي تعبية تراكئوستومي از طريق حنجره با روش اصلاح شده انجام گرديد و هيچ مورد خونريزي (بيشتر از 10-5 ميلي‌متر)  علي‌رغم INR بالاي 8/1 مشاهده نشد. كلية فاكتورهاي باليني مورد مطالعه از جمله فشار اکسیژن خون شریانی، اشباع اکسیژن، ضربان قلب، فشار خون، حداكثر فشار راه هوائي و هموگلوبين يا بدون تغيير ماندند يا در جهت اصلاح و بهتر شدن تغيير يافتند. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان مي‌دهد كه استفاده از تكنيك جديد و اصلاح شده روش تراكئوستومي از طريق حنجره، سختي و دشواري هدايت رتروگريدسيم راهنما را كه در روش كلاسيك فانتوني گزارش شده است، نداشته و همچنين مي‌توان از اين روش به‌صورت ايمن در بيماران با اختلالات انعقادي با INR بالاي 8/1 كمتر از 4/3 استفاده کرد.

زمینه: لارنگوسکپی و لوله‌گذاری تراشه باعث تحریک رفلکس‌های سیستم سمپاتیک شده که منجر به افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود. این تغییرات می‌تواند در بیمارانی که زمینة بیماری‌های قلبی و عروقی ایسکمیک دارند سبب تغییرات حاد ایسکمی شدید و ضایعات ارگانی شوند. در این مطالعه برای کاهش پاسخ‌های همودینامیک به لارنگوسکوپی و لوله‌گذاری داخل تراشه اثرات سولفات منزیم و رمی‌فنتانیل را با هم مقایسه کردیم. مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی دوسوکور بر روی 90 بیمار کلاس 1 و 2  ASA I (وضعیت فیزیکی انجمن متخصصان بیهوشی آمریکا ) در محدودة سنی 15 تا 50 سال که تحت عمل جراحی الکتیو قرارگرفته بودند انجام پذیرفت. این بیماران به طورتصادفی به سه گروه 30 نفری کنترل، رمی‌فنتانیل و سولفات منیزیم تقسیم شدند. گروه 1 ( گروه کنترل )، گروه 2 ( 1/0 میلی‌گرم / کیلوگرم سولفات منیزیم وریدی)، گروه 3: (1 میکروگرم / کیلوگرم رمی‌فنتانیل وریدی). فشار خون و ضربان قلب، قبل از القاء بیهوشی و سپس 1، 3 و 5 دقیقه بعد از لارنگوسکپی و لوله‌گذاری تراشه ثبت شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آماری به وسیلة برنامة SPSS statistical package v.18.0 بررسی شد و از تست‌های تی و کای 2 و  آنووا استفاده گردید. نتایج: از نظر میانگین تغییرات فشار خون سیستولیک، دیاستولیک و ضربان قلب 1 و3 دقیقه بعد از لارنگوسکوپی و لوله‌گذاری تراشه بین گروه رمی‌فنتانیل و گروه سولفات منیزیم با گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود داشت. (05/0 >P) بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های مطالعة حاضر، استفاده از رمی‌فنتانیل و سولفات منیزیم به عنوان پیش‌دارو قبل از لارنگوسکپی و لوله‌گذاری تراشه می‌تواند به طور مؤثری از افزایش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و ضربان قلب جلوگیری کند. اما از آنجا که استفاده از سولفات منیزیم به عنوان پیش‌دارو قبل از لارنگوسکوپی و لوله‌گذاری تراشه برای کاهش پاسخ‌های همودینامیک  به اندازة رمی‌فنتانیل مؤثر نیست لذا برای کاهش پاسخ‌های همودینامیک به لارنگوسکوپی و لوله‌گذاری تراشه رمی‌فنتانیل در مقایسه با سولفات منیزیم انتخاب مناسب‌تری خواهد بود.

مقدمه: وقوع سرفه ناشی از فنتانیل (FIC) طی القا بیهوشی عمومی نامطلوب بوده و میزان آن بین 65-28% متغیر است. سرفه، فشار داخل جمجمه، چشم و شکم را افزایش می‌دهد. این مطالعة تصادفی شده دوسویة کور اثر پیش‌درمانی با پروپوفول و سولفات منیزیم را برروی بروز و شدت سرفة ناشی از فنتانیل ارزیابی کرد. مواد و روش‌ها: 312 بیمار 60-18 ساله با کلاس 1 و 2 ASA  که کاندید اعمال جراحی الکتیو ارتوپدی بودند به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند (هر گروه 104 نفر). گروه 1، 30 میلی‌گرم / کیلوگرم سولفات منیزیم (به حجم 5 سی‌سی)، گروه 2، 3/0 میلی‌گرم / کیلوگرم پروپوفول (به حجم 5 سی‌سی) و گروه 3، 5 سی‌سی نرمال سالین یک دقیقه قبل از تجویز  2 میکروگرم / کیلوگرم فنتانیل دریافت کردند. بروز، شدت و زمان وقوع سرفه یک دقیقه پس از تجویز فنتانیل ثبت شد. 05/0 P value< معنی‌دار تلقی می‌شد. نتایج: بروز سرفة ناشی از فنتانیل در گروه‌های 1، 2 و 3 به ترتیب 5/12%، 6/9% و 7/33% بود (05/0P< برای گروه‌های درمان 1 و 2 در مقابل گروه کنترل 3 )؛ ولی تفاوت آماری معنی‌داری در شدت و زمان بروز سرفه بین سه گروه وجود نداشت. بحث: سولفات منیزیم (30 میلی‌گرم / کیلوگرم و پروپوفول (3/0 میلی‌گرم / کیلوگرم) یک دقیقه قبل از تزریق فنتانیل (2 میکروگرم / کیلوگرم) بروز سرفه ناشی از فنتانیل را به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش داد.

مقدمه و هدف: کاهش آسیب‌های ناشی از جراحی باعث شده تا کله‌سیستکتومی لاپاروسکپیک به عنوان روش استاندارد برداشتن کیسة صفرا انتخاب شود. روش‌های متعددی برای درمان درد بعد از کله سیستکتومی لاپاروسکپیک وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر بی‌دردی شیاف مورفین درکاهش درد بعد از کله‌سیستکتومی لاپاروسکپیک است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه دوسوکور و آینده‌نگر، 88 بیمار 50-20 ساله که کاندید عمل جراحی کله سیستکتومی لاپاروسکپیک بودند به دو گروه 44 نفره تقسیم شدند. گروه 1(M) 10 میلی‌گرم شیاف مورفین و گروه 2 (D) 100 میلی‌گرم شیاف دیکلوفناک پس از اتمام جراحی دریافت کردند. شدت درد بعد از عمل در 8 ساعت اول پس از ورود به ریکاوری  (ساعات 0 تا 8)  و کل دوز مسکن مصرفی طی 8 ساعت اول ثبت گردید. یافته‌ها: کل دوز مسکن مصرفی در 8 ساعت اول آشکارا در گروه M کمتر از گروه D بود. (05/0 P<) شدت درد آشکارا در ساعت‌های 3 و 4 و 5 در گروه M پایین‌تر از گروهD  بوده است. (05/0 P<) ولی در ساعت‌های 0 و 1 و 2 و 6 و 7 و 8 تفاوت آشکاری در بین دو گروه مشاهده نشد. (05/0 P<) نتیجه: بیماران دریافت کنندة شیاف مرفین شدت درد کمتر و میزان مسکن دریافتی کمتری نسبت به گروه دریافت کنندة شیاف دیکلوفناک داشتند.

زمینه: استفاده از داروهاي مخدر از روش‌های اصلی کنترل درد بعد از عمل محسوب می‌گردد. یافتن روش‌های مؤثر تجویز داروهاي مخدر غیر از راه وریدی همواره مد نظر بوده و استفاده از شیاف مورفین یکی از گزینه‌ها است. این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی شیاف مورفین برای بی‌دردی پس از عمل نسبت به روش معمول پتیدین وریدی انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعة دوسويه‌كور، بر روي 46 بيمار 60 - 20 سال کاندید کله‌سیستکتومی لاپاراسکُپیک، در دو گروه 23 نفری انجام شد. در انتهای عمل، گروه M شیاف مورفین 10 میلی‌گرم و گروه P پتیدین وریدی 20 میلی‌گرم دریافت کردند. شدت درد بیماران، زمان اولین درخواست مسکن، مقدار مسکن اضافی و میزان رضایت‌مندی بیماران طی 6 ساعت بعد از عمل در هر گروه سنجیده و در دو گروه با هم مقایسه شد. يافته‌ها: میانگین شدت درد بین دو گروه، در ساعات 0، 1، 2 و 6 پس از عمل تفاوت قابل ملاحظه  نداشتند  (05/0 <p)، اگرچه در ساعت 4 شدت درد در گروه M کمتر از گروه P بود (019/0 =p). گروه M زودتر از  گروه P نیاز به دریافت مسکن داشتند (018/0 =p) و دوز کلی دریافت مسکن اضافی در گروه M به طور معناداری کمتر از گروه  Pبود (046/0 =p). میزان رضایت‌مندی بیماران از دو دارو یکسان بود.   نتیجه‌گیری: هیچ تفاوت معناداری، به جز در ساعت 4، در کاهش شدت درد بعد از عمل بین دو گروه مشاهده نشد. 

هدف: زمانی که از فواید کتامین به عنوان آنتاگونیست گیرندة ان-متیل-دی-آسپارتات (NMDA) برای بی‌دردی بعد از عمل صحبت می‌شود، باید  عوارض سایکولوژیک و سیستمیک  آن را مد نظر داشت. هدف از این مطالعه بررسی عوارض ناشی از تزریق دوز پایین کتامین زیر پوستی در محل عمل جراحی سزارین است. مواد و روش‌ها: دراین مطالعة دوسوکور و آینده‌نگر، 60 خانم  25-18 سال که کاندید عمل سزارین الکتیو بودند، به دو گروه 30 نفره تقسیم شدند. گروه اول (C) 10 سی‌سی نرمال سالین و گروه دوم (K) 5/0 میلی‌گرم / کیلوگرم کتامین با حجم 10 سی‌سی پس از بستن پوست در انتهای عمل و به صورت زیرپوستی در محل برش جراحی، دریافت کردند. متوسط فشار شریانی، ضربان قلب، تهوع، استفراغ، نیستاگموس، توهم، خارش، سطح هوشیاری و دپرسیون تنفسی در 4 ساعت پس از تزریق مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌ها: حداکثر فشار متوسط شریانی، ضربان قلب و نیز میزان تهوع در گروه (K) نسبت به گروه (C) کمتر بود ولی تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0p<) میزان استفراغ، نیستاگموس، توهم، خارش، سطح هوشیاری و دپرسیون تنفسی در دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت(05/0p<). نتیجه: تجویز دوز پایین کتامین زیر پوستی برای بی‌دردی بعد از عمل امن بوده و با عوارض ناخواستة جدی همراه نبوده است.

درد از مهم‌ترین مسائل بیماران است بخصوص در طی و یا پس از انجام اقدامات دردناک درمانی. یکی از این اقدامات، مداخلات دندان‌پزشکی است. حالات مختلفی وجود دارد که اثر داروها می‌تواند تغییر یابد مانند الگوهای ژنتیکی و آنزیماتیک بدن، میزان متابولیسم مواد، تداخل داروها، بیماری‌ها و غیره (1). در این مطالعه ما با افزودن بیکربنات سدیم به  لیدوکایین (کارپول) برای انجام اقدامات دندان ‌پزشکی در خانمی که سابقة تجربة دردناک خدمات دندان‌ پزشکی را علی‌رغم مصرف بی‌حس‌کننده‌های تجاری دندان ‌پزشکی داشته و پس از استفاده از این ترکیب جدید  بهترین بی‌حسی را برای انجام اقدامات دندان‌پزشکی به ‌دست آورد مورد مطالعه قرار دادیم.

تازه‌های نشر، رسانه‌ها.