فصلنامه بهداشت در عرصه

چکیده

با توجه به بیاناتی که امروزه برای ارزیابی کشورها در مقابله با ویروس کرونا شنیده می­شود لازم است حداقل شاخص­های این ارزشیابی  مشخص گردد. بعضی از این شاخص­ها در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

1- کمیت و کیفیت جمعیت: بزرگی و کوچکی جمعیت قطعا در بروز بیماری و مرگ ناشی از آن تاثیر دارد. منظور از کیفیت ساختار جمعیت است که گروه­های مختلف سنی را نشان می­دهد جامعه هر چه جوان­تر باشد کمتر مبتلا و یا با مرگ کمتری همراه است.

2- ساختار اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی: با توجه به تجربه به دست آمده شاید بتوان این مولفه را از تاثیرگذارترین عوامل در مقابله با پاندمی کرونا ذکر کرد.

3- انسجام و یک پارچگی مدیریت: انسجام و یک پارچگی مدیریت  همراه با مردم محوری از شاخص­های موثر است، کشورهایی که از یک منبع دستور گرفته و اجرا کردند توفیق بیشتری پیدا کردند، چین و کشورهای شرق و جنوب شرقی از این گروه هستند ،کشورهای حزبی و فاقد انسجام مثل انگلیس و آمریکا از آن ضرر دیدند، در کشورمان اگرچه با تاخیر اما رهبریت واحد و مدیریت منسجم مناسبی پیدا شد و با مشارکت مردم حماسه آفرید.

4- ساختار بهداشتی درمانی: از مولفه­های قدرتمند است، هر چه پوشش کامل­تری برای سلامت مردم وجود داشته باشد توفیق بیشتر می­شود، ایران و کشورهای اسکاندیناوی و جنوب شرق آسیا توفیق بیشتری نسبت به کشورهای غربی داشتند. انگلیس در این جا یک اشتثناست زیرا شبکه قدرتمند مبتنی بر سطح­بندی خدمات و نظام ارجاع به دارد اما به دلیل شاخص پرداخت­های مالی که بیشتر برای خدمات درمانی تعریف شده است، نتوانست از آن سود ببرد.

5- امکانات بهداشتی درمانی: این شاخص زیر مجموعه مدیریت پوشش کامل مردم قرار گرفت، مصداق آن آمریکاست که 2تا 3 برابر بسیاری از کشورهای شرقی و غربی نیروی انسانی و تخت بیمارستانی و تجهیزات داشت اما به دلیل ساختار اجتماعی اقتصادی نامناسب باری از مردم برداشته نشد. درگیری­های نامناسب در فراهم­آوری این لوازم چهره غرب را بیشتر مخدوش کرد، کشورمان با وجود تحریم­های قدرتمند آمریکا به دلیل همت و زیر ساخت­های خوب از این مرحله سربلند بیرون آمد.

6- دانش مقابله با ویروس کرونا: این دانش خیلی زود جهانی شد و همه نظام­های بهداشتی درمانی از آن در لحظه بهره بردند اما دو دانش زیرساختی بسیار موثر، در بین کشورها تفاوت ایجاد کرد: اول دانش سلولی مولکولی و دوم علم دیجیتال. همه کشورهای غربی و جنوب و شرق آسیا از این دو علم بهره کافی بردند، ایران در علم سلولی مولکولی تا حدودی توفیق داشت اما در علم دیجیتال ضعیف و وابسته نشان داده، که امیدواریم در آینده این دو دانش مورد عنایت سیاستگذاران و مدیران قرار گیرد.