تحلیلی بر پراکندگی بیماری آبمروارید و شیوههای درمان آن در دوره قاجار از منظر سیاحان خارجی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 13 شماره 46 (1400),
7 بهمن 2021
,
صفحه 1-14
https://doi.org/10.22037/mhj.v13i46.33220
چکیده
زمینه و هدف: در دوره قاجار مناسبات گستردهای میان ایران و ممالک دیگر شکل گرفت. به تناسب این تحول شرایط مناسبی برای رفت و آمد جهانگردان خارجی به این سرزمین فراهم شد. این سیاحان با ثبت مشاهدات و تجربیات خویش درباره بیماریهای رایج عصر قاجار و شیوههای درمان آنها، کمک شایانی به شناخت تاریخ پزشکی این عصر کردهاند. یکی از مهمترین امراضی که در آثار این سیاحان بازتاب یافته، بیماری آبمروارید است. این بیماری به عدسی چشم آسیب وارد میکرد و معمولاً افراد مسن را درگیر مینمود. پژوهش حاضر تلاش دارد با بهرهگیری از این آثار میزان شیوع بیماری آبمروارید و روشهای درمان آن در عصر قاجار را بررسی کند.
مواد و روشها: در این پژوهش با استفاده از رویکرد توصیفی – تحلیلی، مهمترین سفرنامههای خارجی عصر قاجار در جهت دستیابی به اهداف تحقیق مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند.
یافتهها: سیاحانی که در دوره قاجار به ایران سفر کردند، نیات و انگیزههای متفاوتی داشتند. این سیاحان با توجه به کنجکاوی و روحیه جزئینگر خویش گزارشهای بسیار سودمندی درباره اکثر جنبههای زندگی اجتماعی مردم ارائه دادهاند. میزان ابتلای افراد به بیماری آبمروارید و شیوههای درمان آن از جمله مواردی است که مورد توجه این جهانگردان قرار گرفته است. سیاحان خارجی گذشته از روشنگریهایی که درباره میزان گسترش این بیماری در سطح جامعه ارائه دادهاند، یافتههای مدرن در زمینه بیماری آبمروارید را نیز به پزشکان ایرانی منتقل کردهاند.
نتیجهگیری: شایعترین بیماری چشمی دوره قاجار از منظر سیاحان خارجی، بیماری آبمروارید بود. این بیماری در مناطق مختلف ایران همچون اصفهان، مازندران، ارومیه و تهران و در میان اکثر طبقات جامعه گزارش شده است. درمان آبمروارید به وسیله کحالان ایرانی و پزشکان خارجی صورت میگرفت.علیرغم مهارت برخی از کحالان ایرانی در درمان این بیماری، شیوههای درمانی آنان چندان رضایتبخش نبود. در مقابل پزشکان اروپایی با اتکا به دانش جراحی نوین و بهرهگیری از تجهیزات مراکز درمانی میسیونهای مذهبی، نقش بسیار مهمی در مداوای قربانیان آبمروارید ایفا نمودند.
- دوره قاجار؛ بیماریهای چشمی؛ کحالی؛ آب مروارید؛ سیاحان خارجی
ارجاع به مقاله
مراجع
Nadim, M & Babadi, E. the Study of Persian Ilness by the foreign Travalogue in Qajar Period. History of the Medicin Journal. 2018. 7(2). p. 104. [in Persian]
Wills, C. J. Iran, a century ago. Translated by Gholam Hossein Gharagozlu. Tehran: Eqbal; (1386). p.69, 105, 220. [in Persian[
Polak, J. E. Travelogue (Iran and Iranien). Translated by Kikavus Jahandari. Tehran: Kharazmi Press; (1368). pp. 211-212, 225, 248, 286, 396, 400, 403-405, 410, 428, 490, 502. [in Persian]
Wishard, J. Twenty Years in Iran. Translated by Ali Pirnia. Teran: Novin Press; (1363). p. 69, 105, 151-152, 210, 220, 224-226, 235, 239, 263, 304. [in Persian]
Barnez, A. Travelogue (Travel to Iran during Fath-Ali Shah reign). Translated by Hasan Soltanifar. Mashhad: Astan Qods Razavi Press; (1373). p. 25. [in Persian]
Jackson, W. Travelogue of Jackson (Iran, Past and Present). Translated by Manushehr Amir & Fereydoon Badrei. Tehran: Kharazmi Press; (1357): pp. 120, 142. [in Persian]
Rice, K. Iranian women and their way of life. Translated by Assadullah Azad. Tehran: Ketabdar Press; (1383). pp. 57-58, 63, 76, 183-186, 188-189, 191. [in Persian]
Cluade, A. The Red Flowers of Isfahan. Falullah Jelveh. Tehran: Revayat Press; (1370): p. 266, 270. [in Persian]
Fraser, J. B. A Winter's Journey (Tâtar,) from Constantinople to TeheranTranslated by Manuchher Amiri, Tehran: n. pn; (1364). p. 124. [in Persian]
Olievier, I. Travelogue. Translated by Mohammad Taher Mirza, Rivised by Gholam Reza Varharam, Tehran: Varharam; (1371). p. 81, 88. [in Persian]
Sheikh Rezaei, M. Jowkar, A. Moalemi, M. Bonyadi, A. The Review of Cataract in the Canon of Medicine by Avicenna and Nur-aluyun. Mazandaran University of Medical Sciences Journal. Serie 27 (150). (1396). pp: 231-232. pp. 57, 67. [in Persian]
Etezad Razavi, M. Sharifi, M. Khalife, M. Nahle, H. Diagnosis and Management of Ocular Disorders in Iranian and Islamic Traditional Medicine of Middle Ages. Bina J Ophthalmol 1392; 19 (1). (1392). pp. 63-71 p. 70. [in Persian]
De Morgan, Jacques. Travelogue. Translated by Jahāngīr Qāʼimʹmaqāmī. Tehran: Tahoori Library; 1335. p. 108.
Hajianpoor, Hamid, Bineshifar, Fatemeh. Europe's missionaries role in the development of medical in Qajar era. History of Medicin Journal. 26. (1395). Pp 77-104. pp. 98. [in Persian]
Rene D'Allemagne, H. Travelogue from Khorasan to Bakhtiari. Translated by Homayoon, Tehran: Unknown Press; p. 591. [in Persian]
Flandin, E. Travelogue. Translated by Hossein Noor Sadeghi Tehran: Ashrafi Library; (2536). p. 259. [in Persian]
Masaharo. Y. Travelogue. Translated by Hashem Rajab Zadeh. Contribution by Neiya. Mashhad: Qods Razavi Press; (1373). p. 101-102. [in Persian]
Bagheri, E. An Inquiry about the position of the woman in history of medicine in Qajar period. 3 (4) (1389). pp. 95-96. [in Persian]
Serna, K. People and religions in Iran. Translated by Ali Asghar Saeedi. Tehran: Zavar Library; (1362). p. 128. [in Persian]
Brugsch, H. K. A trip to the court of Sultan Sahebqaran. Translated by Hossein Kord Bache. Tehran: Etalaat; (1368). pp. 337-339. [in Persian]
Layard, S. H. Travelogue or Early Adventures. Translated by Mehrab Amiri. Tehran: Vahid Press; (1367). p. 73. [in Persian]
Hoeltzer, E. Persia 113 Years Ago. Translated by Mohammad Asemi.Tehran: Ministry of Culture and Arts, Anthropology
- چکیده مشاهده شده: 306 بار
- PDF دانلود شده: 248 بار