میزان رعایت دستورالعمل اخذ رضایتنامه در پایاننامههای بالینی طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سالهای 1394-1390
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 7 شماره 23 (1396),
31 May 2017
,
صفحه 39-47
https://doi.org/10.22037/bioeth.v7i23.15304
چکیده
زمینه و هدف: طبق راهنمای عمومی اخلاق در پژوهشهای علوم پزشکی، اخذ رضایتنامه کتبی در پژوهشهای بالینی الزامی است. هدف اصلی این مطالعه بررسی میزان رعایت دستورالعمل اخذ رضایتنامه در پایاننامههای بالینی طب سنتی در دانشگاه علوم پزشکی ایران در سالهای 1394-1390 بود.
مواد و روشها: در این مطالعه مقطعی، 210 نفر از شرکتکنندگان در مطالعات بالینی طب سنتی بعد از پایان مطالعه اصلی، از نظر میزان رعایت دستورالعمل اخلاق در اخذ رضایتنامه و بندهای مختلف آن، به صورت تلفنی مورد پرسش قرار گرفتند. فراوانی اخذ رضایتنامه از شرکتکنندگان، میزان آگاهی شرکتکنندگان از اهداف و روش کار، شناخت مسؤولیت و حقوق شرکتکنندگان، سود و عوارض احتمالی، پرداخت هزینه، محرمانهماندن اطلاعات و سایر مواردی که در رضایتنامهها وجود دارد مورد سؤال قرار گرفت. توصیف یافتهها در قالب تعداد و درصد فراوانی ارائه شد.
یافتهها: میانگین سن شرکتکنندگان (17±) 43 سال بود. 30% از افراد بیسواد بودند و فرم رضایتنامه توسط همراهانشان تکمیل شده بود. 89% از شرکتکنندگان رضایتنامه دریافت کرده بودند، اما تنها 10% از آنها متن رضایتنامه را مطالعه کرده بودند و از این بین بیش از نیمی از افراد متوجه بخشهایی از رضایتنامه نشده بودند. 55% از کل شرکتکنندگان از اینکه در یک مطالعه پژوهشی شرکت کردهاند، آگاه نبودند و 92% هدف اصلی طرح را نمیدانستند. هیچ یک از افراد نمیدانستند که گروههای مختلف مطالعه کدامند و ممکن است در گروه دارونما قرار گیرند. همچنین هیچ یک از افراد از وجود درمانهای جایگزین مطلع نشده بودند. 46% از فواید احتمالی و 71% از عوارض احتمالی درمانهای انجامشده مطلع نبودند. هیچ یک از افراد برای شرکت در مطالعه یا ادامه آن تحت فشار یا تشویق مالی قرار نگرفته بودند. 67% از افراد نمیدانستند که مختارند در هر زمانی مطالعه را ترک کنند.
نتیجهگیری: علیرغم استفاده از رضایتنامه آگاهانه در اکثر پایاننامههای بالینی طب سنتی دانشگاه مذکور، شرکتکنندگان در این مطالعات آگاهی لازم از جزئیات پژوهش نداشتند. بررسی علل این موضوع، آموزش پژوهشگران درمورد لزوم رعایت دستورالعملهای اخلاقی، همچنین افزایش نظارت کمیتههای ذیربط الزامی به نظر میرسد.
- اخلاق در پژوهش؛ مطالعات بالینی؛ کمیته اخلاق؛ طب سنتی
ارجاع به مقاله
مراجع
Capron AM. Human Experimentation, In Veatch RM. Eds. Medical ethics, 1st ed. Boston London: Jones & Bartlett publications; 1989. p.124-136.
Asefzadeh S, Salety P, Sedghiani A, Tabibi SJ. Medical education and health and treatment services. Tehran: Tehran scientific & cultural publication; 1998. p.187-193. [Persian]
World Medical Association Declaration of Helsinki, Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects, 59th WMA General Assembly, Seoul, Oct. 2008. Available at: http://www.wma.net/ en/30publications/10policies/b3/.
Smith T. Ethics in Medical Research. Translated by Zargham M. Tehran: Baraye Farda Publication; 2007. p.7-21. [Persian]
Farhadi Y, Mousavi Jarahi A, Haghighi Z. Ethical standards in medical research in Iran. National Research Center of Medical Sciences Publications; 2005. p.26-27. [Persian]
Stone J. An ethical framework for complementary and alternative therapies. London and New York: Routledge; 2002. p.153-166.
Ghodousi A, Esfahanian V, Razavi SM, Ghaedifar A, Zamani Pozveh E. Observance of national ethics codes of medical research in undergraduate doctoral dissertations in the Faculty of Dentistry, Islamic Azad University, Khorasgan Branch in 2004-2009. J Dentistry Faculty of Isfahan 2012; 7(5): 737-744. [Persian]
Larijani B, Rashidian A. Medical ethics in clinical trials: An insight into the clinical trials conducted in hospitals affiliated to Tehran University of Medical Sciences. J Med Council of Islamic Republic of Iran 1999; 17(1): 60-73. [Persian]
Zahedpasha Y, Hasanjani Roshan M, Riahi H. Medical ethics in clinical trials of Babol University of Medical Sciences. J Babol University of Med Sci 2004; 5(3): 45-51. [Persian]
Ghasemzadeh N, Nikravan Fard N, Rahimi Rad MH, Mousavipour S, Faramarzi Razini F. A survey on the rate of observance of research ethics in approved proposals at Urmia University of Medical Sciences (2003-2008). Iran J Med Ethics 2014; 6(2): 67-85. [Persian]
General guidelines for ethics in medical research with human subjects in the Islamic Republic of Iran, Ministry of Health, Treatment and Medical Education of the Islamic Republic of Iran. Revised 2013. Available at: http://research.shmu.ac.ir/files/aeen%20 name/akhlagh/f3.pdf.
Fouka G, Mantzorou M. What are the Major Ethical Issues in Conducting Research? Is there a Conflict between the Research Ethics and the Nature of Nursing? Health Sci J 2011; 5(1): 3-14.
La Puma J. Alternative medical treatments raise ethical questions. Managed Care 1996; 5(11): 49-50.
Mahroozadeh S, Lolavar AH. Ethical consideration on complementary medicine. J Diabetes and Lipids 2008; (Medical ethics supplement): 85-90.
Oduro AR, Aborigo RA, Amugsi D, Anto F, Anyorigiya T, Atuguba F, et al. Understanding and retention of the informed consent process among parents in rural northern Ghana. BMC Med Ethics 2008; 9: 12.
Agoritsas T, Perneger TV. Patient-reported conformity of informed consent procedures and participation in clinical research. QJM 2011; 104(2): 151-159.
Vargas-Parada L, Kawa S, Salazar A, Mazön JJ, Flisser A. Informed consent in clinical research at a general hospital in Mexico: opinions of the investigators. Dev World Bioeth 2006; 6(1): 41-51.
- چکیده مشاهده شده: 170 بار
- PDF دانلود شده: 110 بار