تحلیل نابرابری توزیع خدمات بهداشتی و درمانی در شهرستانهای استان یزد
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 9 (1392),
23 مهر 2016
,
صفحه 64-88
https://doi.org/10.22037/bioeth.v3i9.13958
چکیده
خدمات سلامت، پیش نیاز توسعه پایدار است؛ لازمه اين کار، دسترسی متوازن به امكانات و خدمات بخش سلامت در نواحي مختلف جغرافيايي ميباشد. بنابراین در ابتدا لازم است وضعيت نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت در مناطق مختلف شناسایی شود. رويكرد پژوهش، توصیفی تحلیلی است. جامعه آماري پژوهش را شهرستانهای استان یزد تشکیل داده است. شاخصهاي مورد مطالعه با استفاده از مدل آنتروپي شانون[i] وزندهي شده و سپس با بهرهگيري از تكنيك تاپسيس[ii]، به ارزيابي هر يك از شهرستانها پرداخته شد. نتایج حاکی از آن است که امکانات و خدمات سلامت در استان یزد به صورت متوازن توزيع نشده و اختلاف زیادی بين شهرستانها از نظر توسعه خدمات سلامت وجود داشت. همچنین شهرستانهای تفت و صدوق، برخوردارترین و محرومترین شهرستانهای استان یزد از نظر شاخصهای مورد بررسی تشخیص داده شدند. بنابراین علاوه بر اینکه مسؤولان و سیاستگذاران میبایست در برنامهريزي منطقهاي و تخصيص امکانات و بودجه، اولويتها را با توجه به درجه توسعهيافتگي مشخص نمایند صاحبنظران اخلاق نیز میبایست در زمینه رعایت عدالت و انصاف و توجه به همه اقشار و گروههاي مستقر در نواحی مختلف جغرافیایی، براي رفع مشكلات گرهگشايي كنند و دید وسیعتری به سیاستگذار ارائه دهند.
پینوشتها
[i]. Shannon Entropy
[ii]. TOPSIS
- نابرابری؛ توزیع خدمات بهداشتی و درمانی؛ دسترسی؛ استان یزد
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
ابراهیمزاده، عیسی. رئیسپور، کوهزاد. (1390 ش.). بررسی روند تغییرات درجه توسعهیافتگی مناطق روستایی سیستان و بلوچستان با بهرهگیری از تاکسونومی عددی طی دهههای 1385 و 1375. فصلنامه جغرافیا و توسعه، سال نهم. شماره بیست و چهارم، صص 67-51.
احمدي، عليمحمد. محمدغفاري، حسن. عمادي، سيدجواد. (1390 ش.). رابطه متغيرهاي كلان اقتصادي با سلامت در ايران. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي، سال دهم، شماره سی و نهم، صص
-32.
امانپور، سعید. اسماعیلی، اعظم. جوکار، سجاد. (1391 ش.). تعیین درجه توسعهیافتگی شهرستانهای استان خوزستان از نظر شاخص آموزشی با استفاده از روش تاکسونومی عددی. فصلنامه آمایش محیط. شماره هفدهم، صص 61-41.
امینی، نجات. یدالهی، حسین. اینانلو، صدیقه. (1385 ش.). رتبهبندی سلامت استانهای کشور. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي. سال پنجم، شماره بیستم، صص 48-27.
برکپور، ناصر. (1385 ش.). مبانی نظری و رویکرد سیاسی در برنامهریزی و مدیریت محله. همایش توسعه محلهای چشمانداز توسعه پایدار شهر تهران. معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
بياتي، محسن. اكبريان، رضا. كاوسي، زهرا. صدرايي جواهري، احمداميني راراني، مصطفي. دلاوري، سجاد. (1392 ش.). تعيينكنندههاي اقتصادي ـ اجتماعي سلامت در كشورهاي غرب اقيانوس آرام: تحليل دادههاي تركيبي. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي. سال دوازدهم، شماره چها و هفتم، صص 30-110.
بیرانوندزاده مدرس، مریم. سرخ کمال، کبری. علیزاده، سیددانا. شیخالاسلامی، علیرضا. (1386). تحلیلی بر میزان توسعهیافتگی استان خراسان شمالی و جایگاه آن در کشور. مجله علوم جغرافیایی. سال دوم، شماره هفتم و هشتم، صص 23-100.
تقوايي، مسعود. بسحاق، محمدرضا. (1391 ش.). سطحبندي و ساماندهي توسعه كشاورزي در شهرستانهاي استان فارس با استفاده از GIS. اقتصاد كشاورزي و توسعه، سال بيستم، شماره هفتاد و هفتم، صص 60-133.
تقوايي، مسعود. شاهيوندي، احمد. (1390 ش.). پراكنش خدمات بهداشتي و درماني در شهرستانهاي ايران. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي. سال دهم، شماره سی و نهم، صص 54-33.
تقوايي، مسعو. نوروزي آورگاني، اصغر. (1390 ش.). تعيين و تحليل سطوح برخورداري مناطق روستايي استانهاي كشور با بهرهگيري از روش تاكسونومي عددي و تحليل خوشهاي. فصلنامه برنامهريزي رفاه و توسعه اجتماعي. شماره پنجم، صص 116-91.
خداپناه، كيومرث. بيكمحمدي، حسن. (1388 ش.). ارزيابي و طبقهبندي مناطق روستايي بخش مركزي شهرستان اردبيل بر اساس ميزان برخورداري از شاخصهاي توسعه. مجله علمي ـ پژوهشي فضاي جغرافيايي. سال نهم، شماره دوم صص 30-1.
رفیعیان، مجتبی. تاجدار، وحید. (1387 ش.). سنجش وضعیت سلامت با رویکرد منطقهای در مجموعه شهری مشهد. مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای. شماره دهم. صص 62-145.
زالی، علیرضا. (1387 ش.). نقش اخلاق پزشكي در نظام جامع سلامت. فصلنامه اخلاق پزشكي. سال دوم، شماره سوم، صص 32-11.
زنگی آبادی، علی. امیرعضدی، طوبی. پریزادی، طاهر. (1391 ش.). تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خدمات بهداشت و درمان در استان کردستان. جغرافیا (فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران). دوره جدید، سال دهم، شماره سی و دوم. 199 تا 215.
زیاری، کرامتا... . سرخ کمال، کبری. زنجیرچی، سیدمحمود. کرمی، محمد. (1388 ش.). نگرشی تحلیلی بر نظریه قطب رشد در توسعه منطقهای مطالعه موردی: استان خراسان رضوی. فصلنامه آمایش محیط. شماره هفدهم، صص 30-17.
زياري، كرامتا... . محمدي، اكبر. عطار، خليل. (1390 ش.) بررسي درجه توسعهيافتگي شهرستانهاي كشور و رابطه آن با نرخ شهرنشيني. مجله علمي تخصصي برنامهريزي فضايي، سال اول، شماره سوم، صص 16-1.
سپهردوست، حمید. (1390 ش.). عوامل موثر بر توسعهیافتگی از دیدگاه شاخصهای سلامت. مدیریت اطلاعات سلامت. دوره هشتم، شماره دوم، صص 64-258.
شالي، محمد. رضويان، محمدتقي. (1389 ش.). نابرابريهاي منطقهاي در استان آذربايجان شرقي با استفاده از روش تاكسونومي و خوشهبندي. نشريه تحقيقات كاربردي علوم جغرافيايي. جلد چهاردهم، شماره هفدهم، صص 40-25.
ضرابي، اصغر. شيخبيگلو، رعنا. (1390 ش.). سطحبندي شاخصهاي توسعه سلامت استانهاي ايران. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي. سال يازدهم، شماره چهال و دوم، صص 28-107.
ضرابی، اصغر. محمدی، جمال. رخشانینسب، حمیدرضا. (1387 ش.). تحلیل فضایی شاخصهای توسعه خدمات بهداشت و درمان. فصلنامه علمي پژوهشي رفاه اجتماعي. سال هفتم، شماره بیست و هفتم، صص 34-213.
طحاري مهرجردي، محمدحسين. بابايي ميبدي، حميد. مروتي شريفآبادي، علي. (1391 ش.). رتبهبندي استانهاي كشور جمهوري اسلامي ايران از لحاظ دسترسي به شاخصهاي بخش بهداشت و درمان. فصلنامه مديريت اطلاعات سلامت. دوره نهم، شماره سوم، صص 69-356.
فرهادیان، مریم. محجوب، حسین. صدری، غلامحسین. علیآبادی، محسن. (1389 ش.). رتبهبندی وضعیت سلامت کودکان در استانهای مختلف ایران و ارتباط آن با شاخصهای اقتصادی اجتماعی. مجله پژوهشی حکیم. دوره سیزدهم، شماره دوم، صص 14-108.
قاضی میرسعید، جواد. میرزائی، محیا. حقشناس، الهام. درگاهی، حسین. (1392 ش.). بررسی توزیع نیروی انسانی متخصص در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تهران. مجله پیاورد سلامت. دوره هفتم، شماره پنجم، صص 46-432.
کلانتری، خلیل. (1382 ش.). پردازش و تحلیل دادهها در تحقیقات اجتماعی ـ اقتصادی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه. سال یازدهم، شماره چهل یک و چهل و دو، صص 8-195.
محمدي، جمال. عبدلي، اصغر. بيرانوند، محمد. (1391 ش.). بررسي سطح توسعهيافتگي شهرستانهاي استان لرستان به تفكيك بخشهاي مسكن و خدمات رفاهي ـ زيربنايي، كشاورزي و صنعت. نشريه تحقيقات كاربردي علوم جغرافيايي. سال دوازدهم، شماره بیست و پنجم، صص 50-127.
محمودی، محمدجواد. (1390 ش.). محاسبه شاخص توسعه انسانی کشور، استان تهران و شهرستانهای آن. فصلنامه جمعیت. شماره شصت و هفت و شصت و هشت، صص 118-81.
موسوی، سیدمیثم. سیدین، سیدحسام. آرینخصال، آیدین. صادقیفر، جمیل. آرمون، بهرام. صفری، یحیی. جویانی، یاسر. (1392 ش.). سطحبندي شهرستانهاي استان کرمانشاه در بهرهمندي از شاخصهاي ساختاري سلامت با استفاده از الگوي اسکالوگرام. مدیریت ارتقاي سلامت. دوره دوم، شماره دوم، صص 15-7.
مؤمني، مهدي. حاتمي، مجتبي. (1389 ش.). تحليل جغرافيايي از نابرابري و عدم تعادل فضایي توسعه در استان يزد. فصلنامه جغرافيا و مطالعات محيطي. سال دوم، شماره چهارم، صص 25-15.
نسترن، مهین. (1380 ش.). تحليل و سنجش درجه تمركز و پراكنش شاخصهاي بهداشتي ـ درماني شهر اصفهان. مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني اصفهان (مطالعات و پژوهشهاي دانشكده ادبيات و علوم انساني). شماره بیست و شش و بیست و هفت، صص 62-145.
منابع انگلیسی:
Bahadori, M. Shams, L. Sadeghifar, J. Hamouzadeh, P. Nejati, M. (2012). Classification of Health Structural Indicators Using Scalogram Model in Golestan Province, Northern Iran. Iranian J Publ Health. 41 (5): 58.
Pengqian, F. Siping, D. Jingjing, X. Chaojie, L. Xianwei, F. Yiping, W. (2010). Regional inequality in health and its determinants: Evidence from China. Health Policy. 94 (1): 14.
Skhiri, H. Bellaaj, R. Ben, AN. Ben, HAM. (2001). Health Indicators in Tunisia, Trends in Regional Disparities Over the Last Thirty Years. La Tunisie médicale. 79 (2): 92.
Sun, S. Jiaying, Ch. Magnus, J. Paul, K. Ling, X. Yaoguang, ZH. Kristina, B. (2011). Regional differences in health status in China: Population health-related quality of life results from the National Health Services Survey 2008. Health & Place. 17 (2): 671.
Theodorakis, PN. Mantzavinis, GD. (2005). Inequalities in the Distribution of Rural Primary Care Physicians in Two Remote Neighboring Prefectures of Greece and Albania. Rural and remote health. 5 (3): 457.
Zheng, XY. Song, XM. Chen, G. You, YZ. Ren, Q. Liu, J. Zhang, L. Tan, LF. Wei, J. Chen, QY. (2011). Health Inequalities during 20 Years of Rapid Economic Development in China (1980-2000): A Mortality Analysis. Biomed Environ Sci. 24 (4): 329.
- چکیده مشاهده شده: 610 بار
- PDF دانلود شده: 215 بار