«مرگ» از دیدگاه طب سنّتی ایران با تأکید بر آثار علامه قطبالدین شیرازی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 19 (1393),
3 February 2015
,
صفحه 167-184
https://doi.org/10.22037/mhj.v6i19.7555
چکیده
علامه قطبالدین شیرازی (634-710 ه.ق) حکیم، طبیب، فیلسوف، منجّم، ریاضیدان، ادیب و موسیقیدان قرن هفتم و هشتم هجری قمری است. او از شاگردان نامی خواجهنصیرالدین طوسی و معروفترین شارح قانون ابنسینا است. وی در علوم گوناگون صاحب نظریههایی است که مشروح و مبسوط نظریههای پیشینیان اوست. از میان این موارد، نظریه او درباره مفهوم «مرگ» است.
وی ضمن بحثی تشریحی درخصوص مرگ، در ابتدا به تعریف مرگ میپردازد و سپس فیزیوپاتولوژی آن را از دیدگاه طب قدیم بیان میکند. علامه همچنین درخصوص طول عمر، میزان معمول آن و حداکثر طول عمر از نظر تجربه سخن گفته است و در انتها به بحث حفظالصحه از منظر ارتباط با موت پرداخته و هدف این علم را تأخیر موت تا اجل طبیعی دانسته است.
تبیین طبی علامه از مرگ، بهشدت متأثّر از نوع نگاه فلسفی مشایی به مفهوم حیات و مرگ است. تبیین فیزیولوژیک مرگ بیشتر به شکل سلبی و بر اساس مفاهیمی است که حیات موجود زنده بر آن اساس تعریف میشود. مفاهیمی مانند نفس، حرارت و رطوبت غریزی، اعضای رئیسه، ارواح طبی، قوا، نبض و تنفس، نمونههایی از این مفاهیم هستند.
- قطبالدین شیرازی؛ مرگ؛ طول عمر؛ حرارت غریزی؛ طب سنّتی ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
- ارزانی، محمداکبر شاه (1391)، مفرح القلوب، شرح قانونچه چغمینی (تصحیح: اسماعیل ناظم، محسن باغبانی)، (3 جلدی)، ج 1، تهران: انتشارات المعی؛
- اسدی، علیرضا(1386)، مرگ از منظر ملاصدرا، مجله قبسات، شماره 46، 25 تا 48؛
- افراسیابپور، علیاکبر(1389)، عرفان و اسطورهشناسی مرگ، فصلنامه تخصصی ادیان و عرفان، ش 26، 13 تا 29؛
- جرجانی، اسماعیل(1388)، الاغراض الطبیه و المباحث العلانیه(2 جلدی)، ج 1، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران؛
- حسینپور، علی(1382)، تأملی در مسئله ستایش در ادب عرفانی و دیوان غزلیات و مولانا، فصلنامه پژوهشهای ادبی، ش 1، 25 تا 50؛
- دارابپور، عیسی(1391)، تأملات عرفانی مولانا در زمینه مرگ (اجباری و اختیاری)، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی ادب و عرفان، ش 22(70)، 148 تا 163؛
- رشنوزاده، بابک(1386)، ابوالثناء قطبالدین محمودبن مسعود شیرازی، مجله کتاب ماه(علوم و فنون)، ش ۲۵، ۷۸ تا ۸۷؛
- رشنوزاده، بابک(1387)، التحفةالسعدیه: برگی از فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران، مجله کتاب ماه(علوم و فنون)، ش ۱۹، ۶۸ تا ۷۱؛
- سلیمانی، فاطمه(1387)، ترس از مرگ با دیدگاه ابنسینا و ملاصدرا، مجله حکمت سینوی، شماره 40، 75 تا 101؛
- شیرازی، قطبالدین(1387)، فی بیان الحاجه الی الطب و الاطباء و وصایاهم، نسخه خطی، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل؛
- موریسون، رابرت(1385)، اصول حرکات سماوی از نظر قطبالدین شیرازی(ترجمه عبدالله انوار)، مجله آینه پژوهش، شماره 35، 35 تا 108؛
- نصری، عبدالله(1386)، مرگ در اندیشه علامه جعفری، مجله قبسات، شماره 46، 5 تا 24؛
- هروی، محمدبن یوسف(1387)، بحر الجواهر، چاپ اول، قم: انتشارات جلالالدین.
-Berkson, M. (2007). Death in Ancient China: The Tale of One Man's Journey (review). China Review International, 14(2), 411-416.
-Kathlyn, M.Cooney. The Functional Materialism of Death in Ancient Egypt: A Case Study of Funerary Materials from the Ramesside Period. Das Heilige und die Ware,7,273-299.
-Sun,Ye. Chen, Ke-pei. (2009). A comparative study on ancient view of life and death in China and western countries and the performances in literary works. Journal of Changchun University,5,19.
- چکیده مشاهده شده: 1184 بار
- PDF (English) دانلود شده: 963 بار