بررسی سیر تاریخی شناخت مننژیت (قرانیطس) در پزشکی تمدن اسلامی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 12 شماره 42 (1399),
15 March 2020
,
صفحه 99-106
https://doi.org/10.22037/mhj.v12i42.28711
چکیده
زمینه و هدف: بیماری مننژیت یا التهاب پردههای مغز که در طب سنتی ایران، قرانیطس یا سرسام گرم نیز گفته میشود در تاریخ پزشکی از دیرباز شناختهشده بوده و برای آن درمانهایی نیز ذکر شده است. پژوهش یادشده درصدد بیان یکی از نوآوریهای علمی در تاریخ پزشکی تمدن اسلامی یعنی بیماری مننژیت است و نیز یافتن پاسخ چگونگی سیر تاریخی شناخت این بیماری در دوران تمدن اسلامی به ویژه در آثار ابن سینا است.
مواد و روشها: این پژوهش بر آن بود یکی از نوآوریهای دانش پزشکی و عمق علمی آن را در تمدن اسلامی نشان دهد که به روش بررسی کتابخانهای با تکیه بر منابع اصیل تاریخ پزشکی انجام گرفته است. همچنین بررسی پایگاههای اطلاعات داده چون PubMed، Scopus، Iran.doc، SID، Noor Mags و بررسی نرمافزار نور ادامه مییابد.
ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعایت گردید و نقل قولها با ذکر منبع مورد استفاده صورت گرفت.
یافتهها: به نظر میرسد شرح و توصیف مننژیت اولینبار توسط شیخالرییس حکیم حسین بن عبدالله بن سینا (416-315 ق.) در کتاب قانون آمده است.
نتیجهگیری: طبق شواهد کتابخانهای، ابن سینا پیش از «سر رابرت ویت» به شناسایی و شرح بیماری مننژیت پرداخته است. او در جلد سوم کتاب قانون، وجوه افتراق آن با سایر بیماریها و تفاوت نوع حاد و مزمن این بیماری و درمانهای آن را از منظر طب اخلاطی ارائه داده است.
- مننژیت؛ ابن سینا؛ تاریخ پزشکی؛ تمدن اسلامی
ارجاع به مقاله
مراجع
Nasiri E, Moradi V, Abolghasemi Y. General Anatomy. 1st ed. Hamedan: Daneshjo; 2002. p.293.
Andreoli T, Ivor B, Robert C, Wing E. Cecil Essentials of Medicin. Translated by Arjan S, Parvizi SH. 8th ed. Tehran: Teimourzadegan; 2010. p.1164.
Jourjani SI. Dhokhiraeye Khwarazmshahi. 1st ed. Qom: Institute of Rehabilitation of Natural Medicine; 2012. Vol.2 p.38.
Ullmann M. Islamic Medicine. Edinburgh: Edinburgh University; 1978. p.30.
Ibn Al-Dhahabi AM. Ketab al-Maa’. 1st ed. Tehran: University of Medical Sciences, Institute of Medical History and Complementary Medicine Studies; 2008. Vol.3 p.1041.
Tahanawi MA. Kashaf al-Fonoun & al-Awlum. Edited by Zinnati G, Khaledi A, Dahrouj A. 1st ed. Beirut: Al-Banan; 1996. Vol.1 p.924.
Ibn Qareh S. Al-Dhokhira fi al-Tibb. Reaserch by Mazidi AM. 1st ed. Beirut: Dar al-Kotob al-Almiyyah; 1998. p.69.
Razi M. Al-Hawi fi al-Tibb. Effort by Taimi HK. 1st ed. Beirut: Dar al-Thurath al-Arabi; 2001. Vol.15. p.391.
Razi M. Al-Hawi fi al-Tibb. Effort by Taimi HK. 1st ed. Beirut: Dar al-Thurath; 2001. Vol.1 p.124,125,142.
Ibn Al-Dhahabi AM. Ketab al-Maa’. 1st ed. Tehran: University of Medical Sciences Institute of Medical History and Complementary Medicine Studies; 2008. Vol.3 p.1166.
Haj Qassim M. Al-Awaram Va al-Saratan Va Alaji fi al-Arabi al-Islami. Iraq: publisher; 2008 .p.96.
Ibn Betar A. Al-Jama'a al-Mufradat al-Adawiyah Va al-Awziyah. 1st ed. Beirut: Dar al-Kutob; 1991. Vol.1 p.159.
Israeli IS. Al-Aghdhiyah Va al-Adviyah. Efforts of Sabagh M. Beirut: Ezzedin; 1991. p.257.
Ibn Jazar Qiravani A. Al-Forough beyn al-Ashtebahat Va al-Alall. Effort by Atragchi RA. 1st ed. Baghdad: Baghdad University; 1899. p.34.
Ibn Sina H. Al-Qanon fi al-Tibb. Effort by Sharafkandi AR. 8th ed. Tehran: Soroush; 1996-97. Vol.3 p.84, 88-93.
Walker AE, Laws ER, Udvarhelyi GB. Infections and inflammatory involvements of the CNS. Edited by Edward R. New York: Thieme Medical Publishers; 1998. p.219-21
- چکیده مشاهده شده: 425 بار
- PDF دانلود شده: 193 بار