«بیاختیاری ادرار» از منظر طب کهن ایرانی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 7 شماره 23 (1394),
17 December 2015
,
صفحه 99-126
https://doi.org/10.22037/mhj.v7i23.10807
چکیده
«بیاختیاری ادرار» بر اساس تعریف جامعه بینالمللی کنترل ادرار عبارت است از شکایت از هرگونه از دستدادن غیر ارادی ادرار. بیاختیاری ادرار کشنده نیست، اما عوارض جدی و ناخوشایند زیادی بر زندگی شخصی و اجتماعی مبتلایان گذاشته و در زنان، افراد با شاخص توده بدنی بالا و سالمندان، شیوع بیشتری دارد.
در کشور ما به دلیل تداخلی که بیاختیاری ادرار با آداب و سنن عبادی ـ مذهبی مبتلایان دارد، تقاضا برای درمان آن بیشتر است. با توجه به نارسایی و عوارض ناشی از انواع روشهای درمانی از قبیل جراحی و دارویی به ویژه در سالمندان مبتلا و با توجه به غنای طب ایرانی در درمان انواع بیماریها، بر آن شدیم تا در قدم اول، بیاختیاری ادرار را از منظر حکما مورد بازبینی قرار داده و ضمن مرور کلی بر رویکرد ایشان به بیماریها به طور عام، دیدگاه آنها را به بیماریهای مثانه از جمله بیاختیاری ادرار به طور خاص استخراج نموده، جمعبندی و به زبان امروزی بازنویسی کنیم.
«خروج بول بلا اراده» و «سلسالبول» که به معنی دفع غیر ارادی یا ناخواسته ادرار و «بول فی الفراش» که به معنای شبادراری است واژگانی هستند که در کتب معتبر طبی قدیم معادل بیاختیاری ادرار گرفته شد و علل به وجودآورنده و راهکارهای کلی تشخیص و درمان آنها در قالب این مقاله که یک مطالعه مروری ـ تحلیلی است، آورده شد. پیشینیان بیشترین علت بیاختیاری ادرار را، غلبه سردی و رطوبت بر مثانه و عضله ارادی واقع بر گردن مثانه، ذکر کردهاند.
این دو کیفیت تضعیفکننده قُوای طبیعی مثانه به ویژه قوه ماسکه یا قوه نگاهدارنده ادرار میباشند. امروزه نیز نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک و یافتههای حاصل از شرح حال و معاینات بالینی در مبتلایان، مؤید همین امر است. نگاه تازه از قاب قدیمی و البته اصیل طب ایرانی به این معضل بهداشتی، میتواند منجر به رویکردهای تشخیصی و درمانی تازهای برای بیاختیاری ادرار شود.
- بیاختیاری ادرار؛ سلسالبول؛ بول فی الفراش؛ طب سنتی ایران
ارجاع به مقاله
مراجع
Legendre G, Ringa V, Fauconnier A, Fritel X. Menopause, hormone treatment and urinary incontinence at midlife. Maturitas. 2013; 74 (1): 26-30.
Yip SK, Cardozo L. Psychological morbidity and female urinary incontinence. Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynecology. 2007; 21 (2): 321-9.
Abrams P, Cardozo L, Fall M, Griffiths D, Rosier P, Ulmsten U, Kerrebroeck PV, Victor A, Wein A. The standardization of terminology of lower urinary tract function: report from the Standardization Sub-committee of the International Continence Society. Neurourol Urodyn. 2002; 21 (2): 167-78.
Herzog AR, Diokno AC, Brown MB, Fultz NH, Goldstein NE. Urinary incontinence as a risk factor for mortality. J Am Geriatr Soc. 1994; 42 (3): 264-8.
Minassian VA, Drutz HP, Al-Badr A .Urinary incontinence as a worldwide problem. Int J Gynaecol Obstet. 2003; 82: 327-38.
Tennstedt SL, Chiu GR, Link CL, Litman HJ, Kusek J, McKinlay JB. The effects of severity of urine leakage on quality of life in Hispanic, white and black men and women: The Boston Area Community Health Survey. Urology. 2009; 75: 27-33.
Minassian VA, Devore E, Hagan K, Grodstein F. Severity of urinary incontinence and effect on quality of life in women by incontinence type. Obstet Gynecol. 2013; 121: 1083-90.
Hajebrahimi S, Madaen SK. Prevalence of urinary incontinence in Tabrizian women. Iranian J Urol. 2001; 61-4.
Nygaard I, Barber MD, Burgio KL, Kenton K, Meikle S, Schaffer J, Spino C, Whitehead WE, Wu J, Brody DJ. Prevalence of symptomatic pelvic floor disorders in US women. JAMA. 2008; 300 (11): 1311-6.
Yip SK, Cardozo L. Psychological morbidity and female urinary incontinence. Best Practice and Research Clinical Obstetrics and Gynecology. 2007; 21 (2): 321-9.
Coyne KS, Sexton CC, Irwin DE, Kopp ZS, Kelleher CJ, Milsom I. The impact of overactive bladder, incontinence and other lower urinary tract symptoms on quality of life, work productivity, sexuality and emotional well-being in men and women: results from the EPIC study. BJU Int. 2008; 101 (11): 1388-95.
Capasso R, Borrelli F, Capasso F, Mascolo N, Izzo AA. Inhibitory effect of the antidepressant St. John’s wort (hypericum perforatum) on rat bladder contractility in vitro. Urology. 2004; 64: 168-72.
Brown JS, Vittinghoff E, Wyman JF, Stone KL, Nevitt MC, Ensrud KE, Grady D. Urinary incontinence: does it increased risk for falls and fractures? Study of Osteoporotic Fractures Research Group. J Am Geriatr Soc. 2000; 48 (7): 721-5.
Andersson KE. The pharmacological treatment of urinary incontinence. BJU International. 1999; 84: 923-47.
Bloom DA, McGuire EJ, Lapides J. A brief history of urethral catheterization. J Urol. 1994; 151 (2): 317-25.
Schultheiss D. A Brief History of Urinary Incontinence and its Treatment. Incontinence. 2009; 19-34.
Aghili Khorasani SMH. Kholase al Hekma. Correction by professor Nazim. 1385; 1: 366-7.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 411.
Aghili Khorasani SMH. Kholase al Hekma. Correction by professor Nazim. 1385; 1: 336.
Ebne Nafis. Sharhr Tashrihe ghanon, Online PDF file, 245.
Chaghminy M. Ghanunche dar teb. Correction by professor Nazim. 1390; 49.
Arzani Hakim MA. Mofarraholgholub, Sharhe ghanunche dar teb. 41.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 1: 46.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 1: 81.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 1: 92.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 435.
Heravi M. Bahroljavaher. 1387; 215.
Heravi M. Bahroljavaher. 1387; 87.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 437.
Kirmani N. Sharh al asbab va al alamat. 1387; 2: 172.
Ahvazi A. Kamel Alsanaa Altabyh. 1387; 2: 38.
Jarjani SE. Zakhireye Kharazmshahy. 1380; 1: 150.
Chaghminy M. Ghanunche dar teb. Correction by professor Nazim. 1390; 89.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 412.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 423.
Jarjani SE. Zakhireye Kharazmshahy. 1380; 1: 15.
Kirmani N. Sharh al asbab va al alamat. 1387; 2: 126.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 435-6.
Choshty, MAK. Exir e Azam. 3: 516.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 422.
Arzani Hakim MA. Teb e Akbari. 1387; 1: 114.
Heravi M. Bahroljavaher. 1387; 31.
Arzani Hakim MA. Teb e Akbari. 1387; 2: 111.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 3: 437.
Arzani Hakim MA. Teb e Akbari. 1387; 1: 112.
Ebne Fakhreddine Shirazi MF. Kolliate Ghanone Ibn Sina. Persian transalation. 1386; 83-4.
Kirmani N. Sharh al asbab va al alamat. 1387; 1: 174.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 1: 272.
Choshty, MAK. Exir e Azam. 3: 516-21.
Hansen RB, Biering Sorensen F, Kvist Kristensen J. Urinary incontinence in spinal cord injured individuals 10-45 years after injury. Spinal Cord. 2010; 48: 27-33.
Lukacz ES, Sampselle C, Gray M, MacDiarmid S, Rosenberg M, Ellsworth P, Palmer MH. A healthy bladder: a consensus statement. Int J Clin Pract. 2011; 65 (10): 1026-36.
Gungor I, Kizilkaya BN. Lifestyle changes for the prevention and management of lower urinary tract symptoms in women. International Journal of Urological Nursing. 2011; 5 (1): 3-13.
Hunskaar S. Epidemiology of Urinary (UI) and Faecal (FI) Incontinence and Pelvic Organ Prolapse (POP). 2009; 274.
Moller LA, Lose G, Jorgenson T. Risk factors for lower urinary tract symptoms in women 40-60 years of age. Obstet Gynecol. 2000; 96: 446-51.
Rortveit G, Hannestad YS, Daltveit AK, Hunskaar S. Age and type dependent effects of parity on urinary incontinence: the Norwegian Epincont study. Obstet Gynecol. 2001; 98: 1004-10.
Khullar V, Sexton CC, Thompson CL, Milsom I, Bitoun CE, Coyne KS. The relationship between BMI and urinary incontinence subgroups: Results from EpiLUTS. Neurourology and Urodynamics. 2014; 33 (4): 392-9.
Ibn Sina. Ghanon fi Alteb. 2009; 1: 30-3.
Michel MC, Barendrecht MM. Physiological and pathological regulation of the autonomic control of urinary bladder contractility. Pharmacology and Therapeutics. 2008; 117 (3): 297-312.
- چکیده مشاهده شده: 5459 بار
- PDF دانلود شده: 3445 بار