بهداشت عمومی در بوشهر عصر قاجار (بر اساس گزارشهای سیاحان خارجی)
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 16 شماره 1 (1403),
7 اردیبهشت 2024
,
صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.43119
چکیده
زمینه و هدف: بندر بوشهر به عنوان یکی از جنوبیترین مناطق ایران از اهمیت زیادی به لحاظ سیاسی و اقتصادی برخوردار بود. با گسترش روابط خارجی سلسلههای حکومتگر ایران با سایر ملل از طریق دریا، بر اهمیت آن افزوده شد و در عصر قاجار با حضور کمپانیها و هیأتهای دیپلماتیک، به یکی از گلوگاههای ارتباطی ایران با جهان خارج مبدل شد. به دلیل حضور هیأتهای سیاسی و تجاری گزارشهای ارزشمندی در رابطه با وضعیت بهداشت عمومی این شهر بر جای مانده است.
روش: پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از گزارشهای سیاحان خارجی، به تبیین وضعیت بهداشت عمومی بوشهر در دوره قاجار میپردازد.
ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش موازین مرتبط با اصول اخلاقی همچون امانتداری و صداقت استناد به متون مورد استفاده، اصالت منابع و پرهیز از جانبداری در مراجعه به متون یا تحلیلها رعایت شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد، بر اساس گزارش سیاحان خارجی، بیتوجهی حکام قاجار، کمبود امکانات بهداشتی و قرارگرفتن در شاهراه ارتباطی دریایی ایران با دیگر کشورها، در نابسامانی اوضاع بهداشتی بوشهر مؤثر بوده است. بوشهر بهمانند بقیه مناطق ایران در دوره قاجار از سطح بهداشتی پایینی برخوردار بود و مردم این شهر درگیر انواع و اقسام بیماریها بودند.
نتیجهگیری: بوشهر اولین نقطه از خاک ایران بود که سیاحان خارجی وارد آن شده و قبل از آشناشدن با بقیه مناطق ایران و با معیارهای کشور خودشان، درباره این شهر و اوضاع بهداشتی آن به قضاوت میپرداختند و با تأکید بر چند مؤلفه مهم، از جمله هوا، آب آشامیدنی، فضای شهری و بهداشت منازل، معمولاً بهداشت عمومی شهر را نامطلوب گزارش میکردند. علیرغم اقدامات محدودی که از سوی حکومت قاجار و دولت انگلستان برای ارتقای سطح بهداشتی و مقابله با بیماریها انجام گرفت، اما تا پایان حکومت قاجار تغییر چندانی در شرایط بهداشتی این منطقه ایجاد نشد.
- بوشهر
- بهداشت عمومی
- سیاحان خارجی
- بیماری
ارجاع به مقاله
مراجع
Floor W. People’s health in Qajar Iran. Translated by Nabipour J. Edited by Sidali A. Boushehr: Boushehr University of Medical Sciences; 2007. p.10. [Persian]
Serna C. People and Rituals in Iran. Translated by Saeedi AA. Tehran: Zovvar Bookstore Publications; 1983. p.128-131, 172. [Persian]
Hugo G. Travelogue of Hugo Grote. Translated by Jalilvand M. Tehran: Center Publications; 1990. p.277. [Persian]
Wills. Iran in a century ago. Translated by Gharagozlu GH-H. Tehran: Iqbal Publications; 2013. p.69, 267-268. [Persian]
Durand SM. Durand's Travelogue. Translated by Saki AM. Khorramabad: Mohammadi Bookstore Publications; 1967. p.87-88, 95. [Persian]
Holingbury W. Sarjan Malkam delegation's trip to Iran. Translated by Amini AH. Tehran: Ketabsara Publications; 1948. p.46. [Persian]
Bentan A. August Bentan's travelogue to Iran. Translated by Nezam Mafi M. No Place: No Name; 2011. p.90-91. [Persian]
Collier Rice C. Iranian women and their way of life. Translated by Azad A. Tehran: Ketabdar Publications; 2013. p.187. [Persian]
Morieh J. James Morieh's travel. Translated by Seri A. Tehran: Tos Publications; 2016. Vol.1 p.72, 75, 85, 99-100, 102-103, 116, 162. [Persian]
Rabino YL. Provinces of Dar al-Marz, Iran-Gilan. Translated by Khomamizadeh J. Tehran: Farhang Iran Foundation Publications; 1978. p.30. [Persian]
Olivier A. Olivier's travel. Translated by Tahir Mirza M. Tehran: Information; 1992. p.79-80. [Persian]
Sheil LM. Lady Sheil's Diary. Translated by Abutorabian H. Tehran: New Publishing; 1989. p.174. [Persian]
Brown EG. A Year among the Iranians. Translated by Salehi Allameh M. Tehran: Mahriz Publications; 2002. p.9. [Persian]
South according to travelogues. Compiled and Translated by Zangeneh H. Shiraz: Navid-e-shiraz Publications; 2001. p.67, 77. [Persian]
Flanden O. Ozen Flanden's travel to Iran. Translated by Noorsadeghi H. Tehran: Ishaq Publications; 1957. p.365, 369. [Persian]
Gubino JA. Three years in Asia. Translated by Hooshang Mahdavi A. Tehran: Drop Publications; 2004. p.95-97. [Persian]
Anonymous. Two travelogues from the south of Iran. Edited by Al-Dawood SA. Tehran: Amir Kabir Publications; 1998. p.67-72. [Persian]
Furukawa N. Furukawa's travel book. Translated by Rajabzadeh H, Eura K. Tehran: Association of Cultural Heritages and Honors; 2005. p.47-48, 190-195. [Persian]
Hoseynzadeh K, Sadri M, Fasihi S, Kazemi Rashed M. General Hygiene in Booshehr: A Case Study of Drinking Water and Its Problems. Research Journal of Iran Local Histories. 2021; 9(18): 231-246. [Persian]
Cherikov M. Monsieur Cherikov's travel book. Translated by Masihi A. Efforted by Omran AA. Tehran: Sepehr Publications; 1979. p.8, 10. [Persian]
Wilson SA. History of the Persian Gulf. Translated by Saeedi M. Tehran: Book Translation and Publishing Company; 1969. p.120. [Persian]
Curzon GN. Iran and the Iran Case. Translated by Vahid Mazandarani GA. Tehran: Scientific and Cultural; 1994. Vol.2 p.28, 286. [Persian]
Lakh SA. Sea travelogue of Lakh to the Persian Gulf. Edited by Belgrave. Translated by Zulqader H. Tehran: Anahita Publications; 1990. p.196, 278. [Persian]
Masaharu Y. Yoshida Masaharu's travel book. Translated by Rajabzadeh H. Mashhad: Qods Razavi Province Printing and Publishing Institute; 1994. p.46-48. [Persian]
Karimi Z, Rahnama SH. Investigating the role of prayer and recitation in medicine and medicine of the Qajar period. Medical History Journal. 2021; 13(46): e7. [Persian]
Qahremaniasl V, Salehi Panahi MA, Naser Sedghi N, Sasanpour SH. The study of the role of economic barriers in the development of modern medicine in the Qajar era with emphasis on drug. Medical History J. 2017; 9(31): 73-83. [Persian]
Etimad al-Sultaneh. History of the Naseri system. Edited by Marezvani. Tehran: Donya-ye Ketab; 1988. Vol.3 p.1864. [Persian]
Nategh H. The calamity of cholera and the scourge of government. Tehran: Gostareh; 1979. p.13. [Persian]
The constitutionalism of southern Iran according to the report of the British Ballyoz in Bushehr, 1905-1915 AD/ 1323-1333 AH. Translation by Zanganeh H. Bushehr: Iranian Studies Foundation; 2016. p.291. [Persian]
Hoseyinzadeh KH, Sadri M, Fasihi S, Kazemi Rashed M. The Challenge of Politics and Sanitation of Khalij e- Fars and its Consequences in Bushehr from the End of Qajar to the fall of Reza Shah. Scientific-Research Quarterly of History of Islam. 2022; 22(87): 273-306. [Persian]
Adimit F. Amirkabir and Iran. Tehran: Kharazmi Publications; 2017. p.236. [Persian]
Elgod S. History of Iranian Medicine. Translated by Mohsen J. Tehran: Iqbal Publications; 1973. p.569. [Persian]
Benjamin SJW. Iran and the Iranians in the era of Naser al-Din Shah. Translated by Kord Bacheh MH. Tehran: Javidan Publishing Organization; 1990. [Persian]
Sadid al-Saltaneh MA. The northern lands around the Persian Gulf and the Oman Sea: A hundred years ago, "Maghas al-Lathali and Manar al-Layali". Edited by Eghtedari A, Soltani N. Tehran: Amir Kabir Publications; 2007. [Persian]
Flor W. Boushehr; city, society and trade: 1797-1947. Translated by Nabipour I. Boushehr: Bushehr University of Medical Sciences and Health Services; 2018. Vol.1 p.103, 105, 109, 124-126. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 67 بار
- pdf دانلود شده: 49 بار