عطار نیشابوری، شاعری عارف یا شاعری داروساز و طبیب
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 13 شماره 46 (1400),
7 بهمن 2021
,
صفحه 1-9
https://doi.org/10.22037/mhj.v13i46.34819
چکیده
زمینه و هدف: شیخ فریدالدین محمد نیشابوری (618-540 ه. ق) مشهور به عطار، داروساز و شاعر بزرگ ایرانی در قرون ششم و هفتم هجری قمری است که با ورود به عرفان، اشعارش رنگ و بوی معنوی به خود گرفت. در گذشته منظور از عطاري، مجموعه فعاليتهاي مربوط به طب اعم از داروسازي، داروفروشي و درمان بوده است. هدف از پژوهش حاضر، معرفی عطار به عنوان طبیبی داروساز و تأثیرات این علوم بر آثار وی میباشد.
مواد و روشها: این پژوهش، یک مطالعهی کتابخانهای، با روش توصیفی-تاریخی میباشد. با مراجعه به دو تالیف مهم عطار نیشابوری به نامهای مصیبتنامه و الهینامه و با مطالعهی مقالات متعدد و جستجو در بانکهای اطلاعاتی معتبر با کلید واژههای عطار نیشابوری، داروسازی، شاعرِ طبیب و شاعرِ داروساز، مطالب مورد نظر گردآوری و اطلاعات بدست آمده پس از تجزیه و تحلیل در قالبی منظم ارائه گردید.
یافتهها: بکارگیری فراوان واژگان مرتبط با دارو و درمان در آثار عطار نیشابوری، نشان از علاقه وی به عطاری و طبابت در کنار شعرسُرایی دارد. بزرگانی چون مولوی، شیخ محمود شبستری و صائب تبریزی در آثارشان به معرفی و مدح عطار پرداختهاند. لقب عطار نیز به علت اینکه داروخانه بزرگی داشته و به ساخت و فروش دارو و درمان بیماران میپرداخته به او نسبت داده شده است.
ملاحظات اخلاقی: این پژوهش صرفا با تکیه بر منابع کتابخانهای انجام شده و اصل امانتداری و صداقت استناد به متون مورد استفاده، اصالت منابع و پرهیز از جانبداری در مراجعه به متون یا تحلیلها، رعایت شده است.
نتیجهگیری: عطار از جمله شاعرانی است كه از دانش داروسازی روزگار خود اطلاعات کافی داشته و گیاهان دارویی را خوب میشناخته است. بنابراین ميتوان او را شاعر داروسازی به شمار آورد که در نهضت گیاه درمانی، از پيشگامان است. اگرچه نام او در ردیف اسامی اطبای سنتی ایرانی برده نمیشود، ولی پیشنهاد میشود تحقیقات بیشتری در آثار منظوم و منثور او از منظر پزشکی و داروسازی انجام گیرد تا جایگاه والای این مرد بزرگ بیشتر شناسانده شود.
- عطار نیشابوری؛ شاعر؛ عارف؛ طبیب؛ داروساز؛ تاریخ پزشکی
ارجاع به مقاله
مراجع
Osman MI. Meftah al- Hedayah. Tehran: Farhangestan Zaban va Adabiat Farsi; 2001.
Farid al-Din A. Divan Attar. Tehran: Elmi va Farhangi Publication; 2005. (Persian).
Forouzanfar Ba-Z. Description and critique and analysis of the works of Sheikh Farid al- Din Attar Neyshabouri. 2 ed. Tehran: Dehkhoda Bookstore; 1974. (Persian).
Nafisi S. Biography of Attar. 2 ed. Tehran: Eghbal Publication; 2005. (Persian).
Shirvani Z. Riaz al-Siaha. first ed. Tehran: Saadi Publication; 1982. (Persian).
Zarkoub A. The Sound of Simorgh Wings. second ed. Tehran: Sokhan Publication; 2000. (Persian).
Hoseini Tehrani M. Scientific and Objective Monotheism. second ed. Mashad: Allame Tabatabaei Oublication; 1996. (Persian).
Badkoubeei M. The Life of Sheikh Farid al-Din Attar Neyshabouri. second ed. Tehran: Iran Liabraries Development Company; 1993. (Persian).
Arberry AJ. Sufism: An Account of the Mystics: Courier Dover Publications; 2001 09/10.
Shabestari SM. Golshane Raz. Tehran: Tahouri; 2007. (Persian).
Shajiei P. The confused traveler. Tehran: Simaye Danesh; 1999. (Persian).
Neyshabouri A. Mosibat nameh. 6 ed. Tehran: Zavar; 2004. (Persian).
Dehkhoda AA. Loghat nameh. Tehran; 1968. (Persian).
Hedayat RG. Majma Al-fosaha. Tehran: Amirkabir; 2010. (Persian).
Alexander Knysh TA. Attar Neyshabouri. Etelaat Hekmat va Marefat. 2008.
Neyshabouri A. Tazkerah Al-olia. Tehran: Milad; 2009. (Persian).
Neyshabouri A. Khosro nameh. Tehran: Zavar; 1960. (Persian).
Neyshabouri A. Collection Poems of Attar. Tehran: Scientific and cultural; 1995. (Persian).
Yadollah Bahmani MRT. Medicinal words and medical themes in Attar's works. Kohan nameh Adab Parsi, Institute of Humanities and Cultural Studies. 2013;4(3):29-49. (Persian).
Neyshabouri A. Elahi nameh. Tehran: Sokhan; 2008. (Persian).
Dehkhoda AA. Loghat nameh. Tehran: Tehran University; 1980. (Persian).
Rhazes. Khavas Al- ashya. Qom: Majma Zakhaer Eslami; 2009. (Arabic).
Yazdi J. Farokh nameh. Tehran: Amir kabir; 2007. (Persian).
Nafisi A. Farhang Nafisi. Tehran: Khayam; 1963. (Persian).
Al-din AS. Khazaen Al-molouk. Tehran: Iran University of Medical Sciences; 2008. (Persian).
Neyshabouri A. Mokhtar nameh. Tehran: Sokhan; 2007. (Persian).
Shirazi AA. Makhzan al- Adviah. 3rd ed. India: Calcutta; 1844. (Persian).
Shirazi IA-d. Resalah Afyouniah. Tehran: Almaei; 2009. (Persian).
Neyshabouri A. Mosibat nameh. Tehran: Zavar; 1994. (Persian).
Heravi. Al-abniah an Haghayegh Al-adviah. Tehran: Tehran University; 1967. (Persian).
Jorjani. Al-aghraz Al-tebiah va Al-mabahes Al-alaeiah. Tehran: Bonyad Farhang; 1966. (Persian).
Tabarsi. Makarem Al-akhlagh: Sharif Razi; 1998. (Arabic).
Neyshabouri A. Asrar nameh. Tehran: Sokhan; 2007. (Persian).
Jorjani. Yadgar. Tehran: Tehran University; 2002. (Persian).
Jorjani. Zakhirah Kharazmshahi. Qom: Natural Medicine Resuscitation Institute; 2012. (Persian).
Rhazes. Al-mansouri Fi Al-tib. Tehran: Tehran University of Medical Sciences; 2008. (Arabic).
Sweetman S. The complete drug reference. 36th ed. London: Pharmaceutical Press; 2009.
Abbas Ashrafi MA. praised crying from the perspective of Qur'an and narrations. Seraje Monir. 2014;5(17):7-31. (Persian).
- چکیده مشاهده شده: 282 بار
- pdf دانلود شده: 227 بار