تحلیل حقوقی کدهای اخلاقی اهدا و انتقال خون
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 5 شماره 16 (1394),
19 September 2016
,
صفحه 143-182
https://doi.org/10.22037/bioeth.v5i16.13884
چکیده
كدهای اخلاقي اهدا و انتقال خون به عنوان سندي فراملی هنجارهایی ایجابی و سلبی را با هدف تبيين حقوق و تكاليف داوطلبان اهداي خون، مراكز انتقال خون و بيماران نيازمند مقرر داشته است. ميتوان مدعي شد رعایت اين هنجارها اولاً هرچه بیشتر سلامت خون و فرآوردههای اهدایی را تضمین ميکند؛ ثانیاً به تداوم اهدای خون از سوی افراد و تقویت انگیزش آنها کمک خواهد كرد؛ ثالثاً حقوق اهداکنندگان و دریافتکنندگان خون را از آغاز فرآیند غربالگری تا تزریق خون یا فرآورده مربوط تضمین و از نقض آنها جلوگيري خواهد كرد.
اين سند همچنين با تدارك يك نظام اخلاقي مشترك، مبنايي را براي مواجهه با چالشهاي اخلاقي مرتبط با طب انتقال خون و اتخاذ تصميم و راه حلي درخور به دست داده است.
در این نوشتار تلاش خواهیم کرد با روش توصیفی ـ تحلیلی، هنجارهای یادشده و مبانی آن را به بحث بگذاریم.
به باور نویسندگان این نوشتار، انتقال خون به واسطه ماهیت و اقتضائات خاصی که داراست، مشابه برخی کشورها به ویژه ایالات متحده، در ایران نیز نیازمند رژیم حقوقی و جبرانی متناسبی است. در نوشتار پیش رو به فراخور به تبیین این وضعیت و مدعا نیز خواهیم پرداخت.
- کدهای اخلاقی اهدا و انتقال خون؛ حقوق بشر؛ داوطلبان اهداي خون؛ دريافتكنندگان خون
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
اساسنامه سازمان انتقال خون ایران، مصوب 2 خرداد 1363 ش.
آییننامه فعالیت بانک خون و بخشهای مصرفکننده خون، مصوب 1394 ش.
بازرگانی، ریحانه. (بیتا). عوارض عفونی ناشی از تزریق خون و فراورده های خونی. در جزوه آموزشی ضروریات طب انتقال خون در بیمارستان، اداره کل منطقهای آموزشی انتقال خون خراسان رضوی.
بیات کمیتکی، مهناز. بالوی، مهدی. (1394 ش.). حق بر تابعیت، از حقوق بینالملل خصوصی تا حقوق بشر. مجله حقوق خصوصی. دوره دوازدهم، شماره اول.
ذوالفقاری انارکی، سیما. (1393 ش.). اطلس جامع انتقال خون. تهران: انتشارات تیمورزاده.
راسخ، محمد. (1384 ش.). تئوری حق و حقوق بشر بینالملل. مجله تحقیقات حقوقی. شماره چهارم.
رحمانی منشادی، حمید. عباسی، محمود. جلوداری بردستان، داود. (1393 ش.). مطالعه تطبیقی رابطه حقوقی انسان با بافتها و نمونههای آزمایشگاهی. فصلنامه حقوق پزشكي. سال هشتم، شماره سیام.
شجاعیان، خدیجه. (1392 ش.). حق بر سلامت در پرتو قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. معاونت حقوقی ریاست جمهوری اسلامی ایران.
عباسی، محمود. (1383 ش.). افشای اسرار. حقوق پزشکی. مجموعه مقالات شماره سوم، تهران: انتشارات حقوقی.
فلسفی، هدایتالله. (81-1380 ش.). حق، صلح و منزلت انسانی؛ تأملاتی در مفاهیم قاعده حقوقی، ارزش اخلاقی، و بشریت. مجله حقوقی. شماره بیست و ششم و بیست و هفتم.
قاری سیدفاطمی، سیدمحمد. (1381 ش.). مبانی توجیهی ـ اخلاقی حقوق بشر معاصر. مجله تحقیقات حقوقی. شماره سی و پنجم و سی و ششم.
قاری سیدفاطمی، سیدمحمد. (1382 ش.). حقوق بشر در جهان معاصر. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، دفتر اول.
قانون تشکیل سازمان انتقال خون ایران، مصوب مهر 1361 ش.
کسرائیان، لیلا. تراب جهرمی، اردشیر. (1384 ش.). بررسی انگیزههای اهدای خون در مراجعین مرکز انتقال خون شیراز. فصلنامه پژوهشی خون. دوره دوم، شماره ششم.
گرجی، علیاکبر. (1383 ش.). مبنا و مفهوم حقوق بنیادین. نشریه حقوق اساسی. شماره دوم.
لینن، هنک. گیورس، ژف. پینت، ژنویو. (1381 ش.). مطالعه تطبیقی حقوق بیمار. مترجم محمود عباسی و باقر لاریجانی، تهران: انتشارات حقوقی.
موثق، هومن. (1389 ش.). اخلاق زیستی و حقوق بشر. مجله تحقیقات حقوقی. ویژهنامه شماره سوم.
نوركجوري، سكينه. علاءالدولهاي، هايده. صديقيان، فرحناز. (1386 ش.). كارآيي سيستم خودحذفي محرمانه و حذف به تشخيص پزشك بر سلامتي خون در اهداكنندگان ساري و بهشهر. فصلنامه پژوهشی خون. دوره چهارم، شماره دوم.
الوانی، سیدمهدی. رحمتی، محمدحسین. (1386 ش.). فرایند تدوین منشور اخلاقی برای سازمان. فصلنامه فرهنگ مدیریت. سال پنجم، شماره پانزدهم.
منابع لاتین:
A Code of Ethics for Blood Donation and Transfusion, International Society of Blood Transfusion: ISBT. (1980).
Blood Safety, Aide-Memoire for National Blood Programme, WHO. (2002). Available at: http://www.who.int/bloodsafety/transfusion_services/en/ Blood_Safety_Eng.pdf
Carson, JL. Grossman, BJ. Kleinman, S. (2012). Red Blood Cell Transfusion: A Clinical Practice Guideline from the AABB. Annals of Internal Medicine. Available at: http://annals.org
Chand, NK. Subramanya, HB. Venkateswara, GR. (2014). Management of Patients Who Refuse Blood Transfusion. Indian Journal of Anaesthesia, Sep-Oct. 58(5). Available at: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC4260316/#ref9.
Comment on the Application for the addition of Whole Blood and Red Blood Cells to the WHO Model Essential Medicines List and the WHO Model Essential Medicines List for children (February 21, 2013). Available at: http://www.who.int/selection_medicines/committees/ expert/19/applications/ISBT_Blood_Comment.pdf.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR), General Comment No.14, The Right to the Highest Attainable Standard of Health (11 August 2000).
Doyle, J. (2011). Blood Transfusions and the Jehovah’s Witnesses Patient: Clinical and Ethical Perspectives. Department of General Anesthesiology, Cleveland Clinic Foundation, Available at: http://danieljohndoyle.com/ uploads/3/...sions_and_the_jw_patient_rev_2011.pdf.
Flanagan, P. (2012). The ISBT Code of Ethics and the Altruistic Donor. ISBT Science Series. 1(7): 1. Available at: http://onlinelibrary.wiley.com/ doi/10.1111/j.1751-2824.2012.01606.x/pdf.
Petrini, C. (2013). Between Altruism and Commercialization: Some Ethical Aspects of Blood Donation. Available at: http://www.iss.it/publ/anna/ 2013/4/494412.pdf.
Recommendations for Consent for Transfusion. (2008). New York State Council on Human Blood and Transfusion Services. Second edition, Available at: file:///C:/Users/a.asghari/Downloads/consent_transfusion .pdf.
Tobin, J. (2012). The Right to Health in International Law. Oxford University Press. 158-172. Available at: https://books.google.com/ books?id=QT9svXIepwMC&pg=PR4&lpg=PR4&dq=#v=onepage&q&f=false.
WHO Global Database on Blood Safety (GDBS). (2011). Available at: http://www.who.int/worldblooddonorday...a/who_blood_safety_factsheet_2011.pdf.
WHO Model List of Essential Medicines (April 2015), 19th List. Available at: http://www.who.int/medicines/publications/essentialmedicines/EML2015_8-May-15.pdf.
WHO Recommendations: Screening Donated Blood for Transfusion-transmissible Infections. (2010). Available at: http://www.who.int/ bloodsafety/ScreeningDonatedBloodforTransfusion.pdf.
World Health Organization, Guiding Principles on Human Cell, Tissue and Organ Transplantation (21 May 2010), Resolution WHA63.22, (Guiding Principle No. 5). Available at: www.who.int/entity/ transplantation/Guiding_PrinciplesTransplantation_WHA63.22en.pdf.
- چکیده مشاهده شده: 282 بار
- PDF دانلود شده: 405 بار