ضمانت اجرای کیفری اخلاق زیستی؛ ضرورتها و راهکارها
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 13 شماره 38 (1402),
28 May 2023
,
صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/bioeth.v13i38.41798
چکیده
زمینه و هدف: اخلاق زیستی از عناوین نوظهور چند دهه اخیر در عرصه فناروری زیستی است که دیدگاهها و بحثهای متعددی در خصوص آن مطرح شده است. ارتباط حقوق کیفری و اخلاق زیستی، اما چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله تلاش شده به بررسی ضرورت مداخله کیفری در اخلاق زیستی و تدوین ضمانت اجرای کیفری برای رعایت عناصر اخلاق زیستی و راهکارها در این خصوص پرداخته شود.
روش: مطالعه حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی و با بهرهگیری از روش کتابخانهای به انجام رسیده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: یافتهها بر این امر دلالت دارد که تبعات احتمالی فناوریهای زیستی در حوزههایی مانند شبیهسازی انسان و سوءاستفادههایی که ممکن است از طریق همین فناوری زیستی، حیات و ماهیت نوع بشر را تهدید کند، مداخله کیفری در اخلاق زیستی را به یک ضرورت مبدل ساخته است. به عبارتی، رعایت کرامت انسانی، اصل رضایت آگاهانه، اصل عدم نابودی و رعایت رویکرد درمانمحور به عنوان اصول مهم اخلاق زیستی، مستلزم مداخله کیفری و تدوین ضمانت کیفری است. حقوقکیفری اخلاق زیستی چون برخاسته از حکومت حداقلی است، واجد وصف حداقلی مداخله است، چراکه در غیر این صورت، بر بنیاد اندیشه انسانمحور، مشروعیت خویش را از دست داده و حمایت عمومیاش را از دست خواهد داد.
نتیجهگیری: موازین حقوق بشری مهمترین موازینی است که میتواند مبنای تدوین ضمانت کیفری و مداخله کیفری در اخلاق زیستی قرار گیرد؛ زیرا حقوق بشر درصدد رعایت حقوق همه افراد انسانی است و در عین حال اخلاق زیستی نیز به دنبال رعایت کرامت انسانی و حل معضلات زیستی بشر در چارچوب فناوری زیستی با توسل به رضایت آگاهانه و اصل عدم نابودی است. در واقع، بین حقوق بشر و اخلاق زیستی ارتباط معنایی تنگاتنگی وجود دارد.
- اخلاق زیستی
- ضمانت اجرای کیفری
- مداخله کیفری
- حقوق بشر
ارجاع به مقاله
مراجع
Dayani AR. Medical Ethics Law (Bioethics) and Gender Correction. Journal of Judicial Law. 2001; 5(29): 103-192. [Persian]
Yadolahpour MH, Joorsaraei SGHA. Compatibility of human dignity with simulation. Islam and Salamat Magazine. 2014; 1(1): 16-23. [Persian]
Behnam S. The ethics and threats of genetically modified food products (collection of articles). 1st ed. Tehran: Published by the International Congress of Bioethics; 2005. p.153. [Persian]
Rahbarpour M. Jurisprudential foundations of prohibition and criminalization in the realm of bioethics. Islamic Law. 2013; 42(3): 119-140. [Persian]
Rahnama H, Sanjarian F. Bioethics in Genetic Engineering. Journal of Ethics in Science and Technology. 2011; 6(3): 68-76. [Persian]
Mahmoudian H, Pakniat Jahromi B, Setayeshpour N, Nabiei P. A review of Bioethics and Legal Concerns Stem Cell Researches from Embryo Point of View. Journal of Bioethics. 2015; 5(18): 69-101. [Persian]
Eslami MT, Dabiri A, Alizadeh M. Applied ethics. 1st ed. Tehran: Islamic Culture and Science Research Institute; 2007. p.143. [Persian]
Elsan M. Principles of Bioethics. Journal of Legal Research. 2007; 10(45): 158-168. [Persian]
Saed MJ. Criminal Law and Bioethics. 1st ed. Tehran: Shahr-e Danesh Legal Research Institute Publications; 2017. [Persian]
Schuklenk U, Lott JP. Bioethics and (Public) Policy Advice. Edited by Thiele F, Ashcroft RE. Berlin: Springer; 2005. p.130.
Schaller BR. Understanding of Bioethics and the Law: The Promises and Perils of the Brave New World of Biotechnology. Westport: Praeger; 2007. p.1.
Rahiminejad S. Human dignity in criminal law. 1st ed. Tehran: Mizan Publishing House; 2008. p.115-159. [Persian]
Kant A. Lessons in moral philosophy. Translated by Dareh Bidy MS. 2nd ed. Tehran: Naqsh va Negar Publications; 2010. p.267. [Persian]
Gorban Nia N. Considerations on Universal Declaration on Bioethics and Human Right. Ethics in Science & Technology Quarterly. 2009; 4(1-2): 131-139. [Persian]
Strauss SB, Tan HM, Boerjan W. Strangled at Birth? Forest Biotech and the Convention on Biological Diversity. Nature Biotecnology. 2009; 27(6): 519-527.
West C. Economics and Ethics in the Genetic Engineering of Animals. Harvard Journal of Law and Biotechnology. 2006; 19(2): 414-442.
Douglas T. Riminal Rehabilitation through Medical Intervention: Moral Liability and the Right to Bodily Integrity. The Journal of Ethics. 2014; 18(3): 101-122.
Kanani Z. Bioethics. 1st ed. Tehran: Published by the International Congress of Bioethics; 2004. p.49-50. [Persian]
Ghare yazie B, Mottaghi A, Vishlaq N, Rashedi H. Biosafety at International Agreements/ Organizations. MLJ. 2010; 4(12): 131-147. [Persian]
Chew C, Douglas T, Faber NS. Biological Interventions for Crime Prevention. Oxford Academic. 2018; 14(3): 11-43.
Fakour H. A Study on Criminalizing Human Cloning in Iranian Statutes. MLJ. 2009; 3(11): 145-170. [Persian]
Salabaro F. Ethical Laws. Translated by Abbasi M. 1st ed. Tehran: Legal Publications; 2003. p.15. [Persian]
Patterson D. Principles and foundations of genetics. Translated by Ghasemzade F. 1st ed. Tehran: Farhang va Honar Publications; 1987. p.138. [Persian]
Rasekh M, Khodaparast AH. The Scope of Bioethics. Journal of Reproduction & Infertility. 2010; 11(4): 275-294. [Persian]
Skage DJ. Law, Ethics and Medicine. Translated by Abbasi M, Mashayekhi B. 1st ed. Tehran: Paya Publications; 1998. p.86-88. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 179 بار
- PDF دانلود شده: 108 بار