فناوری زیستی در حوزه انسانی از منظر اخلاق زیستی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 13 شماره 38 (1402),
28 May 2023
,
صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/bioeth.v13i38.41250
چکیده
زمینه و هدف: مسأله دستکاری ژنتیکی، هرچند چشمانداز نوینی را فراراه علم پزشکی قرار میدهد، اما چالشهایی در عرصههای مختلف، از جمله اخلاق زیستی به وجود میآورد که بحثبرانگیز است. هدف مقاله حاضر بررسی فناوری زیستی در حوزه انسانی از منظر اخلاق زیستی است.
روش: مقاله حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای به انجام رسیده است.
ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.
یافتهها: در فرآیند فناوری زیستی در حوزه انسانی، اصول مهم اخلاق زیستی میبایست مد نظر قرار گیرد. رعایت کرامت انسانی، اصل رضایت آزادانه و آگاهانه، دسترسی به منابع ژنتیکی و به اشتراکگذاری منصفانه مزایای ناشی از آن و رعایت اصل احتیاط و مداخله برای اهداف پیشگیرانه، تشخیصی یا درمانی از مهمترین اصول اخلاق زیستی است که در فرآیندهای ناشی از دستکاری ژنتیکی باید رعایت شود. موضوع دستکاری ژنتیکی و آثار آن بر اخلاق زیستی و حقوق بشر در برخی اسناد بینالمللی مورد توجه قرار گرفته است، اما بحث ضمانت اجرا در این اسناد یا به صورت مبهم مطرح شده و یا آنکه هیچ اشارهای به آن نشده است.
نتیجهگیری: علم ژنتیك به عنوان دانشی كه موجب تغییر و خلق پدیدههای جانوری و انسانی میشود و دارای آثار مهمی در ادامه حیات بشر است، بایستی به گونهای كه هم دربرگیرنده دغدغههای اخلاقی و دینی باشد و هم موجبات حفاظت از موازین حقوق بشری را فراهم آورد، مورد توجه و ارزیابی قرار گیرد تا سبب پیشرفت جنبههای مثبت این دانش و بهبود زندگی بشر شود.
- فناوری زیستی
- حوزه انسانی
- اخلاق زیستی
- اصل رضایت آزادانه و آگاهانه
ارجاع به مقاله
مراجع
Rahbarpour M. The concept of bioethics and its scope. Bioethics Quarterly. 2011; 1(1): 13-48. [Persian]
Rahnama H. Bioethics and transgenic products. Ethics in Science and Technology Quarterly. 2008; 3(1-2): 1-14. [Persian]
Hadjantonakis AK, Papaioannou VE. Can mammalian cloning combined with embryonic stem cell technologies be used to treat human diseases? Genome biology. 2002; 3(8):1-6.
Hwang WS, Roh SI, Lee BC, Kang SK, Kwon DK, Kim S, et al. Patient-specific embryonic stem cells derived from human SCNT blastocysts. Science. 2005; 308(5729): 1777-1783.
Robertson JA. Embryo Stem Cell Research: Ten Years of Controversy. The Journal of Law, Medicine & Ethics. 2010; 2(38): 191-203.
Rhind SM, Taylor JE, De Sousa PA, King TJ, McGarry MW. Human cloning: Can it be made safe?. Nature Rev Genet. 2003; 4(11): 55-64.
Wilmut I, Beaujean N, De Sousa PA, Dinnyes A, King TJ, Paterson LA, Wells DN, Young LE. Somatic cell nuclear transfer. Nature. 2002; 419(6907): 583-587.
Gorbannia N. Regarding the Universal Declaration of Bioethics and Human Rights. Ethics in Science and Technology Quarterly. 2009; 4(1): 133-137. [Persian]
Straus SB, Tan HM, Boerjan W. Strangled at Birth? Forest Biotech and the Convention on Biological Diversity. Nature Biotecnology. 2009; 27(6): 519-527.
West C. Economics and Ethics in the Genetic Engineering of Animals. Harvard Journal of Law and Biotechnology. 2006; 19(2): 413-442.
Tladi D. Civil liability in the Context of the Cartagena Protocol to be or not to be (Binding)? International Environmental Agreements. Politics Law and Economics. 2010; 10(1): 15-27.
Ghareyazi B, Mottaghi A, Vishlaghi N, Rashedi H. Biosafety at International Agreements/ Organizations. Medical Law Quarterly. 2010; 4(12): 131-147. [Persian]
Bell DE. Need for a Biosafety Protocol Finally Agreed upon. Times. 1995; 28: 31-38.
Jordan WC, Verspoor E, Youngson AF. The Effect of Natural Selection on Estimates of Genetic Divergence among Populations of the Atlantic salmon. Journal of Fish Biology.1997; 51(3): 546-560.
Annas GJ, Andrews LB, Isasi RM. Protecting the endangered human: toward an international treaty prohibiting cloning and inheritable alterations. American journal of law & medicine. 2002; 28(2-3):151-78.
Ranjbarian AH, Seif Z. Human Rights Challenges of Human Simulation. Law Journal. 2018; 39(1): 129-158. [Persian]
Naqibzadeh A. The impact of changes in the international system on the concept of human rights. Political and Economic Information Monthly. 2001; 95(171-172): 30-41. [Persian]
Bossart J, Pearson B. Commercialization of gene therapy-the evolution of licensing and rights issues. Trends in biotechnology. 1995; 13(8): 290-294.
Marks SP. Human rights assumptions of restrictive and permissive approaches to human reproductive cloning. Health & Hum. Rts. 2002; 6: 80.
De Sá Mde F, de Oliveiro Naves BT. Embryonic stem cell research in Brazil and the (UN) constitutionality of article 5 of the biosafety act (Part I). Revista de Derecho y Genoma Humano= Law and the Human Genome Review. 2008; 1(28):177-191.
Abbasi M. Human simulation is a new challenge to ethics and human rights. Medical Law Quarterly. 2008; 5(7): 11-46. [Persian]
Epstein G. Controlling Biological Warfare Threats. Critical Reviews in Microbiology. 2001; 27(4): 321-354.
Ghorbani AA. Human Cloning and Criminal Policy. Medical Law Quarterly. 2010; 4(13): 161-190. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 129 بار
- PDF دانلود شده: 69 بار