مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی - انجمن بین المللی اخلاق زیستی اسلامی و انستیتو اخلاق زیستی و حقوق سلامت
  • ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی

  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • ارسال مقاله / راهنمای نویسندگان
    • بیانه حریم خصوصی
    • اطلاعات تماس
  • فرم تعهد نامه
  • هیأت تحریریه
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 12 شماره 37 (1401): مجله علمی - پژوهشی اخلاق زیستی
  4. مقاله پژوهشی

دوره 12 شماره 37 (1401)

خرداد 2022

مبانی مسئولیت ناشی از تبلیغات نادرست بازرگانی از منظر فقه و اخلاق و نظام‌های حقوقی ایران و آمریکا

  • علی حسینی‌نسب
  • نجادعلی الماسی
  • منصور امینی
  • سوده ناطق نوری

مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی, دوره 12 شماره 37 (1401), 20 خرداد 2022 , صفحه 1-17
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i36.38099 چاپ شده: 2022-11-20

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

زمینه و هدف: افزایش سیل تبلیغات نادرست بازرگانی و خساراتی که می‌تواند برای جامعه و شهروندان در پی داشته باشد، دغدغه‌های مختلف اخلاقی، فقهی و حقوقی را برمی‌انگیزد. این مطالعه به منظور بررسی مبانی مسئولیت ناشی از تبلیغات نادرست بازرگانی، از منظر فقه، اخلاق و حقوق و با هدف روشن‌سازی اهمیت توجه هرچه بیشتر سیاستگذاران، مقنین و مجریان، در این خصوص به انجام رسیده است.

روش: این تحقیق از حیث نوع، مطالعه‌ای نظری است. همچنین به لحاظ روش بحث، توصیفی ـ تحلیلی به شمار می‌رود و از منظر شیوه اجرا، کتابخانه‌ای (اسنادی) است.

ملاحظات اخلاقی: در تحقیق حاضر اصول و بایسته‌های اخلاقی در پژوهش مورد توجه قرار گرفته و ضمن حفظ اصالت مقاله، امانتداری و ارجاع‌دهی به منابع مورد استفاده، رعایت گردیده است.

یافته‌ها: فریب، اشتباه، ضرر و نقض عدالت، عناصری است که تبلیغات بازرگانی را به واسطه برخی قواعد فقهی و اصول اخلاقی مستوجب مسئولیت می‌نماید. در حقوق ایران تبلیغات نادرست یا خلاف واقع بر مبنای اشتباه و فریب (تقصیر) مسئولیت خواهد داشت. در حقوق آمریکا نیز عناصر گمراه‌کنندگی، فریب و اشتباه مبنای ایجاد مسئولیت تلقی می‌شوند. با این حال تمیز مبنای مسئولیت از منظر حقوقی، بسته به ماهیت و شرایط تبلیغات و جایگاه مسئول (اعم از تولیدکننده و سفارش‌دهنده، سازنده و منتشرکننده آگهی) متفاوت خواهد بود.

نتیجه‌گیری: مبانی مشترک مسئولیت اعم از مسئولیت اخلاقی، شرعی و حقوقی (مسئولیت مدنی) در تبلیغات بازرگانی نادرست، اساساً دو عنصر فریبنده و اشتباه‌آوربودن است. در حالت اول، اغلب سوءنیت و عنصر روانی تقصیر، مفروض است؛ در حالت دوم لزوماً با سوءنیت همراه نیست. به رغم کنش بیشتر رویه قضایی و اجرایی آمریکا، در هر دو نظام حقوقی، تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر دامنه نفوذ تبلیغات و وسعت مخاطبان، عدم اجرای قوانین و پناه‌بردن به تفسیر خصوصیت اظهارات مبالغه‌آمیز در عرف تبلیغات و دشواری اثبات و جبران زیان، آنطور که باید مسئولیت ناشی از تبلیغات بازرگانی در ساحت حرفه‌ای و حقوقی، جدی گرفته نشده است که این خود زمینه افزایش تبلیغات نادرست و نقض حقوق مصرف‌کنندگان را فراهم می‌آورد.

کلمات کلیدی:
  • تبلیغ بازرگانی؛ تبلیغات نادرست؛ مبانی فقهی؛ اصول اخلاقی؛ حقوق ایران؛ حقوق آمریکا
  • PDF

ارجاع به مقاله

حسینی‌نسب ع., الماسی ن., امینی م., & ناطق نوری س. (2022). مبانی مسئولیت ناشی از تبلیغات نادرست بازرگانی از منظر فقه و اخلاق و نظام‌های حقوقی ایران و آمریکا. مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی, 12(37), 1–17. https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i36.38099
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

Mostafa Montaghami F. An Introduction to Business Ethics and Advertising in E-Commerce from the Perspective of Consumer Protection. Business Reviews. 2009; 1(40): 21-39. [Persian]

Ghaneh AA. Jurisprudential and Ethical Pathology of Business Advertising. Journal of Culture and Communication Studies. 2013; 14(21): 157-178. [Persian]

Farhangi AA, Shah Mansouri B. The need to create a system of professional ethics in commercial advertising. Journal of Media Studies. 2012; 7(16): 1-14. [Persian]

Mahdavi F. A Reflection on the Responsibility of False Media Advertising with a Legal Jurisprudential Approach. Winter Political and International Research (Special Letter). 2020; 45(1): 163-174. [Persian]

Ismaili M. Commercial Advertising Law in Iran and the World. 1st ed. Tehran: Shahr Publishing; 2007. [Persian]

Khorsandian MA, Chitsaz F. Fundamentals of Responsibility Arising from Commercial Advertising. Quarterly Journal of Private Law Studies. 2015; 45(2): 165-185. [Persian]

Aadel M, Shamsollahi M. Civil liability for false advertisement. Comparative Law Review. 2016; 7(2): 569-599. [Persian]

Petty RD. Advertising law in the United States and European Union. Journal of Public Policy & Marketing. 1997; 16(1): 2-13.

Huston J. Liability for Commercial Speech: A Guide to False Advertising, Commercial Disparagement and Related Claims. Boston: Foley Hoag LLP; 2015.

Al-Shayiri M. Jame al-Akhbar. Najaf: Al-Haydariyeh Press; No Date. p.148. [Arabic]

Sheikh Ansari M. Makaseb. Commented by Kalantar M. Qom: Dar al-Kitab; 2015. Vol.4 p.160. [Arabic]

Khomeini R. Makaseb Muharrameh. Tehran: Institute for Organizing and Publishing the Works of Imam Khomeini; 1994. Vol.2 p.53, 115. [Arabic]

Ismaili M, Rai Tehrani H. Draft Bill of Commercial Advertising Law. Tehran: Institute of Culture, Art and Communication; 2013. p.103.

Ibn Manzoor M. Lisan al-Arab. Beirut: Dar al-Ihya al-Torath al-Arabi; 1988. Vol.4 p.387. [Arabic]

Tusi M. Tahdhib al-Ahkam. Tehran: Saduq Publications; 1997. Vol.7 p.17. [Arabic]

Al-Hur al-Ameli MH. Wasa'il al-Shi'ah. Beirut: Dar al-Ihya 'al-Torath al-Arabi; 1991. Vol.12. [Arabic]

KeyKha MR, Samani E, Moradi Y. A Legal Jurisprudence review of Najsh in Transactions and Its Conformity with Fraud. Bi-Quarterly Journal of Civil Law Knowledge. 2020; 9(1): 83-93.

Makarim Shirazi N. Jurisprudence. Qom: School of Imam Ali Ibn Abi Talib (peace be upon him); 2006. [Arabic]

Mohaghegh Damad SM. Rules of Jurisprudence 1. Tehran: Islamic Sciences Publishing Center; 2004. p.163.

Bojnoordi SMH. The rules of jurisprudence. Najaf: Maktab al-Adab; 1971. Vol.1 p.269.

Najafi MH. Jawahir al-Kalam. Beirut: Dar al-Ihya al-Torath al-Arabi; 1983. Vol.37.

Naqib Sadat R. Press Advertising and Communication Ethics. Book Monthly Magazine. 2003; 1(68): 18-22.

Jabbaran MM. Convergence of bioethics principles in the field of research with Islamic approach. Quarterly Journal of Ethics. 2018; 11(41): 89-106. [Persian]

Ansari B, Mehdizadeh M, Tila P, Shaykh al-Islami Kendalusi J. Civil Liability of Mass Media. 1st ed. Tehran: Presidential deputy for Codification, Revision and Dissemination of Laws and Regulations; 2002. [Persian]

Jaberi E. Consumer Rights. 1st ed. Tehran: Dadiar Publishing; 2007. [Persian]

Atrak H. Meanings of Justice in Islamic Ethics, Journal of Criticism and Opinion. 2013; 18(69): 102-126. [Persian]

Jordan P. Principles of Civil Liability with the Opinions of the French Supreme Court. Translated and Researched by Majid A. Introducted by Safaei SH. Tehran: Mizan Publishing; 2006.

Katuzian N. Non-Contractual Obligations, Civil Liability. General Rules. Tehran: Tehran University Publishing and Printing Institute; 2008. Vol.1.

Lorasa M. Civil Liability. Translated by Ashtari M. 1st ed. Tehran: Lawyer Publishing; 1996. p.40. [Persian]

U.S. Trademark Law. Federal Statutes. U.S. Patent & Trademark Office. November 25, 2013.

Jafari Tabar H. Civil Liability of Goods. Tehran: Dadgostar Publishing; 2010. p.50-52. [Persian]

Baez BI. Tort Law in the USA. New York: Kluwer Law International; 2010. p.270.

Gerhardt DR, McGuire KT, McKenna MP. An Empirical Study of False Advertising Claims Under the Lanham Act. 2013. Availbe at: https://www.law.duke.edu/sites/default/files/fac/workshop/Gerhardt_paper.pdf.

Federal Trade Commission 16 CFR Part 255. Guides Concerning the Use of Endorsements and Testimonials in Advertising. 2011.

Jordan ER, Rubin PH. An economic analysis of the law of false advertising. The Journal of Legal Studies. 1979; 8(3): 527-553.

Klass G. False Advertising Law and New Private Law. Georgetown University Law Center. False Advertising Law, in Oxford Handbook of New Private Law. Edited by Gold A, et al. Oxford: Oxford University; 2020.

Perritt JR-HH. Tort liability, the First Amendment and equal access to electronic networks. Harv. JL & Tech. 1991; 5: 65.

  • چکیده مشاهده شده: 61 بار
  • PDF دانلود شده: 40 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام

##plugins.block.developedBy.blockTitle##

سامانه مجله باز

زبان

  • فارسی
  • English

اطلاعات

  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

 

Creative Commons License

مجله اخلاق زیستی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (https://irisweb.ir)، ارگان رسمی انجمن بین المللی اخلاق زیستی اسلامی با همکاری و مشارکت مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بوده و به صورت پیوسته (Continuous) منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی (بر خط) است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (Open Access) چاپ می شود و تابع سیاست دسترسی باز از نوع 4 (CC BY-NC 4.0) می­ باشد. براساس این مجوز استفاده از مطالب مجله با ذکر منبع آزاد است؛ اما نباید مورد استفاده تجاری قرار گیرد.

قدرت یافته از OJSPlus