توجیه اخلاقی اِعمال قاعده انصاف در محکومیتهای کیفری
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 1 (1400),
2 November 2021
,
صفحه 171-180
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i1.36784
چکیده
زمینه و هدف: اعمال صرف موازین قانونی بر مبنای اجرای عدالت امری مطلوب است، اما در شرایط خاص که نشأتگرفته از شرایط محیطی یا شخصی میباشد، اجرای عدالت میتواند منجر به نتایج خشک و غیر قابل اقناع برای وجدان فردی و جمعی گردد. در اینگونه موارد اعمال قاعده انصاف به ویژه از نوع انصاف تصحیحی میتواند موجب تلطیف اجرای عدالت گردد. بر همین اساس پژوهش حاضر درصدد است تا توجیه اخلاقی استفاده از قاعده انصاف را در محکومیتهای کیفری مورد بحث قرار دهد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نظری است و روش مطالعه نیز توصیفی ـ تحلیلی میباشد. روش انجام تحقیق، کتابخانهای است و با استناد به منابع اسنادی و کتابخانهای با محوریت منابع حقوقی و فقهی، نسبت به بررسی موضوع اقدام شده است.
ملاحظات اخلاقی: در انجام مراحل مختلف پژوهش حاضر، اصول اخلاقی و علمی، از جمله استناد به منابع علمی و امانتداری، رعایت شده است.
یافتهها: در مورد برخی جرائم کیفری که محکومیتهای کیفری نیز به دنبال دارند، اگرچه از نظر قانون، این کیفرها عادلانه محسوب میشوند، اما از نظر وجدان عمومی و یا نیات محکومان، ممکن است چندان قابل پذیرش نباشند. درک شرایط رخدادن اعمال مجرمانه، تفکیک میان عامدانه و یا سهویبودن اعمال مجرمانه، توجه به وجدان عمومی در زمینه پذیرش و یا عدم پذیرش محکومیتها، از جمله مواردی است که اصل انصاف را به عنوان پشتوانهای برای تحقق عدالت مطرح میسازد.
نتیجهگیری: قاعده انصاف در تلاش است تا محکومیتهای کیفری را با وجدان انسانی و عمومی سازگار نماید و با درک شرایط و بسترهای انجام جرم، تفکیکی میان جرائم، ایجاد نماید. علاوه بر این، ثمره به کارگیری انصاف، ترویج بخشش، از خودگذشتگی و تفاهم طرفین دعوا، فراهمکردن شرایط برای مشارکت میان محکومله و محکومعلیه و همچنین ایجاد فضایی منعطف برای قضاوت عادلانهتر در امور کیفری است. بنابراین نقطه ثقل قاعده انصاف در محکومیتهای کیفری معطوف به رعایت حقوق افراد، منافع عمومی و جلوگیری از تضییع حقوق افراد است.
- اخلاق؛ انصاف؛ محکومیت کیفری؛ حقوق افراد
ارجاع به مقاله
مراجع
Imam Ali (A). Nahj al-Balagheh. Translated by Dashti M. Tehran: Amir Al-Momenin Research Institute publications; 2008. [Persian]
Katuzian N. The role of justice in the interpretation of the law. Journal of Law and Political Science, University of Tehran. 2005; 72(1): 361-383. [Persian]
Ahmadi J. The criterion of distributive justice and its relationship with fairness and equality with emphasis on the ethics of government of Imam Ali (as). Ethics Research. 2010; 5(18): 53-76. [Persian]
Mazaheri M, Al-Eshagh Khoeini Z. Jurisprudential rule, legal justice. Journal of Islamic Jurisprudence and Law Studies. 2010; 8(27): 135-164. [Persian]
Shoushtari MT. Judgments of Amir al-Mu'minin Ali (AS). Tehran: Sadr Library publications; 1994. p.109. [Persian]
Katuzian N. Philosophy of Law. Tehran: Sahami Enteshar publications; 1997. [Persian]
Gharaati Soltan Abadi A, Nazari Tavakoli S. The Concept of Fairness in Islamic Ethics and Its Relationship with the Golden Rule. Journal of Ethics Research. 2015; 3(28): 41-56. [Persian]
Abbasi M. New horizons of restorative justice, criminal mediation. Tehran: Daneshvar publications; 2002. [Persian]
Omidi J. Interpretation of criminal law. Tehran: Mizan publications; 2018. [Persian]
Falsafi HA. Interpretation and Enforcement of International Law. Journal of Legal Research. 1995; 1(116): 31-101. [Persian]
Ahmadian A. Relationship between Islamic jurisprudence and law. Tehran: Sanjesh and Danesh publication; 2010. p.19. [Persian]
Smith J.C. Criminal Evidence. London: SweeT & Maxwell Ltd; 1995.
Ardabili MA. General criminal law. Tehran: Mizan publications; 2012. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 164 بار
- PDF دانلود شده: 63 بار