مسئولیت مدنی ناشی از تبلیغات خلاف واقع در نظام حقوقی ایران و آمریکا با تأکیدی بر اصول اخلاقی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 11 شماره 36 (1400),
17 August 2021
,
صفحه 1-20
https://doi.org/10.22037/bioeth.v11i36.36270
چکیده
زمینه و هدف: در عصر حاضر، تبلیغات از نفوذ گسترده و جایگاه بیبدیلی در نظامهای اقتصادی و اجتماعی برخوردار است. به رغم منافع تبلیغات برای مصرفکنندگان از حیث ایجاد آگاهی، تولیدکنندگان و توزیعکنندگان و همچنین کنشگران صنعت تبلیغات از حیث رونق کسب و کار و رسانهها و دولتها از حیث تقویت بنیه مالی و ارتقای اقتصادی، آسیبهایی جدی در رابطه با صنعت تبلیغات وجود دارد که تبلیغ خلاف واقع از مصادیق برجسته آن است. هدف از این مطالعه تبیین اصول اخلاقی و حقوقی حاکم بر تبلیغات از حیث مقابله با تبلیغات خلاف واقع و بیان مبانی و ارکان مسؤولیت مدنی ناشی از تبلیغات خلاف واقع در نظام حقوقی ایران و آمریکا است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای (اسنادی) انجام میپذیرد.
ملاحظات اخلاقی: اصول راجع به اخلاق در پژوهش از حیث امانتداری در استناد به متون و حفظ اصالت مقاله، رعایت گردیده است.
یافتهها: ضررنرساندن، حفظ استقلال مخاطب، عدالت، صداقت، احترام و شفافیت، از جمله اصول مهم اخلاقی و حقوقی در کیفیت مواجهه با تبلیغات خلاف واقع به شمار میروند. تبلیغات خلاف واقع در نظام حقوقی ایران و آمریکا، ضمن قوانین و مقررات پراکنده مطمح نظر قرار گرفته است. در بحث مسؤولیت مدنی، جایگاه قواعد عام در هر دو نظام حقوقی به ویژه در حمایت از مصرفکنندگان پررنگتر است. در حقوق آمریکا، کمسیون تجارت فدرال و رویه قضایی نقش فعالی در قاعدهسازی، تفسیر قانون و جریاندادن به دعاوی مسؤولیت مدنی ناشی از تبلیغات خلاف واقع داشتهاند. مبنای مسؤولیت مدنی ناشی از تبلیغات خلاف واقع، متأثر از ماهیت تبلیغات، جایگاه تبلیغکننده (سفارشدهنده، سازنده و منتشرکننده) و رویکرد قراردادی یا قهری به مسؤولیت است. برای اثبات مسؤولیت مدنی ناشی از تبلیغات، فعل زیانبار (ارتکاب یکی از مصادیق تبلیغ خلاف واقع) و تحقق ضرر به سبب آن لازم است.
نتیجهگیری: گسترش تبلیغات خلاف واقع، علاوه بر ضرررسانی مستقیم به مخاطبان، آسیبهای کلان اخلاقی و فرهنگی به ویژه سلب اعتماد عمومی را به دنبال دارد. سازوکار نظام مسؤولیت مدنی (اعم از قاعدهگذاری و اجرای قاطع) میتواند با نظرداشت اصول اخلاقی و حقوقی پیرامون تبلیغات، به پیشگیری از بیاخلاقیها و تخلفات در این حوزه مساعدت نماید. در نظام حقوقی ایران و آمریکا میتوان گفت، مبنای مسؤولیت مدنی سفارشدهنده آگهی (صاحب کسب و کار) نسبت به اظهار خلاف واقعی که موجب ضرر گردیده است، مسؤولیت نوعی یا دست کم فرض تقصیر است. سازندگان و منتشرکنندگان آگاهی نیز در صورت ارتکاب تقصیر (اثبات اطلاع از خلاف واقعبودن یا نوعاً مطلع فرض شدن) مسؤولیت دارند. ضرورت انسجام و نیاز به جامعسازی تقنینی در هر دو نظام حقوقی ایران و آمریکا مشهود است.
- تبلیغ خلاف واقع؛ اصول اخلاقی؛ مسؤولیت مدنی؛ حقوق ایران؛ حقوق آمریکا
ارجاع به مقاله
مراجع
Jafari Tabar H. Civil Liability of Manufacturers and Sellers of Goods. First Edition. Tehran: Dadgostar Publishing; 1996. [Persian]
Ismaili M. Commercial Advertising Law in Iran and the World. First Edition. Tehran: Shahr Publishing; 2007. [Persian]
Motamednejad K. Commercial Advertising Law. First Edition. Tehran: Office of Media Studies and Development; 2009. [Persian]
Ansari B, Mehdizadeh M, Tila P, Shaykh al-Islami Kendalusi J. Civil Liability of Mass Media. 1st ed. Tehran: Presidential deputy for Codification, Revision and Dissemination of Laws and Regulations; 2002. [Persian]
Mostafa Montaghami F. An Introduction to Business Ethics and Advertising in E-Commerce from the Perspective of Consumer Protection. Business Reviews. 2009; 1(40): 21-39. [Persian]
Jafari Barzian F. A Comparative Study of Civil Liability Due to Advertising of Goods in Iranian and British Law. Master Thesis in Private Law. Qom: Qom University; 2010. [Persian]
Khorsandian MA, Chitsaz F. Fundamentals of Responsibility Arising from Commercial Advertising. Quarterly Journal of Private Law Studies. 2015; 45(2): 165-185. [Persian]
Aadel M, Shamsollahi M. Civil liability for false advertisement. Comparative Law Review. 2016; 7(2): 569-599. [Persian]
BeVier LR. Competitor Suits for False Advertising Under Section 43 (a) of the Lanham Act: A Puzzle in the Law of Deception. Va. L. Rev. 1992; 78(1): 1-48.
Huston J. Liability for Commercial Speech: A Guide to False Advertising, Commercial Disparagement and Related Claims. USA: Foley Hoag LLP; 2015.
Kurnit R, Taylor H. Advertising & Marketing in the USA. 2019. Available at: https://www.lexology.com/ library/detail.aspx?g=9fd41625-bced-4bcb-9d3c-96da bf86b673
Klass G. False Advertising Law and New Private Law. Georgetown University Law Center. False Advertising Law, in Oxford Handbook of New Private Law (Andrew Gold et al. eds., Oxford Univ. Pr. forthcoming). Oxford: Oxford University; 2020.
Jabbaran MM. Convergence of bioethics principles in the field of research with Islamic approach. Quarterly Journal of Ethics. 2018; 11(41): 89-106. [Persian]
Sadeghpour M. Criminal Liability Due to Advertising Method. Master Thesis in Criminal Law and Criminology. Qom: Qom University; 2010.
Makarim Shirazi N. Jurisprudence. Part One. Qom: School of Imam Ali Ibn Abi Talib (peace be upon him); 2006. [Arabic]
U.s. Trademark Law. Federal Statutes. U. S. Patent & Trademark Office. 2013.
Jaberi E. Consumer Rights. 1st ed. Tehran: Dadiar Publishing; 2007. [Persian]
Sheikh Ansari M. Makaseb. with the comments of Mohammad Kalantar. Qom: Dar al-Kitab; 2015. Vol.4 p.160.
Khomeini R. Makaseb Muharrameh. Tehran: Institute for Organizing and Publishing the Works of Imam Khomeini; 1994. Vol.2 p.115.
Ismaili M, Rai Tehrani H. Draft Bill of Commercial Advertising Law. Tehran: Institute of Culture, Art and Communication; 2013. p.103.
Federal Trade Commission 16 CFR Part 255. Guides Concerning the Use of Endorsements and Testimonials in Advertising. Available at: https://www.ftc.gov.
Federal Trade Commission Act. Federal Trade Commission. Protecting America's Consumers. Available at: https://www.ftc.gov/enforcement/statutes/ federal-trade-commission-act.
Hosseini Nejad H. Civil Liability. First Edition. Tehran: Jihad University Press of Shahid Beheshti University; 1991. p.70.
Lorasa M. Civil Liability. Translated by Ashtari M. 1st ed. Tehran: Lawyer Publishing; 1996. p.40. [Persian]
Jafari Tabar H. Civil Liability of Goods. Tehran: Dadgostar Publishing; 2010. p.50-52. [Persian]
Baez BI. Tort Law in the USA. New York: Kluwer Law International; 2010. p.270.
Jordan ER, Rubin PH. An economic analysis of the law of false advertising. The Journal of Legal Studies. 1979; 8(3): 527-553.
Perritt JR-HH. Tort liability, the First Amendment, and equal access to electronic networks. Harv. JL & Tech. 1991; 5(1): 65.
Bakhtiarvand M, Agha Mohammadi A. Comparative Business Advertising. Bi-Quarterly Encyclopedia of Economic Law. 2015; 22(8): 97-123.
Katuzian N. Non-Contractual Obligations; Civil Liability. General Rules. Tehran: Institute of Publishing and Printing, University of Tehran; 2008. Vol.1.
- چکیده مشاهده شده: 305 بار
- PDF دانلود شده: 169 بار