نقش اخلاق در تعیین مهریههای سنگین و ایجاد حق حبس، با استناد به آرای قضایی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 8 شماره 1 (1397),
2 November 2018
,
صفحه 391-405
https://doi.org/10.22037/bioeth.v8i1.33565
چکیده
زمینه و هدف: عقد نکاح دارای ماهیتی خاص در میان عقود است که با حقوق و اخلاق پیوندی دیرینه دارد و همین مسأله تفسیر قواعد مربوط به آن را با دشواری خاصی رو به رو ساخته است. حق حبس که معمولاً در عقود معوض کاربرد دارد، در عقد نکاح با تفسیرهای مختلفی رو به رو شده است. از یکسو وضعیت ایسار یا اعسار زوج و تأثیر آن بر حق حبس محل مناقشه است و از سوی دیگر، مهریههای سنگین از لحاظ صحت و بطلان محل مناقشه هستند و در اینجاست که اخلاق اسلامی مشکلگشای این مسأله است که چنانچه به عرف اسلامی رجوع گردد، نه خبری از مهریههای سنگین هست و نه استناد به اعسار در صورت وجود مال و اموال و نه سوءاستفاده از حق حبس.
مواد و روشها: روش کار ما در این تحقیق به صورت توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای میباشد.
ملاحظات اخلاقی: در مقاله پیش رو با حفظ اصالت محتوا و با رعایت اصل انصاف و امانتداری نگارش گردیده است.
یافتهها: یافتهها حاکی از این است که در صورت پایبندی به اخلاق و تمسک به قواعد و رویه پیامبر مکرم اسلام (ص) مهریههای سنگین وجود نخواهد داشت، در اسلام به ازدواج آسان تأکید گردیده است و مخالف سختگیری در امر ازدواج و مهریههای سنگین بودهاند و از طرفی با پرداخت مهریههای سبک امکان حق حبس از سوی زوجه نیز به وجود نمیآمد، لیکن هماکنون در رویههای قضایی و آرای قضایی متأسفانه شاهد سوءاستفاده از حقوق مذکور از طرف زوجین میباشیم که با موازین دینی و ایمانی ما همخوانی ندارد.
نتیجه گیری: نتیجه عدم پایبندی به اخلاق در تعیین مهر اختلافات بین زوجین و دامنزدن این اختلافات در محاکم دادگستری میباشد، لذا در مواردی که حکم اعسار زوج صادر شده و اقساط آن در حال پرداخت است، زوجه نیز مانند زوج باید به انجام وظایف زناشویی خود اقدام نماید و در موردی که زوج مجدداً از پرداخت اقساط سرباز زد، زوجه نیز میتواند مجدداً حق حبس خود را اعمال نماید. علاوه بر اینکه آرای وحدت رویه 708 و 718 بدون توجه کافی به وضعیت موجود جامعه صادر شده و در صدور آن، استفاده مناسبی از نظریات فقهی که مطابقت بیشتری با وضعیت فعلی و ماهیت عقد نکاح دارند، نشده است. در خصوص مهریههای سنگین نیز که زوج اصولاً توانایی پرداخت آن را ندارد و عادتاً پرداخت آن برای زوج ممکن نیست، با توجه به قاعده بطلان عقد به دلیل تعذر وفای به آن، سیره عقلا و غرریبودن توافق مهریه، باید حکم به بطلان آن داد.
- مهریه؛ اخلاق؛ حق حبس زوجه؛ اعسار؛ ایسار؛ مهریه سنگین
ارجاع به مقاله
مراجع
Katozian N. Civil Law, Family. Tehran: Anteshar Co; 2011. p.131. [Persian]
Al-Hili, J, Shariaa Islam, Part 2, Tehran, Al-Alamy Publications, 2010. p.347. [Arabic]
Qureshi SAA. Quran Dictionary. Tehran: Dar al-Kutub al-Islamiyyah; 2014. p.349. [Arabic]
Ibn Manzur M. Lisan al-Arab. Beirut: Dar Ahya al-Arabi Heritage; 2012. p.2. [Arabic]
Ansari M. Farayd al-Usul (letters). Isfahan: Khatam al-Anbiya; 2010. Part.2 p.463. [Arabic]
Mousavi Bjnordi M. Qaw'id al-Fiqhiyyah. Tehran: Majd; 2011. Part.1 p.207. [Arabic]
Khwanasari Najafi M. Mounia al-Talib in explaining the gains, reports of the lesson of Ayatollah Naini. Qom: Pina; 2012. p.405-426. [Arabic]
Mohaghegh Damad S. Qawasat al-Fiqh. Tehran: Islamic Sciences Publishing Center; 2005. p.101 [Persian]
FaZel Lankarani MJ. Qaida Laahajj. Qom: Published the Center for Imamat Ahar; 2014. p.2. [Arabic]
Al-Hasa’i AJ. Awali al-Leali, Dear in Religious Hadiths. Qom: Master of the Martyrs; 2013. Vol.3 p.208. [Arabic]
Tabatabai SMH. Interpretation of the scale. Qom: Raja Publications; 2015. p.148. [Persian]
Haq Panah R, Razavi SM, Razavi SA. Burrasi Fiqh - Jurists following the insolvency of Barr Haqq's husband, the imprisonment of his wife. Journal of Human Rights Reviews Danshgah Shiraz 2017; 9(2): 117-146. [Persian]
Najafi MH. Jawaher al-Kalam. Tehran: Islamic Library, va Harim; 2016. p.43. [Arabic]
Ali Muradi A. Brissi Mahit is a human rights defender, the type of his association that permanently married the system of rights of Khanawadji Islam. Fuslnamah is an Islamic Jurisprudence and Rights 2012; 8(28): 119-144. [Persian]
Imami H, Safai A. Huqooq Khanwadah. Tehran: Mezan, Will and Hashtim; 2017. p.181-182. [Persian]
Roshan M. Huqooq Khanwadah. Tehran: Janjalat Gengel; 2014. p.12, 152. [Persian]
Shukari R, Shia Ali A, Goodarzi E. Mahr when he is able to master the jurisprudence of Islamic doctrines and the rights of Iran. Journal of Approximate Reviews of Islamic Schools 2015; 11(44): 40-54. [Persian]
Bakhtar A. The Whole Ara Group, the Unit Ruwaih Diwan Ali Kashur. Tehran: Part Publications. 2009. p.54-56. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 157 بار
- pdf دانلود شده: 60 بار