بررسی اصول چهارگانه اخلاق زیستی از منظر فقه و حقوق اسلامی
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 1 شماره 2 (1390),
25 September 2016
,
صفحه 11-40
https://doi.org/10.22037/bioeth.v1i2.14011
چکیده
اصول چهارگانه اخلاقی که بهطور مشترک در اخلاق زیستی و اخلاق پزشکی کاربرد دارند، حاصل همگرایی اندیشمندان حوزههای مختلف اجتماعی و جهانی است که بر محور انسانگرایی شکل گرفته و خاستگاه آن فرهنگ غرب میباشد. هرچند اخلاق زیستی سکولار اصولی را مجسم میسازد که قابل تعمیم جهانی است و به همه افراد و مفاهیم اخلاقی مربوط میشود و به عنوان معیاری برای بررسی معضلات اخلاقی و ارایه الگوی تصمیمگیری در زمینه مباحث اخلاق زیستی مورد توجه است، لیکن از حیث مقارنه و تطبیق در مبانی آن با فرهنگها و مکتبهای مختلف اخلاقی، دارای تفاوتهای اساسی است. این وجوه تفاوت در مکاتب و ادیان ابراهیمی بهویژه مکتب حیاتبخش اسلام بیشتر قابل درک است.
این مقاله اصول چهارگانه اخلاق زیستی را از منظر فقه و حقوق اسلامی مورد بررسی قرار میدهد و با توجه به روشنبودن ابعاد آن در فرهنگ غربی توجه نگارندگان صرفاً معطوف به مطالعهی موضوع از منظر فقه و حقوق اسلامی است.
- اخلاق زیستی؛ حقوق اسلامی؛ اصل خودمختاری؛ اصل سودمندی؛ اصل ضرر نرساندن؛ اصل عدالت
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن کریم
نهج البلاغه
اصفهانی (راغب)، حسین بن محمد ـ (1404ق.)، المفردات فی غریب القرآن، ایران، دفتر نشر الکتاب
اصفهانی (شیخ الشریعة)، فتحاله ـ قاعده لاضرر، نشر جماعه المدرسین، قم
انصاری، مرتضی ـ (1374ش.)، فرائدالاصول، مکتبه مصطفوی، قم
بخاری، ابوعبدالله ـ (1410/1990م.)، صحیح البخاری، دمشق و بیروت، دار ابن کثیر و الیمامه
جمشیدی، محمدحسین ـ (1380)، نظریهی عدالت از دیدگاه فارابی، امام خمینی و شهید صدر، پژوهشکدهی امام خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ اول، تهران
خراسانی (آخوند)، محمد کاظم ـ کفایة الاصول، نشر کتابفروشی اسلامی، تهران
خمینی، روحاله ـ (1385ش.)، الرسائل، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
ــــــ ، ــــــ ـ (1376ش.)، شرح چهل حدیث، مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ شانزدهم، تهران
ــــــ ، ــــــ ـ (1377ش.)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران
ــــــ ، ــــــ ـ (1371ش.)، صحیفه نور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
ــــــ ، ــــــ ـ (1375ش.)، عدل الهی، انتشارات صدرا، چاپ دهم، تهران
ــــــ ، ــــــ ـ (1378ش.)، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا، تهران
ــــــ ، ــــــ ـ (بیتا)، کتاب البیع، 5 جلدی، مؤسسهی مطبوعاتی اسماعیلیان، قم
صدر، سید محمدباقر ـ (بیتا)، المدرسة القرآنیة، بیروت: دار التعارف للمطبوعات
عاملی، محمد بن الحسن الحر ـ وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، المکتبه الاسلامیه، تهران
عباسی، محمود ـ (1387ش.)، در جستجوی حکمت؛ حلقهی مفقودهی طبابت امروز، فصلنامهی علمی پژوهشی اخلاق پزشکی، سال دوم، شمارهی سوم
غررالحکم ودررالکلم،ترجمه محمد علی انصاری ـ انتشارات آرمان، تهران
قاری سیدفاطمی ـ (1381ش.)، سید محمد، مقاله «بیوتکنولوژی در آیینه فلسفه اخلاق»، فصلنامه باروری و ناباروری، سال سوم، شماره 12
قرائتی، محسن ـ (1386ش.)، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چاپ هفدهم
کاشف الغطاء، محمد حسین ـ (1422ق.)، تحریر المجله، تحقیق محمد الساعدی، المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه، قم
کلینی، محمد بن یعقوب ـ اصول کافی، نشر دار الکتب الاسلامیه، تهران
محقق داماد، سید مصطفی ـ (1389ش.)، ساشادینا، عبدالعزیز، عباسی، محمود/ درآمدی بر اخلاق زیستی، چاپ دوم، مؤسسهی فرهنگی حقوقی سینا
محقق داماد، مصطفی ـ (1382ش.)، قواعد فقه، ج 1، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ 12
محقق داماد، مصطفی ـ (1385ش.)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ 14
مطهری، مرتضی ـ (1378ش.)، مجموعه آثار، انتشارات صدرا، تهران
موسوی خلخالی، مرتضی ـ (1376ش.)، قاعده لاضرر و لاضرار، تقریر ابحاث الشیخ ضیاءالدین عراقی تحقیق السید قاسم الحسینی الجلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، چاپ اول
مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ (1378ش.)، صحیفهی امام، مجموعه آثار امام خمینی، 22 جلدی، تهران
مؤسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی ـ (1378ش.)، عدل الهی از دیدگاه امام خمینی (تبیان آثار موضوعی، دفتر هفدهم)، تهران
نراقی (محقق)، احمد ـ عوائد الایام، منشورات مکتبه بصیرتی، قم
نوبهار، رحیم ـ (1384ش.)، مقاله «دین و کرامت انسانی»، مبانی نظری حقوق بشر، دانشگاه مفید، چاپ اول، قم
- چکیده مشاهده شده: 1138 بار
- PDF دانلود شده: 890 بار