كاركردهاي تربيتي اميد و نقش آن در سلامت روان از ديدگاه قرآن
مجله اخلاق زیستی- علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 10 (1392),
18 September 2016
,
صفحه 59-92
https://doi.org/10.22037/bioeth.v3i10.13819
چکیده
«اميد» در «تربيت» و «سلامت رواني» انسان نقش مهمي بر عهده دارد. از نظر قرآن «رجا» (اميد) انبساط سرور در دل به جهت امر محبوب است؛ در صورتي كه انسان بسياري از اسباب رسيدن به محبوب را تحصيل كرده باشد و به آرامش قلبي برسد.
هدف از اين مقاله بيان كاركردهاي تربيتي اميد و نقش آن در سلامت و بهداشت روان است. لذا به روش توصيفي ـ تحليلي با رويكردي قرآني ـ روايي، مباني و عوامل ايجاد اميد را بررسي و نتيجهگیری میکند که از نظر قرآن «اميد» به واسطه دو رويكرد شناختي و رفتاري حاصل ميشود. انسان از «خودشناسي» به «خداشناسي» رسيده و اين باعث «خودباوري» و «خدامحوري» ميگردد. شخص تكيه به هست نماي هستي دارد و اگر آن را با رويكردهاي رفتاري مثل عمل صالح همراه نمايد، به اميدي پايدار دست يازيده است.
از نگاه قرآن «اميد» در بُعد تربيتي عامل تحرك و باعث عمل ميباشد كه بازده كار را بالا برده، باعث تقويت قدرت صبر، حس شادكامي، كارايي، كارداني و... ميگردد كه همه اينها سلامت رواني انسان را به همراه دارد.
- اميد؛ رجاء؛ تربيت؛ سلامت روان؛ قرآن
ارجاع به مقاله
مراجع
قرآن مجيد، ترجمه مهدي الهي قمشهاي.
نهج البلاغه، (1378 ش.) ترجمه حاج شيخ حسين انصاريان، چاپ اول، تهران: پيام آزادي.
اريك فروم، انقلاب اميد. (1374 ش.) ترجمه مجيد روشنگر، تهران: انتشارات نيزار، ص ۳۷-۳۹
اعرافي، عليرضا. (1376 ش.) درآمدي بر تعليم و تربيت اسلامي، تهران: انتشارات سمت، صص ۳۰ و ۳۹
اميني. (1355 ش.) نقش بيم و اميد در زندگي انسان، مجله مكتب اسلام، سال 17، شماره 4
پاپكين، ريچارد هنري و آورم استرول، (1408 ق.) كليات فلسفه، ترجمه جلال الدين مجتبوي، تهران: حكمت، ص ۲۷۷
پروا. (2003 م.) روان شناختي توحيدي، تهران: نشر مطبوعات.
تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد. (1382 ش.) غرر الحكم و درر الكلم، ترجمه محمد علي انصاري، تهران: بي جا، ج ۱، صص ۱۸۰و ۲۳۲
جعفري، محمد تقي. (1362 ش.) تفسير نهج البلاغه، چاپ اول، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، ص ۵۲
جمعي از محققين. (1362 ش.) بهداشت عمومي، تهران: دفتر تحقيقات و برنامه ريزي و تأليف كتب درسي، ۸۵
چاوشي، اكبر. (1377 ش.) بررسي مفهوم خوف و رجا، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد واحد تهران مركز.
چاوشي، عليرضا .(1374ش.) خوف و رجاء از ديدگاه قرآن و سنت، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراك.
حجتي، سيد محمد باقر. (1366ش)، گامي فراسوي روانشناسي اسلامي، چاپ سوم، تهران: نشر فرهنگ اسلامي، ص ۴۸
حسكاني، (بيتا) شواهد التنزيل، تهران: مؤسسه چاپ و نشر، ج ۲، ص ۴۶۶
حسن زاده، رمضان و همكاران (1391 ش.) .راههاي تقويت اميد به آينده از منظر قرآن و روايات، مجله دانشگاه علوم پزشكي بابل، دوره پانزده، ويژه نامه يك، ص ۸۳
حسيني كوهساري، اسحاق. (1383 ش.) نگاهي قرآني به فشار رواني، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ص ۱۷۹
راغب اصفهاني، حسين بن محمد. (1416 ق.) مفردات الفاظ القرآن، تحقيق: صفوان عرفان داودي، بيروت: دار الشاميه، ص ۹۰
شعباني، بختيار. (1371 ش.) بررسي روشهاي تأمين تندرستي و بهداشت رواني، مجله پيوند، ص ۴۲.
طباطبايي، سيد محمد حسين. (1414 ق.) الميزان في تفسير القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامي، ج ۱۹، ص ۵۸۴
فراهيدي، خليل بن احمد. (1410 ق.) كتاب العين، قم: انتشارات هجرت، ج ۳، ص ۲۶۱
فيض كاشاني، ملا محسن. (1417 ق.) المحجه البيضاء في تهذيب اللحياء، قم: انتشارات اسلامي، ج ۷، ص ۲۵۳
قرباني، زينالعابدين، (1359ش.) فلسفه آفرينش انسان، قم: انتشارات دارالتبليغ الاسلامي.
كليني، محمد بن يعقوب. (1377 ش.) الاصول من الكافي، تهران: كتابفروشي اسلامي، ج ۲، صص ۶۷ و ۶۸ و ۷۱ و ۵۴۴
كوپلر، اليزابت. (1379 ش) پايان راه (پيرامون مرگ و زندگي)، تهران: رشد، صص ۷۰ و ۱۴۲
مجلسي، محمد باقر. (1403 ق.) بحار الانوار. بيروت: دار احياء التراث العربي.
محدث نوري، (1408 ق.) مستدرك الوسايل، قم: مؤسسه آل البيت، ج ۳، ص ۳۱
محمدي ري شهري، محمد. (1368ش.) نقش آفريني اميد، مجله پاسدار اسلام، سال دوم، شماره 8.، ص ۵۱
مختاري مازندراني، محمد حسين، (1374 ش.) صفات جمال و جلال خدا در نهج البلاغه، دفتر تبليغات اسلامي، ص ۷۴
مصباح يزدي. محمد تقي، (1377 ش.) اخلاق در قرآن، به تحقيق: محمد حسين اسكندريان، قم: انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)، ج ۱، صص ۳۸۵ و ۴۰۰، ج ۳، ص ۴۰۵
مطهري، مرتضي. (1359 ش.) هدف زندگي، تهران: حزب جمهوري اسلامي.
معتمدي، غلامحسين. (1372 ش.) انسان و مرگ (درآمدي بر مرگ شناسي) تهران: نشر مركز، ص ۴۰
معين، محمد. (1380 ش.) فرهنگ فارسي، يك جلدي، تهران: نشر سرايش، ص ۵۱۲
مكارم شيرازي، ناصر و همكاران. (1380 ش.) تفسير نمونه، قم: دار الكتب الاسلاميه، ج ۱۹، ص ۴۹۹، ج ۱۰، ص ۵۷، ج ۲۸، ص ۴۰۰
مهتري، زينب (1380 ش.) تبيين نقش و جايگاه انذار و تبشير در تربيت انسان، پايان نامه سطح 2 حوزه، قم.
نراقي، ملا احمد، (1381 ش.) معراج السعاده، چاپ هما، ص ۱۴۹
نراقي، ملا محمد مهدي (1405 ق) جامع السعادات (علم اخلاق اسلامي)، ترجمه سيد جلال الدين مجتبوي، تهران: انتشارات حكمت، ج ۳، ص ۴۰
نظري منتظر. (1389 ش.) قدرت مثبت انديشي، تهران: نشر رشد، صص ۵-۴۰
- چکیده مشاهده شده: 2573 بار
- PDF دانلود شده: 2556 بار