بررسی اثرات خشکسالی و شوری برکیفیت شیمیایی آبخوان دشت زنجان
ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها,
دوره 8 شماره 2 (1399),
13 September 2020
,
صفحه 129 - 119
https://doi.org/10.22037/meipm.v8i2.29965
چکیده
سابقه و هدف: با توجه به وقوع دورههاي خشکسالي و افزايش بهرهبرداري از آبخوان، گسترش کشاورزي و افزايش برداشت آبهاي زيرزميني، تراز سطح آب زيرزميني در دشت زنجان کاهشيافته است که اين امر علاوه بر پايين رفتن تراز سطح آب زيرزميني، کاهش راندمان چاهها، تخريب کيفي و افزايش املاح آب زيرزميني را نيز در پي دارد که خود سبب تخريب کيفيت منابع و برهم خوردن تعادل آبهاي شور و شيرين گرديده است.
روش بررسي: جهت بررسي کيفيت و روند تغييرات پارامترهاي کيفي سفرة آبي اين دشت از اطلاعات 45 نقطه نمونهبرداري ازچاههاي موجود در منطقه استفاده شده است. در مرحلة اول با جمعآوري اطلاعات موثق درزمينة کيفيت شيميايي سفرة آبهاي زيرزميني منطقه به بررسي روند تغييرات غلظت يونهاي کلسيم، منيزيم، سديم، بيکربنات، کلرايد و سولفات در طي سالهاي 1384 تا1394 پرداخته شد. در ادامه pH و هدايت الکتريکي جهت تعيين کيفيت شيميايي چاههاي منطقه طي ده سال مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت ميزان تغييرات يونها و کيفيت آب طي بازه زماني ده ساله بررسي و نتايج با استفاده از نمودارهاي پايپر، شولر، و يلکاکس و دورو تحليل گرديد. در اين پژوهش همة موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان مقاله هيچگونه تضاد منافعي گزارش نکردهاند.
يافتهها: حدود 70 درصد نمونهها تيپ بيکربناته دارند. اين امر نشاندهنده کيفيت بالاي آبهاي زيرزميني در دشت زنجان است با توجه به اينکه نمودار ويل کاکس از دو فاکتور هدايت الکتريکي (EC) و نسبت جذب سديم (SAR) جهت طبقهبندي مصرف آب کشاورزي استفاده مينمايد، دياگرام ويلکاکس نمونه آبهاي زيرزميني گروه C2-S1 و C3-S1 قرار ميگيرد. لذا وضعيت آب زيرزميني دشت زنجان ازلحاظ مصرف کشاورزي مناسب است. اما در صورت ادامه روند فعلي در خصوص کاهش تراز سطح آب زيرزميني در محدودة دشت زنجان، در سالهاي آينده با کاهش کيفيت آب و افزايش شوري مواجه خواهيم شد.
نتيجهگيري: بررسي کيفيت شيميايي چاههاي دشت نشان ميدهد که اکثر پارمترهاي کيفي مرتبط با شوري در محدودة قابلقبول قرار دارد. با توجه به نتايج مطالعه ميتوان گفت روند افزايشي در ميزان املاح موجود در آب و روند نزولي دبي جريان و افت آبهاي زيرزميني، در آيندهاي نهچندان دور کاهش کيفيت شيميايي آب را جهت استفادههاي گوناگون سبب ميشود.
How to cite this article: Jalalian A, Samiee H, Shokri-Khoubestan M, Karimi MR. Investigation of the Effects of Drought and Salinity on the Chemical Quality of the Water Resources in the Zanjans' Plain Aquifers. J Saf Promot Inj Prev. 2020; 8(2):119-29.
- آب زیرزمینی
- نمودار پایپر
- شوری
- منابع آب
ارجاع به مقاله
مراجع
Morad NA, Masoud MH, Moghith SA. Hydrologic factors controlling groundwater salinity in northwestern coastal zone, Egypt. Journal of Earth System Science. 2014;123(7):1567-78.
Soleimani Motlagh M, Talebi A, Zareei M. The Study Of Drought On The Quality Of Surface Water Resources In Kashkan Watershed. Journal Of Watershed Management Research. 2016;6(12):154-65.
Skrzypek G, Dogramaci S, Grierson P. Geochemical And Hydrological Processes Controlling Groundwater Salinity Of A Large Inland Wetland Of Northwest Australia. J Chemical Geology. 2013;357:164-77.
Szumińska D, Czapiewski S, Goszczyński J. Changes In Hydromorphological Conditions In An Endorheic Lake Influenced By Climate And Increasing Water Consumption, And Potential Effects On Water Quality. Water (Switzerland). 2020;12(5):1348.
Gholami V, Derakhshan S, Darvari Z. Multivariate Regression Method And Artificial Neural Network (Ann) In Modeling Ground Water Salinity In The Coastal Areas Of Mazandaran Province, Iran. Iranian Journal Of Water Research In Agriculture (Formerly Soil And Water Sciences). 2012;26(3);353-65.
Karimi M, Shahedi K, Khosravi K. Investigation Of Meteorological And Hydrological Drought Using Drought Indices In Qarehsou River Basin. Journal Of The Earth And Space Physics. 2016;42(1):159-70.
Cao X, Lu Y, Wang C, Zhang M, Yuan J, Zhang A, Et Al. Hydrogeochemistry And Quality Of Surface Water And Groundwater In The Drinking Water Source Area Of An Urbanizing Region. Ecotoxicology And Environmental Safety. 2019;186:109628. [pubmed]
Momblanch A, Paredes-Arquiola J, Munné A, Manzano A, Arnau J, Andreu Jjsotte. Managing Water Quality Under Drought Conditions In The Llobregat River Basin. Sci Total Environ. 2015;503:300-18. [pubmed]
El Osta M, Masoud M, Ezzeldin H. Assessment Of The Geochemical Evolution Of Groundwater Quality Near The El Kharga Oasis, Egypt Using NETPATH And Water Quality Indices. Environmental Earth Sciences. 2020;79(2):1-18.
Whitehead PG, Wilby RL, Battarbee RW, Kernan M, Wade AJ. A Review Of The Potential Impacts Of Climate Change On Surface Water Quality. Hydrological Sciences Journal. 2009;54(1):101-23.
Tong ST, Sun Y, Ranatunga T, He J, Yang YJ. Predicting Plausible Impacts Of Sets Of Climate And Land Use Change Scenarios On Water Resources. J Applied Geography. 2012;32(2):477-89.
Ojeda Olivares EA, Belmonte Jiménez SI, Sandoval Torres S, Campos Enríquez JO, Tiefenbacher JP, Takaro TK. A Simple Method To Evaluate Groundwater Vulnerability In Urbanizing Agricultural Regions. J Environ Manage. 2020;261. [pubmed]
Nieto P, Custodio E, Manzano MJES, Policy. Baseline Groundwater Quality: A European Approach. Environmental Science & Policy. 2005;8(4):399-409. [pubmed]
Jamaa H, El Achheb A, Ibno Namr K. Spatial Variation Of Groundwater Quality And Assessment Of Water Table Fluctuations In Plio-Quaternary Aquifer Formations In Doukkala Plain, Morocco. Groundwater For Sustainable Development. 2020;11.
Bauld J. Groundwater quality in irrigation areas of Australia: interactions of agriculture and hydrogeology. Water Down Under 94: Groundwater Papers; Preprints of Papers. 1994:423.
Boumans L, Fraters D, Van Drecht Gjem, Assessment. Mapping Nitrate Leaching To Upper Groundwater In The Sandy Regions Of The Netherlands, Using Conceptual Knowledge. Environmental Monitoring And Assessment 2008;137(1-3):243-9. [pubmed]
Glynn PD, Plummer LN. Geochemistry and the understanding of ground-water systems. Hydrogeology Journal. 2005;13(1):263-87.
Carter ES, White SM, Wilson AMJE, Coastal, Science S. Variation In Groundwater Salinity In A Tidal Salt Marsh Basin, North Inlet Estuary, South Carolina. Estuarine, Coastal And Shelf Science. 2008;76(3):543-52.
Azizi F, Moghaddam AA, Nazemi A. Spatial Variation Of Groundwater Salinity And Risk Assessment Of Saltwater Intrusion In Malekan Aquifer. Iran-Water Resources Research. 2019;15(1):32-44.
Bosch AP, Martos FS, Vidal JM, Navarrete Fjeg, Sciences W. Groundwater Problems In A Semiarid Area (Low Andarax River, Almeria, Spain). Environmental Geology And Water Sciences. 1992;20(3):195-204.
Hosseini Poor H, Ghaioomeyan J, Ghasemi AR, Choopani S. Investigating salt sources in Sarchahan aquifer in Hormozghan province using ion ratios. Journal of Watershed Engineering and Management. 2010.
Solaimanisardo M, Vali Aa, Ghazavi R, Saidi Gh. Trend Analysis Of Chemical Water Quality Parameters, Case Study Cham Anjir River. Iranian Of Irrigation & Water Engineering. 2013;3(12):95-106.
Zhara K, Mahmodi M, Gharaei S, A S. Water Quality Assessment In Koohe-Zar Mining Area.West Torbat-Heydarie. Fourth Conference Of Iranian Society Of Economic Geology. 2012;
Abdi P. Study Of Climate Changes In The Ghezel-Ozan Watershed Area In Zanjan Province And Its Effects On The Region’s Water Resources. 2005;14(53):39-47.
Reza R, Singh G. Assessment Of Ground Water Quality Status By Using Water Quality Index Method In Orissa, India. World Applied Sciences Journal. 2010;9(12):1392-7.
Piper A. A Graphic Procedure In The Geochemical Interpretation Of Water-Analyses. Transactions American Geophysical Union. 1944;25(6):914-28.
Karanth KR. Ground water assessment: development and management. Tata McGraw-Hill Education; 1987.
Khosravi Fard A, Vahabzadeh G, Gholami L. The Study and Classification of Water Quality of Ghorbaghestan and Doab Merk Stations in Gharasoo River Basin. Journal of Research in Environmental Health. 2017;2(4):299-310.
Ahrari Rm. Assessment The Effects Of Drought On Groundwater Quantity And Quality Of Sistan And Baluchistan Province. New Findings In Applied Geology. 2018.
Stober I, Bucher K. Deep Groundwater In The Crystalline Basement Of The Black Forest Region. J Applied Geochemistry. 1999;14(2):237-54.
Ahmadnejad Z, Boosalik Z, Kalantari Njg. Geochemical Assessment Of Water Resources Of Zirrah Area, Bushehr Province In Terms Of Agriculture And Recommended Optimum Plants Based On Available Water. Geochimstry. 2013;1(3):191-204.
Bakhshandehmehr L, Yazdani MR, Zolfaghari AA. The evaluation of groundwater suitability for irrigation and changes in agricultural land of Garmsar basin. Journal of Water and Soil. 2016;30(6):1773-86.
Greiner R. Optimal farm management responses to emerging soil salinisation in a dryland catchment in Eastern Australia. Land Degradation & Development. 1997;8(1):71-93.
Wang Y, Jiao JJ. Origin of groundwater salinity and hydrogeochemical processes in the confined Quaternary aquifer of the Pearl River Delta, China. Journal of Hydrology. 2012 May 17;438:112-24. [pubmed]
Danaeian Mrjp-V-S. Evaluation Of Effects of Artificial Recharge Reservoirs On Ibrahimabad Aquifer Using Modflow. 2000;13(3 (48))34-8.
- چکیده مشاهده شده: 168 بار