فصلنامه نفس

نقش ویتامینD  در هموستاز کلسیم و متابولیسم اسکلتی شناخته شده است. در طول چند دهه گذشته، شیوع کمبود ویتامین D در کودکان و بزرگسالان افزایش یافته است. اثرات بالقوه ویتامین D در بیماری‌های مختلف تحت بررسی است. داده‌های اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که میزان پایین ویتامین D سرم در افراد مبتلا به آسم با شدت علایم، کاهش عملکرد ریه و همچنین افزایش استفاده از دارو همراه است. مطالعات آزمایشگاهی نیز نشان داده‌اند که ویتامین D باعث افزایش پاسخ استرویید در بزرگسالان مبتلا به آسم می‌گردد. ویتامین D با مهار التهاب از طریق حفظ سلول‌های T تنظیم کننده و القاء مستقیم مکانیسم‌های ذاتی ضد میکروبی، نقش مهمی در سلامت ریه ایفا می‌کند. بنابراین پژوهش‌های بیشتری لازم است تا نقش ویتامین D در حفظ هموستاز مجاری هوایی و کاربردهای تشخیصی و درمانی ویتامین D  در مدیریت آسم بطور کامل شناخته شود. این مقاله، مطالعات بالینی فعلی و مکانیسم‌های بالقوه ویتامین D را در بیماری آسم بررسی می‌کند.

بیماری آپنه درحین خواب یکی از اختلالات شایع خواب به شمار می‌آید که موجب عدم امکان تنفس مناسب در حین خواب می‌شود و اثرات مخرب مستقیم و همچنین جانبی بر روی بدن انسان دارد. در حال حاضر آزمون پلی­سمنوگرافی روش استاندارد تشخیص آپنه انسدادی خواب است. پلی­سمنوگرافی یک آزمون تشخیصی گران قیمت است زیرا نیاز به بستری شدن بیمار به مدت یک شب در آزمایشگاه خواب و حضور افراد متخصص برای تشخیص دارد. با توجه به پیچیدگی و هزینه بالای این آزمون، تاکنون تلاش‌هایی برای توصیف وقفه‌های تنفسی از طریق تغییرات ضربان قلب و الکتروانسفالوگرام که در ثبت‌های معمول سیگنال قابل مشاهده می‌باشد انجام شده است. از آنجاییکه ریتم‌های بدن انسان الگویی آشوب‌گونه و رفتاری غیر خطی و ناپایدار دارند، خواص آن‌ها در طول زمان تغییر می‌کند. آنالیز غیرخطی پارامترهای بدن اطلاعات ارزشمندی را درباره رفتار بدن به هنگام بیماری و مقایسه آن با حالت نرمال جهت بررسی دقیق‌تر ماهیت و علل پاتوفیزیولوژیک بیماری‌ها در اختیار محققان قرار می‌دهد. هدف از انجام این تحقیق، تشخیص زمان‌های رخداد آپنه از طریق سیگنال الکتروانسفالوگراف (EEG) می‌باشد. در این مطالعه، تحلیل نوسانات بی‌رونده شده (DFA) که یک روش آنالیز غیرخطی است، جهت بررسی EEG در زمان آپنه بر روی مغز به کار گرفته شد. پس از انجام مرحله پیش پردازش جهت حذف نویز و آرتیفکت، بازه‌های خواب سالم و آپنه از یکدیگر تفکیک و میزان تغییرپذیری فرکتالی محاسبه شد. مشاهدات نشان می‌دهند که بین ساختارهای فرکتالی در هنگام وقوع آپنه و خواب سالم در مراحل یک و دو خواب non-REM و همچنین در خواب  REM، تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>P). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که آپنه بر روی فعالیت‌های قشر مغز اثر‌گذار بوده و با استفاده از تغییرپذیری فرکتالی ایجاد شده در EEG، می‌توان زمان آپنه را تشخیص داد. همچنین با توجه به اینکه تغییرات ساختار فرکتالی قبل از وقوع آپنه نمایان می‌شوند، می‌توان با استفاده از آنالیز نوسانات بی‌رونده شده سیگنال EEG، آپنه را پیش از وقوع آن پیش بینی کرد.

عفونت‌های بیمارستانی از مهمترین علل مرگ و میر و افزایش هزینه‌های بیمارستانی محسوب می‌شوند. این عفونت‌ها معمولا به دلیل انتقال عامل بیماریزا از طریق کادر درمانی و همچنین لوازم و تجهیزات آلوده به بیماران مستعد رخ می‍دهد. قارچ‌ کاندیدا در تشکیل بیوفیلم نقش مهمی داشته و تحت شرایط خاص مثل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی، کلونیزه گشته و به یک پاتوژن فرصت طلب تبدیل می‌شوند. مطالعه حاضر با هدف شناسايي گونه‌هاي کاندیدای جدا شده از بیوفیلم لوله تراشه‌های بیماران بستری در بخش ICU انجام گرفت.

مطالعه حاضر بر روی 95 بیمار مستعد عفونت‌های تنفسی با لوله تراشه تنفسی در ICU انجام شده است. لوله‌های تراشه پس از خارج شدن از بدن بیمار بر روی محیط سابورودکستروز آگار کشت داده شد. جهت شناسایی مولکولی گونه‌های کاندیدا جدا شده با تکنیک PCR-RFLP ناحیه‌ی ITS1-5.8S-ITS2 و از آنزیم محدود الاثر MspI استفاده گردید.

تعداد 51 گونه کاندیدا به ترتیب شامل گونه های کاندیدا آلبیکنس 20 (39/2%)، کاندیدا گلابراتا 14 (27/4%)، کاندیدا تروپیکالیس 8 (15/68%)، کاندیدا کروزه ای 6 (11/7%) و کاندیدا پارپسیلوزیس 3 (5/8%) از لوله تراشه شناسایی شدند.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان می­دهد که بطور غالب گونه‌ی کاندیدا آلبیکنس از لوله تراشه‌های بیماران ICU جدا می‍گردد. از آنجا که تشخیص فراوانی میکروارگانیسم‌ها در سطح گونه عوامل بیوفیلم و کلونیزاسیون  لوله تراشه‌های بیماران بستری در بخش ICU در پیشگیری و درمان بیماران مفید می­باشد، نیاز به بررسی های وسیع‌تر و بیشتری در این زمینه وجود دارد.

امروزه مصرف مواد مخدر و محرك يك معضل بزرگ در ايران است. بطور معمول معتادين ايراني مرد، متاهل و شاغل مي‌باشند. کارایی کارمندان معتاد شاغل در حدود دو سوم ظرفيت­شان است. اين افراد در رسيدن به محل كار 3 برابر تاخير بيشتر دارند. همچنین غيبت از كار نیز در این اشخاص بیشتر مشاهده می‌گردد. از این رو بهره‌‌وري شغلي و عملكرد پايين‌تري دارند. لذا ضروری است تا براي ايجاد محيط‌هاي كاري عاري از مواد مخدر و داشتن کارمنداني با بيشترين کارایی و اثربخشی، برنامه‌ریزی‌هایی صورت پذیرد. اين مطالعه به منظور ارزيابي اثربخشي برنامه كمك به کارمندان بیمارستان دکتر مسيح دانشوري انجام گرفته است.

طی سال‌هاي 89 تا 93، از 1000 کارمند تمام وقت يا پاره‌وقت شاغل در بيمارستان مسيح دانشوري بطور تصادفی نمونه آزمايش ادرار براي تشخيص مصرف مواد مخدر و محرك گرفته شد. افرادی که در مرحله دوم وارد مطالعه شدند (14 نفر) حداقل دارای دو نتیجه مثبت آزمايش ادراري براي تشخيص مصرف مواد بودند و برای مدت 4 سال پيگيري شدند. يك پزشك براي مشاوره در طول برنامه ترك مواد حاضر بود. در ابتداي مطالعه و نیز در زمان پیگيري، از بيماران در مورد استفاده از مواد طي 30 روز گذشته و همچنی در سال گذشته سوال گردید. پاسخ منفي براي مصرف مواد بعنوان ترك در نظر گرفته شد.

تمام بيماران مورد مطالعه مرد (100%) بودند که متوسط سني 90/6±37/23 سال داشتند. 92/9% ایشان تجربه مصرف سيگار داشتند. متوسط سن شروع مصرف مواد در آنها  5/79±26/25 سال محاسبه شد. كمترين تمايل براي ترك سيگار در درجه اول بين افرادي بود كه مصرف شيره داشتند (2نفر). در اين مطالعه متوسط دوره ترك در بيماران 85/28±160/75 روز بود.

بر اساس نتايج بدست آمده به نظر مي‌رسد که وجود يك پزشك يا تيم پزشكي مقيم براي ترك مصرف مواد موثرتر بوده و با درصد پايين‌تر عود مصرف همراه است.

در درمان همه­جانبه‎نگر (Holistic) به بیمار به عنوان يك انسان کامل و نه صرفا یک عضو بیمار نگریسته می­شود. از این رو بدون درمان همه جانبه و همزمان جسم و روان، امکان دست‎یابی به نهایت درمان مطلوب فراهم نمي‎شود. هدف اين مطالعه بررسي الگوي سو مصرف مواد در بيماران بستري مبتلا به انسداد مزمن ريه (COPD) بوده است تا درمان مناسب‎تري براي آن­ها فراهم شود. در اين مطالعه مقطعي تحلیلی 90 بيمار مبتلا به COPD با سابقه اختلال مصرف مواد با 90 بيمار بدون سابقه اختلال مصرف مواد از نظر شدت و الگو مصرف مواد در بيمارستان دكتر مسيح دانشوري بررسي شدند. پرسشنامه ASI جهت اخذ اطلاعات از بيماران مورد استفاده قرار گرفت و نرم افزارSPSS 21  جهت تجزیه و تحليل اطلاعات بکار رفت. سن متوسط شرکت کنندگان در مطالعه 11±66 سال بود که 90% مذکر و 84% متاهل بودند. 37/9% در زمان انجام مطالعه سيگار مصرف مي‎كردند و 51/2% تا 5 دقیقه اول پس از بیدار شدن، سیگار خود را روشن می‎نمودند. بيشترين تعداد بيماران (50/9%) در 20 تا 39 سالگي شروع به مصرف ترياك كرده بودند. 71% بيماران  مصرف منظم تریاک داشتند که 64/8% آن از راه تدخین و 35/2% بصورت خوراکی بوده است. الگوی مصرف تریاک و تعداد دفعات بستری با هم مرتبط بودند. بین شغل و الگوی مصرف سيگار و مواد مخدر ارتباط معنی‎دار دیده شد. نتایج مطالعه نشان داد که درصد بالایی از بیماران با وجود اینکه مبتلا به بیماری ریوی پیشرفته هستند سیگاری بوده و مصرف تریاک دارند و این عادات از طرفي موجب كاهش پذيرش درمان بيماري جسمي و از طرفي باعث افزايش تعداد دفعات بستری گرديده­اند. از این رو بهتر است که با برنامه‎ريزي همه جانبه و كلي، بيماري‎هاي ريوي و اعتياد بطور همزمان مورد بررسي و درمان قرار گيرند.

فيبروز كيستيك يك بيماري ژنتيكي اتوزومال غالب است. این بيماري با موتاسيون ژن تنظيم كننده انتقال غشايي فيبروز كيستيك (CFTR) و انتقال مختل يون كلرايد از غشا سلولي مشخص مي‎شود. استافيلوكوك اورئوس، سودوموناس آئروژينوزا، بورخولدريا سپاسيا در كشت ترشحات تنفسي بيماران فيبروز كيستيك شناسايي شده و عفونت‎هاي اين ميكروارگانيسم‎ها با موربيديتي و مورتاليتي بالا در ارتباط هستند. در بيماران مبتلا به فيبروز كيستيك، التهاب شديد راه‎هاي هوايي مي‎تواند سبب برونشكتازي پيشرفته شود كه ممكن است باعث مشكل تنفسي و مرگ در اين بيماران گردد. هدف از این مطالعه، ارزيابي يافته‎ها‎ي باليني تست‎هاي آزمايشگاهي، كلونيزاسيون باكتريايي و مقاومت دارويي در كودكان و بالغين جوان مبتلا به فيبروز كيستيك بستری در بخش كودكان بيمارستان دكتر مسيح دانشوري تهران در طی سال‎هاي 2006-2011 بود. اين مطالعه مقطعي بر روي 23 كودك و بالغ جوان مبتلا به فيبروز كيستيك شامل 12 بیمار دختر (2/52%) و 11 بیمار پسر (47/8%) انجام گرفت. بيماران ميانگين سني 6/7 ± 14/5 داشتند. كشت خلط 10 بيمار (43/5%)، شامل 5 دختر (8/3%) و 5 پسر (45/5%)، از نظر سودوموناس آئروژينوزا و 2 بيمار (8/7%)، شامل یک پسر (9/1%) و یک دختر (8/3%) از نظر استاف آرئوس مثبت گزارش گردید. همچنین 2 بيمار  دیگر (8/7%) از نظر ميكوباكتريوم‎هاي غير توبركلوزيس مثبت بودند. آزمون پوستی توبرکولین در 10 بيمار پسر (46%) و 12 بيمار دختر (55%) منفي گزارش گردید. بر اساس آنتي‍بيوگرام به دست آمده از كشت خلط بيماران، سودوموناس آئروژينوزا بالاترين حساسيت دارويي را نسبت به سيپروفلوكساسين (71/4%)، سپس آميكاسين (50%)، سفتازيديم (30%) و سفترياكسون (18%) داشت. در اين مطالعه، شيوع سالانه عفونت‎هاي ريوي در بيماراني كه آنتي‎بيوتيك پروفيلاكسي نبولايز شده دريافت كرده‎اند به‎طور معناداری پايين‎تر از بيماراني بود كه اين درمان پيشگيرانه را دريافت ننموده‍اند (0/05>P). نتايج این مطالعه پيشنهاد مي‎كند كه مصرف داروهاي استنشاقي جهت پروفيلاكسي در بيماران فيبروز كيستيك مي‎تواند ميزان بستري شدن و عوارض مربوط به بیماری را كاهش دهد.

بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، مصرف دخانیات دومین علت مرگ و چهارمین علت بیماری در جهان  می‎باشد. بیمارستان‎ها تعهدات مهمی برای کاهش مصرف سیگار، هم از نظر ایجاد محیط‎های عاری از دخانیات و جلوگیری از آسیب افراد غیر‎ سیگاری و هم از نظر تشویق افراد سیگاری به ترک مصرف  آن دارند.

این مطالعه یک مطالعه مقطعی می‍باشد که در سال 1392 در شهر تهران و در بیمارستان دکتر مسیح دانشوری انجام گردید. برای جمع آوری اطلاعات این مطالعه از پرسشنامه‎ای که توسط محققان مطالعه طراحی شده بود، استفاده شد. در مجموع 347 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد و سطح معنی‎داری 0/05 در نظر گرفته شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که 10/4%  از شرکت کنندگان در مطالعه از دخانیات استفاده می‎کردند. جنسیت مذکر و درآمد مالی پایین‌تر از 1/3 میلیون تومان در ماه با مصرف سیگار ارتباط داشتند (0/05>P) و سایر عوامل شامل شغل، سن، و تحصیلات ارتباط معنی‎داری با مصرف سیگار نداشتند (0/05>P).

در مجموع نتایج این مطالعه نشان می‎دهد شیوع مصرف سیگار در پرسنل درمانی در این بیمارستان در مقایسه با مطالعات سایر کشورها کمتر است و اجرای سیاست بیمارستان عاری از دخانیات ممکن است در کاهش این روند نقش داشته باشد.

آسم شایعترین بیماری مزمن در کودکان است که میلیونها فرد بالغ را نیز در جهان درگیر می‍نماید. ایران با فراوانی 5 درصدی علایم و نشانه های آسم در بین کودکان 13 و 14 ساله دارای شیوع آسم 30-50% در جامعه بویژه در نواحی شرقی است که چندان از برآوردهای جهانی سازمان جهانی بهداشت دور نیست. هزینه‍های کنترل بیماری و البته هزینه داروهای استنشاقی در این میان از اهمیت بسزایی برخوردار است بطوری که هر بیمار آمریکایی حدود 3 تا 4 هزار دلار در سال متحمل هزینه میشود.

این مطالعه سعی نمود تا هزینه های داروهای استنشاقی مورد استفاده در درمان آسم را در ایران بر اساس آمارهای اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بین سالهای 1391-1389 تعیین نماید.

از بین داروهای استنشاقی که در مدت زمان تحت بررسی در ایران فروخته شده بودند، در سال‍های 1389، 1390 و 1391 داروهای فوق تخصصی و گران  قیمت به ترتیب  39%، 56% و 29% موارد را تشکیل می‍دادند.

در حال حاضر بطور میانگین بیش از 35% داروهای استنشاقی مصرفی از انواع فوق تخصصی و گران قیمت هستند که صرفه اقتصادی و توجیه منطقی ندارند چرا که آسم شدید و غیر قابل کنترل در ایران شیوعی بسیار کمتر از این رقم دارد. لذا با کاهش تنها 10 درصد مصرف این داروهای کنترل کننده آسم شدید میتوان از هزینه های سیستم سلامت کشور به شدت کاست.