رویکرد طب سنتی ایران و طب کلاسیک در تغذيه اختصاصی کبد در سلامت و بیماری
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 6 شماره 19 (1393),
3 بهمن 2015
,
صفحه 73-90
https://doi.org/10.22037/mhj.v6i19.7548
چکیده
زمینه: در دیدگاه طب کلاسیک، کبد محل متابولیسم بسیاری از مواد، ذخیرهسازی گلیکوژن، خونسازی و تولید نمکهای صفراوی میباشد. در دیدگاه طب سنتی ایران نیز کبد محل خونسازی و یا به عبارتی تولید خون میباشد. در هر دو مکتب، این وظایف بسیار مهم بوده و اختلال هر یک از آنها منجر به ایجاد اختلالات اساسی در عملکرد کل بدن میشود.
هدف: هدف از این مطالعه، بررسی دیدگاههای حکمای طب سنتی ایران درباره تغذیه اختصاصی و مناسب کبد در سلامتی و بیماری آن و در نهایت مقایسه اجمالی آن با دیدگاه طب کلاسیک در این زمینه بوده است.
روش بررسی: این مطالعه مروری بوده و با بررسی کتب معتبر و اصلی طب سنتی ایران در بخشهای تغذیه اختصاصی کبد و نیز دو مرجع معتبر از طب کلاسیک یکی در زمینه بیماریهای گوارش و کبد و دیگری در زمینه تغذیه و مشخص کردن اشتراکات، اختلافات و افتراقات و سپس تجزیه و تحلیل محتوایی این مطالب انجام گرفته است.
يافتهها: هر دو مکتب با توجه به مبانی خود دارای دستوراتی در زمینه تغذیه مناسب کبد میباشند؛ اما به دلیل افتراق در مبانی این دستورات کاملاً با هم متفاوت هستند اما به هیچ عنوان یکدیگر را نقض نمیکنند.
نتيجهگيري: دستورات تغذیه اختصاصی کبد مرتبط با سلامت و بیماری در مکتب طب سنتی ایران بسیار گستردهتر از طب کلاسیک بوده و خوشبختانه این دستورات چندان پيچيده نبوده و استفاده و به کارگیری آنها، در صورت اثباتشان با تحقیقات و مطالعات کافی، نیاز به تسلط به مبانی طب سنتی ایران ندارد؛ لذا برای تمامی پزشکان قابل استفاده میباشند.
- طب سنتی ایران؛ کبد؛ تغذیه؛ سلامتی؛ بیماری
ارجاع به مقاله
مراجع
الچغمینی الخوارزمی، محمد بن محمود: قانونچه فی الطب، تصیح و ترجمه اسماعیل ناظم، نشر آبژ، تهران، 1389.
Escott-Stump Sylvia: Nutrition and Diagnosis-Related Care, Sixth Edition, Williams & Wilkins 2008, 435,450.
Emtiazy M, Keshavarz M, Khodadoost M, Kamalinejad M, Gooshahgir SA. Relation between Body Humors and Hypercholesterolemia: An Iranian Traditional Medicine Perspective Based on the Teaching of Avicenna, IRCMJ, 2012; 14:133-138.
Sleisenger and Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease, 9th ed. Saunders, an Imprint of Elsevier, 2010.
حکیم ناظم جهان: اکسیر اعظم، انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، تهران، 1387.
Avicenna. Qanoon Fi Teb. Ibrahim Shamsoddin’s Research. Beirut: Alaalamy Foundation Publications; 2005.
جرجانی سید اسماعیل: ذخیره خوارزمشاهی، مصحح سعید سیرجانی ، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
Razes MIZ: Contains of Medicine (Alhavi Fi Teb). Beirut (Esmaeil MM, Ed.) Scientific Library; 2000.
ارزانی حکیم محمد اکبر: مفرح القلوب، مطبعه سلیم لاهور، 1333 هـ.ق.
گیلانی محمدکاظم: حفظ الصحه ناصری، تصحیح دکتر رسول چوپانی، انتشارات المعی، تهران، 1388.
رازی محمد بن زکریا: منافع الاغذیه و دفع مضارها، ترجمه دکتر سید عبدالعلی علوی نائینی ، شرکت چاپ تابان، تهران، 1343.
اصفهانی محمد مهدی: مجموعه ای از برخی آثار طبی رازی، نگاهی به آثار و جایگاه علمی محمد بن زکریای رازی و بهاءالدوله رازی، انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، تهران، 1387.
Nejatbakhsh F, Nazem E, Goushegir A, Isfahani MM, Nikbakht Nasrabadi A, Siahpoosh M. Recommended foods for male infertility in Iranian traditional medicine, IJRM, 2012; 10(6): 511-516.
نجاتبخش فاطمه: قواعد تغذیه در بیماریها بر اساس مبانی طب سنتی ایرانی، انتشارات چوگان، تهران، 1392.
عقیلی خراسانی سید محمدحسین: معالجات، انتشارات مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل، تهران، 1387.
کرمانی نفیس بن عوض: شرح الاسباب و العلامات، تحقیق مؤسسه¬ احیاء طب طبیعی، انتشارات جلال الدین، قم، 1387.
ارزانی حکیم محمد اکبر: طب اکبری، تحقیق مؤسسه احیاء طب طبیعی، انتشارات جلال الدین، قم، 1387.
Morse JM, Field PA. Qualitative Research Methods for Health Professionals. 2nd ed. Thousand Oaks, Sage Publications; 1995.
Sandelowski M. Whatever Happened to Qualitative Description? Res Nurs Health, 2000; 23(4):334-340.
Morgan, D.L. Qualitative content analysis: a guide to paths not taken, Qualitative Health Research. 1993; 3(1), 112–121.
الاهوازی علی بن عباس: کامل الصناعة الطبیة، تحقیق: مؤسسه احیاء طب طبیعی، انتشارات جلال الدین، قم، 1387.
Hamabe A, Uto H, Imamura Y, Kusano K, Mawatari S, Kumagai K, et al. Impact of cigarette smoking on onset of nonalcoholic fatty liver disease over a 10-year period. JOURNAL OF GASTROENTEROLOGY .2011; 46(6): 769-778.
Rector RS, Thyfault JP. Does physical inactivity cause nonalcoholic fatty liver disease? JOURNAL OF APPLIED PHYSIOLOGY.2011; 111(6): 1828-1835.
Liu CJ. Prevalence and risk factors for non-alcoholic fatty liver disease in Asian people who are not obese, JOURNAL OF GASTROENTEROLOGY AND HEPATOLOGY; 2012; 27(10): 1555-1560.
Purkins L, Love ER, Eve MD, Wooldridge CL, Cowan C, Smart TS, et al. The influence of diet upon liver function tests and serum lipids in healthy male volunteers resident in a Phase I unit. BRITISH JOURNAL OF CLINICAL PHARMACOLOGY, 2004; 57(2): 199-208.
عقیلی خراسانی سید محمد حسین: خلاصة الحکمه، تصحیح اسماعیل ناظم، انتشارات اسماعیلیان، قم، 1385.
شهرزوری شمس الدین محمد: رسائل الشجرة الالهیه فی علوم الحقائق الربانیه، تصحیح نجفقلی حبیبی، چاپ و نشر علمی و فرهنگی کتیبه، تهران، 1384.
سید محمدحسین عقیلی خراسانی: مخزنالادویه، انتشارات باورداران، 1380.
- چکیده مشاهده شده: 1278 بار
- PDF (English) دانلود شده: 4234 بار