بررسی تاریخی منابع مالی تأسیس و اداره امور بیمارستانها و مراکز آموزش پزشکی در تمدن اسلامی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 10 شماره 34 (1397),
25 November 2019
,
صفحه 109-122
https://doi.org/10.22037/mhj.v10i34.23400
چکیده
زمینه و هدف: ایجاد مکانی که در آن از بیماران مراقبت کنند، در بین اقوام مختلف پیش از اسلام وجود داشته است، در اسلام با تأسی از سنت پیامبر (ص) در مراقبت از مجروحان، زمینه ساخت بیمارستانها و مرکز آموزش پزشکی فراهم شده است. یافتن پاسخ مناسب این پرسش که تأمین هزینههای ساخت و اداره امور بیمارستانها و مراکز آموزش پزشکی در تمدن اسلامی چگونه و از چه محلی بوده است، هدف این مقاله است.
مواد و روشها: روش تحقیق این مقاله از نوع توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای است که پس از فیشبرداری منابع و مأخذ تاریخی به دستهبندی مطالب، تحلیل دادهها و نگارش مقاله اقدام شده است.
یافتهها: نظام تأسیس و اداره بیمارستانها در تاریخ تمدن اسلامی بسیار پیشرفته بوده، به گونهای که در آن عصر بیمارستانی تأسیس نمیشد، مگر آنکه هزینههای آن از محل داراییهای دولتمردان، ثروتمندان و امور خیریه تأمین میشده است و نه الزاماً از جیب بیماران. بیمارستان در اسلام ارتباط نزدیکی با تاریخ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی عصر خود داشته و بخش جداناپذیری از تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام بوده است.
نتیجهگیری: در تمدن اسلامی راههای متنوع و مستمری برای تأمین منابع مالی تأسیس و اداره امور بیمارستانها و مراکز آموزش پزشکی وجود داشته که مهمترین آنها اختصاص موقوفات، تخصیص بودجه دولتی توسط خلفا، پادشاهان، وزرا و خیّران بوده است.
- منابع مالی؛ بیمارستانها؛ مراکز آموزش پزشکی؛ تمدن اسلامی؛ وقف
ارجاع به مقاله
مراجع
Dehkhoda AA. The Dehkhoda Dictionary. 2nd ed. Tehran: Tehran University Publication; 1377. Vol.4 p.5271; Under the Name of the Hospital. [ Persian]
Sajjadi SS. Hospital. Encyclopedia Isla mica. Delhi: Commonwealph; 2005. p.249.
Ibn Hesham M. Al-Sayra al-Nabawieh. Translated by Sagha M, Anbari E, Shabli AH. Beirut: Dar al-Marafah Pulications; 1986. Vol.2 p.239. [Arabic]
Nasr SH. Science and Civilization in Islam. Tehran: Andisheh Publication, House; 1350. p.75. [Persian]
Zydan G. History of Islamic Civilization. Translated by Jawar Kalam A. Tehran: Amir Kabir Publications; 1379. p.608. [Persian]
Ibn Nadim M. Al-Fihrist. Translated by Tajadd MR. Tehran: Asatir Publications; 1381. p.536. [Persian]
Maghrezai A. Al-Muvaez and al-etebar fi Zakr al-Khatat and al-Asar. Beirut. Dar al-Fakr Publications; 1270 AH. Vol.2. p.405. [Arabic]
Karimian H. Ancient Ray. Tehran: Amir Kabir Publications; 1349. Vol.2 p.362. [Persian]
Estakhri M. Al-Mesalek and al-Mamalek. Leiden: Keramshire De Goeje; 1961. p.81. [Arabic ]
Najmabadi M. The History of Medicine in Iran. Tehran: Honarbakhsh Publication; 1341. Vol.2 p.768. [Persian]
Ibn Hawkhel M. Sawrata al-Arza. Leiden: Keramshire Printing; 1967. p.455. [Arabic]
Ibn Balkhi A. Faresnameh. Edited by Lestrang G, Nicholson R. Tehran: Asather Publication; 1921. p.139. [Persian]
Ibn Asir E. Al-Kamel fi al-Tarikh. Beirut: Dar al-Sadar Publication; 1385 AH. Vol.9 p.21. [Arabic]
Snavy A. Al-Tabbaghat al-Shafieh. Beirut: Dar al-Sadar Publication; 1407 AH. Vol.1 p.229-230, 314. [Arabic]
Aram A. Science in Islam. Tehran: Soroush Publications; 1376. p.165. [Persian]
Ibn Battutah M. Rahele Ibn Battutah. Beirut: Dar al-Fakr Publications; 1407 AH. p.363. [Arabic]
Ibn Baitar A. Al-Juma al-Mofradat Lel-Adawei and al-Aghzyeh. Beirut: Dar al-Marafah Pulications; 1986, Vol.2 p.15. [Arabic]
Magrezi A. Al-Muvaez and al-Etebar fi Zakr al-Khatat and al-Asar. Beirut. Dar al-Fakr Publications; 1270 AH. Vol.2 p.405-406. [Arabic]
Abdul Wahhab H. Al-Teb, al-Arabi fi Afriqiyah. Beirut: Dar al-Fakir al-Arabi Publication; 1958. p.907-914. [Arabic]
Magri A. Nafah al-Teb. Edited by Abbasid E. Beirut: Dar al-Fakr Publications; 1968. Vol.2 p.97. [Arabic]
Ibn Battuta M. Rahele Ibn Battutah. Beirut: Dar al-Fakr Publications; 1407 AH. p.643-660. [Arabic]
Algod S. Iranian Medical History. Translated by Javidan M. Tehran: Javidan Publications; 1379. p.223-250. [Persian]
Ghanimeh A. History of the Great Islamic Universities. Translated by Kasai N. Tehran: Tehran University Publications; 1372. p.171. [Persian]
Amin A. Zahar al-Islam. Beirut: Dar al-Katab al-Arabi Publications; 2005. p.42. [Arabic]
Myrheev M. Man al-Escandirya to Baghdad: The discussion of the history of al-Ta'lim al-Falsafi and the al-Tabi End al-Arabi Althrast al-Yunayani of al-Hazarat al-Islamiyyah. Translated al-Badawi AR. Cairo: Maqaat al-Nahzat al-Mesriya Publications; 1946. p.96. [Arabic]
Isa Bik A. History of the Islamic Hospitals. Damascus: Dar al-Ketab; 1939. p.90. [Arabic]
Zaydeh N. Damascus in the Mammalic Age. Translated by Jalal al-Din Alam A. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 1366. p.94. [Persian]
Mohammad Amin M. Wasaegh Vaqf al-Sultan Qalawoon Ala al-Mansouri Hospital. Cairo: Dar al-Fakir al-Arabi Publications; 1972. Vol.1 p.367. [Arabic]
Najmabadi M. Medical History in Iran after Islam. Tehran: Tehran University Publications; 1366. p.770. [Persian]
Taj Bakhsh H. History of Hospitals in Iran. Tehran: Research Institute for Humanities and Cultural Studies Publications; 1379. p.51. [Persian]
Nakhchivani H. Tejarob al-Salaf. Edited by Eqbal A. Tehran: Fardin Printing Publications; 1312. p.336-337. [Persian]
Al-Hashemi al-Bassri M. Al-Tbqad al-Kabi. Research by Ghader Ata M. Beirut: Dar al-Ketab al-Elmiah; 1410 AH. Vol.2 p.16. [Arabic]
Zarrin Kob AH. The book of Islam. Tehran: Amir Kabir Publications; 1355. p.58. [Persian]
Zaydeh N. Damascus in the Mamaluk Era. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 1366. p.94. [Persian]
Taj Bakhsh H. History of Iranian Hospitals. Tehran: Research Institute for Humanities and Cultural Studies Publications; 1379. p.62. [Persian]
Durant W, William J. The Middle East: The Pillar of Civilization (The Age of Iman). Translated by Aram A. Tehran: Islamic Educational Publishing Organization; 1373. Vol.4 p.420. [Persian]
Hunke Z. The Culture of Islam in Europe. Translated by Raqani M. Tehran: Islamic Culture Publications; 1373. p.237-240. [Persian]
Brown E. History of Islamic Medicine. Translated by Rajabnia M. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 1377. p.139-140. [Persian]
Ma'alof L. Al-munjad Fee al-Loghate al-Ala'lam. 10th ed. Beirut: Dar al-Maishrq Publications; 1980. p.626. [Arabic]
Ibn Jobeir M. Ibn Jabir's Travel book. Translated by Atabaki Mashhad P. Mashhad: Astan Quds Razavi Publications; 1370. p.84-85. [Persian]
Ibn Manzor M. Lassan al-Arab. Beirut: Dasadar Publications; 1300 AD. p.395. [Arabic]
Ghaffari H. Islamic Economic System. 2nd ed. Tehran: Peyman Noor University Publications; 1388. p.110, 202-210. [Persian]
Available at: htpps://www.waqfuna.com.com//v/ index.pphp.
Hamedani RF. Waqf Nameh Rābīh Rashidi. Edited by Minavi M, Afshar I. Tehran: Tehran University Publications; 1356. p.643-660. [Persian]
Monzar G. Al-Dawar al-Etiqasadi, fi Tarmyah al-Mumma al-Madani. Beirut: Dar al-Marafah Pulications; 1423 AH. p.31. [Arabic]
Seyyed Hijazi M. Dor-e al-Vaqf fi Tahghigh al-tākāmol al-'ejtamai fi Al-bia al-Islami (1). Kuwait: Aleghtesad al-Islāāmi Publications; 1427 AH. p.74. [Arabic]
Hunke Z. Islamic Culture in Europe. Translated by Raqani M. Tehran: Islamic Culture Publications; 1373. p.220. [Persian]
Shehata A. Al-Qaherah, the Dynasty of Allah Books. Cairo: Darakeh Halal Publications; 1996. p.137. [Arabic]
Noubi MH. Qum al-Gafh and al-Nazariy al-Ma'mariyah-Sayyahah al-Mu'aser. Uqahp Magazine 2005; 8: 13. [Arabic]
Isa Bik A. History of the Islamic Hospitals. Damascus: Dar al-Ketab Publications; 1939. p.142. [Arabic]
- چکیده مشاهده شده: 265 بار
- PDF دانلود شده: 106 بار