موسیقیدرمانی در ایران باستان تا عصر تیموریان
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 7 شماره 22 (1394),
29 بهمن 2017
,
صفحه 107-131
https://doi.org/10.22037/mhj.v7i22.16020
چکیده
موسیقی که طبق اعتقاد حکما، علم تألیف الحان و ادوار و نغمات و هنر بیان احساسات و عواطف و سبب انبساط و انقلاب روح بوده است، در پزشکی و درمان جایگاه ویژهای داشته است. موسیقیدرمانی در پزشکی ایران نیز از جایگاه والایی برخوردار بوده و بسیاری از پزشکان به موسیقی علمی و عملی آشنایی داشته و از ویژگی درمانی موسیقی آگاه بوده و در آثار خود پیرامون آن بحث کرده و از آن به عنوان ابزاری جهت نگاهداشت تندرستی و یا درمان بسیاری از بیماریهای روحی و جسمی سود بردهاند. هدف پژوهش حاضر، بررسی مختصری از کاربرد موسیقیدرمانی در ایران باستان و بخشی از دوران تمدن اسلامی با تکیه بر آرای برخی پزشکان موسیقیدان تا قرن نهم هجری قمری است.
- موسیقیدرمانی؛ پزشکی باستان؛ پزشکی اسلامی
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی:
ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله. (1383 ش.). رساله منطق دانشنامه علایی. مقدمه و تصحیح محمد معین و محمد مشکوه، تهران: انجمن آثار و مفاخر، صص 3-1.
ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله. (1388 ش.). رگشناسی. با مقدمه و حواشی و تصحیح محمد مشکوه، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ص 57.
ابن هندو، ابوالفرج علی بن حسین. (1368 ش.). مفتاح الطب و منهاج الطلاب. به اهتمام مهدی محقق و محمدتقی دانشپژوه، تهران: مؤسسه مطالعات اسلامی، ص 56.
آموزگار، ژاله. (1385 ش.). تاریخ اساطیری ایران. تهران: سمت، چاپ هشتم، ص 35.
آموزگار، ژاله. تفضلی، احمد. (1389 ش.). اسطوره زندگی زرتشت. تهران: نشر چشمه، صص 25-22.
الگود، سیریل. (1352 ش.). تاریخ پزشکی ایران. مترجم محسن جاویدان، تهران: چاپ اقبال، ص 19.
اهری، حامد. انوار، امیرعلی. اسدی، تورج. حقدوست، نکیسا. عطائی، مریم. (1389 ش.). سلامت غذا با رویکرد موسیقی. تهران: انتشارت علمی آبزیان، صص 23-21.
بلخی، احمد بن سهل. (1380 ش.). مصالح الابدان و الانفس. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ، طب اسلامی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی تهران، صص 480-477.
بهار، مهرداد. (1390 ش.). بندهش، فرنبغ دادگی. تهران: انتشارات توس، ص 93.
پورداوود، ابراهیم. (1389 ش.). گاتها، تهران: انتشارات اساطیر، ص 113.
جنیدی، فریدون. (1392 ش.). نوای خوش ایران. تهران: نشر بلخ، صص 67-62، 108، 116-113، 157-155، 165.
حسنزاده آملی، حسن. (1388 ش.). دروس شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا. مقامات العارفین، قم: انتشارات آیت اشراق، ص 166.
زرینکوب، عبدالحسین. (1364 ش.). تاریخ مردم ایران. تهران: امیرکبیر، 2 جلدی، جلد اول، ص 433.
رازی، محمدبن ذکریا. (1387 ش.). المنصوری فی الطب. پژوهش حازم بکری صدیقی، برگردان محمدابراهیم ذاکر، تهران: دانشگاه علوم پزشکی تهران، صص 105، 569، 583.
عنصرالمعالی، کیکاووس. (1387 ش.). درس زندگی/ گزیده قابوسنامه. مصحح غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی، صص 150-148.
عوفی، سدیدالدین محمد. (1335 ش.). پانزده باب جوامع الحکایات. به اهتمام محمد رمانی، تهران: انتشارات کلاله خاور، ص 366.
فارابی، محمد بن محمد ابونصر. (1375 ش.). موسیقی کبیر، آذرتاش آذرنوش. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، صص 24-19.
کاویانی، حمید. (1393 ش.). تاریخ پزشکی ایران باستان. تهران: المعی، صص 34-32، 188، 346.
کرامتی، یونس. (1383 ش.). مقالات پزشکی، دایرهالمعارف اسلامی. زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی، 22جلدی، جلد سیزدهم، ص 645.
کریستنسن، آرتور. (1378 ش.). ایران در زمان ساسانیان. مترجم رشید یاسمی، تهران: صدای معاصر، صص 349-330.
مجوسی اهوازی، علی بن عباس. (1388 ش.). کامل الصناعه الطبیه. مترجم دکتر سیدمحمد خالد غفاری، تهران: انتشارت مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه نهران ـ مک گیل، 2 جلدی، جلد اول، صص 26، 262-261.
مراغی، عبدالقادر. (1366 ش.). جامع الالحان. به کوشش تقی بینش، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ص 12.
میرجعفری، حسین. (1387 ش.). تاریخ تیموریان و ترکمانان. تهران: دانشگاه اصفهان و سمت، صص 145-144.
میرمیران، مجتبی. (1385 ش.). فرهنگ و ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: سرآغاز، ص 110.
درویشی، محمدرضا. (1379 ش.). موسیقی، کدام موسیقی؟ کدام درمان؟. فصلنامه ماهور، سال دوم، شماره هشتم، صص 40-39.
علیجانیها، فاطمه. (1393 ش.). تدبیر سماع در طب سنتی ایران. فصلنامه تاریخ پزشکی. سال پنجم، شماره چهاردهم، ص 167.
همتی، کریم. (1393 ش.). بررسی تأثیر شنیدن آوای بدون کلام در کنترل علائم حیاتی بیماران. فصلنامه علمی پژوهشی بیهوشی و درد. دوره پنجم، شماره اول، ص 11.
منابع عربی:
ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله، (1956 م.). جوامع علم الموسیقی، الشفاء. به کوشش زکریا یوسف، نشر قاهره: سه جلدی، جلد اول، ص 3.
کعدان، عبدالناصر. (1392 ش.). گنجینه مقالات منتخب (العلاج بالموسیقی فی طب العربی). تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران، هشت جلدی، جلد پنجم، ص 19.
- چکیده مشاهده شده: 746 بار
- PDF دانلود شده: 974 بار