ملاحظات اخلاقی در پژوهشهای آموزشی
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 3 شماره 8 (1390),
22 اسفند 2014
,
صفحه 65-91
https://doi.org/10.22037/mhj.v3i8.5783
چکیده
زمينه: پژوهش گامی است که پژوهشگر برای شفاف کردن مسألهای مبهم بر میدارد تا پاسخی دقیق و منطقی برای حل آن پیدا کند. اخلاق پژوهش، شاخهاي از اخلاق حرفهاي است و به اصول اخلاقي كه پژوهش را از آغاز تا پايان كار هدايت ميكنند، ميپردازد. از آنجایی که هدف اخلاقی مهم آموزش بهبود زندگی افراد، جوامع و جامعه، میباشد، ملاحظات اخلاقی باید در مرکز پژوهشهای آموزشی، قرار گیرد، زیرا پژوهش نيازمند پايبندي پژوهشگر به اصول و ارزشهاي والاي انساني و اخلاقي است؛ چراكه فقدان باور و اعتقاد پژوهشگر به اصول اخلاقي و انساني موجب استفاده وي از هرگونه ابزار اخلاقي و غيراخلاقي در جهت رسيدن به اهداف مورد نظر خويش و همچنين استفادههاي بايسته و نبايسته از نتايج و دستاوردهاي تحقيقات علمياش خواهد شد. هدف اين مقاله مروري تبیین ملاحظات اخلاقی در پژوهشهای آموزشی است.
روش كار: در این مقاله مروری برای پیشنهاد ملاحظات اخلاقی در زمینه پژوهشهای آموزشی، متون مرتبط با ملاحظات اخلاقی در پژوهشهای آموزشی که در طی سالهای 1999 تا 2013 منتشر شدهاند و با استفاده از کلمات کلیدی ملاحظات اخلاقی، پژوهش آموزشی، راهنمای اخلاقی در منابع کتابخانهای و پایگاههای اطلاعاتی همچون Eric, Medline و موتورهای جستجو نظیر Google Scholar جستجو و مورد بررسی قرار گرفتهاند.
نتیجهگیری: پس از بررسی اخلاق در حوزه پژوهشهای آموزشی در سه بعد ارتباط با مشارکت کنندگان، طراحی، اجرا و انتشار نتایج و فرد پژوهشگر، بر طبق یافتههای ما لزوم وضع دستورالعملهاي حرفهاي و در صورت لزوم وضع قوانين و مقررات بيش از پيش براي جلوگيري از انحرافات احتمالي در مسير پژوهش ضروري به نظر ميسد. پژوهشها باید زير نظر كميتههاي اخلاق پژوهش (كه از سوي دانشگاهها، مؤسسات و نهادهاي مرتبط با حوزه پژوهشهای آموزشی ايجاد شدهاند)، انجام گیرند و این انجمنها باید پژوهشگران آموزشی را ملزم به رعایت دستوالعملها نمایند. در پايان، ايجاد چنين کمیتههايي به منظور سر و سامان دادن به وضعيت اخلاق پژوهش در ايران نيز پيشنهاد ميشود.
- ملاحظات اخلاقی؛ پژوهش آموزشی؛ راهنمای اخلاقی
ارجاع به مقاله
مراجع
منابع فارسی
خالقی، نرگس.(1387ش.). اخلاق پژوهش درحوزه علوم اجتماعی، فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوري، سال سوم، شمارههاي 1و2.
استرابرت،کارپنتر.(1389ش.). تحقیقات کیفی در پرستاری. نشر سالمی.
رنجبر.(1387ش.). روش تحقیق و مأخذشناسی. انتشارات اساطیر.
صراطی شیرازی، منصوره. (1391ش.). اخلاق در پژوهش. نشر تخت جمشید.
شمالي، محمدعلی.(1389ش.). علم اخلاق و فلسفه اخلاق؛ تأملي درباره حوزههاي مختلف مطالعات اخلاقي، معرفت اخلاقي.دوره اول، شماره سوم.
شهریاری، حمید.(1386ش.). حریم خصوصی و جامعه اطلاعاتی. پژوهشهای فلسفی کلامی. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه قم. سال هشتم، شماره سوم و چهارم.صص 101-125.
نعمتي، محمدعلي. محسني، هدي سادات.(1389ش.). اخلاق در آموزش عالی: مؤلفهها، الزامات و راهبردها. پژوهشنامه اخلاق در آموزش عالی. شماره 63،ص 9.
نوروززاده، رضا. افشار، عبداله. رضايي، ندا. (1389ش.). اخلاق علمي در فرايند پژوهش (بايدها و نبايدها). پژوهشنامه اخلاق در آموزش عالی. شماره63، ص47.
امين بيدختي، علي اكبر. زارع، مريم. (1389ش.). اخلاق در پژوهش: مفاهیم، چالشها و راهکارها، پژوهشنامه اخلاق در آموزش عالی، شماره 63، ص 69.
زاهدي، فرزانه. لاريجاني، باقر. (1390ش.). کمیتههاي اخلاق در پژوهش: ضرورت ارتقاي توانمنديها و مهارتهاي اعضا، مجله ايراني اخلاق و تاريخ پزشكي، دورهي پنجم، ويژه نامه اخلاق در پژوهش، اسفند.
منابع انگلیسی
Anderson, Garry; Arsenault, Nancy (1998). Fundamentals of Educational Research. Routledge
Beauchamp, Tom L. (1999). Applied Ethics. in Macmillan Compendium philosophy and Ethics. U S A: Macmillan Library Reference.
BERA Ethical Guidelines 2011: www.bera.ac.uk/guidelines.
Burgess R(2005),The Ethics of Educational Research ,Taylor and Francis in laborary
Code of Ethics, American Educational Research Association Approved by the AERA Council February 2011
Drew CJ, Hardman ML, Hosp J(2008), Designing and Conducting Research in Education, sage publication.
Esposito A (2012), Research ethics in emerging forms of online learning: issues arising from hypothetical study on MOOC, electronic journal of e-leaening. 10(3)
Ethical principles in educational research, National Science Learning Centre - Sept 2012.
Gallagher G (2005), An examination of ethical issues pertaining to educational research, Level3, May,Issue 3.
Gillet s (2011), The nature of educational research, Eric online submission.
Kenneth A, Moses. (1999), Ethics in educational research. review of research in education, vol 1(24).
Lingard B, Gale T(2010), Defining Educational Research: A Perspective of/on Presidential Addresses and the Australian Association for Research in Education, The Australian Educational Researcher, Volume 37, Number 1,April 2010
Lodico, Marguerite G.; Spaulding, Dean T.; Voegtle, Katherine H. (2010). Methods in Educational Research: From Theory to Practice.
Wellington jerry. (2000), Educational Research: Contemporary Issues and Practical Approaches, Continuum.
- چکیده مشاهده شده: 1253 بار
- PDF (English) دانلود شده: 394 بار