• ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی

  • صفحه اصلی
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • تیم سردبیری
  • راهنمای نویسندگان
    • فرم تعهد نامه
    • فرمت مقالات
    • دریافت کد ارکید
    • منابع مقاله
  • ارزیابی مقالات
  • کمیته بین‌المللی اخلاق نشر
    • اقدامات کمیته بین المللی اخلاق نشر COPE
  • ارسال مقاله
  • بیانیه حق نشر
  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • اطلاعات تماس
  • اطلاعیه‌ها
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 16 شماره 1 (1403): مجله تاریخ پزشکی. 1403
  4. مقاله پژوهشی

دوره 16 شماره 1 (1403)

May 2024

نقش ابن جزّار در توسعه دانش پزشکی و داروسازی مغرب اسلامی بررسی نقش و اقدامات ابن جزّار در توسعه دانش پزشکی و داروسازی مغرب اسلامی

  • رضا دشتی

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, دوره 16 شماره 1 (1403), 7 May 2024 , صفحه 1-14
https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.45664 چاپ شده: 2025-02-03

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

زمینه و هدف: مسلمانان پس از ترجمه آثار اقوام دیگر، مطالعه علوم پزشکی را از قرن سوم قمری آغاز نمودند و هر سرزمینی از قلمرو پهناور آنان به سهم خود در رشد و بالندگی این میراث علمی کوشید. سرزمین مغرب اسلامی که از غرب سرزمین مصر تا سواحل اقیانوس اطلس را دربر می‌گرفت، در پرورش پزشکان و داروسازان بزرگ و تقدیم آثار و نتایج زحمات آنان به بشریت سهم عمده‌ای داشت. هدف از این پژوهش تبیین نقش ابن جزّار در توسعه دانش پزشکی و داروسازی مغرب اسلامی است.

روش: روش این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی، کتابخانه‌ای و مبتنی بر داده‌ها و گزاره‌های تاریخی است و پس از فیش‌برداری از منابع و مأخذ تاریخی، به دسته‌بندی مطالب، تحلیل داده‌ها و نگارش مقاله اقدام شده است.

ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر جنبه‌های اخلاقی مطالعه کتابخانه‌ای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.

یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ابن جزّار، طبیب و داروساز معروف مغربی، ضمن طبابت اهتمام فراوانی به تولید دانش پزشکی از طریق مطالعه و مقایسه آثار پزشکی متقدمین یونانی و تألیف آثار متعدد در حوزه دانش پزشکی، گیاه‌شناسی و داروسازی داشته است.

نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش که از طریق پاسخ به پرسش‌های تحقیق حاصل شده است، نشان می‌دهد که ابن جزّار مغربی در اوضاع باثبات عصر فاطمیان رشد و نمو یافت و پیشه و حرفه خانوادگی‌اش که طبابت بود، او را به سوی این حرفه سوق داد. او ضمن طبابت، به داروسازی نیز به صورت تخصصی توجه داشت و موجبات تفکیک این علوم را فراهم آورد. ابن جزّار آثار ارزشمندی در زمینه‌های پزشکی و داروسازی از خود بر جای گذاشت و نقش مهمی در گسترش مرزهای علمی و تمدنی اسلام در حوزه علوم پزشکی داشت.

کلمات کلیدی:
  • مغرب اسلامی
  • ابن جزّار
  • پزشکی
  • داروسازی
  • pdf

ارجاع به مقاله

دشتی ر. (2025). نقش ابن جزّار در توسعه دانش پزشکی و داروسازی مغرب اسلامی بررسی نقش و اقدامات ابن جزّار در توسعه دانش پزشکی و داروسازی مغرب اسلامی . مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, 16(1), 1–14. https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.45664
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

Ibn A'tham Kufi A. Al-Fotuh. Translated by Mostowfi Heravi M. Corrected by Tabatabai Majd G. Tehran: Islamic Revolution Education Publications; 1994. p.46. [Persian]

Khezri Bak M. The Umayyad state. Beirut: Founder al-Kotob al-Sa'qafeh; 1997. Vol.2 p.347-351. [Arabic]

Blazeri A. Fotuh al-baldan. Translated by Tavakkol M. Tehran: Silver Publishing; 1988. p.322-325. [Persian]

Ibn Ozari M. Al-Bayan al-Maghrib fi al-Akhbar al-Andolus va al-Maghrib. Research by Profensal L, Colan GC. Cairo: Dar al-Saqafeh; 1983. Vol.1 p.5, 8, 92-95, 338. [Arabic]

Muanas H. Fath al-Aarab lil-Maghribi. Cairo: Maktab al-Adabi; 1947. p.260-268. [Arabic]

Naseri Taheri A. An introduction to the history of the Islamic Maghrib. 3rd ed. Qom: Hozha and University Research Institute; 2009. p.3, 14, 17-18, 60, 62. [Persian]

Abu al-Fida A. Taqwim al-Buldan. Translated by Ayati AM. Tehran: Bonyade Farhange Iran; 1970. p.163. [Persian]

Unknown Author. Hodud al-Alam min al-Mashriq Al al-Maghribi. Efforted by Hadi Y. Tehran: Tehran University Publications; 1961. p.177. [Persian]

Ibn Hoghoull M. Sourat al-arz. Beirut: Dar Sader; Offset Leiden. 1938. Vol.1 P.60. [Arabic]

Zaghloul S. Tarikh al-Maghrib al-Arabi min al-Fath hatta dual al-Aghlib. Cairo: No Name; 1964. Vol.1 p.61. [Arabic]

Zonoun Taha AW. Tarikh al-Maghrib al-Arabi. Beirut: Dar al-Madar al-Islami; 2004. Vol.2 p.268-279; Vol.11 p.52-54. [Arabic]

Qayem B. Berbers or Amazighs. Specialized Journal of the Department of History. 2004; 5(6-7): 143-151. [Persian]

Tha'alibi AA. North Africa from the Islamic conquest to the end of the Alaghlabia state. Edited by Ibn Milad A, Idris M. Beirut: Dar al-Gharb al-Islami; 1986. p.578-592. [Arabic]

Ibn Khaldoun AR. Introduction of Ibn Khaldoun. Translated by Ayti AM. Tehran: Institute of Cultural Studies and Research; 1993. Vol.6 p.13, 15-16, 18. [Persian]

Ibn Jaljal S. Tabaghat al-Atebba val-Hokama. Research by Foad S. Cairo: French Scientific Publishing; 1955. p.88-90, 107. [Arabic]

Zahabi M. Seyr Aalam al-Nabla. By Attempt Arnavout SH, Ziybagh I. Beirut: No Name; 1984. Vol.15 p.561. [Arabic]

Mousavi Bojnourdi MK. Big Islamic Encyclopaedia. 4th ed. Tehran: Publisher of the Big Islamic Encyclopedia Center; 2013. Vol.3. [Arabic]

Hamavi Baghdadi Y. Mojma al-Boldan. Translated by Monzavi AN. Tehran: Iran's Cultural Heritage Organization; 2013. Vol.1 p.38; Vol.2 p.137. [Persian]

Safadi KH. Al-Wafi bi al-Wafiyat. By Attempt of Didring S. 2nd ed. Beirut: Franz Steiner Publishing House; 1982. Vol.6 p.209. [Arabic]

Ibn Abi Asiba'ah A. Oyoun al-Anba fi Tabaghat al-Atiba. Explanation and commentary by Reza N. Beirut: Maktab Al-Hayat; 1965. P. 481,482. [Arabic]

Said al-Andalusi. Tabaghat al-Omam. Beirut: Al-Matbaeuh al-Kathuliykyh Alaba' Alysyweayyn; 1912. p.61, 154. [Arabic]

Tilisi BR. Al-itejahat al-Thaghafiyeh fi belad al-Gharb al-Islami. Beirut: Dar al-Madar al-Islami; 2003. p.503-506, 515-518. [Arabic]

Ibn Jazzar. Al-Siyast al-Sabian va Tadbirohom. Research by Hileh MH. Tunis: No Name; No Date; p.136. [Arabic]

Ibn Jazzar. Zad al-musafir va Ghout al-Hazir. Manuscript al-Khazanih al-Alamah al-Robati. Number.1718 D. Card.3-4, 18-19. [Arabic]

Sameraie K. Mokhtasar Tarikh tib al-Arabi. Baghdad: Dar al-Hurriya Liltbaeh; 1980. Vol.1 p.645-646. [Arabic]

Jiha F. Masadir derasah al-Tabib al-Arabi al-Khabirr: Ibn Jazzar. Tunisia: No Name; 1983. p.50 Up to the end. [Arabic]

Velayati AA, Shams Ardakani MR, Mokhber Dezfuli MR, Ghasemlou F. Dynamics of Islamic Culture and Civilization of Islam and Iran. Tehran: Amir Kabir Publications; 2014. Vol.1 p.1012-1013. [Persian]

Ibn Jazzar. Tib al-Foghara va al-Masakin. Manuscript al-Khazanieh al-Eamah al-Robati. Number 3375. Card.AV Up to the end. [Arabic]

Radi R. Ibn al-Jazzar al-Saidalani. Tunisia: No Name; 1983. p.7, 21, 189. [Arabic]

Sheikh Hossein AMA. Ibn Jazzar Qhiravani sirat al-Moalafat va al-Johud fi al-Tib va al-Saydliyh. Baghdad: University of Baghdad Center for the Revival of Arab Scientific Heritage; 1989. p.13, 18. [Arabic]

Ibn Fadlan AHM. Daawat al-Atiba. Published and Corrected by Franke FK. Cairo: No Name; 1985. p.49. [Arabic]

Shizari A. Nahayat al-Rotbeh fi Talab al-Hasbeh. Research by Samerraie H. 2nd ed. Beirut: Dar al-Thaqafa; 1981. p.42, 56 Up to the end. [Arabic]

Ibn Bassam M. Nahayat al-Rotbeh fi Talab al-Hasbeh. Beirut: No Name; No Date. p.15, 85-92. [Arabic]

Tazi AH. Ma al-Tabib al-Saydliy Abdulvahhab Hawl al-Fawayid al-Mashye. Journal of the Royal Moroccan Academy. 1986; 1(3): 305-247. [Arabic]

Fasy A. Al-Uqnum fi Mabadi al-Olumi. Al-Robati: Alkhazaanih al-Mulkyhi; Number.6585 Card.37. [Arabic]

  • چکیده مشاهده شده: 62 بار
  • pdf دانلود شده: 36 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام

اطلاعات

  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران

زبان

  • فارسی
  • English
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

مجله تاریخ پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (http://journalportal.research.ac.ir/)، وابسته به مرکز تحقيقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده و به صورت فصلنامه منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (open access) چاپ می شود.

قدرت یافته از OJSPlus