فهرست اولیه مؤسسات تمدنی پزشکی ایران در دوره قاجار
مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی,
دوره 17 (1404),
6 اردیبهشت 2025
,
صفحه 1-10
https://doi.org/10.22037/mhj.v17i1.41979
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به ضرورت برنامهریزی برای نظام بهداشت و درمان کشور به منظور تحقق اهداف مندرج در اسناد بالادستی، استفاده از عرصههای گوناگون برای این برنامهریزی اجتنابناپذیر است. یکی از این عرصهها تاریخ پزشکی است. برای بهرهگیری مناسب و درست از تاریخ پزشکی در تولید دانش و برنامهریزی کلان و آیندهنگر نظام بهداشت و درمان کشور، توجه به الزامات متعدد ضروری است. یکی از این الزامات، نظریهپردازی در تاریخ پزشکی است. این ضرورت به دنبال گسترش مرزهای دانش در این عرصه و تبیین چگونگی استفاده از تاریخ برای مطالعات آیندهنگر در مدیریت بهداشت و درمان کشور و در پرتو پیشرفت ابزارهای اطلاعرسانی و تأثیر شبکههای اجتماعی در جهان معاصر پدید آمده است.
روش: در ادامه کوششهای مؤلف برای ارائه نظریهای در زمینه تاریخ پزشکی و با عنوان «مؤسسات تمدنی بهداشت و درمان کشور»، در گزارش حاضر با رویكردی تاریخمحور، جایگاه مؤسسات و نهادهای تأثیرگذار در عرصه سلامت کشور و ارتباط آن با دوره معاصر تاریخ ایران بررسی شده است.
ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش صداقت و امانتداری استفاده از منابع و متون تاریخی رعایت شده است.
یافتهها: فهرستی اولیه از مهمترین مؤسسات تمدنی بهداشت و درمان کشور که همگی در دوران قاجار پدید آمده یا توسعه یافتهاند، تهیه شده است. این فهرست دومین گام در راستای تبیین نظریه مذکور به شمار میآید.
نتیجهگیری: ایران در دوره قاجار وارد دوران «معاصر» تاریخ خود شد. این تغییر صرفاً مفهومی اسمی نیست، بلکه در پرتوی این تغییر دگرگونیهای ساختاری مهمی در جامعه ایرانی رخ داد که از جمله آنها راهاندازی سامانه بهداشت و درمان کشور بود.
- تاریخ پزشکی
- تاریخ مؤسسات تمدنی بهداشت و درمان ایران
- تاریخ پزشکی در ایران معاصر
ارجاع به مقاله
مراجع
Mehri S. History of Infectious Diseases from Cholera to Corona. Tehran: Ataran Publications; 2019. [Persian]
Rahmanian D. History of Corona and Epidemics. Tehran: Miras Publications; 2019. [Persian]
Hassanzadeh HR. A comprehensive analysis of the coronavirus pandemic in Iran and the world. Tehran: Miras Publications; 2021. [Persian]
Hashemi MM. Metaphysics of encyclopedias and its current status in Iran. Tehran: Collection of Articles of the First National Conference on Encyclopedia Writing in Iran; 2010. p.427-436. [Persian]
Ringer M. Religious education and the discourse of cultural reform in the Qajar Era. Translated by Haghighatkhah M. Tehran: Qoqnus Publications; 2014. p.26-66. [Persian]
Abrahamian Y. History of modern Iran. Translated by Fattahi ME. Tehran: Ney Publications; 2013. p.48-66. [Persian]
Ghasemlou F. History of Islamic Medicine, Essence and Tools of Theory Development. Journal of Islamic and Iranian Traditional Medicine. 2011; 2(3): 229-234. [Persian]
Ghassemlou F. Strategies for using history of medicine to promote health: Initial studies. JIITM. 2022; 13(2): 93-104. [Persian]
Ghassemlou F. Pasteur Institute of Iran in the Second Century of Activity, a Look at the History of the Emergence of an Important Civilization-Health Institution of the Country. Iran J Cult Health Promot. 2021; 5(2): 177-183. [Persian]
Radmanesh MK. Mashhad American missionary hospital and school of nursing. Journal of History. 2009; 5(17): 1-26. [Persian]
Flore W. The beginnings of modern medicine in Iran. Translated by Nabipour I. Bushehr: Iranology Foundation Publications; 2021. p.88-96, 247-306. [Persian]
Hashemian H. Health Care Council. Payam-e Baharestan. 2011; 3(11): 59-81. [Persian]
Ghasemlou F. 80-year history of the Red Crescent Society (formerly Lion and Sun). Payam-e Helal. 2002; 40(86): 9-57. [Persian]
Flore W. Studies in the history of Iranian medicine. Translated by Nabipour E, Vahdat K, Nabipour I. Bushehr Iranology Foundation Publications; 2018. p.109-194. [Persian]
Marefati S. Oil Company’s approach to healthcare in south oil-rich regions from oil exploration to the Islamic revolution. JIITM. 2020; 10: 47-57. [Persian]
Hajizadeh A. Razi Institute through the Passage of Time. Karaj: Razi Publications; 2015. p.31-88. [Persian]
Afkhami AA. A look at the activities of the Pasteur Institute of Iran. Translated by Bakhtiari HR. GAP, Pastoral Discourses. Special Issue of the 100th Anniversary of the Establishment of the Pasteur Institute of Iran. 2020; 15(181): 51-57. [Persian]
- چکیده مشاهده شده: 102 بار
- pdf (English) دانلود شده: 64 بار