• ثبت‌نام
  • ورود
  • فارسی
    • English

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی

  • صفحه اصلی
  • درباره
    • درباره‌ی مجله
    • تیم سردبیری
  • راهنمای نویسندگان
    • فرم تعهد نامه
    • فرمت مقالات
    • دریافت کد ارکید
    • منابع مقاله
  • ارزیابی مقالات
  • کمیته بین‌المللی اخلاق نشر
    • اقدامات کمیته بین المللی اخلاق نشر COPE
  • ارسال مقاله
  • بیانیه حق نشر
  • شماره جاری
  • بایگانی‌ها
  • اطلاعات تماس
  • اطلاعیه‌ها
جستجوی پیشرفته
  1. صفحه اصلی
  2. بایگانی‌ها
  3. دوره 16 شماره 1 (1403): مجله تاریخ پزشکی. 1403
  4. مقاله پژوهشی

دوره 16 شماره 1 (1403)

اردیبهشت 2024

نقش سنت‌های چشم‌پزشکی جندی‌شاپور در تکوین مکتب چشم‌پزشکی بغداد

  • روح الله بهرامی
  • مهدی عزتی
  • مریم ولی پور

مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, دوره 16 شماره 1 (1403), 7 اردیبهشت 2024 , صفحه 1-13
https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.40775 چاپ شده: 2024-12-11

  • مقاله
  • دانلود
  • ارجاع
  • مراجع
  • آمار
  • اشتراک

چکیده

زمینه و هدف: چشم‌پزشکی و کحالی، اگرچه در مصر، یونان باستان، هند، ایران، بین‌النهرین و سایر مدنیت‌ها و حتی در میان اعراب بدوی در جهان باستان مورد توجه بود، لیکن تا زمان تأسیس شهر شاپور و دانشگاه جندی‌شاپور در روزگار شاپور و خسرو انوشیروان به صورت یک نظام سازمان‌یافته و نظم علمی و بین‌المللی درنیامده بود. در این پژوهش به نقش اطبای چشم‌پزشک مکتب جندی‌شاپور و بررسی اهمیت و مقام این دانش و چگونگی شکل‌گیری، رشد و انتقال آن به پایگاه علمی جهان اسلام در بغداد دوره اول خلافت عباسی می‌پردازیم.

روش: این مقاله بر اساس رویکرد مطالعات تاریخی و بهره‌گیری از منابع و متون تاریخی اصیل و تحقیقات نوین و به روش توصیفی ـ تحلیلی سامان یافته است.

ملاحظات اخلاقی: در تدوین این پژوهش، اصول ارجاع و استناد به منابع اصیل تاریخی رعایت شده است.

یافته‌ها: مکتب ترکیبی دانشگاه بین‌المللی جندی‌شاپور در عهد ساسانیان به عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه جهان باستان نقش مهمی در تکوین نظام پزشکی و طب اسلامی و ساماندهی شاخه‌های مختلف علم پزشکی، از جمله چشم‌پزشکی در تاریخ علم ایفا نموده است.

نتیجه‌گیری: در دوره باستان سنت‌ها و مکاتب مختلف پزشکی و چشم‌پزشکی رایج بود. با تأسیس مرکز علمی جندی‌شاپور، سنت‌ها و مکاتب چشم‌پزشکی تمدن‌های گوناگون بین‌النهرینی، سریانی، یونانی، هندی و ایرانی در جندی‌شاپور ترکیب یافت و دانش چشم‌پزشکی به عنوان شاخه‌ای از علوم پزشکی شکل گرفت. پس از فتوحات اسلامی و سپری‌شدن قرن نخست، سنت‌های علمی و دانش کحالی و چشم‌پزشکی از طریق پزشکان ایرانی به دنیای اسلام و مکتب علمی بغداد و تمدن اسلامی انتقال یافت. در نهایت میراث کهن دانش چشم‌پزشکی باستان در تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم قمری شکوفا و منجر به ظهور پزشکان بزرگی چون عمار موصلی و علی‌ بن عیسی بغدادی گردید.

کلمات کلیدی:
  • تمدن اسلامی
  • مکتب جندی‌شاپور
  • چشم‌پزشکی
  • pdf

ارجاع به مقاله

بهرامی ر. ا., عزتی م., & ولی پور م. (2024). نقش سنت‌های چشم‌پزشکی جندی‌شاپور در تکوین مکتب چشم‌پزشکی بغداد. مجله تاریخ پزشکی - علمی پژوهشی, 16(1), 1–13. https://doi.org/10.22037/mhj.v16i.40775
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acm-sig-proceedings##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.acs-nano##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.apa##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.associacao-brasileira-de-normas-tecnicas##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.chicago-author-date##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.harvard-cite-them-right##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.ieee##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.modern-language-association##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.turabian-fullnote-bibliography##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.style.vancouver##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.ris##
  • ##plugins.generic.citationStyleLanguage.download.bibtex##

مراجع

Bahrami R. The Transfer of Indian Medical Knowledge to the Muslim World. Journal of History of Islam. 2006; 7(25): 5-34. [Persian]

Available at: https://www.dr-mohammadpour.com/ Historyofophthalmologyintheworld/. Accessed October 3, 2024.

Available at: https://www.dr-naderi.com/article/382/ -world-ophthalmology-history. Accessed October 3, 2024.

Beig Babapur Y. A Review to History of Ophthalmology in Islamic era with an introduction of a worthy book of ophthalmologic library of Teymoor Pasha (Cairo: written on 592 A.D.). Tārīkh-i pizishkī. 2010; 1(1): 91-130. [Persian]

Ghasemi E, Nouri A. Ophthalmology in the Islamic period. Tehran: Publications of Tavanmand; 2016. [Persian]

Ibn Abi-Osibaa M. Oyun al-Anba fi tabaqat al-Attebba. Muhammad Ali Bizoun pamphlets (Dar al-Kitab al-Alamiya). Beirut: Tabaqa al-Awali; 1988. p.162-163, 218-220, 437. [Arabic]

Ibn Khaldon A. Introduction of Ibn Khaldoun. Translated by Parvin Gonabadi M. 7th ed. Tehran: Scientific and Farhangi Publications; 1990. Vol.2 p.1034. [Persian]

Sartan J. Introduction to the history of science. Translated by Sadri Afshar GH-H. 3rd ed. Tehran: Publications Scientific and Cultural; 2009. Vol.1 p.44-45. [Persian]

Safa Z. The History of Intellectual Sciences in Islamic Civilization. 4th ed. Tehran: Amir Kabir Publications; 1977. p.10-13, 53. [Persian]

Christian Sen A. Iran during the Sassanid era. Translated by Yasmi R. Tehran: Negah Publications; 2023. p.549-550. [Persian]

Avesta. According to the report of Ebrahimpour D. Edited by Doostkhah J. 5th ed. Tehran: Morvarid; 1985. p.213, 217, 239-240, 277; Mehr Yasht 193-235. [Persian]

Fartanbgh A, Azarbad. The wisdom of the Sasanian sages (Denkard VI). Translated by Ahangari F. 1st ed. Tehran: Saba Publications; 2013. p.68, 106, 116-119, 136. [Persian]

Fry R. Ancient History of Iran. Translated by Rajabnia M. 2nd ed. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 2003. p.476-477. [Persian]

Girishman R. Iran from the beginning to Islam. Translated by Moein M. 7th ed. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 1989. p.366. [Persian]

Borlo G. Islamic Civilization. Translated by Alavi A. 1st ed. Mashahd: Astan-e Qodse Razavi Publishing House; 2007. p.143. [Persian]

Nasr H. Science and Civilization in Islam. Translated by Aram A. 2nd ed. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 2005. p.183. [Persian]

Elgoad S. History of Medicine in Safavid Period. Translated by Javidan M. Tehran: University Press; 1978. p.74. [Persian]

Ibn Nadim M. Al-Fehrest. Translation and research by Tajjadod MR. 3rd ed. Tehran: Amir Kabir Publications; 1987. p.524-526. [Persian]

Sezgin F. History of Arabic writings. Tehran: Publications of the Ministry of Culture and Islamic Guidance; 1987. Vol.3 p.272, 300-302. [Persian]

Andalsi A. The Definition of Classes (World History of Sciences). Research and correction by Jamshidanjad GH-R. 1st ed. Tehran: Publication of Research Center for Humanities and Cultural Studies; 2013. p.217-218. [Persian]

Ibn Al-Ebri. Mukhtasr al-Dowal. Translated by Ayati AM. 1st ed. Tehran: Scientific and Cultural Publications; 1998. p.180-181, 190-191, 199. [Persian]

Naseri M, Ghafari F. Khouz and Khozi in Iran Medical School. Tehran: Al-Mai Publications; 2019. p.43-45. [Persian]

Moghaddasi AN. Artificial Eye in Burnt City and Theoretical Understanding of How Vision Works. Iran J Public Health. 2014; 43(11): 1595-1596.

Encyclopedia of the Islamic World. Ch-H (Eye/ Ophthalmology - Harrani, Ibn Shia). Under the Supervision of Haddad Adel GH-A. Tehran: Islamic Encyclopedia Foundation; 2019. Vol.12. [Persian]

  • چکیده مشاهده شده: 88 بار
  • pdf دانلود شده: 70 بار

آمار دانلود

  • لینکدین
  • تویتر
  • فیسبوک
  • گوگل پلاس
  • تلگرام

اطلاعات

  • برای خوانندگان
  • برای نویسندگان
  • برای کتابداران

زبان

  • فارسی
  • English
  • صفحه اصلی
  • بایگانی
  • ارسال مقاله
  • درباره‌ی مجله
  • تیم سردبیری
  • اطلاعات تماس

مجله تاریخ پزشکی دارای رتبه علمی پژوهشی از کميسيون نشريات علوم پزشکی کشور (http://journalportal.research.ac.ir/)، وابسته به مرکز تحقيقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی بوده و به صورت فصلنامه منتشر می شود. این مجله، یک مجله‌ الکترونيکی است که به زبان فارسی به همراه چکيده انگليسی با دسترسی آزاد (open access) چاپ می شود.

قدرت یافته از OJSPlus